Londra’daki 2 Bin Özel Hesap

Citibank, dünyanın en büyük bankalarından... Bütün dünyada 600 milyar dolar yönetiyor. Bunlardan bir bölümü de zengin Türk müşterilerine ait. Özellikle de Londra’daki Citibank aracılığıyla, Türkiye’ye büyük ölçüde pazarlama yapan bankada, 100 bin doların üstünde mevduata sahip 2 bin müşterisinin olduğu tahmin ediliyor. Bankacılara göre, Londra’da Türk vatandaşlarına ait mevduat tutarı, “Özel bankacılık” hariç, 8 milyar dolara ulaşıyor.

Yurtdışını, özellikle de Londra’daki bankacılık hareketlerini yakından izleyen büyük bir denetim şirketinin yöneticisi, “Londra’daki bankalar, bütün gelişmekte olan ülke masalarındaki çalışan sayısını azaltıyor. Ancak, bunun tek istisnası Türkiye masası. Orada çalışan sayısı artıyor” yorumunu yapıyor. Aynı yönetici, bunun, Türk vatandaşlarına ait mevduat tutarının 7-8 milyar dolara ulaşmasından kaynaklandığını belirtiyor.

Bir bankacı, “Herkes Türkiye’den para çıkışının durduğunu söylüyor. Ancak, ben aynı görüşte değilim. Citibank Londra, Türkiye’den sürekli yeni müşteriler ediniyor. Bence dövizler hala yurtdışına transfer ediliyor” diyor. Bu bankacıya göre, bu trend, Citibank Londra’nın Türkiye masasına fazla mesai yaptırıyor. Çünkü, müşteri sayısı şimdiden 2 bini geçti. Üstelik tek bir bankada...

“Para akışı durmadı”

Varlıklı kesimin, yurt dışında önemli düzeyde bir servete sahip olduğu biliniyor. 2001 yılının şubat ayından bu yana da yurt dışına önemli düzeyde para çıkışının olduğu da bir sır değil. Çok şubeli bir bankanın genel müdürü, “Para akışı durdu, hatta tersine dönmeye başladı” diyor. Buna örnek olarak da döviz ve TL mevduat hacimlerindeki artışı gösteriyor.

Ancak, bizim edindiğimiz bilgilere göre, Citibank Londra’nın Türkiye masasındaki personelin sayısında bir azalma olmadı. Hala, günde 3 –5 müşteriye yeni hesap açıldığı söyleniyor. Bu yüzden Citibank Londra’da sadece Türkiye’deki müşterilerle ilgilenen masada çalışan sayısı son bir yıl içerisinde 3’ten 5’e yükseldi.

2 bin altın müşteri!

Sistemin nasıl işlediğine gelince... Citibank Londra’da Türkiye masasına bakan 5 bankacı, sürekli ve yoğun olarak pazarlama yapıyor. Bu personel, Citibank Türkiye’den bağımsız olarak çalışıyor. Citibank’ın Türkiye’deki şubelerini ise sadece hesap açmak için kullanıyor. Ancak, hesaplar doğrudan Citibank Londra adına açılıyor.

Bu müşterilerin açtığı hesapların tutarı 100 bin dolardan aşağı olmuyor. Müşterilerin açtırdığı hesapların tutarı 100 bin dolar ile 1 milyon dolar arasında değişiyor. Edindiğimiz bilgilere göre, hesap başına ortalama mevduat tutarı 400 bin dolar civarında. Bu tür müşteriler için “Gold” tanımlaması yapılıyor.

Citibank Londra’da hesabı olan ve “Gold” kapsamına giren Türk müşterilerinin sayısının 2 bine yakın olduğu tahmin ediliyor. Müşteri sayısı ve ortalama mevduat tutarına bakıldığında, söylenti olarak dolaşan 7-8 milyar dolarlık rakamın gerçeğe çok yakın olduğu ortaya çıkıyor.

