BANKACININ YENİ KARNESİ

2014, korkulan bir yıldı. Banka CEO’ları yılın başında temkinli açıklamalar yapıyordu. Siyasi gelişmeler ve piyasalardaki hareketlilik sonrasında Merkez Bankası’nın yüksek faiz artışıyla açılan 2014’ün ilk çeyreğinde gelen regülasyonların da etkisiyle kredi büyümesi hızla yavaşladı. Ancak seçimlerin ardından faiz indirim süreci başladı ve sektör kredi büyümesinde ılımlı bir toparlanma yaşadı. Peppers&Rogers Group Finans Sektöründen Sorumlu Yönetici Ortak Tunç Akyurt’un da değindiği gibi sektörün aktif büyüklüğü, yüzde 15 büyüyerek psikolojik sınır olan 2 trilyon TL’ye çok yaklaştı. 2014’te sektörde krediler yüzde 18 artarak 1 trilyon 179 milyar TL’ye yükselirken mevduat yüzde 10 artışla 1 trilyon TL’yi aştı. Bu ortamda EY Türkiye Danışmanlık Bölüm Başkanı Selim Elhadef’e göre banka CEO’larının karşılaştığı en önemli güçlük, yüzde 7,5 ile 12 arasında dalga boyu yükselen faiz oranlarında operasyonlarını yönetmek oldu. Aynı zamanda giderek artan regülasyonların yarattığı gelir baskısı da işleri zorlaştırdı. Tüm bu engellere rağmen banka CEO’ları, yılı iyi bir karneyle bitirdi. Son 9 yıldır BİST’e kote bankaların solo bilançolarından çıkardığımız analiz de banka genel müdürlerinin bu karnelerini ortaya koyuyor.
BÜYÜMEDE LİDERLER Halka açık bankaların içinde 2014’te yüzde 33,9 oranla en yüksek aktif büyümeyi, 2013’te de olduğu gibi Albaraka Türk gerçekleştirdi. Bankanın CEO’su Fahrettin Yahşi, bu büyümeyi kredi kompozisyonları içinde bireysel ve KOBİ’lerin payını artırmalarına bağlıyor. 2014’te bankanın nakdi kredi dağılımı içinde KOBİ kredilerinin payı yüzde 28’e çıktı. Yahşi, “KOBİ’lerle ilişkimizi derinleştirmek amacıyla geçtiğimiz yıl çeşitli illerde geniş katılımlı toplantılar düzenledik. Ayrıca bireysel konut finansmanı hacminde yüzde 48 ve ihtiyaç finansmanı hacminde yüzde 189 büyüme yakaladık” diyor. Tunç Akyurt da bu büyümeyi, katılım bankacılığının Konya, Gaziantep gibi belirli bölgelerdeki ciddi gücüne bağlıyor. Akyurt, “Bazı illerde 4 katılım bankasının toplam pazar payı, özel büyük bankalarınkini geçiyor. Katılım bankacılığında devletin kuracağı 2 yeni oyuncuyla bu büyüme oranlarını görmeye devam edeceğiz” diyor. Büyümede Yapı Kredi Bankası CEO’su Faik Açıkalın ve TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici de öne çıkan isimler. “2014, büyüme odaklı yatırım stratejimizin ilk yılı olması nedeniyle önemli” diyen Açıkalın, bu stratejiyle insan kaynağı, ATM ve şube ağına yapılan yatırımlarla ticari verimliliklerini yükselttiklerini belirtiyor. TEB’de ise büyüme ağırlıklı olarak kredilerden geliyor. Ümit Leblebici, “Biz topladığımız kaynakları ağırlıklı olarak kredilere veriyoruz. Bilançomuzu bireysel, kurumsal ve KOBİ tarafında üç eşit parçada yönetmeye çalışıyoruz. Ama şu an KOBİ bankacılığının bilançoda payı yüzde 36’yı buluyor” diye konuşuyor. 
