"Anadolu'ya yayılıyoruz"
Türkay Oktay ile operasyonel leasingin Türkiye’deki en büyük kolu filo kiralama sektörünü konuştuk...
Aslında Türkiye’de operasyonel
leasing, ilk olarak filo
kiralamayla başladı. 2012
yılında leasing şirketlerine operasyonel
leasing yapma izni çıkmadan
çok önce de filo kiralama
şirketleri otomotiv alanında faaliyetteydi. Öyle
ki bugün sektörün yönettiği araç sayısı 266 bini
geçti. Operasyonel filo kiralamayla şirketler 12-
48 ay arası uzun dönemli otomobil kiralamanın
avantajlarını gördükçe sektörde büyüme güçlendi.
2011’den bu yana sektörün araç adedi yıllık
yüzde 18 artıyor. 2015 sonu için de aynı oranda
büyüme öngörülüyor.
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği
(TOKKDER) Başkanı ve LeasePlan Türkiye Genel
Müdürü Türkay Oktay, sektörde büyük yerli
ve çokuluslu şirketlerin ardından yeni gözde segmentin
KOBİ’ler olduğuna dikkat çekiyor. Sektörde
müşterilerin yüzde 90’ını KOBİ’lerin oluşturduğu
tahmininde bulunan yönetici, “Tüm sektörün
hedef kitlesi KOBİ’ler ve Anadolu, büyüme buradan
gelecek. Bu anlamda şirketler Anadolu’da
teşkilatlanmaya başlıyor. Ayrıca sektör Anadolu
illerinde otomobil bayileri, distribütörler ve bankalarla
işbirlikleri kurmaya da çalışıyor” diye konuşuyor.
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği
(TOKKDER) Başkanı ve LeasePlan Türkiye Genel
Müdürü Türkay Oktay ile operasyonel leasingin
Türkiye’deki en büyük kolu filo kiralama sektörünü
konuştuk:
* Filo kiralama çok da bilinen bir alan değil. Bugün ne kadarlık bir büyüklüğe ulaşıldı?
Öncelikle operasyonel filo kiralamada, 12 aydan 48 aya kadar giden uzun dönem otomobil kiralamadan bahsediyoruz. TOKKDER olarak sektörün yüzde 70’ini temsil ediyoruz. Bu yıl üçüncü çeyrek raporumuza göre operasyonel filo kiralamada 266 bin 500 araca ulaştık. Bu da yılbaşına göre yüzde 12,5’lik büyüme anlamına geliyor. Yılın son çeyreği bizim en çok iş yaptığımız dönem. Bu anlamda 2015 sonunda büyümemiz yüzde 17- 18’i bulacak. Son 4 yılda 2011-2014 yılları arasında da yıllık ortalama yüzde 18 büyüdük.
* Ciro olarak sektörün büyüklüğü ne kadar?
Dünyada sektöre ilişkin hacim rakamları, yönetilen filo araç adetleriyle veriliyor. Ciroya dair veri toplamıyoruz. Ama günlük kiralamalar dahil tüm sektörün aktif büyüklüğü, 20 milyar TL’yi buldu. Ciroda yıllık büyümeler, adetsel büyümelerin üzerinde gidiyor. Çünkü oyuncuların bilanço büyüklüğü, otomobil fiyatlarına paralel artıyor ve son 4-5 yılda hem otomobil fiyatlarında ciddi artış oldu hem iki kere ÖTV artırıldı.
* 2016’da ne kadar büyüme öngörüyorsunuz?
Benzer büyüme temposu sürecek, en az yüzde 15 büyürüz. 2016’da sektörde müşteri adedi artışı da yüzde 40 olur.~* Peki sektörünüzde nasıl bir pazar yapısı mevcut?
