Liderler Ne Yapmalı?

Suat Baysan / Cisco Systems Türkiye Genel Müdürü

Büyük proje sonuçlandı, “Türkiye’nin Yeni Ekonomi Liderleri” ortaya çıktı. Capital-elite.com, devam edecek, şirketler ve liderleri bu yarışta ön sıralara geçmek için yarışacak. Cisco Systems Türkiye Genel Müdürü Suat Baysan, e-dönüşüme ulaşmayı amaçlayan, süreçlerini internete taşımak isteyenlere önerilerde bulunurken, çok önemli bir noktaya da dikkat çekiyor: “Liderler, yeni ekonominin getireceği yararlara inanıyorlarsa, organizasyonlarının geçişi başarı ile gerçekleşir”...

Türkiye’de “Teknolojinin Elite”lerini, “Yeni Ekonominin Liderleri”ni ortaya çıkarmayı amaçlayan büyük proje, Capital ili birlikte Cisco Systems’in işbirliği ile hayata geçirildi. Kendini “Yeni ekonominin” öncülerinden biri olarak konumlandıran Cisco Systems’in bu projede iş ortağı olarak yer alması, bir tesadüf değil. Şirketin ABD’deki merkezinde yayınlanan IQ dergisi de benzer bir çalışmayı her yıl gerçekleştiriyor ve dünyaya duyuruyor.

Ayrıca, Cisco, şirketlerin e-iş süreçlerini oluşturmada, dijital stratejiler geliştirmede öncü bir şirket. Bu alanda ürür geliştirip, danışmanlık hizmeti sunuyor. Dolayısıyla, projeye iş ortağı olarak katılmakla kalmayıp, bilgi ve birikimini de sunma rolü üstlendi. Şirketin Türkiye Genel Müdürü Suat Baysan, kapak sayfalarında Capital’in sorularını bu doğrultuda yanıtlarken, bir anlamda “Yeni Ekonomi Liderleri” arasına girmek isteyen, şirketlerinde “e-dönüşüm” gerçekleştirmeyi amaçlayanlara da önerilerde bulundu:

Cisco, yeni ekonominin lideri olarak bilinen bir şirket. Cisco’ya bu unvanı verdiren nedir?

Ekosistem ortaklıklar, yenilikçilik, kendi ürettiği çözümleri, önce kendisinin uygulaması, tecrübelerini müşteri, iş ortakları ve tedarikçilerine internet iş çözümleri olarak sunması, ve müşterilerin ihtiyaçlarını çok iyi takip etmesi, ana başlıklar olarak söylenebilir. Cisco, iş ortakları ile bu vizyonunu ve tecrübelerini paylaşıyor, onları daha fazla yatırıma teşvik ediyor.

Cisco, bütün müşteri, tedarikçi ve iş ortaklarını; internet ekonomisi olarak adlandırılan ve internet teknolojilerinin günlük yaşam ve iş dünyasının prosesleri üzerinde yarattığı etkiyi ve dönüşümü ifade eden döneme hazırlıyor. Ürünlerinin, çözümlerinin ve servislerinin tamamı, internet ekonomisi içinde faaliyet gösteren firmaların gereksinimleri gözetilerek tasarlanıyor.

Network teknolojilerinin internet ekonomisinin yapı taşı olduğunun bilincinde olan Cisco, vizyonunu ve stratejisini bu yapı taşlarının en iyilerini üretmek ve geliştirmek üzerine kurdu. Bir anlamda, araçların hızlı ve emniyetli yol almaları için gerekli yolları inşa etti.

İnternet dünyasında hayatta kalabilmek için önemli olan, müşterilerden gelen tüm geri beslemeleri internet üzerine taşımak ve içerideki tüm süreçleri internete alabilmektir. Burada altı çizilecek nokta, bilişim teknolojilerine yapılan yatırımların verimli hale gelmesinin, ancak iş stratejilerinin onlara yol göstermesi ile gerçekleşebilmesidir.

Cisco Systems, “yeni dünya”nın, yeni iş modelini başarıyla uygulayan ilk şirketlerden biridir. E-ticaret sitesinde günde 60 milyon dolarlık sipariş alıyor, tüm faaliyetlerini yüzde 100 web üzerinden gerçekleştiriyor. 

