"Zıplama dönemindeyiz"

Elçin Cirik

ecirik@capital.com.tr

2010’da kurulan Fibabanka, bu yıl atak yapma hazırlığında. Yeni genel müdür Ömer Mert, her yıl yüzde 40-50’ye varan büyümelerle bankasını orta ölçekliler arasında orta sıralara taşımayı planlıyor. “Hedefimiz kârlı ve etkin bir banka olarak orta ölçeklilerden biri olmak” diyen Mert, “Bu yıl tabana yayılma ve ürün çeşitliliğini artırmaya odaklanıyoruz. Bireysel bankacılıkta yüzde 70-80, işletme ve tarım bankacılığında yüzde 100 ve KOBİ bankacılığında yüzde 50-60 arası büyüme hedefimiz var” sözleriyle planlarını aktarıyor. Bankanın bugünkü gündeminde, tüm sektörde olduğu gibi teminat bulamayan şirketlerin krediye ulaşımını sağlamak için Hazine kaynaklarıyla desteklenen Kredi Garanti Fonu (KGF) var. KGF ile piyasada önemli bir canlılık bekleyen Mert, “KGF kredileri bittikten sonra piyasada nasıl bir iştah ve talep olacağı belli değil. Çünkü sanki talebi biraz erkene çektik. Aslında gerçek etkiyi yılın ikinci yarısında göreceğiz” diyor. Hatta Mert, KGF’nin sektörde yarattığı süratle kredilerin 2016’nın iki katı, yani yüzde 25’lerde büyüyeceğini de öngörüyor. Ocak sonunda göreve gelen Fibabanka Genel Müdürü Ömer Mert ile sektördeki tabloyu, 2017’nin parlak ve zorlanan alanlarını ve bankanın büyüme stratejisini konuştuk: 

•  Fibabanka 2016 yılında yüzde 37,5 ile aktif büyüklükte en hızlı büyüyen banka oldu. Bu büyümeyi nasıl yakaladınız? 

 Bankanın kuruluşundan bu yana hep sektörün iki katı büyüme hedefiyle çalışıyoruz. Yüzde 35-40 bandında büyümelerimiz oluyor. Tabii bankamızın aktif büyüklüğü henüz küçük olduğu için baz etkisi de geçerli. 2016’da küçülme yoluna gitmedik, şubeleşme ve kredi tarafında büyümemiz sürdü. Geçen yıl kurumsal bankacılık ağırlıklı gittik. Tarım ve mikro işletme bankacılığı alanlarında yüzde 100 büyüdük. Sadece aktif büyüklükte değil, çalışan sayısında da adetsel olarak büyüyen ilk 3 bankadan biriyiz. 

Bu yıl için büyüme planınız nasıl?

 2017’de KOBİ bankacılığında büyüme hedefimiz yüzde 100. Ticari bankacılıkta da yüzde 40 büyüme planımız bulunuyor. 2017 sonunu bankanın aktif büyüklükte yüzde 40-45 hedefiyle kapatacağını öngörüyoruz. Bu yıl özellikle tarım bankacılığına odaklı şubeleri artırıyoruz. Şu anda toplamda 18 tarım işi yaptığımız şubemiz var, burada 20 şubeyi geçeceğiz. Bu yıla 73 şubeyle başlamıştık, bugün için 79 şube için onay aldık. Tarımın merkezi olan Ege, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da şube açacağız. 20 ilde varız. Üzerine 3-4 şube daha olabilir, takip ettiğimiz iller mevcut. Böylece yıl sonunda şube sayımızda da yüzde 10’luk artış olacak. Son dönemde tamamen Kredi Garanti Fonu (KGF) odaklı gidiyoruz, daha çok bu alana odaklandık. KGF’deki hız nedeniyle bu yıl sektörün ne kadar büyüyeceğini de tam olarak bilemiyoruz. 

•  Burada KGF’nin nasıl bir etkisinden bahsediyoruz?

KGF’nin sektörde sürate etkisi oldu; 6 ayda yapılacak iş, 1,5 ayda gerçekleştirildi. KGF ile KOBİ’ler, ihracatçı ve turizmciler nefes alacak. En son açıklanan rakamlara göre 120 milyar TL’ye yakın kredi verildi. Tabii bu rakamda bankalar arası kredi kapamaları ve yeni krediler mevcut. KOBİ’lere verilen bu kredi, işleri çok hızlandırdı. Bu dönemde aşırı bir para girişi oldu. Bu kredilerin piyasaya canlılık getirmesi bekleniyor. Ne zaman, nasıl gelecek onu göreceğiz. KGF kredileri bittikten sonra piyasada nasıl bir iştah ve talep olacağı belli değil. Çünkü sanki talebi biraz erkene çektik. KOBİ başına 12 milyon TL limit var ve birçok banka bu limiti kullandırılıyor, talep öne çekilmiş olabilir. Aslında gerçek etkisini yılın ikinci yarısında göreceğiz. KGF ile kredi tutarı 250 milyar TL’ye kadar çıkacak ama hızı yavaşlayacaktır. İlk başta bankalar bir haftada 40-50 milyar TL kredi veriyordu. Biz banka olarak KGF’ye mart ayında dahil olduk, bizim için daha yeni bir alan… Geçen sürede gelen talepleri topladık, ardından ilk ayında 4’üncü limiti istedik. Bir hafta, 10 günde limiti bitirerek gidiyoruz. Yaz aylarında piyasada etkisini görmemiz ve ciddi bir rahatlama olması lazım. 

•  Olumsuz bir etkisi olur mu peki? 