Filo kiralamada sektörde ilk 10 oyuncu, giderek pazarın kalanından ayrılıyor. İlk 10 filo kiralama şirketi, pazarın yüzde 80’ine hakim. İlk 3 oyuncu yerli sermaye ağırlıklı. Biz LeasePlan olarak ilk 10’da yer alıyoruz. Zaten ilk 10 oyuncunun yönettikleri araç rakamları birbirine çok yaklaşıyor. Liderin 25-30 bin, ikincinin ise 20 binin üstünde aracı bulunuyor. Ardından üçüncü ile onuncu sıradaki oyuncuların 15-20 bin araçlık filoları mevcut. Pazarda sert bir rekabet var. Ama çok kaotik ve ekonomide büyümenin yüzde 2-3 olduğu 2015’te bile çok iyi büyüme yakalayan bir sektörden bahsediyoruz. Bu büyümenin birkaç nedeni var: İlki, otomobiller artık çok pahalı, insanlar yatırım yapıp satın almak yerine kiralama yolunu seçiyor. Artık kronik ‘Otomobilimi kendim alırım’ düşünce yapısı kırılmaya başladı. İkinci neden, bizim kiralama sonrası müşteriye sağladığımız önemli avantajlar var. Bu artılar zamanla kulaktan kulağa yayılıyor. Üçüncü olarak da filo kiralama şirketleri daha çok tanıtım, pazarlama çalışması yapmaya başladı. Ayrıca sektörde son 4-5 yıldır kârlılık da diğer finans sektörlerine göre biraz daha yüksek hizmet verdik, artık sektör yavaş yavaş KOBİ’lere dönüyor. Filo kiralama şirketleri büyükşehirlerde zaten var. Şimdi Anadolu’ya daha fazla gitmeye çalışıyoruz. Tüm sektörün bugün hedef kitlesi, KOBİ’ler ve Anadolu. Büyüme artık buradan gelecek. Bu anlamda şirketler, Anadolu’da teşkilatlanmaya başlıyor. Örneğin biz LeasePlan olarak ocak ayında ilk şubemizi İzmir’de açacağız. Buradaki performansa bağlı olarak başka illere gitmeyi de düşünüyoruz. Ayrıca sektör Anadolu illerinde otomobil bayileri, distribütörler ve bankalarla işbirlikleri kurmaya da çalışıyor.
* Kur hareketleri sektörünüzü nasıl etkiliyor?
TL’nin değer kaybetmesi, filo kiralama şirketlerini olumsuz etkiliyor. Çünkü maalesef bizim kiralamalarımızın yüzde 85-90’ı Euro ve dolar cinsinden. Biz üç para cinsinden de fiyat gönderiyoruz, müşterilerin tercihleri hep yabancı para cinsinden oluyor. Dolayısıyla kurun arttığı dönemlerde müşterilerimiz TL cinsinden daha fazla kira ödüyor. Dönem dönem bunun müşteri nezdinde olumsuzlukları olsa da çok büyük bir olumsuzluk yaşamadık. Ama tabii bu bir risk. Kur son bir yılda bayağı arttı, önümüzdeki yılda da artmaya devam edebilir, müşterileri bu riske karşı uyarıyoruz. Filo kiralama şirketleri olarak biz dövizle yaptığımız kiralamalarda otomobil alımlarını döviz kredileriyle fonluyoruz. Yani bizim döviz kredilerimizin maliyetleri de artıyor. Kâr yazmıyoruz, hatta uğradığımız zarar müşterininkinden fazla olabiliyor. Ayrıca Türkiye’de hala sıfır otomobil pazarı yüzde 65-70 ithal ediliyor. Dövizdeki hareketlilik, otomobil fiyatlarını ve dolayısıyla kiralamaları yükseltiyor.
* Son bir yılda kur hareketleri nedeniyle TL cinsi kiralamaya geçenler çoğaldı mı?
Hayır, hiçbir kayma yok. Çok acayip, kurun ciddi yükseldiği üçüncü çeyrekte TL cinsi kampanyalar yaptık, kimse ilgilenmedi. Sektörde kontrat vadelerinde de ideal nokta olan 3 yılı yakalamaya çalışıyoruz. İkinci elde 3 yıldan sonra otomobiller daha hızlı değer kaybediyor. Bu yüzden 3 yıllık kiralama, 2 ya da 4 yıla göre daha uygun oluyor. KOBİ tarafında özellikle de ilk kiralamada ise 2 yıl kiralama tercih ediliyor.
* Sektörün 5 yıl içinde nasıl bir büyüklüğe geleceğini öngörüyorsunuz?