Çalışanlarını ister evinde, ister ofisinde kurumsal bilgiye ulaştırıyor, eğitim programlarının yüzde 80’inin web tabanlı uygulamalarıyla sağlıyor. Kurumsal operasyonlarını tamamen web tabanlı satın alma, finans, insan kaynakları, masraf yönetimi gibi uygulamalara dönüştürerek işlem kalitesi, çalışan memnuniyeti, süreç maliyetleri açısından son derece rekabetçi hale getirmiş durumda. Bunların sonucunda, Cisco Systems, 2000 yılında operasyon maliyetlerini yüzde 17 oranında aşağı çekmeyi başardı ve buradan elde ettiği 1.35 milyar doları araştırma-geliştirmeye aktardı.
 
Şirketlerin Cisco’daki gibi dijitalleşmeleri için nasıl bir strateji izlemeleri gerekiyor?Dijitalleşmek için internette sayfa sahibi olmak yeterli değil. Bu konudaki önerileriniz ne olur?

En önemli faktör, lider ekip (leadership team). Liderler, yeni ekonominin getireceği yararlara inanıyorlarsa, organizasyonlarının geçişi başarı ile gerçekleşir. Liderlerin, organizasyonlarını daha ileriye götürmeleri için başarıyı tarif etmeleri, geniş hayal güçleri ile sürekli farklı ne yapabileceklerini düşünmeleri gerekiyor.

Burada lider olarak tek bir kişiden bahsetmiyoruz; her çalışan kendi alanının lideridir. Her biri, daha farklı ne yapabileceğini sürekli sorgulamalıdır. Lider ekibi değişime inandıktan sonra, ikinci sırada yönetim sistemini oturtmak geliyor. Prosesler ve teknoloji çok daha sonra geliyor. Cisco, liderlere, paradigmalarını değiştirmeleri için kendi tecrübelerini onlara aktarıyor, onlarla paylaşıyor.

İnternet ekonomisinde, “Nereye gitmek istiyoruz ve nasıl bir yönetim sisteminde ilerleyeceğiz” konusu şirketler için çok önemli. Her türlü bilgi paylaşımını internet ortamında yapmak bunun için önemli bir aşama. Bilgi teknolojilerini bir stratejik yenilikçilik çabası olarak görmek lazım, bir maliyet kaybı olarak değil. En iyi projeleri örnek seçip, bunu bilgi teknolojilerinde uygulamak gerekiyor. Ve en önemlisi de, kaynak bulma sistemlerini entegre etmemiz gerekiyor. Bilişim teknolojilerini her alanda fırsat olarak kullanmalı, sayısal bürokrasiye hazır olmamız gerekiyor.

Toplam kalite yönetim tarzlarını değiştirmeliyiz, iş planlarını yenileyerek sağlıklı mesajlar vermeliyiz. İnternette çalışarak, mekan ve zamandan bağımsız kalmalıyız. İnternete girenlerin yüzde 80`i, portalları kullanarak işlerini halledebiliyor. Bu nedenle güncelleme çok önemli.

Çok iyi bir altyapı şart. İleriye açık, vizyonu olan, ağ yapısı uygun bir sistem kurmalıyız. Bilişim teknolojileri ve internet Türkiye için hayati önem taşıyor, bu teknolojileri kullanmak ve daha önemlisi üretmek gerekiyor.

Bu kapsamda üst düzey yöneticilere büyük rol düşüyor. Yöneticilerin ne yapmaları gerekiyor?

Dünyanın her tarafında olduğu gibi, Türkiye’deki üst düzey yöneticilerde yeniliğe karşı bir tepki var, ancak dünyanın değiştiğini herkesin kabul etmesi gerekiyor. Yeni ekonomide, hiyerarşi bulunmuyor, yöneticiler birer aktif dinleyici ve çalışan, müşteri ve tedarikçilerini iyi tanımak arzusundalar ve en önemlisi yönetici olarak nasıl farklılık yaratacaklarını düşünüyorlar.

