Kariyerde Anadolu’nun En İdeal 10 İli

İlk kez 2001 krizinde, işsizlik riski altında olan profesyoneller, Anadolu’da çalışmaya razı oldu… Sonrasında ise sanayi, ticaret ve turizmdeki hareketlenme Anadolu’da yeni iş olanakları yarattı, kariyer fırsatlarını artırdı. Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda öne çıkacak Anadolu illerindeki kariyer fırsatlarının yüzde 25 oranında artmasını bekliyor. Capital, uzmanlara danışarak, işyeri ve sanayi tesisi sayılarına bakarak Anadolu’nun kariyer fırsatları açısından en zengin 10 ilini saptadı… Tekirdağ’dan Gaziantep’e, Kocaeli’nden Antalya’ya, bu 10 ildeki fırsatların analizini yaptı.

Bir insan kaynakları uzmanı, “Ekonomideki gelişmeler böyle giderse, önümüzdeki 2-3 yılda Anadolu’daki kariyer fırsatları yüzde 25 oranında artar” diyor. Pek çok uzman bu sözlerin sahibiyle aynı fikirde.

Henüz beklenen olmadı. İstanbul’dan Anadolu’ya tersine göç başlamadı. Ancak, yukarıdaki sözler, Anadolu’da da kariyer fırsatlarının hızla yeşerdiğinin ispatı. Çünkü, 1950’li yıllardan itibaren hep göç veren Anadolu, ilk kez iş dünyasında cazibe merkezi olma yolunda bu kadar canlı sinyaller veriyor.

Hatta birçok şehir sunduğu kariyer fırsatlarıyla ön plana çıkmaya başladı. Gaziantep, Kayseri ve Denizli imalat sanayi yatırımlarının yoğunlaştığı, gelişmeye açık iller olarak ifade ediliyor. Isparta ve Afyon gibi birtakım illerin de sanayi yatırımları için ciddi potansiyel barındırdığı belirtiliyor. Adana ve Antalya gibi iller ise sanayi, turizm ve tarım alanlarının yanı sıra dağıtım pazarlama şirketleri için de bölgesel merkezler haline geldiler. Bu illere olan ilginin daha da artması bekleniyor.

Son 5 yıl içinde merkezi İstanbul’da olan insan kaynakları şirketlerinin Anadolu illerinde işe yerleştirdiği kişi sayısı hızla arttı. Üstelik insan kaynakları bu yerleştirmelerin sayısının önümüzdeki birkaç yılda daha da artmasını bekliyor.

Artış sürdüğü taktirde Türkiye’nin ve iş dünyasının yepyeni bir çehre kazanacağı söyleniyor.

Kısa vadede hiçbir ilin İstanbul’un önüne geçemeyeceği biliniyor olsa da, Anadolu’nun kariyer sunmada hareketlenmesi heyecanla karşılanıyor.

Kriz Anadolu’nun önünü açtı
Peki Anadolu’daki kariyer fırsatlarının artışa geçmesini hangi etkenler körükledi? Bu konuda 2001’de yaşanan ekonomik kriz dönüm noktası oldu. Kriz ve sonrasındaki süreçte çalışanlar İstanbul dışındaki illerde de iş fırsatlarını değerlendirmeye, oralardaki kariyer fırsatlarını araştırmaya başladılar.

Alanyalı&Alanyalı Yönetici Ortağı Mehtap Alanyalı krizle birlikte Anadolu’ya yönelme eğilimini şöyle açıklıyor:

“Türkiye’de 2001 krizi öncesindeki yıllarda büyük kentler dışındaki yerlere çalışan yerleştirmek oldukça zor oluyordu. Krizle birlikte iş bulma zorluğu ortaya çıkınca çalışanlarda mobil olmaya ve farklı lokasyonlarda iş edinmeye açık ve razı olma eğilimi oldu. Dolayısıyla şu anda bu konuda daha esnek ve bilinçli çalışan kesim oluştu.”
Kriz ile birlikte yönetici ve çalışanların Anadolu’ya olan ilgisinin artışını sonraki yıllarda bölgede doğan yeni iş fırsatları canlı tuttu.

Kariyer için ideal iller?
Anadolu’da kariyer fırsatlarının artışının arkasında çok sayıda etken de var. Kriz sonrasında ise üretimde ana ve yan sanayinin hareketlenmesi de bunlardan biri. Bu gelişme Anadolu’da yeni kariyer fırsatlarının açılmasını sağladı. Üretime yönelik organize sanayi bölgelerinin artışıyla birlikte o bölgelerde yeni iş fırsatları olmaya başladı. Sigorta, emlak danışmanlığı ve perakende alanında faaliyet gösteren uluslararası şirketlerin Anadolu’daki varlığı da yeni fırsatların yaratılmasını etkiledi.