Sektörün yıllık yüzde 15-20 arasına büyüyeceğini tahmin ediyorum. 5 yıl sonra sektörde 500 binin üzerinde araç yönetebiliriz ve büyüklüğümüz de 40 milyar TL’yi bulabilir. 7-8 yılda rahatlıkla 700-800 bin araca ulaşırız. KOBİ’lere gideceğimiz için müşteri adetlerimiz de yıllık yüzde 40’ları bulur. 2010 yılından bu yana Karayolları Kanunu nedeniyle hafif ticari araç kiralaması yapamıyoruz. Türkiye hafif ticari araç üretim üssü ve KOBİ’lerin en çok ihtiyaç duyduğu araç segmenti de bu. Dernek olarak çalışıyoruz, bu araçları da kiralayabilirsek sıçrama yapabiliriz.~YENİ GİRENLER ZORLANIR
OPERASYONEL LEASİNG ETKİSİ
Yeni girenlerin hızlı büyümesi çok kolay değil. Sektör parçalı yapıda ve sert bir rekabet var. O yüzden büyümeleri çok zor. 13 yıl bankacılık yaptığım için bankaların bakış açılarını biliyorum. Leasing şirketlerine operasyonel leasingde bildikleri ve satış sonrasının mutfağının daha kolay olduğu alanlara, örneğin iş makineleri gibi alanlara odaklanmalarını tavsiye ediyorum. Filo kiralamada hem ölçek ekonomisi geçerli hem otomobili, satış sonrası hizmetleri çok iyi bilmek lazım. Yerli ve stratejik yabancı oyuncular pazarda ve bunlardan pay almak kolay değil. Ancak büyüyen pastada yeni oyuncular, daha önce gidilmemiş müşterilere gidebilirlerse şansları olur.
YENİ ALANLAR MÜMKÜN MÜ?
Otomobile türev alanlarda operasyonel leasing yapılabilir ama Türkiye’de bugün yapan yok. Yurtdışında İspanya’da kuryeler için elektrikli motosiklette operasyonel leasing yapılıyor ya da kamyonlara satış sonrası paketleri satanlar var. LeasePlan da İspanya, Hollanda gibi ülkelerde bir dönem golf arabalarının operasyonel leasingini denemiş, ardından işten çıkmış. İleride farklı alanlar olabilir. Dünyada sektör, müşterilerinin tüm mobilite ihtiyacını karşılamaya doğru kayıyor. Yurtiçi ve yurtdışında tüm ulaşımın tek bir kartla, tek bir şirket tarafından yapılmasına doğru gidiyoruz.
KOBİ'LERDE ÇOK İYİ GİDİYORUZ
2015’TE YÜZDE 28 BÜYÜDÜK
LeasePlan 52 yıllık bir şirket ve dünyada 32 ülkede faaliyet gösteriyor. LeasePlan Türkiye, bu ülkeler arasında büyüklükte 19’uncu sırada. Doğuş Otomotiv şubat ayında hisselerini LeasePlan’a sattı, artık yüzde 100 yabancı bir şirketiz. Çok iyi büyümelerle gidiyoruz. 2014’te yüzde 37 büyüdük. 2015’i yüzde 28 büyümeyle kapatacağız. Ciro veremiyoruz ancak yönettiğimiz filo 18 bin aracı geçti. Sektörde pazar payımız artıyor. 2016’da Anadolu odaklı büyüyeceğiz. Ocak’ta İzmir şubesini açacağız, Ardından performansa göre Ankara ve Bursa’da da şube açabiliriz.ONLINE KANAL KURDUK
Ayrıca otomobil bayileri, bankalarla işbirlikleri yapacağız. 2016’da yüzde 12 büyüme bütçeledik. Toplam müşteri sayımız 2 bini geçti. Müşterilerimizin yüzde 90’ı KOBİ’lerden oluşuyor. Son iki yılda online kanalımız www. tıklakirala.com ile 700 müşteri yarattık. Sektörde ilk ve hala tek. Bin 900 araba kiralaması gerçekleştirdik. Burada hedef kitlemiz, KOBİ’lerdi ve çok iyi gidiyoruz.
* Filo kiralama çok da bilinen bir alan değil. Bugün ne kadarlık bir büyüklüğe ulaşıldı?
Öncelikle operasyonel filo kiralamada, 12 aydan 48 aya kadar giden uzun dönem otomobil kiralamadan bahsediyoruz. TOKKDER olarak sektörün yüzde 70’ini temsil ediyoruz. Bu yıl üçüncü çeyrek raporumuza göre operasyonel filo kiralamada 266 bin 500 araca ulaştık. Bu da yılbaşına göre yüzde 12,5’lik büyüme anlamına geliyor. Yılın son çeyreği bizim en çok iş yaptığımız dönem. Bu anlamda 2015 sonunda büyümemiz yüzde 17- 18’i bulacak. Son 4 yılda 2011-2014 yılları arasında da yıllık ortalama yüzde 18 büyüdük.
* Ciro olarak sektörün büyüklüğü ne kadar?
Dünyada sektöre ilişkin hacim rakamları, yönetilen filo araç adetleriyle veriliyor. Ciroya dair veri toplamıyoruz. Ama günlük kiralamalar dahil tüm sektörün aktif büyüklüğü, 20 milyar TL’yi buldu. Ciroda yıllık büyümeler, adetsel büyümelerin üzerinde gidiyor. Çünkü oyuncuların bilanço büyüklüğü, otomobil fiyatlarına paralel artıyor ve son 4-5 yılda hem otomobil fiyatlarında ciddi artış oldu hem iki kere ÖTV artırıldı.
