Yatırım iştahı olumlu yansır

Nil Dumansızoğlu

[email protected]

Leasing sektörü, 2016 yılını bir önceki yıla göre leasing alacaklarında yüzde 19,9 büyümeyle 44 milyar TL olarak kapattı. Aynı dönemde aktif büyüklüğü yüzde 19,3, özkaynakları ise yüzde 12,6 büyüme gösterdi. Yeni işlem hacminde de 2016 yılında yüzde 8 artışla 18,6 milyar TL büyüklüğe ulaşıldı. 2017’nin ilk çeyrek sonuçlarına göre ise 2016 sonuna göre yüzde 4,7 bir artışla leasing alacakları 46 milyar TL oldu. Yapı Kredi Leasing’in genel müdürü Fatih Torun, “2017 yılında beklentimiz, yüzde 10 kadar bir artışla yeni işlem hacminin 20 milyar TL üzerine ulaşması yönünde” diyor. Leasing sektörünü son dönemde meşgul eden gelişmelerden biri, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde yapılan düzenleme. Buna göre ticari araçla taşıma yapanlar, banka dışı finansman şirketleri aracılığıyla öz mal sayısının 10 katına kadar kiralık araç edinerek filolarını büyütebilecek. Bu gelişmeyi de değerlendiren Torun, 2009 öncesinde değişen finansal kiralama kanunuyla kara yolu ekipmanlarında leasing yapılamaz durumuna gelindiğini belirtiyor. 2009 öncesinde leasing sektöründe kara nakil araçlarının işlem hacmi içindeki payının yüzde 12-16 arasında olduğunu söyleyen yönetici, bu payın 2016 yılında yüzde 2 olduğuna dikkat çekiyor. Torun, “Leasing işlemlerinin de öz mal olarak kabul edilmesiyle sektörde yüzde 12’lik bir artış yaşayacağımızı düşünürsek yaklaşık 2 milyar TL’lik işlem hacmi, sektör için önemli bir büyüklük olur” diyor. Fatih Torun leasing sektörü ve şirketine yönelik sorularımızı şöyle yanıtladı: 

•  Sektörün ilk çeyrek sonuçlarını değerlendirir misiniz? 

 2017 ilk çeyrekte, 2016 yıl sonuna göre yüzde 4,7 bir artışla leasing alacakları 46 milyar TL seviyesinde oldu. Ayrıca sektör olarak takip ettiğimiz yeni işlem hacminde de 2016 yılında yüzde 8 artışla 18,6 milyar TL büyüklüğe ulaşıldı. 2017 yılında da beklentimiz yüzde 10 kadar bir artışla yeni işlem hacminin 20 milyar TL’nin üzerine ulaşması. İlk çeyrekte net kârlılık ise 330 milyon TL oldu. 

• Sözleşme adetlerinde artış oldu mu?

 2017 ilk çeyrekte yeni işlem hacmi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,2 artışla 5,1 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Sektör bu işlem hacmine, 4 bin 575 adet sözleşme adediyle ulaştı. Nisan ayı sözleşme tescil rakamlarına baktığımızda geçen yılın aynı ayına göre tutar olarak yüzde 15 artışla 2 milyar TL’nin biraz üzerinde gerçekleşti. 2 bin 32 adet sözleşme tescil edildi. Adet olarak geçen yıla göre biraz azalış olmakla birlikte tutar olarak artış var. Bu artışta da iş ve inşaat makineleri ve gayrimenkul işlemleri önemli rol oynadı. Önümüzdeki dönemde artması beklenen yatırım iştahı, leasing sektörünün yeni işlem hacmine de katkıda bulunacaktır. 

• Leasing ürünlerinin işlem hacminden aldığı paylar nasıl şekilleniyor?

