"Yatırımlara destek vereceğiz"

Özel sektörün sanayi yatırımlarına destek olmak için kurulan TSKB, son iki yılda pek çok alanda yaptığı değişimle daha çok şirkete dokunma çabasında. Ocak 2013’te bankanın başına geçen TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın, geçtiğimiz yıl aktif müşteri sayısını yüzde 13 artırdıklarını söylüyor. Aynı şekilde 2014’te bankanın kredi sözleşmelerinin yüzde 44’ü de yeni müşterilerle imzalandı. Ayrıca TSKB, 20’nin üzerinde banka, leasing ve son olarak faktoring şirketi aracılığıyla APEX kredileri de vererek 1.472 firmaya ulaştı” diye konuşuyor. TSKB Genel Müdürü Özcan Türkakın ile kalkınma bankacılığının yönünü, seçim sonrası bankacılık sektörünü konuştuk: 
* 2013 Ocak ayında göreve geldiniz. Geçtiğimiz 2,5 yılda bankanın performansı nasıl oldu? 
* Bu yıl 65’inci kuruluş yılımızı kutluyoruz. TSKB olarak kaynaklar, finansman ve kurumsal uygulamalarda sürdürülebilirliği temel odak olarak alıyoruz. Son 2 yılda da bu odakla çalıştık. Kaynak anlamında sürdürülebilirlikten kastımız, kaynaklarımızı çeşitlendirmeye, zenginleştirmeye ve yaygınlaştırmaya çabalıyoruz. Biz geçen yıl toplam 1,4 milyar dolar kaynak temin ettik. Bunun 1 milyar doları uluslararası 8 farklı kuruluştan temin edildi. Ayrıca serbest kaynak diyebileceğimiz diğer finansal kuruluşların da yararlandığı kaynaklara yöneldik ve tarihimizde ilk kez 5 yıl vadeli 350 milyon dolarlık Eurobond ihracı yaptık. 2014’te 133 milyon dolarlık sendikasyon kredisi aldık. Bu yıl da haziran sonunda sendikasyon kredisini yüksek oranda yenilemeyi planlıyoruz. Baktığınızda 2012 yılı sonunda aktif büyüklüğümüz 10,3 milyar TL’ydi. Bu rakam bu yıl ilk çeyrek sonunda 17,3 milyar TL’ye çıktı. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 22,2 büyüme anlamına geliyor. 
* Kredi anlamında nasıl büyümelere ulaştınız? 
* Sürdürülebilirlik anlayışımızla kredilerde büyümeyi sürdürdük. Burada rakamsal büyüklüklerden önce hangi alanlara kaynak ayırdığımıza önem veriyoruz. Biz bir kalkınma ve yatırım bankasıyız. Dolayısıyla işletme kredisinden ziyade kapasite geliştirmek, verimliliği artırmak ya da yeni yatırımlara kaynak sağlamak istiyoruz. Bu anlayışla 2013’ten başlayan süreçte enerji ana odağımızda. Yenilebilir enerji başlığı altında hidroelektrik, güneş, bioatık, rüzgar ve jeotermalle kaynak verimliliği alanlarına yatırım yapıyoruz. Bu tip sürdürülebilir yatırımlara sağladığımız krediler, bugün toplam kredi portföyümüzün yüzde 52’sini oluşturuyor. Bankanın 2015 yılı ilk çeyrek sonuçlarına göre de toplam kredi büyüklüğü bir önceki yılın aynı dönemine göre kurdan arındırılmış rakamlarla yüzde 14,5 artarak 12 milyar TL’ye ulaştı.
~
* Dağılımı bu paylarla mı sürdüreceksiniz? 
* Dağılımında kamunun öncelikleri önemli. Ülkenin kalkınma politikasında öncelik verilen konular bizim için belirleyici oluyor. Bu mevcut dağılımla devam edeceğimizi düşünüyorum. 
* 2014’te ne kadarlık kredi kullandırdınız? Bu yıl kredi büyüklüğünüz ne kadara ulaşacak? 
