- Anasayfa
- Finans
- Bankacılık
- KURUMSAL HEYECAN!
KURUMSAL HEYECAN!
Gerek regülasyonlar gerek Türkiye’nin büyüme modeli, bankaları kurumsal bankacılığa yönlendiriyor. Bu yıl kurumsal bankacılıkta yüzde 15 ila 20 arası büyüme bekleniyor. Bankalar da bu alanda iddialı. Öyle ki ING Bank ve Odeabank kurumsal kredilerde yüzde 30’a varan büyüme hedefliyor. Büyüklerden Akbank ve TEB’in de yüzde 20 büyüme hevesi var. Bu alanda rekabet çetin olduğundan faiz marjları dar ama asıl kâr büyük .irketlere yapılan çapraz satışlar ve proje finansmanlarıyla yakalanıyor. Bankalar, 2015 ajandasındaki 30 milyar dolarlık proje finansmanından pay kapmak için yarışta.
Son dönemde getirilen regülasyonlarIn ardından bankalar biraz da zorunlu olarak rotalarını bireysel bankacılıktan kurumsala doğru çeviriyor. Kurumsal bankacılık iş kolu olarak, bireysel ve KOBİ’ler dışında kalan büyük kurumsal şirketlere verilen krediler, proje finansmanları, nakit yönetimi ve diğer finansal çözümleri içeren servisler olarak tanımlanıyor. Ekonomi yönetiminin son dönemde bu alanın büyümesi için aldığı uygulamalar işe yarıyor gibi görünüyor. BDDK verilerine göre kurumsal krediler 2014 yılının ilk 11 ayında yüzde 18,8 büyüme gösterdi, aynı dönemde bireysel kredilerdeki büyüme ise sadece yüzde 5,5’te kaldı. Zaten Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre KOBİ kredileri de dahil olmak üzere kurumsal kredilerin sektörden aldığı pay, 2012 yılIıda yüzde 67 iken 2013’te bu oran yüzde 69 ve 2014’te yüzde 72’e kadar çıkıyor. Kurumsal kredilerin GSYH oranı da tırmanışta. 2012’de bu oran yüzde 38 iken, geçtiğimiz yıl yüzde 52’ye yükselmiş durumda. Bankaların kurumsal bankacılıkta büyüme hevesinin altında yatan pek çok neden bulunuyor. Kurumsal bankacılıkta yakalanan büyük hacimler, bankaların aktif büyüklüğünde hayati önem taşıyor. Ayrıca bu alan sorunlu krediler anlamında bankalara avantaj sunuyor. Kurumsal bankacılıkta tahsili gecikmiş kredilerde oran son iki yıldır yüzde 2,6, bireyselde ise özellikle kredi kartlarındaki ödeme sorunları nedeniyle bu oran 2012’de yüzde 3’te iken 2014’te 3,5’e kadar çıktı. Kurumsal bankacılıkta oyunun kuralları doğru uygulandığında bankanın hem kârı hem aktif kalitesi yukarı taşınıyor.
2015’TE BÜYÜME NE OLACAK? Kurumsal bankacılığın bu yıl da 2014’teki büyüme trendini sürdürmesi bekleniyor. Çünkü bireysel bankacılığın performansından bağımsız olarak kurumsal alanda, Akbank Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel’in de değindiği gibi ciddi büyüme fırsatları var. Yüksel, bu düşüncesinin gerekçelerini, “Ekonominin performansına bağlı olarak mevcut işlerin büyümesi, yeni yatırımların planlanması ve altyapı yatırım ihtiyaçları nedeniyle kurumsal bankacılığın büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu düşünüyoruz” diyerek açıklıyor.