 Kısa vadede olumsuz etkisi olmaz. Bu yöntemle mevcut krediler ortalama 36-40 ay vadeye  yayılmış oldu. Sadece negatif etki olarak mevduat faizleri biraz arttı. Ama mevduattaki gelişimi de sadece buna bağlamak da doğru olmaz. Öbür taraftan izlemede olan kredilere pozitif etkisi olacak. Zaten takipte kredisi olan şirket, KGF alamıyor ama takibe düşmemiş riskli şirketler ya da nakit döngüsünü sağlayamayanlar için önemli avantajı olacak. KOBİ’ler ciddi bir teminat sıkıntısı çekiyordu, KGF bu teminat sıkıntısını ortadan kaldırdı. Piyasadaki sıkışıklığın önemli nedeni de buydu. Bu süreçte KOBİ’ler teminatla aldıkları kredilerini kapatıyor yani bu dönem bitince ellerindeki teminatlarla yeniden kredi kullanmak isteyebilirler. Yılın devamı için öngöremediğimiz noktalardan biri de bu. Ülkede işler düzelirse o zaman hiç problem yaşanmaz. 

~

•  Bu durumda KOBİ bankacılığında ciddi bir büyüme görür müyüz? 

 Evet, ikinci yarıda tersine bir gelişme olmazsa KOBİ bankacılığı kredilerinde yıl sonunda önemli bir artı yazılır. KGF, bu yıl bankacılıkta çok oyun belirleyici bir alan olacak. Bu şekilde bankacılıkta önemli bir büyüme alanı çıktığı kesin. Bizim de son dönemde kredilerimiz yoğunlukla bu alanda. Hem yeni müşteri tanımamız hem daha rahat hareket etmemiz anlamında bankamız açısından önemli bir fırsat oldu. KGF her bankaya kendi ölçülerine, büyüklüğüne göre kredi kullandırıyor, pazarı yeniden şekillendirme gibi bir hedefi bulunmuyor. Ama yeni müşteri edinmede pozitif etki yapıyor. KGF ile yaptığımız işlerde yüzde 30-40 yeni müşteri kazanmaya çalışıyoruz. Bu oran, sektörde böyle oluşur mu bilmiyorum. Ama biz gelen taleplerde önceliği yeni müşterilere ve etkin çalıştığımız şirketlere veriyoruz. KGF öncesinde de sağlık, eğitim ve ihracatı hedef sektörlerimiz olarak belirlemiştik; bu süreçte yeni müşteri kazanımlarımızı da ağırlıkla bu sektörlerden alıyoruz. 

•  Bu, bankalar için kâr getirecek bir iş mi? 

 Bu kredinin faizi diğer kredilere göre ucuz ama batık riski olmadığı için kâr bırakıyor. Ama tabii bu arada mevduat pahalandığı için aradaki marj da daralıyor. KGF özelinde faizler yüzde 15-16 bandında; bugün mevduat ve paranın yüzde 14-14,5 maliyeti var. Kâr yüksek değil ama kârlılığı yine de makul. Bankalar parayı 30 günlük topluyor, krediyi ortalama 36 aylık veriyor. Bu uyumsuzluğu hedge etmenin bir maliyeti var. KOBİ kredilerine göre daha az kârlı ama batık riski almadığınız için büyümek ve yeni müşteri tanımak için fırsat veriyor. İleride kredi vereceğiniz şirketleri ayakta tutuyorsunuz.

• Bu ortamda uzun vadede banka için hedefleriniz nasıl şekilleniyor?

 Bizim hedefimiz, kârlı ve etkin bir şekilde orta ölçekli bankalardan biri olmak. Büyümeye devam edeceğiz. 2017 yılında banka olarak özel bir durumumuz var. Bankanın dönüşümü sonrası bu yıl zıplama dönemindeyiz. 2017 itibarıyla bankanın ikinci dönemi başladı. İlk dönemde kâr eden bir banka haline geldik, organizasyonumuzu tamamladık. İkinci dönemde artık dijitalleşme, tabana yayılma ve orta ölçekli banka olma hedeflerimiz var. Orta ölçekli bankaların orta sıralarında yer alabilmemiz için her yıl yüzde 40-50 bandında büyümemiz gerekiyor. Bunu hedefliyoruz. Bu yıl tabana yayılma ve ürün çeşitliliğini artırmaya odaklanıyoruz. Mevduat ve kredilerde tabana yayılacağız. Bu yıl mevduatta 3,5 ayda yüzde 15 büyümemiz var. Yılın ikinci yarısında ürün çeşitliliğinde herhangi büyük bankadan farkımız kalamayacak. 2017 için yılbaşında yüzde 25-30 büyüme hedefliyorduk, şimdi KGF büyümesi ve genel gidişata bakınca bu oranı yüzde 40-45’lere çıkardık. Tarım, KOBİ, işletme ve bireysel bankacılıkta büyüme alanlarımız var. Bireysel bankacılıkta yüzde 70- 80, işletme ve tarım bankacılığında yüzde 100 ve KOBİ bankacılığında yüzde 50-60 arası büyüme hedefimiz bulunuyor. Eskiden bilerek geri kaldığımız alanlara yeniden yatırım yapıyoruz, örneğin bireysel bankacılıkta 10 yeni projemiz var. Şube açmaya devam edeceğiz, 2 yıl sonra 100 şube sayısına gelince durabiliriz diye düşünüyoruz. Mevduat tarafında yaptığımız Kiraz Hesap ile iyi bir ürün ve doğru reklamla müşteriye ulaşabildiğimizi gördük. Şube sayısını artırmadan kredi ve mevduat gibi ürünlerde online platformlardan da gidebildiğimizi gördük. Sorunlu alacak oranımız 2016 sonunda yüzde 1,6. Küçük bir portföyümüz olduğu için kontrollü gidebiliyoruz.