* Biz 2014’te, bir önceki yıla göre yüzde 20 büyüyerek 3 milyar TL yeni kredi kullandırdık. Bir yıl öncesinde yani 2013’te bu rakam, 2,6 milyar TL’ydi. 2015’e başlarken de yıl sonuna kadar 3,5 milyar TL yeni kredi kullandırma hedefimiz vardı. Bütçeyi TL ile yaptık, ancak kur değişikliğiyle sapmalar oluyor. Bu yıl kullandırılan kredilerimizin yüzde 15’i işletme kredisi alanında sağlandı. Kalan payı da liman, sağlık, altyapı gibi alanlarda önemli projelerde kullandırdık. Bu yıl kurdaki değişimler nedeniyle sektörün büyüklükleri sapmış durumda. Biz yıla aktif büyüklüğünde Türk Lirası bazında yüzde 19 büyüme hedefiyle başlamıştık. Kredi büyüme hedefimiz de kurdan arındırılmış bazda yüzde 15,1 idi. Ancak ilk çeyrekte kredilerimizin ağırlıklı döviz cinsi olmasından dolayı reel büyümemezin ötesinde nominal büyüme yakaladık. Yani bu yıl yüzde 15’in üzerinde de bir büyüme yapabiliriz, tabii yılın geri kalanında ne yaşayacağımızı hep birlikte göreceğiz. 
* Tüm bu süreçte hizmet verdiğiniz şirket sayısında da artış oldu mu? 
* Evet, bankamızın aktif müşteri sayısı 2014 yılında yüzde 13 arttı. Kredi sözleşmelerimizin yüzde 44’ünü yeni müşterilerimizle imzaladık. Ayrıca 20’nin üzerinde banka, leasing ve son olarak faktoring şirketi aracılığıyla APEX kredileri vererek KOBİ’lere ulaşıyoruz. KOBİ’lere APEX ve doğrudan kredilerimizle 2013 yılında 204 milyon dolar kredi kullandırdık. 2014 yılı sonunda da bu kredi tutarını 343 milyon dolara çıkardık. Bu gelişmeyle doğrudan KOBİ kredilerinin toplam kredi portföyümüz içindeki payı yüzde 15’ten 17’ye yükseldi. Bu payı ileride daha da artırma eğilimindeyiz. Bu modele son olarak katılım bankaları da eklendi. APEX bankacılığı hizmetimiz de dahil olmak üzere 2013 yıl sonu itibarıyla toplam bin 232 adet KOBİ’ye orta vadeli yatırım ve işletme kredisi kullandırdık. 2014 yılında ise kredi sağladığımız KOBİ sayısı bin 472’ye ulaştı.
~
* Son görüşmemizde “Yatırım bankacılığına ağırlık vereceğiz” demiştiniz. Burada nasıl yol aldınız? 
* Yatırım bankacılığı, TSKB’nin doğasında var. Yatırım bankacılığında birleşme/satın alma, halka arz ve tahvil ihracı temel ürünlerimiz. Bu konuda son 2 yılda yeniden yapılanma ve ekibin zenginleştirilmesi sürecini tamamladık. Müşteriye yatırım yaptık. Ancak piyasa koşulları nedeniyle son 2 yılda yatırım bankacılığında çok sayıda somut iş yapılamadı. Yapılanlar da istenen olumlu sonuçlara ulaşamadı. Dolayısıyla ekonomik koşulların ve piyasanın imkan vermesi durumunda sonuçlandırmaya hazır bir hayli bekleyen işimiz var. Birleşme/satın almalarda piyasanın istekli olduğunu görüyoruz. Elimizde bekleyen muhtelif imkanlar var. Yılın ikinci yarısında yeniden işlerin açılacağını umuyorum. Tahvil ihracında ise biz biraz seçiciyiz. Geçen yıl sadece 4 şirketin ihracına aracılık ettik. Bu yıl da imkanlar var ama şartların olgunlaşmasını bekliyoruz.
* Yatırım bankacılığı faaliyetleriniz ne kadarlık gelir yaratıyor? 
* 2014 yıl sonu verilerine göre yatırım bankacılığı, gelirlerimizden yüzde 4 pay alıyor. Büyüme niyetimiz var, ancak piyasa şartlarına göre bir plan çizeceğiz. 
* Bu yıl hangi alanlarda finansmana ağırlık vereceksiniz? 
* Enerji verimliliği ve kaynak verimliliği bizim için önemli alanlar olmaya devam edecek. Lisansların verilmeye başlanmasıyla güneş enerjisi gittikçe büyüyen ilgi alanlarımızdan biri. Sağlık alanı da hareketlenmeye başladı, kamu özel ortaklıkları artıyor. Şimdiye kadar bu tip 2 projeye başka bankalarla ortak finansman sağladık. Yeni imkanları da değerlendireceğiz.