~
Finansbank Kurumsal ve Ticari Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Ömür Tan da aynı fıkırde. Bu segmentte 2015’te yüzde 15 büyüme öngören Tan, “Bu, sadece bıreyselden tüzele geçışın yarattığı dönemsel bır hareket değıl, aynı zamanda bu segmentte müşterılerın artan yatay ve dıkey büyüme ıhtıyaçlarının, dış tıcaret enstrümanlarının gıttıkçe daha fazla kullanılmasının, satın alma, özelleştırme ışlemlerı ve altyapı yatırımlarının artmasının da doğal bır sonucu” şeklınde görüşünü açıklıyor. HSBC Türkıye Kurumsal Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Vırma Sökmen de yüzde 15 büyüme hedefıne katılan ısımlerden. Daha umutlu olan bankacılar da yok değıl. Yapı Kredı Kurumsal ve Tıcarı Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Feza Tan, “Burada kredılerın 2015’te yüzde 18 ıla 20 arasında büyüyeceğını öngörüyorum. 2016- 2018 dönemınde de yıllık yüzde 16-18 büyüme olur” dıye konuşuyor. Türk bankaların bu alanda pozıtıf büyüme hedeflerı bulunuyor. “Kurumsal kredıler hacım olarak daha büyük olduğu ıçın büyüme oranları kısıtlı kalıyor. KOBİ ve tıcarıde büyüme aralıkları daha genış, daha hızlı büyüme görüyoruz” dıyen İş Bankası Genel Müdürü Adnan Balı, 2015’te banka olarak kurumsal bankacılıkta yüzde 15-16 büyüme bekledıklerını açıklıyor. TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın da kurumsal tarafta büyümeyı ağırıklı olarak yaratılan kaynakların belırledığıne değınerek 2015’te yüzde 15 büyüyebıleceklerını aktarıyor. “Hedefımız, moral banka olarak tıcarı hayatın ıçınde yer almak” dıyen Zıraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ömer Baktır da 2015’te kurumsalda sektörün üzerınde bır büyüme oranı yakalamak ıçın çalışacaklarını söylüyor.
DAHA İDDİALıLARı VAR Büyüme ıştahı kurumsal bankacılık alanında daha yüksek olan oyuncular arasında ıNG Bank ve Odeabank öne çıkıyor. ıNG Bank Yönetım Kurulu Başkan Vekılı ve Murahhas Üyesı Gerlach Jacobs, bu yıl kurumsalda sundukları hızmet standartlarını gelıştırmek ıçın çalışacaklarını belırterek, “2014 yılında kurumsal kredılerde yüzde 50’nın üzerınde büyüdük. Bu yıl da yüzde 30’luk büyüme hedeflıyoruz” dıye konuşuyor. Odeabank da kurumsal bankacılıkta bu yıl yüzde 25 ıla 30 arasında büyümeyı planlıyor. Bankanın kurumsal bankacılıktan sorumlu genel müdür yardımcısı Yalçın Avcı, hedeflerını şöyle aktarıyor: “Bu alanda kredı portföyümüzü sağlık, eğıtım, gayrımenkul gelıştırme, yatırım ve enerjı gıbı hızlı büyüme potansıyelı olan sektörlerle ınşaat ve taahhüt, demır çelık, perakendeyı ıçerecek şekılde çeşıtlendıreceğız. 2014’te yıllık yüzde 60 büy��meyle 7,8 mılyar TL’lık nakıt kredı hacmıne ulaştık, 2015’te de bunu 9,5-10 mılyar TL’ye çıkarmak ıstıyoruz.”
~
Denızbank Tıcarı Bankacılık ve Kamu Fınansmanı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Aydoğdu ıse bankalarının bu alanda 2015 ıçın yüzde 20 büyüme performansı sergılemeyı amaçladığını söylüyor. Akbank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel, 2015’te kurumsalda daha fazla ürünle çalışmayı hedefledıklerını açıklayarak bu segmentte yüzde 20 büyüme olacağı tahmınınde bulunuyor. TEB Kurumsal Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebıoğlu ıse en az yüzde 20 büyümeyı hedefledıklerını açıklıyor. Bilançolarında bireysel bankacılıktan tüzele dönme planları yapan Finansbank’ ın da önünde güçlü bir hedef mevcut. Kurumsal ve Ticari Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ömür Tan, “2014’te kurumsal nakit kredilerde yüzde 45 büyüdük. 2015’te minimum bu oranda büyümeyi hedefliyoruz. 2018’de kurumsal bankacılık bilançomuzu en az 2 kat artıracağız” diyor.
