Bankacılar BIS'i değerlendirdi: Kriz ihtimali var mı?

Bank for International Settlements (BIS)'in dün açıkladığı çeyrek dönem raporunda, özel sektör kredilerinin uzun vadeli trendinden ne kadar saptığını gösteren kredi-GSYİH açıkları ölçümünün, Çin'de yüzde 25,4'e ulaşarak büyük ekonomiler arasında en yükseğe çıktığı ve bu ülkeyi yüzde 16,6 ile Türkiye ve yüzde 15,7 ile Brezilya'nın izlediği vurgulandı. Rapora göre, Bu rasyonun yüzde 10'un üzerine çıktığı ülkelerde üç yıl içinde "ciddi bankacılık sıkıntılarının" ortaya çıkmaya olasılığının yüksek.

"TCMB'NİN ALDIĞI TEDBİRLER KRİZ RİSKİNİ AZALTIR"
Raporun sonuçlarını Capital'e değerlendiren Burgan Bank Genel Müdürü, bu oranın özel sektör borçlanmasının uzun vadeli trendden ne kadar saptığını gösterdiğini belirtti. Oranın yüksek olmasının uzun vadeli trende göre kredi büyümesinin yukarıda seyrettiğine işaret ifade ederek "Kredi büyümesi  hem bankalar hem ekonominin geri kalanı için oldukça önemli bir gösterge. Ülkemizde de Merkez Bankası ve BDDK tarafından da yakından takip ediliyor. Geçmiş yıllarda oldukça yüksek kredi büyüme rakamları görmüştük ve bu yüksek büyüme bir endişe yaratmıştı. Fakat BDDK ve TCMB’nin bu konuda aldığı önlemler sonrası son dönemde büyüme hızında bir yavaşlama görüyoruz. Türkiye Bankacılık sektörü 2001 krizi sonrası yapılan düzenlemelerle oldukça güçlü bir yapıya kavuştu ve 2008’de görüldüğü üzere kriz dönemlerinde bile önemli bir sarsıntı yaşamadı. BDDK ve TCMB’nin aldığı önleyici tedbirlerin de böyle bir kriz riskini azalttığını düşünüyoruz."

"TEK RASYOYA BAKMAMALI" 
TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın da bu oranın kredilerle GSYİH açığı arasında var olduğu düşünülen ilişkiden yola çıkarak sektöre erken uyarıda bulunmayı amaçladığını belirtti. Türkakın, “Oran ilk olarak 1960-2010 çeyrek dönemlik verilerle Türkiye de dahil 36 ülke için hesaplandı. Bu uzun dönemde saptanan 49 bankacılık krizinin, takibine geçilmiş alacaklar, provizyonlar veya reel kredi artışının reel GSYİH artışından “farkı” gibi en anlamlı “öncü gösterge”lerinden biri olarak görüldü. Ancak ben farklı yapısal özelliklere, ekonomik ve sosyal bünyeye sahip ülkelerin bankacılık sektörlerini tek bir göstergeyle kıyaslamanın çok da isabetli sonuçlar vermeyebileceği kanaatindeyim. Daha sağlıklı bir değerlendirme için kıyaslanan her bir ülkedeki penetrasyon seviyesi, kredi büyümesinin kompozisyonu, kaynakları  gibi faktörleri dikkate alan çok yönlü bir analiz çok daha isabetli olur. Nitekim bu oranı geliştiren yazarlardan iki tanesi 2014 tarihli “The credit-to-GDP gap and countercyclical capital buffers: questions and answers” isimli ek makalede bu eleştirilere cevap vererek bu rasyonun hala en güvenilir olduğunu belirtmekle beraber tek bir rasyoya çok fazla anlam yüklememek gerektiğini vurguladı” diye konuştu. 

"ÇİN'DEN İYİ DURUMDAYIZ"
Bankacılık sektörünün deneyimli isimlerinden Twab Danışmanlık'ın kurucularından Mehmet Sönmez ise sadece bu rasyoya bakarak yorum yapmanın yanlış olacağını ifade etti. Türkiye bankacılık sisteminin son derece şeffaf olduğunun altını çizen Sönmez, sözlerine şöyle devam etti: "Türkiye yazıda adı geçen ülkelerden biri olan Çin bankacılık sisteminden olumlu anlamda ayrışıyor. Türkiye bankacılık sistemi son derece şeffaftır. Kredilerin 3'te 2'sini oluşturan ve özel sektör ağırlıklı kurumsal ve ticari krediler belirli sürelerde banka kredi komiteleri tarafından revize edilir.Türk bankacılık sektörünü yönlendiren ve kontrol eden regülasyon çok kuvvetlidir. Bunların sonucunda, bankalarımızın sermaye yeterlilik oranları, likidite yüzdeleri, kredi maliyet oranları (cost of risk) ve öz kaynak kârlılıkları adı gecen ülkelere göre olumlu anlamda farklılık gösterdiğinden tek başına kredi-GSYİH bir anlam ifade etmez. Özel sektöre verilen döviz kredileri de döviz alacağı olan firmalarda yoğunlaştığı için 'hedge' etme mekanizması iyi çalışmaktadır."