Hacim 5 milyar doları bulur

Elçin Cirik

ecirik@capital.com.tr

Leasing, bu yılın ilk altı ayında işlem hacminde 2,5 milyar dolara ulaştı. 8 bin 565 işlem adediyle de yüzde 56 büyümeye imza atıldı. Garanti BBVA Leasing Genel Müdürü SELAHATTIN GÜLDÜ, bu büyümeyi sanayide yakalanan yüzde 40 yükselişin doğal yansıması olarak görüyor. Yılın ikinci yarısında özellikle ağustosta talebin yüksek devam ettiğinin altını çizen Güldü, sektörün 2021’i işlem hacminde 5 milyar dolar ve işlem adetinde 17 binle kapatacağını öngörüyor.

2021, leasing sektörü için oldukça parlak gidiyor. 2020 yılını 3,3 milyar dolar işlem hacmiyle kapatan sektör, bu yılın ilk altı ayında işlem hacminde 2,5 milyar dolara ulaştı. İşlem adetlerinde de yüzde 56 gibi önemli bir büyümeye imza attı. Sektörün lider oyuncularından Garanti BBVA Leasing’in genel müdürü Selahattin Güldü, bu görünümü “Bu oran, son yılların en yüksek altı ay büyümesi. Nedeni ise sanayinin çok iyi gitmesi. Bu yılın ilk yarısında sanayi büyümesi yüzde 40 seviyelerinde oldu. Leasingde de sanayinin bu yükselişinin doğal yansımasını görüyoruz” şeklinde açıklıyor. Son dönemde OBİ’lerde yatırım isteğinin daha yüksek olduğuna değinen Güldü, 2021 sonunda işlem hacminde 5 milyar dolara ve işlem adetinde 17 bine ulaşılacağını öngörüyor. Güldü, “Hazirandaki kuvvetli yatırım isteği sürüyor. Temmuzda tatil dönemi nedeniyle talep biraz azaldı, ancak ağustosun ilk 15 günlük göstergelerinde hazirandaki hareketin sürdüğünü görüyoruz” diyor. Garanti BBVA Leasing Genel Müdürü Selahattin Güldü, sektörün fotoğrafını çekerken önümüzdeki dönem için öngörülerini şöyle paylaştı: 

 Yılın ilk yarısında işlem hacmi, işlem adedi gibi önemli göstergelerde sektörün performansı nasıl? 

 Sektör öncü göstergelerde iyi gidiyordu. Bunun sonucunu ilk altı ay rakamlarında da görüyoruz. Leasing işlem hacmi 2020 yılının ilk altı ayında 1,7 milyar dolardı. 2021 yılı ilk altı ayında hacim 2,5 milyar dolara çıktı. Burada yüzde 47’lik büyüme var. Bu oran, son yılların en yüksek altı aylık büyümesi. Bu durum sadece kur artışıyla da ilgili değil çünkü sektör işlem adetlerinde de yüzde 56 büyüdü ve ilk altı ayda 8 bin 565 işlem adedine ulaştı. Bunlar kuvvetli büyüme oranları... Bu büyümenin nedeni ise sanayinin iyi gitmesi. Bu yılın ilk yarısında sanayinin büyümesi yüzde 40 seviyesinde oldu. Leasingde de sanayinin bu yükselişinin doğal yansımasını görüyoruz. 2020 pandemi yılıydı. Kıstas aldığımız yıl doğru mu diye düşünülebilir ama alakası yok. Çünkü 2020 yılında da sektörde işlem hacimleri, sadece mart ve nisan aylarında, iki ay için kısa kaldı. Sanayideki büyümeyi bu yıl da rakamlardan okuyoruz. 

 İşlem adedinde, hacimden yüksek büyüme olması tabana yayılmayı mı gösteriyor? 