KÂRLILIK ÇAPRAZDAN GELİYOR Oyuncuların hizmet ve ürünleri benzeştiği için fiyat rekabetine dayalı bir alan olan kurumsal bankacılıkta kârlılık çok yüksek değil. Bu iş kolunda baz faiz marjları, büyük hacimli krediler verildiği, kredinin batma riski çok düşük olduğu ve çapraz satış potansiyeli yarattığı için düşük seyrediyor. Bu konuda Finansbank Genel Müdürü Temel Güzeloğlu, kurumsal ve ticari kredilerde sektörde maliyetin altına kredi verildiğine değiniyor ve tüzel bankacılıkta kâr için fiyat rasyonelliğinin hakim olması gerektiğinin altını çiziyor. Uzmanlara göre bireysel bankacılıkta yüzde 12-13 özkaynak kârlılığı varken kurumsal tarafta bu rakam yüzde 7-8’lere iniyor. Ancak danışman Mehmet Sönmez, kurumsal bankacılıkta asıl kârın iki yolla elde edildiğine dikkat çekiyor: “Kurumsal bankacılıkta gecelik krediler maliyetine verilir ancak ardından çapraz satışla bu şirketlere başka banka ürünleri satılır. Ya da bu büyük şirketlerin proje finansmanları yapılır” diyor. Gerçekten de kurumsal bankacılıkta büyüme trendinde olan firmalar, kurumsal şirketlerin grup firmaları, büyüyen sektörlerde yer alan firmalar ve dış ticaret gibi farklı ürün gruplarına ihtiyaç duyan şirketler, çapraz satışın yüksek olduğu segmentler olarak görülüyor. Peppers & Rogers Group Finansal Hizmetler Kıdemli Müdürü Ozan Eryavuz, kurumsal bankacılıkta 150 milyon TL ve üzeri ciroya sahip segmentte satış çarpanı rakamının 7,2 olduğunu açıklıyor. Yani büyük şirketler aynı bankanın ürün portföyünden 7 ürünü daha satın alıyor. Bu rakam, KOBİ segmenti için 4,2, mikro ve girişimci segmentleri içinse 2,4 seviyelerinde. Kurumsal bankacılıkta bir diğer avantaj da bu yolla bankaların, büyük şirket müşterilerinin dağıtım ve satış ağındaki daha küçük ölçekli şirketlere erişebilmesi ve onları da portföylerine katabilmesi. Yani kurumsal büyük şirketlerin çalıştığı KOBİ’ler de bankanın müşterisi haline geliyor.
~
PROJE FİNANSMANININ PAYI ARTIYOR Son yıllarda kamu ve özel kesimin yatırımları arttıkça kurumsal bankacılık alanında asıl hareket yakalanan alan, proje finansmanı oluyor. Öyle ki DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, proje finansmanının kurumsal finansmanın içindeki payının giderek arttığına vurgu yapıyor ve “Son 10 yılda proje finansmanlarının kurumsal tarafta payı yüzde 5’ti, bugün bankamızda bu oran yüzde 15’lere tırmanıyor” diyor. Odeabank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Avcı da “Proje finansmanının kurumsal krediler içindeki payı ve önemi her geçen gün ağırlık kazanıyor. 2014 sonunda proje finansmanı kredilerinin kurumsal krediler içindeki payı yüzde 20’lerde gerçekleşti” diyor. Hakan Ateş’in altını çizdiği gibi, bugün Türkiye’de kamu bankaları dahil proje finansmanında 7-8 oyuncu çok etkin konumda. Proje finansmanları, 2014 yılında 30 milyar dolarlık toplam büyüklük yarattı. Bugün de bankaların finansman için üzerinde çalıştığı 150’nin üzerinde proje ve satın alım işlemi olduğu tahmin ediliyor. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin, 2015 gündeminde 100 milyon dolardan büyük kredi tutarına konu olacak işlemlere bakarak bu yıl piyasada yine 30 milyar dolar proje finansmanına imza atIıacağını öngörüyor. Bu 30 milyar dolar büyüklüğün yaklaşık üçte biriyse 2 projeden gelecek. Çok bankalı yapı gerektiren bu projelerden biri, İstanbul 3’üncü Havalimanı. Diğeri ise Gebze-İzmir Otoyolu Projesi’nin Bursa-İzmir arasındaki kısmının finansmanı ve mevcut kredilerin refinansmanını içeren paket. Ayrıca kamu-özel sektör işbirliğinde yapılacak şehir hastaneleri, Kuzey Marmara Otoyolu’nun 300 km’lik kısmı, EÜAK santralleri ve İGDAŞ özelleştirmesi gibi önemli işlemler de 2015’in ajandasında yer alıyor. 2015 sonrasında da bu alanda büyük hacimler olacak. Odeabank’tan Avcı, “2018’e kadar proje finansmanında özelleştirmeler ve enerji projeleri de dahil yıllık 25 - 30 milyar dolarlık iş hacminden bahsetmek mümkün” diyor.