* 2016’da ne kadar büyüme öngörüyorsunuz?
Benzer büyüme temposu sürecek, en az yüzde 15 büyürüz. 2016’da sektörde müşteri adedi artışı da yüzde 40 olur.~* Peki sektörünüzde nasıl bir pazar yapısı mevcut?
Filo kiralamada sektörde ilk 10 oyuncu, giderek pazarın kalanından ayrılıyor. İlk 10 filo kiralama şirketi, pazarın yüzde 80’ine hakim. İlk 3 oyuncu yerli sermaye ağırlıklı. Biz LeasePlan olarak ilk 10’da yer alıyoruz. Zaten ilk 10 oyuncunun yönettikleri araç rakamları birbirine çok yaklaşıyor. Liderin 25-30 bin, ikincinin ise 20 binin üstünde aracı bulunuyor. Ardından üçüncü ile onuncu sıradaki oyuncuların 15-20 bin araçlık filoları mevcut. Pazarda sert bir rekabet var. Ama çok kaotik ve ekonomide büyümenin yüzde 2-3 olduğu 2015’te bile çok iyi büyüme yakalayan bir sektörden bahsediyoruz. Bu büyümenin birkaç nedeni var: İlki, otomobiller artık çok pahalı, insanlar yatırım yapıp satın almak yerine kiralama yolunu seçiyor. Artık kronik ‘Otomobilimi kendim alırım’ düşünce yapısı kırılmaya başladı. İkinci neden, bizim kiralama sonrası müşteriye sağladığımız önemli avantajlar var. Bu artılar zamanla kulaktan kulağa yayılıyor. Üçüncü olarak da filo kiralama şirketleri daha çok tanıtım, pazarlama çalışması yapmaya başladı. Ayrıca sektörde son 4-5 yıldır kârlılık da diğer finans sektörlerine göre biraz daha yüksek hizmet verdik, artık sektör yavaş yavaş KOBİ’lere dönüyor. Filo kiralama şirketleri büyükşehirlerde zaten var. Şimdi Anadolu’ya daha fazla gitmeye çalışıyoruz. Tüm sektörün bugün hedef kitlesi, KOBİ’ler ve Anadolu. Büyüme artık buradan gelecek. Bu anlamda şirketler, Anadolu’da teşkilatlanmaya başlıyor. Örneğin biz LeasePlan olarak ocak ayında ilk şubemizi İzmir’de açacağız. Buradaki performansa bağlı olarak başka illere gitmeyi de düşünüyoruz. Ayrıca sektör Anadolu illerinde otomobil bayileri, distribütörler ve bankalarla işbirlikleri kurmaya da çalışıyor.
* Kur hareketleri sektörünüzü nasıl etkiliyor?
TL’nin değer kaybetmesi, filo kiralama şirketlerini olumsuz etkiliyor. Çünkü maalesef bizim kiralamalarımızın yüzde 85-90’ı Euro ve dolar cinsinden. Biz üç para cinsinden de fiyat gönderiyoruz, müşterilerin tercihleri hep yabancı para cinsinden oluyor. Dolayısıyla kurun arttığı dönemlerde müşterilerimiz TL cinsinden daha fazla kira ödüyor. Dönem dönem bunun müşteri nezdinde olumsuzlukları olsa da çok büyük bir olumsuzluk yaşamadık. Ama tabii bu bir risk. Kur son bir yılda bayağı arttı, önümüzdeki yılda da artmaya devam edebilir, müşterileri bu riske karşı uyarıyoruz. Filo kiralama şirketleri olarak biz dövizle yaptığımız kiralamalarda otomobil alımlarını döviz kredileriyle fonluyoruz. Yani bizim döviz kredilerimizin maliyetleri de artıyor. Kâr yazmıyoruz, hatta uğradığımız zarar müşterininkinden fazla olabiliyor. Ayrıca Türkiye’de hala sıfır otomobil pazarı yüzde 65-70 ithal ediliyor. Dövizdeki hareketlilik, otomobil fiyatlarını ve dolayısıyla kiralamaları yükseltiyor.
* Son bir yılda kur hareketleri nedeniyle TL cinsi kiralamaya geçenler çoğaldı mı?