 Evet. Leasingde reel sektörün makine yatırımlarını finanse ettiğimiz için zaten daha küçük tutarlı işlem ortalamaları oluyordu. Sektörde tescil edilen sözleşmelerin hacimlerine baktığımızda ortalama işlem büyüklükleri 300 bin dolara geldi.

 İşlem adetlerindeki büyüme, sektörün yıllardır hedeflediği KOBİ’lere ulaşma noktasında da bir gösterge mi? 

 Evet, bu durumu sadece bu yıl için değil, 2020 yılı için de söyleyebiliriz. Leasing yatırımı yapan şirketler, ticari segmentte OBİ müşteri profilinde olan şirketler. OBİ’lerde yatırım isteği, enerjisi daha fazla. 

Bu yılın ikinci yarısı için nasıl bir tablo öngörüyorsunuz?

 2021 sonunda işlem hacminde 5 milyar dolara ulaşırız diye düşünüyorum. Aslında bu yıla başlarken öngörüm, 4 milyarı doların biraz üstü şeklindeydi. Ancak sektör, yakaladığı performansla 5 milyar dolar hacme yaklaşacak gibi görünüyor. 2022’de de sektör işlem hacminin 5,3- 5,4 milyar dolar gibi olacağını tahmin ediyorum. İşlem adetlerinin de bu yılın sonunda 17 bini geçeceğini öngörüyoruz. Çünkü hazirandaki kuvvetli yatırım isteği sürüyor. Temmuzda tatil dönemi nedeniyle yatırım talebi biraz azaldı, ancak ağustosun ilk 15 günlük göstergelerinde trend aynı şekilde devam ediyor. Ağustosta da hazirandaki hareketin sürdüğünü görüyoruz. 

 Peki bu talepte hangi iş alanları öne çıkıyor? 

 İnşaat- iş makineleri, CNC metal işleme, plastik alanları; kuvvetli talebin olduğu yerler olarak öne çıkıyor. Leasing ürünlerinin işlem hacminden aldığı paylarda iş-inşaat makineleri ilk kez yüzde 24 oranına geldi. 2020 sonunda iş ve inşaat makineleri, gayrimenkul ve çeşitli üretim makineleri kalemleri ilk üçteydi. 2020 sonunda iş ve inşaat makinelerinin toplam sektör işlem hacmindeki payı yüzde 17,8’di. Sektörde ilk kez, yüzde 24 gibi yüksek bir orana ulaşıldı. İşlem hacminden alınan paylarda tekstil de yüzde 12,3 ile ikinci sıraya geldi. Tekstil makinelerinin aldığı pay 2019’da yüzde 9,6 ve 2020 sonunda yüzde 11,9’a çıkmıştı. Bu alanda da büyüme güçlü devam ediyor. 

 Gayrimenkulün payı nasıl değişti? 

 Bu alan hızlı şekilde düştü. İşlem hacminde gayrimenkulün payı 2020 sonunda yüzde 14,4’tü, bu yılın ilk altı ayında yüzde 5,6’ya geriledi. Aslında sat-geri kirala ile büyüyen gayrimenkul, leasingin ana konusu değil. Böyle olunca bu pay düşüşüyle doğru ve güzel yola yeniden girildi diyebiliriz. Bu oranın, yılın devamında da böyle süreceğini düşünüyorum. 

 Bu yılın ilk aylarında karayolları taşıtları ve sağlık leasinginde de artışlar vardı… 