PAY ALMA SAVAŞI İşte bu milyar dolarlık dev hacimler, bankaları heyecanlandırmaya yetiyor. “Şu anda elimizde 81 proje var, realize ettiğimiz 150’nin üzerinde projemiz bulunuyor” diyen DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, proje finansmanında yüzde 17 olan pazar paylarını korumak istediklerini dile getiriyor. Bu alana 2012’de giren Ziraat Bankası’nın da iddialı hedefleri var. Bankanın genel müdür yardımcısı Ömer Baktır, “2014 sonu itibarıyla 34 projede 9 milyar dolar kredi taahhüdü verdik. Halihazırda çalıştığımız 2 milyar doların üzerinde proje kredisi var” diyor. TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın’ın verdiği rakamlara göre banka 2015’te proje finansmanına 1,6 milyar dolar kaynak ayırıyor. Yapı Kredi de bu alanda yoğun çalışıyor. Feza Tan, “2014’te proje finansmanda kredi hacmimiz yüzde 37 artış gösterdi, 28 yeni projede 2,4 milyar dolar kredi kullandırdık. Aralık 2014 itibarıyla 196 projede yaklaşık 12 milyar dolar finansman sağladIk” diyor. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel de bu alandaki hedeflerini şu sözlerle özetliyor: “Bugüne kadar 150 proje finansmanı kredisi kullandırdık, bunların 90’ı halen devam ediyor. Burada 2014 yıl sonu bakiyemiz 9,2 milyar dolar.” Finansbank da 2014 yılında proje finansman işlemlerine 2 milyar doların üzerinde kredi tahsis etti, bu alanda bugün de 60 projeyi üstleniyor. TEB için ise proje finansmanında belli sektörler ağırlık kazanıyor. Levent Çelebioğlu, “Enerji, özellikle yenilebilir enerji ana odak alanımız. Diğer altyapı projeleri ve ulaştırma sektöründe de aktif rol almak istiyoruz” diyor. ING Bank’tan Jacobs ise, “şu anda elimizde 50’ye yakın proje var. 2014’te bu alana 1 milyar dolardan fazla fon ayırdık, 2015’te bu rakamı da aşmayı planlıyoruz” diyerek hedeflerini veriyor. Odeabank ise 2015 yılında proje finansmanı alanında 1,5 milyar TL’lik net kredi artışı öngörüyor.
~
EBRU DİLDAR EDİN / GARANTİ BANKASI GMY
“2014’TE 3 MİLYAR DOLAR FON AYIRDIK”
RİSKİ DEVAM EDEN 150 PROJE Şu anda yaklaşık 13,5 milyar dolarlık bir proje ve satın alım finansmanı portföyümüz var. Tabii her yıl ciddi geri ödemeleri olan bir portföyü aynı seviyede tutabilmek ve büyütmek için, ciddi rakamlara imza atmanız gerekiyor. Amacımız bu portföyü sağlıklı şekilde ileri taşımak. Bugüne kadar 230’un üzerinde projeye finansman sağladık. Riski devam eden işlem adedimiz 150’nin üzerinde. 2014 yılında 32 projeye finansman sağladık. Bankamızda bu işlemler için sağlanan kredi tutarı, yaklaşık 3 milyar doların üzerinde. 2015 yılında bu seviyelerin üzerine çıkabileceğimizi tahmin ediyoruz.
PROJE BONOLARI GELECEK Tabii sektörde projeler çok büyük olunca, kaynaklar da sorgulanmaya başlıyor. Bizce Türk bankacılık sistemi orta vadedeki bu ihtiyacın önemli kısmını kendi karşılar. Ama yabancı banka katkısı da artacak. Bu amaçla proje bonoları, altyapı tarafında ihraç edilmeye başlandı. 2013 yılında Mersin Limanı, geçtiğimiz aylarda da Global Liman’ın başarılı ihraçlarını gördük. Bu gibi ihraçlar piyasaya taze kaynak anlamına geliyor. Halen inşaat dönemindeki altyapı projelerinin sona ermesinden sonra, halka arzlar, yeni proje bonoları önemli ek kaynak yaratacak diye bekliyoruz.