 İş ve inşaat makineleri sektörde lokomotif görevi görüyor. İlk çeyrek itibarıyla sektörün gerçekleştirdiği işlem hacminin, yüzde 33’ünü gayrimenkul oluşturuyor. İş makineleri yüzde 21,9, makine ve ekipmanları yüzde 15,9. Teknede yapılan vergi düzenlemeleriyle birlikte yüzde 2 seviyesinde kalan tekne leasinginin bu yıl ivme göstereceğini bekliyoruz. Yapı Kredi Leasing olarak bizim de portföyümüz benzer şekilde dağılım gösteriyor. İlk çeyrekte üretim makineleri, iş ve inşaat makinelerinde, sektör ortalamasının 2,5 puan üzerindeyiz. İş makineleri yüzde 24,4, makine ve ekipmanlar yüzde 18,3 seviyesinde. 

•  Sat-geri kirala ürünündeki artış trendinin bu yıl da devam etmesini bekliyor musunuz? 

 Sektör sonuçlarına tutar olarak baktığımızda sat-geri kiralanın payı 2014 yılında yüzde 28, 2015’te yüzde 24 ve 2016’da yüzde 25 oldu. Özellikle gayrimenkul sat-geri kiralamasında 2017 yılında belirli bir doygunluğa erişileceğini ve sonrasında aşağı yönlü bir trend olacağını düşünüyorum. Taşınır mallar için de sat-geri kiralada vergi avantajları sağlandı. Sektör tarafından 2’nci el değerliliği olan makinelerde sat-geri kirala yapılacağını öngörmek mümkün. 

~

•  Yıl sonuna kadar sorunlu krediler oranın ne olacağını öngörüyorsunuz? 

 Döviz kurlarının son aylarda düşüş trendinde olmasıyla birlikte likidite üzerindeki baskı azalıyor. Nakit döngüsündeki tıkanıklığın giderilmesiyle sorunlu kredilerde de bir düzelme var. Yeni işlemlerle yaratılan ilave iş hacmine de sorunlu kredi oranlarında düşüş yönünde yansımasını bekliyoruz. 2016 sonunda 6,3 olan oran, 2017 ilk çeyrek itibarıyla 6,1 seviyelerine düştü. Trend bu şekilde devam ederse yıl sonuna kadar daha da düşeceğini bekliyoruz. 

•  Karayolu Taşıma Yönetmelik Taslağı’nda yeni bir düzenleme yapılıyor. Ticari araç pazarının leasinge konu olması, leasing sektörünü ne kadar büyütebilir? 

 2009 yılında yayımlanan yönetmelikte, finansal kiralama kanunu kapsamı sağlanan taşıtların, sözleşmeli ticari satış olarak değerlendirileceği belirtildi. Bu değişiklik sonrasında kara yolları ekipmanlarında leasing yapılamaz duruma geldi. Çünkü bir yatırımcı, bankadan ya da finansman şirketinden kredi kullanmak suretiyle aldığı taşıtları, öz mal olarak yetki vergisine işletebiliyor. Ancak araçlar finansal kiralamayla alınmışsa öz mal olarak kabul edilemiyor. Yetki vergisine de işletilemiyor. Öz mal sayılma konusundaki engeller nedeniyle önemli bir düşüş oldu. 2009 öncesinde leasing sektöründe kara nakil araçlarının işlem hacmi içindeki payı yüzde 12-16 arasındaydı. Bu pay 2016 yılında yüzde 2 oldu. İşlem hacmimizde yaklaşık yüzde 12 civarında bir azalma var. Leasing işlemlerinin de öz mal olarak kabul edilmesiyle sektörde yüzde 12’lik bir artış yaşayacağımızı düşünürsek yaklaşık 2 milyar TL’lik işlem hacmi, sektör için önemli bir büyüklük olur. Avrupa’da bu oranın yüzde 30’un üzerinde olduğu göz önüne alınırsa uzun vadede sektörü çok daha fazla büyütecek bir adım olacağını söyleyebiliriz. 

 Otomobil leasingi de bu kapsam içine girecek mi? 

 Bu sadece kara nakliye araçlarıyla ilgili. Otomobil bunun içinde değil. Avrupa’da otomobille birlikte taşıt leasinginin yüzde 66’lar seviyesinde olduğu düşünülürse otomobili dahil ettiğiniz zaman makas daha da büyür.