Çalışan, iş ortakları, müşteri ve tedarikçileri ile iletişimi ve bilgi paylaşımını maksimuma getirecek bir altyapıya ve kültürün oluşması için çalışıyorlar,  e-postanın yanı sıra, IP/TV, video-on-demand gibi her türlü çağdaş iletişim aracını kullanıyorlar. Yöneticiler çalışanlarına interneti ve yeni teknolojileri kullanma konusunda liderlik etmeli ve örnek olmalıdır. 

Bunların yanı sıra, yöneticilerin şirket hedeflerine uygun bir e-iş stratejik planının oluşturmuş olmaları gerekiyor. Bu amaçla, şirketin sürekli takip ettiği bir e-projeler portföyünü yönetiyor olması önemli. Ayrıca, her iş biriminin üst düzey yöneticilerini; örneğin satış, pazarlama, dağıtım, operasyon gibi, her yıl interneti kullanma duzeyi ve sağlanan fayda açısından değerlendirmesi ve bunun performans değerlendirme sistemine bağlamış olması önemlidir.
 
Cisco’nun net-readiness konsepti var. Bu konuda bize bilgi verir misiniz? Şirketler ve yöneticiler için ne gibi mesajlar içeriyor?

Netready, bir şirketin yeni ekonomiye ne kadar hazır olduğunu ölçen, bir çeşit yöneticiyi harekete geçirme mesajı. Şirketlerin internet ekonomisine adaptasyonlarını hızlandırmayı hedefleyen Cisco, kendi birikimini diğer şirketlere açarak şirketlerin internette iş yapabilme kapasitelerini ve e-iş çağına ne kadar hazır olduklarını (Net Readiness düzeyi) ölçen bir sistem geliştirdi.

Net Ready, yeni ekonomiye inanan liderlerin başarılı iş stratejisi geliştirmek için kullanabileceği güçlü bir “alet kutusu”. Cisco, bu alet kutusundan yararlanarak kurumların fotoğrafını çekip, çalışan, tedarikçi ve iş ortaklarına kadar şirketlerin internet üzerinden iş yapma yetilerini ve kapasitelerini ölçerek yeni ekonomiye ne kadar hazır olduklarını ortaya koyuyor. Ölçüm sonuçları, liderlik, yönetim, teknoloji ve organizasyon kapasitesi olmak üzere dört temel başarı faktörünün düzeyini belirlemede kullanılıyor.

Net Ready, şirketinizin e-konomide başarılı olması için gereken koşulları sağlıyor; e-iş’teki liderlik konumunu belirliyor, net’in en verimli düzeyde kullanımı için şirketlere yönetim teknikleri öneriyor, net’i ve iş stratejilerini birbirine bağlayarak ve rekabet avantajı yaratmaları için kullanmaları gereken fırsatları gösteriyor.

Verilmesi gereken önemli bir mesaj varsa, o da "net ready" olmanın online satış yapmak olmadığıdır. Net ready olmak, yeni değer oluşturma yolları açmak için ilişkileri yeniden oluşturmak ve yeniden biçimlendirmektir. Hız, kıvraklık ve ayakta kalma direncidir.

Türkiye’deki şirketler e-iş açısından hangi düzeyde ? Bu konuda örnek gösterebileceğiniz başarılı stratejiler uygulayanlar var mı?

Türkiye’de büyük şirketlere baktığımızda, internetin faydalarının farkına vardıklarını, ancak onu hala sadece kurumlarının dışarı açılan penceresi olarak düşündüklerini görmekteyiz. İnternetin iş süreçlerinde rekabetçiliği artırıcı etken olduğu henüz ülkemizde çok farkına varılmış değil.

Biz “Verimlilik” programımız çerçevesinde, yeni ekonomiye geçiş için atılacak adımları “email, web sitesi, e-ticaret, e-iş ve ekosistem” başlıklar altında 5 adımda topladık. Kasım ayında on bini aşkın büyüyen işletmeler arasında bir çalışma yaptık. Tek tek yöneticileri ile görüşüp, yeni ekonominin hangi aşamalarında olduklarını görmek istedik. Gördük ki, internet iletişim aracı olarak kullanılmaya başlamış, ancak henüz etkileşimli olarak e-ticaret, portal gibi dış süreçlerde yeterli seviyelerde değil.