SELİM ELHADEF / EY TÜRKİYE
“BİREYSELİN KÂR KAYBINI KARŞILAMAZ”
UZUN VADELİ KÂRA BAKILIR Kurumsal bankacılıkta baz faiz marjları, büyük hacimli krediler, yüksek aktif kalitesi nedeniyle zaten her zaman düşük oluyor. Bankalar bu segmentte bütünsel ilişki yönetimine ve müşteri bazında uzun dönemli kârlılığa odaklanıyor.
YABANCILARLA REKABET EDİNCE Kurumsal Türk şirketlerinin yabancı sermayeye erişiminin kolay olması yabancı bankaları Türk bankalarının karşısına rakip olarak getiriyor. Türk bankalarının global fonlama/sermaye maliyeti oranlarıyla rekabet etmesinin zor olması da içerideki marjları baskı altında tutmaya devam ediyor. Bugün bireyseldeki kârlılık kaybının kurumsal bankacılıktaki müşterilere yansıtılması da bize göre çok kolay değil. Zaten sistemdeki gerileyen özsermaye kârlılığı oranları da bunu doğruluyor.
FAİZ MARJI YÖNETİMİ KRİTİK Ancak, genel faiz oranlarındaki değişimler ve yurtdışı fonlama maliyetlerindeki gidişata paralel olarak bankaların faiz marjı yönetimine daha fazla yoğunlaşması gerektiğini ve yüksek büyüme hacimleri yerine kârlılık ve aktif kalitesini yüksek tutmaya yöneleceklerini düşünüyoruz.
2015’TE BÜYÜME NE OLACAK? Kurumsal bankacılığın bu yıl da 2014’teki büyüme trendini sürdürmesi bekleniyor. Çünkü bireysel bankacılığın performansından bağımsız olarak kurumsal alanda, Akbank Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel’in de değindiği gibi ciddi büyüme fırsatları var. Yüksel, bu düşüncesinin gerekçelerini, “Ekonominin performansına bağlı olarak mevcut işlerin büyümesi, yeni yatırımların planlanması ve altyapı yatırım ihtiyaçları nedeniyle kurumsal bankacılığın büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu düşünüyoruz” diyerek açıklıyor.
~
Finansbank Kurumsal ve Ticari Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Ömür Tan da aynı fıkırde. Bu segmentte 2015’te yüzde 15 büyüme öngören Tan, “Bu, sadece bıreyselden tüzele geçışın yarattığı dönemsel bır hareket değıl, aynı zamanda bu segmentte müşterılerın artan yatay ve dıkey büyüme ıhtıyaçlarının, dış tıcaret enstrümanlarının gıttıkçe daha fazla kullanılmasının, satın alma, özelleştırme ışlemlerı ve altyapı yatırımlarının artmasının da doğal bır sonucu” şeklınde görüşünü açıklıyor. HSBC Türkıye Kurumsal Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Vırma Sökmen de yüzde 15 büyüme hedefıne katılan ısımlerden. Daha umutlu olan bankacılar da yok değıl. Yapı Kredı Kurumsal ve Tıcarı Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Feza Tan, “Burada kredılerın 2015’te yüzde 18 ıla 20 arasında büyüyeceğını öngörüyorum. 2016- 2018 dönemınde de yıllık yüzde 16-18 büyüme olur” dıye konuşuyor. Türk bankaların bu alanda pozıtıf büyüme hedeflerı bulunuyor. “Kurumsal kredıler hacım olarak daha büyük olduğu ıçın büyüme oranları kısıtlı kalıyor. KOBİ ve tıcarıde büyüme aralıkları daha genış, daha hızlı büyüme görüyoruz” dıyen İş Bankası Genel Müdürü Adnan Balı, 2015’te banka olarak kurumsal bankacılıkta yüzde 15-16 büyüme bekledıklerını açıklıyor. TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın da kurumsal tarafta büyümeyı ağırıklı olarak yaratılan kaynakların belırledığıne değınerek 2015’te yüzde 15 büyüyebıleceklerını aktarıyor. “Hedefımız, moral banka olarak tıcarı hayatın ıçınde yer almak” dıyen Zıraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ömer Baktır da 2015’te kurumsalda sektörün üzerınde bır büyüme oranı yakalamak ıçın çalışacaklarını söylüyor.