~
"Kredi maliyetleri artabilir"
ENFLASYON İNDİRİLEMİYOR
 Bu yılı yüzde 3 gibi bir büyüme, yüzde 4,5-5 cari açık ve yüzde 7-8 arası bir enflasyonla bitireceğiz. Türkiye büyümekte zorlanıyor. Son iki yıldır bu sorunu yaşıyoruz. Türkiye’nin yeni bir büyüme modeline ihtiyacı var. Enflasyon tüm bu belirsizliğin sonucu olarak stabilize edilip hedeflere doğru indirilemiyor. Türkiye’nin önceliği, yeni sürdürülebilir bir rotaya geçebilmek. Bu da kapsamlı bir ekonomik program ve istikrarla mümkün… Bulunacak siyasi çözüm ne olursa olsun öncelik, bu olacak.
KREDİ/MEVDUAT ORANI RİSKLİ
Bankacılıkta bu yıl yüzde 15 büyüme hedefinin tutacağını düşünüyorum. Ancak sektör 2011’de kritik eşik olan kredi /mevduat oranında yüzde 100 rakamını geçti. Türk bankacılık sektörünün Batı Avrupa’dan en farklı yanı, mevduata dayalı bankacılık yapmasıydı. Bu dayanıklı bir yapı oluşturuyordu. Bugün ise büyümenin tamamen dış kaynakla sağlanması ve bu kaynakları bulmanın gittikçe zorlaşması önemli bir risk işareti. Bundan sonra sektörün büyümesinde hem bu kaynakların hem kârlılığın devamlılığı önemli olacak.
AÇMAZ OLUŞTURUR
Son dönemde bu risk üzerine dış kaynak bağımlılığında kırılganlık yaratan kısa vadenin uzun vadeye alınması tedbiri getirildi. Yalnız uzun vadeli kaynaklar, sendikasyon kredileri kadar derin değil ve maliyetleri hiç şüphesiz çok daha yüksek. Bankaların bu geçişi ya kâr etmeden ya da kredi maliyetlerini yükselterek yapmaları gerekecek. Bu da sektör için önemli bir açmaz oluşturuyor. Bu durum ileride kredilerin maliyetlerinin artmasına da neden olabilir.

TSKB'nin büyüme modeli
1 Kaynaklarımızı çeşitlendirmeye, zenginleştirmeye çabalıyoruz. 
2 Kapasite geliştirici, verimliliği artırıcı ya da yeni yatırımlara kaynak sağlamak istiyoruz. 
3 Sürdürülebilir yatırımlara sağladığımız krediler, toplam kredinin yüzde 52’sine ulaştı. 
4 Toplam kredi büyüklüğümüz ilk çeyrekte yüzde 14,5 artarak 12 milyar TL oldu. 
5 Bu yıl enerji ve sağlık ağırlıklı olmak üzere 3,5 milyar TL yeni kredi hedefimiz var. 
6 Aktif müşteri sayımız 2014’te yüzde 13 arttı. Kredi sözleşmelerimizin yüzde 44’ü yeni müşterilere ait. 
7 KOBİ kredilerinin toplam kredi portföyümüz içindeki payı yüzde 15’ten 17’ye yükseldi. 
8 Yatırım bankacılığının gelirlerimizdeki payı yüzde 4 oldu. Piyasanın durumuna göre büyüme devam edecek. 
9 Tahvil ihracında seçiciyiz. Geçen yıl 4 şirkete aracılık ettik. Bu yıl şartların olgunlaşmasını bekliyoruz.
~
"Karda kritik eşikteyiz"
2 RİSK VAR
2015’te kredi portföyünün sağlığı çok önemli. Sağlanacak istikrar ortamı, kredi stokunun sağlığı açısından önem kazanıyor. İkinci konu ise kârlılık… Kâr, sektörün yeni kaynak yaratılması için önemli bir varlık kalemi. Sermayedarın yatırım yaptığı işten, Hazine Bonosu’nun getirisinden düşük gelir elde etmemesi lazım. Son birkaç çeyrektir kritik eşiğe geldik.
YÜZDE 20 KÂR EDİYORUZ
Biz çok büyük bir teşkilatla çalışmıyoruz, toptancı bankacılık faaliyetimizin ana karakteri. Bu iş modelimizle kârlılığımız yüzde 18-20 arasında gerçekleşti. 2015 ilk çeyrekte net dönem kârımız 94,2 milyon TL’ye çıktı. Bu oranının korunması için elimizden geleni yapıyoruz.