 Evet, karayolları alanı yükselişte. Bu tabloyu filo yönetimi tarafıyla değerlendirmek gerekiyor. Filo leasingi geçtiğimiz yıllarda KOBİ’ler tarafından biliniyor, kullanılıyordu. Pandemi döneminde fiyatlarla bağlantılı olarak firmaların araç tedariki sıkıntısı olunca KOBİ’ler otomobil kiralamadan leasinge yöneldi. KOBİ’ler eski davranışlarına dönerek yine kendilerinin yaptığı bir operasyona çevirdiler. Sektör, otomobil işlemleri yapmaya başladı. Bu nedenle karayolu taşıtlarının payı 2020’de yıllık 3,3 puanlık artışla yüzde 11’e çıktı. Bu alan, 2021 yılı ilk altı ayında da yüzde 11,9 pay aldı. Bu trendin bu yıl ve 2022’de de aynı gideceğini düşünüyorum. Sağlık ve sağlık ekipmanlarının payı ise 2019’da 2,3 iken geçtiğimiz yıl sonu yüzde 3,6 oldu. Bu yılın ilk altı ayında ise biraz düşüşle payı yüzde 2,4’e indi. Sağlık tarafında bu yılın ikinci yarısında büyüme bekliyorum. Özel hastanelerin, şehir hastanelerinin yatırımları sürüyor ancak leasing hacimleri azaldı. İkinci yarıda daha pozitif bir gelişme bekliyorum. 

 Bu yılın ikinci yarısında sağlık dışında iyi gidecek alanlar hangileri olacak?

 Tekstil, CNC makineleri ve metal alanları kuvvetli devam edecek. İş ve inşaat alanında da talep sürer ama yüzde 24 olan payın yıl sonunda yüzde 20 olacağını düşünüyorum. Sektörün sürdürülebilir olması, işin devamlılığı için ürünlerin çeşitlenerek gitmesi önem taşıyor. Ayrıca yenilenebilir enerji tarafında iyi bir büyüme var. Yıllar içinde yüzde 1’lerden 2021’in ilk yarısında yüzde 5,4 paya gelindi. Burada da talep istikrarlı şekilde artar. Yenilenebilir enerjide gündemde çatı GES’leri var, sanayi şirketleri fabrikalarının üstüne paneller kuruyor, verimlilik yakalıyor. Bu talep devam edecek ve yenilenebilir enerji yılı yüzde 6-7 payla bitirebilir. 2023 sonunda da payı yüzde 10’lara kadar gelebilir. 

Müşteri sayılarına değinmedik. Ulaşılan müşteri sayısında artış var mı?

 Müşteri sayısında radikal bir artış yok. Garanti BBVA Leasing’den örnek verecek olursam, biz bu yıl da 4 bin müşteri sayımızla devam ediyoruz. Sektör de 2020 yılındaki gibi, toplamda 36-37 bin müşteriyle çalışıyor. Sektörde hacimdeki artışlar, daha çok mevcut müşterilerin ekipman alımları ya da yenilemelerinden kaynaklanıyor. Bu durum hem yeni müşteriden talep gelmemesinden hem leasing şirketlerinin isteğinden kaynaklanıyor. Yeni müşteriye ulaşmak için yeni yöntemler, kanallar bulmak lazım. Bir de şirketler, örneğin banka kredisiyle yatırım yapıyorsa bu alışkanlığına devam ediyor. Şirketlerin leasing yapması için vergi avantajı gerekiyor. Sektörde genelde vergi avantajının olduğu ürünler öne çıkıyor. 

 Sektörde TL işlemlerin oranının arttığını görüyorduk. Bu trend sürüyor mu? 

 Evet, Euro’dan TL’ye dönüş oluyor. Sektörde işlemlerin 5 yıl öncesine kadar yüzde 10’u TL, yüzde 90’ı Euro ağırlıklı yapılıyordu. 2020’de bu oran, yüzde 30 TL işlem oranına kadar gelmişti. 2021’in ilk yarısında ise işlemlerde TL ağırlığı yüzde 48 ve Euro ağırlığı yüzde 52 oldu. Bu yılın devamında da TL işlemlerin payının artarak devam edeceğini tahmin ediyorum. Hem müşterilerin kendilerini daha rahat hissetmesi ve kur riskine karşı dayanıklı olması açısından hem leasing firmalarının TL yatırıma yönlendirmesiyle bu eğilim sürecek. Bu yıl sonunda TL’nin işlem oranının yüzde 50’yi geçeceğini düşünüyorum.