DAHA İDDİALıLARı VAR Büyüme ıştahı kurumsal bankacılık alanında daha yüksek olan oyuncular arasında ıNG Bank ve Odeabank öne çıkıyor. ıNG Bank Yönetım Kurulu Başkan Vekılı ve Murahhas Üyesı Gerlach Jacobs, bu yıl kurumsalda sundukları hızmet standartlarını gelıştırmek ıçın çalışacaklarını belırterek, “2014 yılında kurumsal kredılerde yüzde 50’nın üzerınde büyüdük. Bu yıl da yüzde 30’luk büyüme hedeflıyoruz” dıye konuşuyor. Odeabank da kurumsal bankacılıkta bu yıl yüzde 25 ıla 30 arasında büyümeyı planlıyor. Bankanın kurumsal bankacılıktan sorumlu genel müdür yardımcısı Yalçın Avcı, hedeflerını şöyle aktarıyor: “Bu alanda kredı portföyümüzü sağlık, eğıtım, gayrımenkul gelıştırme, yatırım ve enerjı gıbı hızlı büyüme potansıyelı olan sektörlerle ınşaat ve taahhüt, demır çelık, perakendeyı ıçerecek şekılde çeşıtlendıreceğız. 2014’te yıllık yüzde 60 büy��meyle 7,8 mılyar TL’lık nakıt kredı hacmıne ulaştık, 2015’te de bunu 9,5-10 mılyar TL’ye çıkarmak ıstıyoruz.”
~
Denızbank Tıcarı Bankacılık ve Kamu Fınansmanı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Aydoğdu ıse bankalarının bu alanda 2015 ıçın yüzde 20 büyüme performansı sergılemeyı amaçladığını söylüyor. Akbank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel, 2015’te kurumsalda daha fazla ürünle çalışmayı hedefledıklerını açıklayarak bu segmentte yüzde 20 büyüme olacağı tahmınınde bulunuyor. TEB Kurumsal Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Levent Çelebıoğlu ıse en az yüzde 20 büyümeyı hedefledıklerını açıklıyor. Bilançolarında bireysel bankacılıktan tüzele dönme planları yapan Finansbank’ ın da önünde güçlü bir hedef mevcut. Kurumsal ve Ticari Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ömür Tan, “2014’te kurumsal nakit kredilerde yüzde 45 büyüdük. 2015’te minimum bu oranda büyümeyi hedefliyoruz. 2018’de kurumsal bankacılık bilançomuzu en az 2 kat artıracağız” diyor.
KÂRLILIK ÇAPRAZDAN GELİYOR Oyuncuların hizmet ve ürünleri benzeştiği için fiyat rekabetine dayalı bir alan olan kurumsal bankacılıkta kârlılık çok yüksek değil. Bu iş kolunda baz faiz marjları, büyük hacimli krediler verildiği, kredinin batma riski çok düşük olduğu ve çapraz satış potansiyeli yarattığı için düşük seyrediyor. Bu konuda Finansbank Genel Müdürü Temel Güzeloğlu, kurumsal ve ticari kredilerde sektörde maliyetin altına kredi verildiğine değiniyor ve tüzel bankacılıkta kâr için fiyat rasyonelliğinin hakim olması gerektiğinin altını çiziyor. Uzmanlara göre bireysel bankacılıkta yüzde 12-13 özkaynak kârlılığı varken kurumsal tarafta bu rakam yüzde 7-8’lere iniyor. Ancak danışman Mehmet Sönmez, kurumsal bankacılıkta asıl kârın iki yolla elde edildiğine dikkat çekiyor: “Kurumsal bankacılıkta gecelik krediler maliyetine verilir ancak ardından çapraz satışla bu şirketlere başka banka ürünleri satılır. Ya da bu büyük şirketlerin proje finansmanları yapılır” diyor. Gerçekten de kurumsal bankacılıkta büyüme trendinde olan firmalar, kurumsal şirketlerin grup firmaları, büyüyen sektörlerde yer alan firmalar ve dış ticaret gibi farklı ürün gruplarına ihtiyaç duyan şirketler, çapraz satışın yüksek olduğu segmentler olarak görülüyor. Peppers & Rogers Group Finansal Hizmetler Kıdemli Müdürü Ozan Eryavuz, kurumsal bankacılıkta 150 milyon TL ve üzeri ciroya sahip segmentte satış çarpanı rakamının 7,2 olduğunu açıklıyor. Yani büyük şirketler aynı bankanın ürün portföyünden 7 ürünü daha satın alıyor. Bu rakam, KOBİ segmenti için 4,2, mikro ve girişimci segmentleri içinse 2,4 seviyelerinde. Kurumsal bankacılıkta bir diğer avantaj da bu yolla bankaların, büyük şirket müşterilerinin dağıtım ve satış ağındaki daha küçük ölçekli şirketlere erişebilmesi ve onları da portföylerine katabilmesi. Yani kurumsal büyük şirketlerin çalıştığı KOBİ’ler de bankanın müşterisi haline geliyor.