Hayır, hiçbir kayma yok. Çok acayip, kurun ciddi yükseldiği üçüncü çeyrekte TL cinsi kampanyalar yaptık, kimse ilgilenmedi. Sektörde kontrat vadelerinde de ideal nokta olan 3 yılı yakalamaya çalışıyoruz. İkinci elde 3 yıldan sonra otomobiller daha hızlı değer kaybediyor. Bu yüzden 3 yıllık kiralama, 2 ya da 4 yıla göre daha uygun oluyor. KOBİ tarafında özellikle de ilk kiralamada ise 2 yıl kiralama tercih ediliyor.
* Sektörün 5 yıl içinde nasıl bir büyüklüğe geleceğini öngörüyorsunuz?
Sektörün yıllık yüzde 15-20 arasına büyüyeceğini tahmin ediyorum. 5 yıl sonra sektörde 500 binin üzerinde araç yönetebiliriz ve büyüklüğümüz de 40 milyar TL’yi bulabilir. 7-8 yılda rahatlıkla 700-800 bin araca ulaşırız. KOBİ’lere gideceğimiz için müşteri adetlerimiz de yıllık yüzde 40’ları bulur. 2010 yılından bu yana Karayolları Kanunu nedeniyle hafif ticari araç kiralaması yapamıyoruz. Türkiye hafif ticari araç üretim üssü ve KOBİ’lerin en çok ihtiyaç duyduğu araç segmenti de bu. Dernek olarak çalışıyoruz, bu araçları da kiralayabilirsek sıçrama yapabiliriz.~YENİ GİRENLER ZORLANIR
OPERASYONEL LEASİNG ETKİSİ
Yeni girenlerin hızlı büyümesi çok kolay değil. Sektör parçalı yapıda ve sert bir rekabet var. O yüzden büyümeleri çok zor. 13 yıl bankacılık yaptığım için bankaların bakış açılarını biliyorum. Leasing şirketlerine operasyonel leasingde bildikleri ve satış sonrasının mutfağının daha kolay olduğu alanlara, örneğin iş makineleri gibi alanlara odaklanmalarını tavsiye ediyorum. Filo kiralamada hem ölçek ekonomisi geçerli hem otomobili, satış sonrası hizmetleri çok iyi bilmek lazım. Yerli ve stratejik yabancı oyuncular pazarda ve bunlardan pay almak kolay değil. Ancak büyüyen pastada yeni oyuncular, daha önce gidilmemiş müşterilere gidebilirlerse şansları olur.
YENİ ALANLAR MÜMKÜN MÜ?
Otomobile türev alanlarda operasyonel leasing yapılabilir ama Türkiye’de bugün yapan yok. Yurtdışında İspanya’da kuryeler için elektrikli motosiklette operasyonel leasing yapılıyor ya da kamyonlara satış sonrası paketleri satanlar var. LeasePlan da İspanya, Hollanda gibi ülkelerde bir dönem golf arabalarının operasyonel leasingini denemiş, ardından işten çıkmış. İleride farklı alanlar olabilir. Dünyada sektör, müşterilerinin tüm mobilite ihtiyacını karşılamaya doğru kayıyor. Yurtiçi ve yurtdışında tüm ulaşımın tek bir kartla, tek bir şirket tarafından yapılmasına doğru gidiyoruz.
KOBİ'LERDE ÇOK İYİ GİDİYORUZ
2015’TE YÜZDE 28 BÜYÜDÜK
LeasePlan 52 yıllık bir şirket ve dünyada 32 ülkede faaliyet gösteriyor. LeasePlan Türkiye, bu ülkeler arasında büyüklükte 19’uncu sırada. Doğuş Otomotiv şubat ayında hisselerini LeasePlan’a sattı, artık yüzde 100 yabancı bir şirketiz. Çok iyi büyümelerle gidiyoruz. 2014’te yüzde 37 büyüdük. 2015’i yüzde 28 büyümeyle kapatacağız. Ciro veremiyoruz ancak yönettiğimiz filo 18 bin aracı geçti. Sektörde pazar payımız artıyor. 2016’da Anadolu odaklı büyüyeceğiz. Ocak’ta İzmir şubesini açacağız, Ardından performansa göre Ankara ve Bursa’da da şube açabiliriz.ONLINE KANAL KURDUK
Ayrıca otomobil bayileri, bankalarla işbirlikleri yapacağız. 2016’da yüzde 12 büyüme bütçeledik. Toplam müşteri sayımız 2 bini geçti. Müşterilerimizin yüzde 90’ı KOBİ’lerden oluşuyor. Son iki yılda online kanalımız www. tıklakirala.com ile 700 müşteri yarattık. Sektörde ilk ve hala tek. Bin 900 araba kiralaması gerçekleştirdik. Burada hedef kitlemiz, KOBİ’lerdi ve çok iyi gidiyoruz.