Ancak, bir yanlış anlama olmasın. Citibank Londra’da hesabı olan Türk vatandaşlarının sayısı sadece 2 binle sınırlı değil. Çünkü, 1 milyon doların üzerinde hesap açtıranlar bu hesaba değil.

Onlar, “Özel bankacılık” diye adlandırılan  “Private banking” bölümünde grubuna giriyor. Bu müşterilerle ilgili bilgiler son derece gizli olduğundan bilgi verilmiyor. Dolayısıyla, bizim çalışmamızdaki 2 bin sayısına dahil değiller. Ancak, sayılarının da sınırlı olduğunu belirtmekte yarar var. Bir bankacı, bu grubun sahip olduğu servet için, “On milyarlarca dolar” değerlendirmesini yapıyor.

Listede kimler var?

Citibank Londra’da hesap açtıran Türk müşterileri arasında çok sayıda ünlü işadamı, üst düzey yöneticinin olduğu söyleniyor. 

Peki Citibank Londra’da çalışan 5 Türk müşteri temsilcisi, bu müşterilere ne pazarlıyor? Bu soruyu yönettiğimiz ve hesabı olan bir yönetici, “Mevduata zaten çok düşük oran uyguluyorlar, galiba yüzde yarım puan falan veriyorlar. Bu yüzden daha çok yatırım fonu pazarlıyorlar” diyor.

Yatırım fonları dışında da özel ürünler de sunulabiliyor. Örneğin, çapraz kurlar üzerine, getiri riski yüksek ürünler de pazarlanıyor. Bu ürünlerde yıllık getiri oranı yüzde 20’yi bulabiliyor. Bazı durumlarda, alınan riske göre “sıfır” getiriye de razı olunabiliyor.

ABN Amro’ya dikkat

Aslına bakıldığında, Citibank Londra, Türkiye’de fon toplamada en etkin yabancı kuruluş konumunda değil. Sessiz ve derinden çalışan ABN Amro’nun Türk müşterilerine ait fon tutarının, Citibank Londra’dan daha yüksek olduğu söyleniyor. Fakat, Citibank Londra’nın çok hızlı bir büyüme gösterdiği ve ABN-Amro’nun tahtını sallamaya başladığı öne sürülüyor. Bir bankacı, “ABN-Amro’nun iyi bir müşteri ağı var. Fakat, Citibank Londra, geçtiğimiz yılki krizden sonra çok büyük bir atak yaptı” diyor.

Milyon doların üzerinde parası olanlara yönelik olarak verilen “Private banking” hizmetlerinde etkin banka Chase, CSFB ve UBS gibi bankalar da var. Fakat, Citibank’ın da yine son bir yılda bu sınıfa giren zengin müşterilere yönelik iyi bir atak yaptığı ve Türkiye’den topladığı fon rakamını katladığı söyleniyor.

NEDEN YABANCI BANKA?

Türk vatandaşlarının yurt dışında tuttuğu servetin büyüklüğünün 65-70 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Koç Yatırım’ın baş ekonomisti Doç. Cevdet Akçay’a göre, bu servetin Türkiye’ye dönmesi, ancak 2-3 kuşak sonra mümkün olabilecek.

Citibank Londra olsun, ABN Amro veya diğer bankalar olsun, yurt dışında açılan hesapların nedenini araştırdığımızda, üç temel etken öne çıkıyor: “Güvenlik, çocukların okul masraflarının karşılanması ve sahip olunan servetin kimse tarafından öğrenilmemesi”.

İsviçre kökenli bir bankanın özel bankacılık biriminde çalışan Türk bankacı, konuyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Türklerin yurt dışında hesap açtırmasının birinci nedeni güvenlik. Türkiye’de paralarının güvende olduğuna inanmıyorlar ve bunun için yurt dışında bir miktar parasının olmasını istiyorlar. Bazıları da yurt dışında okuyan çocukları için bu tür hesaplar açtırdığını söylüyor. Bazıları ise sahip oldukları paranın kimse tarafından bilinmesini istemiyorlar.”