~
PROJE FİNANSMANININ PAYI ARTIYOR Son yıllarda kamu ve özel kesimin yatırımları arttıkça kurumsal bankacılık alanında asıl hareket yakalanan alan, proje finansmanı oluyor. Öyle ki DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, proje finansmanının kurumsal finansmanın içindeki payının giderek arttığına vurgu yapıyor ve “Son 10 yılda proje finansmanlarının kurumsal tarafta payı yüzde 5’ti, bugün bankamızda bu oran yüzde 15’lere tırmanıyor” diyor. Odeabank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Avcı da “Proje finansmanının kurumsal krediler içindeki payı ve önemi her geçen gün ağırlık kazanıyor. 2014 sonunda proje finansmanı kredilerinin kurumsal krediler içindeki payı yüzde 20’lerde gerçekleşti” diyor. Hakan Ateş’in altını çizdiği gibi, bugün Türkiye’de kamu bankaları dahil proje finansmanında 7-8 oyuncu çok etkin konumda. Proje finansmanları, 2014 yılında 30 milyar dolarlık toplam büyüklük yarattı. Bugün de bankaların finansman için üzerinde çalıştığı 150’nin üzerinde proje ve satın alım işlemi olduğu tahmin ediliyor. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin, 2015 gündeminde 100 milyon dolardan büyük kredi tutarına konu olacak işlemlere bakarak bu yıl piyasada yine 30 milyar dolar proje finansmanına imza atIıacağını öngörüyor. Bu 30 milyar dolar büyüklüğün yaklaşık üçte biriyse 2 projeden gelecek. Çok bankalı yapı gerektiren bu projelerden biri, İstanbul 3’üncü Havalimanı. Diğeri ise Gebze-İzmir Otoyolu Projesi’nin Bursa-İzmir arasındaki kısmının finansmanı ve mevcut kredilerin refinansmanını içeren paket. Ayrıca kamu-özel sektör işbirliğinde yapılacak şehir hastaneleri, Kuzey Marmara Otoyolu’nun 300 km’lik kısmı, EÜAK santralleri ve İGDAŞ özelleştirmesi gibi önemli işlemler de 2015’in ajandasında yer alıyor. 2015 sonrasında da bu alanda büyük hacimler olacak. Odeabank’tan Avcı, “2018’e kadar proje finansmanında özelleştirmeler ve enerji projeleri de dahil yıllık 25 - 30 milyar dolarlık iş hacminden bahsetmek mümkün” diyor.
PAY ALMA SAVAŞI İşte bu milyar dolarlık dev hacimler, bankaları heyecanlandırmaya yetiyor. “Şu anda elimizde 81 proje var, realize ettiğimiz 150’nin üzerinde projemiz bulunuyor” diyen DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, proje finansmanında yüzde 17 olan pazar paylarını korumak istediklerini dile getiriyor. Bu alana 2012’de giren Ziraat Bankası’nın da iddialı hedefleri var. Bankanın genel müdür yardımcısı Ömer Baktır, “2014 sonu itibarıyla 34 projede 9 milyar dolar kredi taahhüdü verdik. Halihazırda çalıştığımız 2 milyar doların üzerinde proje kredisi var” diyor. TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın’ın verdiği rakamlara göre banka 2015’te proje finansmanına 1,6 milyar dolar kaynak ayırıyor. Yapı Kredi de bu alanda yoğun çalışıyor. Feza Tan, “2014’te proje finansmanda kredi hacmimiz yüzde 37 artış gösterdi, 28 yeni projede 2,4 milyar dolar kredi kullandırdık. Aralık 2014 itibarıyla 196 projede yaklaşık 12 milyar dolar finansman sağladIk” diyor. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Alper Hakan Yüksel de bu alandaki hedeflerini şu sözlerle özetliyor: “Bugüne kadar 150 proje finansmanı kredisi kullandırdık, bunların 90’ı halen devam ediyor. Burada 2014 yıl sonu bakiyemiz 9,2 milyar dolar.” Finansbank da 2014 yılında proje finansman işlemlerine 2 milyar doların üzerinde kredi tahsis etti, bu alanda bugün de 60 projeyi üstleniyor. TEB için ise proje finansmanında belli sektörler ağırlık kazanıyor. Levent Çelebioğlu, “Enerji, özellikle yenilebilir enerji ana odak alanımız. Diğer altyapı projeleri ve ulaştırma sektöründe de aktif rol almak istiyoruz” diyor. ING Bank’tan Jacobs ise, “şu anda elimizde 50’ye yakın proje var. 2014’te bu alana 1 milyar dolardan fazla fon ayırdık, 2015’te bu rakamı da aşmayı planlıyoruz” diyerek hedeflerini veriyor. Odeabank ise 2015 yılında proje finansmanı alanında 1,5 milyar TL’lik net kredi artışı öngörüyor.