Sektör olarak bakarsak, tüm dünyada olduğu gibi Turkiye’de de finans, perakendecilik, bilişim, lojistik ve medyanın, e-iş açısında önde olduğunu söyleyebiliriz.

Ancak, E-iş’in verimlilik etkisi, “Yaygınlık”, “Kullanım/erişim yeri” ve “E-iş olgunluk seviyesi”, olmük üzere üç temel üzerinden hesaplanabilmektedir. Türkiye’de bir çok şirkete sorarsanız Web sitesi olduğu, e-posta kullandığı ve ERP uygulamalarının bir kısmını is ortaklarına açtığı için, kendisini e-is e yeterince önem veriyor olarak görmektedir. Halbuki şu noktalara dikkat etmek gerekiyor:

Gerçek verimlilik etkisi, çalışanların, iş ortaklarının ve müşterilerin, e-iş süreçlerine dönüşüm yüzdesi ile orantılıdır.

• Kullanıcıların erişim yer ve şekilleri, çoğaldıkça verimlilik de tavan yapar.

•  E-is olgunluk seviyesi, bir şirketin süreçlerinin yüzde kaçının Web üzerinde yeniden tasarlandığının işaretidir. Finans, insan kaynakları, müşteri hizmetleri gibi, herhangi bir alanda süreç bazında önemli olan Web’e aktarılan süreçler edğil, Web üzerinden daha verimli hale gelen, yeni oluşan veya ortadan kalkan süreçlerin sayısıdır. Çoğu zaman süreç değişikliklerinden çok, kültür ve performans yönetim mekanizmasının değişimi daha önemlidir. 

Bu kapsamda e-dönüşüme uzun vadeli ve sürekli hızlanarak yaşanan bir değişim olarak bakarak gereken çalışmaları, kapsamlı ve sistematik olarak yapan şirketler, e-iş olgusundan gereken etkiyi sağlamada başarılı olacaklardır. Koç Holding ve şirketleri, bu konuda Türkiye’de, hatta Avrupa’da örnek gösterilebilecek düzeye ulaşmışlardır.

CISCO’NUN DERGİSİ IQ DA YENİ EKONOMİ LİDERLERİNİ SEÇTİ

Cisco’nun dergisi IQ, “Yeni Ekonominin Liderlerini” seçiyor. Bu seçimde ilk sıraya oturan yöneticilerin ortak özelliği nedir?

“Yeni Ekonominin Liderleri”,  internet ve teknoloji ile gelen, hızla artan ve globalleşen rekabete karşı, “paranoya” derecesinde sürekli karşılaştırma, deneme ve uygulama yapmaktadırlar. Rakiplere karşı üstünlük oluşturmak için ve pazar payını, tedarik zinciri ve iş ortakları sadakatini, müşteri memnuniyetini, kar marjlarını ve kaliteli elemanlarını artırmak amacıyla, “Sağlıklı paranoya” diyebileceğimiz bir içgüdüyü tüm şirkete aşılayabilmektedirler.

Bu kişiler için e-değişimin yolu, etkin iletişimden geçer. Rekabete karşı üstünlük sağlamanın yolu ise müşteri isteklerine ve ihtiyaçlarına uygun bilginin çalışanlar, ortaklar ve yöneticiler tarafından kolaylıkla ve doğrulukla paylaşabilmesindedir.

Kısaca bu yöneticiler, sıralamada, sadece öndeki rakiplerine bakarak onları takip/taklit etmezler. Listenin tamamına ve hatta dışına da bakmak isterler. En hızla yükselenler, sürekli değişim içinde olanlar ve ekonomik “gel-git”lerden en az hasarla veya büyüyerek çıkan şirketler, onlar için en iyi örneklerdir.

Bu şirketler için lider olmanın dışında, çalışanlarının değerlendirmesi, müşterilerin ve hissedarların nasıl gördüğü de önemlidir. Bu nedenle değerlendirme ve kıyaslamalarını, sürekli ve farklı yollardan yaparlar.