~
ÜÇ BÜYÜK YAVAŞLIYOR MU? Yaptığımız analizde aktif, kredi ve mevduat büyümelerinde sektörün üç büyük özel bankası İş Bankası, Akbank ve Garanti Bankası yer almıyor. EY’den Selim Elhadef, bunu şöyle yorumluyor: “Büyük bankalar, artık belli bir hacim ve büyüklüğe ulaştığı için sistemin bütününden hızlı büyümeleri çok kolay değil. 2014 gibi genel yavaşlamanın olduğu dönemde, bu durumun öncelikle büyük oyuncularda görülmesini normal karşılıyoruz” diyor. Tunç Akyurt da bu üç bankanın ölçeklerine göre aktiflerde yakaladıkları yüzde 11 ila 13 arasındaki büyüme bandını başarılı buluyor. Geçtiğimiz yıl banka yöneticileri için sağlıklı ve sürdürülebilir büyümede mevduat toplamak hayati bir önem kazandı. Sektörde kredi/mevduat oranı yüzde 113’e ulaştı. Bu mevduat rekabetini yine aynı isimler, Fahrettin Yahşi ve Faik Açıkalın kazandı. Faik Açıkalın, mevduatta yakaladıkları yüzde 22 artışla bankanın pazar payını yüzde 10’a yükselttiklerini açıklıyor. Bankasının mevduatlarını yüzde 21 büyüten DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, “2014’te toplam mevduat hacmimizi, sektörün 2 katı kadar büyüttük. Vadeli mevduat müşteri adedinde tabana yaygınlığımızı artırdık. Bu yıl da bireysel tarafta yüzde 14 büyüme planlıyoruz.” diye konuşuyor. 
KREDİDE YÜZDE 20 BARAJI Geçtiğimiz yıl CEO’ları en çok zorlayan kredi kompozisyonundaki değişim oldu. Kredilerde ibre bireyselden KOBİ ve ticari kredilere doğru dönünce, bu alanda agresif olan bankaların yöneticileri de güçlü büyümelere imza attı. 2014’te KOBİ’lerle yakın çalışmayı benimseyen Albaraka Türk ve Yapı Kredi, bu yarışta öne geçti. Kredi hacmini yüzde 27 yükselterek 174,3 milyar TL’ye taşıyan Yapı Kredi Bankası, bu büyümenin nedenini kredi dağılımını, TL cinsinden işletme kredileri, bireysel ihtiyaç kredileri ve KOBİ kredileri gibi daha kârlı segmentlere kaydırmak olarak açıklıyor. Kredi büyümesinde üçüncü sıraya yerleşen ABank’ın büyüme hikayesi ise sektörden biraz  farklı… 2014 Nisan’da banka yönetimine gelen Meriç Uluşahin, bankanın kredilerini kısa sürede yüzde 22,9 büyütmesiyle dikkat çekiyor. Yalnız bankanın bu kredi büyümesine rağmen aktiflerinde sadece 2,7’lik bir artış görülüyor. Tunç Akyurt, bu istisnai durumu şöyle açıklıyor: “ABank, geçtiğimiz yıl bir strateji kararıyla tahvil ve bonolardan çıkıp kredilere daha fazla ağırlık verdi. Bankanın bu şekilde elde edilen 1,5 milyar TL’yi kredilerde kullanması, 2014’te kredilerde iyi bir büyüme getirdi” diyor. Kredi büyümelerinde Vakıfbank ve Halkbank da ilk 5’te yer alıyor. Bankasına yüzde 20,6 büyüme getiren VakıfBank Genel Müdürü Halil Aydoğan, “2014’te KOBİ kredilerimiz yüzde 25 büyümeyle 28 milyar TL’ye ve proje finansman kredilerimiz dolar bazında yüzde 31 artarak 6,8 milyar dolara ulaştı” diye konuşuyor. 