~
EBRU DİLDAR EDİN / GARANTİ BANKASI GMY
“2014’TE 3 MİLYAR DOLAR FON AYIRDIK”
RİSKİ DEVAM EDEN 150 PROJE Şu anda yaklaşık 13,5 milyar dolarlık bir proje ve satın alım finansmanı portföyümüz var. Tabii her yıl ciddi geri ödemeleri olan bir portföyü aynı seviyede tutabilmek ve büyütmek için, ciddi rakamlara imza atmanız gerekiyor. Amacımız bu portföyü sağlıklı şekilde ileri taşımak. Bugüne kadar 230’un üzerinde projeye finansman sağladık. Riski devam eden işlem adedimiz 150’nin üzerinde. 2014 yılında 32 projeye finansman sağladık. Bankamızda bu işlemler için sağlanan kredi tutarı, yaklaşık 3 milyar doların üzerinde. 2015 yılında bu seviyelerin üzerine çıkabileceğimizi tahmin ediyoruz.
PROJE BONOLARI GELECEK Tabii sektörde projeler çok büyük olunca, kaynaklar da sorgulanmaya başlıyor. Bizce Türk bankacılık sistemi orta vadedeki bu ihtiyacın önemli kısmını kendi karşılar. Ama yabancı banka katkısı da artacak. Bu amaçla proje bonoları, altyapı tarafında ihraç edilmeye başlandı. 2013 yılında Mersin Limanı, geçtiğimiz aylarda da Global Liman’ın başarılı ihraçlarını gördük. Bu gibi ihraçlar piyasaya taze kaynak anlamına geliyor. Halen inşaat dönemindeki altyapı projelerinin sona ermesinden sonra, halka arzlar, yeni proje bonoları önemli ek kaynak yaratacak diye bekliyoruz.
SELİM ELHADEF / EY TÜRKİYE
“BİREYSELİN KÂR KAYBINI KARŞILAMAZ”
UZUN VADELİ KÂRA BAKILIR Kurumsal bankacılıkta baz faiz marjları, büyük hacimli krediler, yüksek aktif kalitesi nedeniyle zaten her zaman düşük oluyor. Bankalar bu segmentte bütünsel ilişki yönetimine ve müşteri bazında uzun dönemli kârlılığa odaklanıyor.
YABANCILARLA REKABET EDİNCE Kurumsal Türk şirketlerinin yabancı sermayeye erişiminin kolay olması yabancı bankaları Türk bankalarının karşısına rakip olarak getiriyor. Türk bankalarının global fonlama/sermaye maliyeti oranlarıyla rekabet etmesinin zor olması da içerideki marjları baskı altında tutmaya devam ediyor. Bugün bireyseldeki kârlılık kaybının kurumsal bankacılıktaki müşterilere yansıtılması da bize göre çok kolay değil. Zaten sistemdeki gerileyen özsermaye kârlılığı oranları da bunu doğruluyor.
FAİZ MARJI YÖNETİMİ KRİTİK Ancak, genel faiz oranlarındaki değişimler ve yurtdışı fonlama maliyetlerindeki gidişata paralel olarak bankaların faiz marjı yönetimine daha fazla yoğunlaşması gerektiğini ve yüksek büyüme hacimleri yerine kârlılık ve aktif kalitesini yüksek tutmaya yöneleceklerini düşünüyoruz.