~
KÂRDA TABLO OLUMLU 2014, sektörün kârları açısından da farklı bir tablo çizdi. Örneğin Ziraat Bankası, 4 milyar TL ile Türkiye bankacılık tarihinin rekor kârını açıkladı. Kârlılıkta yüzde 70,5 gibi çok yüksek bir oranla ipi göğüsleyen yönetici ABank Genel Müdürü Meriç Uluşahin oldu. Bu kâr artışında, bankanın kaynaklarını krediye döndürme stratejisi ve satın alma sonrası özkaynaklarını 2014’te yüzde 62 artırması etkin nedenler olarak görülüyor. Uluşahin, “2014, bankamız için değişim ve dönüşümün yaşandığı bir yıldı. Bu süreçte neleri daha iyi yapabileceğimizin, nelerin bize katkı sağlayacağının üzerinde durduk. Yıl içindeki 200 Milyon TL’lik artışla sermaye yapımızı güçlendirdik” diye konuşuyor. Bankasına yüzde 19,7 net kâr artışı getiren Finansbank Genel Müdürü Temel Güzeloğlu da yılın her çeyreğinde kârı kademeli olarak artırdıklarına dikkat çekiyor. Güzeloğlu, “Yeni teknolojilere yaptığımız bu yatırımlar, bize verimlilik olarak geri dönüyor. Ayrıca 2012 ve 2013’te şube ağına yaptığımız yatırımların kârlılık üzerinde olumlu etkilerini görmeye başladık” diyor.

ERGUN ÖZEN / GARANTİ BANKASI GENEL MÜDÜRÜ
"AZAMİ ÇABA GÖSTERECEĞİZ"
HAREKETLİ GEÇTİ 2014’te yurtiçinde alınan önlemlerin etkilerini sektör olarak yoğun şekilde hissettik. Neticede kredi büyüme hızında belirgin yavaşlama oldu. 2013’te yüzde 31 büyüyen mevduat bankaları toplam kredileri, 2014’te sadece yüzde 19 büyüdü. Bu bankalarda mevduat da yüzde 12 büyümeyle kredi büyümesinin altında kaldı. DÜZENLEME ETKİLERİ 2014’ün son çeyreğinde sektör gelirlerinin dörtte birini oluşturan ücret ve komisyonlarda yapılan düzenlemelerin etkilerini hissetmeye başladık. Bu düzenlemelerin tüm yıl etkisini yaşayacağımız 2015’te, dikkatli adımlar atarak kârlılığı korumamız çok önemli. Bu unsurların etkisini minimize etmek için gelişim alanlarımıza odaklanacağız ve azami çaba göstereceğiz.
POZİTİF BAKIYORUZ GSYİH’deki toparlanma ve iç talepteki canlanma, enflasyondaki yavaşlama ve cari açıktaki iyileşme beklentileriyle 2015’e daha pozitif bakıyoruz. Sektörde 2015’te kredi büyümesini yüzde 15-20 öngörüyoruz. Biz 2015’te aktiflerde yüzde 13, kredilerde yüzde 15 büyüme bekliyoruz. Kredilerde büyüme yine ticari kredilerden gelecek. Bu yıl yeniden canlanmasını beklediğimiz yabancı para kredilerimizin dolar bazında yüzde 8 büyüyeceğini öngörüyoruz. Müşteri mevduatında da yüzde 13 artış öngörüyoruz. Yeni bireysel müşteri kazanmaya ve küçük montanlı mevduata odaklanmaya devam edeceğiz.
~
DEĞERDİ İVME YUKARI
GÜZEL PERFORMANS 2014’te halka açık bankaların piyasa değerlemeleri, nominal olarak yüzde 28 artış yakaladı. İş Bankası’nın yüzde 45, Garanti Bankası’nın yüzde 35 ve Yapı Kredi Bankası’nın yüzde 31’i bulan hisse fiyatı artışları, bunun en net örneği. Burgan Yatırım bankacılık analisti Duygun Kutucu, “2014’ün başında çok kötümser bir hava vardı. Ancak martta faizler aşağı gelince banka kârları olumlu etkilendi. Performans olarak nispeten iyi bir yıldı, beklenenden daha rahat geçti” diyor. Kutucu, halka açık bankaların performansının BİST100 ortalamasının üzerinde olduğunu da belirtiyor. 
ARTIŞLARIN NEDENİ 2014 sonunda hisse değerlenmelerinde yüzde 76 ile Tekstilbank ilk sırada bulunuyor. Analistlere göre bu yükselişte, bankanın satın alınması etkili oldu. Ardından ABank’ın da yüzde 67’ye ulaşan bir değerlemesi mevcut. Duygun Kutucu, banka hisselerinin geleceğine dair FED’in kararları ve politik iç ortam nedeniyle öngörüde bulunmanın zor olacağını da vurguluyor.