Anadolu’ya yönelişi tetikleyen bir diğer etken ise Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerine başlanmasıyla birlikte yabancı yatırımcıların Anadolu’ya ilgisini artıracağı tahmin edilmesi.

Profil International danışmanlarından Emin Ersoy, uluslararası üreticilerin özellikle Bursa, Kayseri, Gaziantep ve Denizli’ye ilgi gösterdiklerini belirtiyor. Üretim alanında gelişme sağlayan bu illerdeki üretim tesislerine ortak olmak veya burada üretim yapmak üzere bu illeri gözlem altına aldıklarını söylüyor.

Yaptığımız araştırmaya göre Anadolu’da kariyer yapmak için cazip iş fırsatlarını yükseldiği iller arasında 10 tanesi öne çıkıyor. Anadolu illeri arasında Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Bursa, Adana, Denizli, Tekirdağ, Gaziantep ve Kayseri yer alıyor. Bu 10 ili ise Eskişehir, Afyon, Isparta gibi iller izliyor

Danışmanlar “Kaplanlar”a çalışıyor
Son 5 yıl içinde çoğunun merkezi İstanbul olan en büyük insan kaynakları şirketlerinin Anadolu’ya yaptıkları yerleştirmelerde, tam olarak bir yüzde verilemese de, artışın önemli ölçüde yaşandığı söyleniyor.

Son 5 yılda değişik kadro ve pozisyonlarda 2 bin 352 kişiyi işe yerleştirme hizmeti veren Data Expert, Anadolu’da yaptığı yerleştirme sayısını da şöyle açıklıyor: “Ankara’da 310, Bursa’da 185, Antalya’da 84, Denizli’de 62, İzmir’de 46 kişiyi işe yerleştirdik.”

HRM’den Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka, son 5 yıl içinde Ankara’da 160 yönetici, 320 çalışan, Antalya’da 120 yönetici, 85 çalışan, Manisa’da 53 yönetici, 116 çalışan, Denizli’de 25 yönetici, 42 çalışan ve Uşak’ta 12 yönetici ile 28 çalışana işe yerleştirme hizmeti verdiklerini açıklıyor.

Henüz yeni kurulan ve ağırlıklı olarak İstanbul’daki işe alımlarla ilgili çalışan My Executive bile İstanbul dışında İzmir, Ankara ve Bursa’da yönetici yerleştirme hizmeti vermiş.

My Executive’den Elif Baydar, “Hatta son dönemde Erzurum’da faaliyet gösteren 2 firmaya genel müdür yerleştirdik” diyor

Bu olumlu tablonun devamı halinde Anadolu’da yabancı şirket yatırımlarıyla paralel olarak cazip kariyer fırsatlarının sayısının artması bekleniyor. My Executive’den Elif Baydar, “Yukarı doğru bir ivme yakalayan ekonomik göstergelerin doğal sonucu olarak Anadolu’daki illere yatırımların artmasını öngörüyoruz. Yerel firmalar dışında yabancı yatırımcıların da İstanbul dışındaki illere ilgilerinin arttığını gözlemliyoruz” diyor.

Uzmanların çizdiği bu tabloyu rakamlar da destekliyor. Türkiye genelinden 6 bin 500’ü aşkın üye şirketin ilanlarını yayınlayan ve bünyesinde 3 milyon özgeçmiş bulunduran Kariyer.net’in verileri bu anlamda oldukça net. Site 2001’de Adana’dan 52 kişiyi işe yerleştirirken, 2005’te bu ilden 913 kişinin işe yerleşmesine aracılık etmiş. Aynı şekilde Gaziantep’ten 2001 yılında 34 kişiyi işe yerleştiren Kariyer.net, 2005 yılında 222 kişi yerleştirmiş.

Yenibir.com’a göre ise Antalya’da 2001 yılında işe yerleştirilen kişi sayısı sadece 83 kişi iken bu sayı yıllar içinde sürekli artarak 2005’te 1.096’ya ulaşmış. Bursa’da ise 2001 yılında yenibir.com sadece 75 kişiyi işe yerleştirmişken bu sayı 2005’te 975’e yükselmiş.

Yenibir.com, araştırmamız kapsamındaki 10 büyük Anadolu ilinde 2001’de yaklaşık 700 kişi işe yerleştirmiş iken bu sayı 2005’te 12 bin gibi şaşırtıcı bir düzeye çıkmış.

ANADOLU İLLERİNDEKİ POTANSİYELİN ANALİZİ

DEĞİŞİM SÜRECEK Önümüzdeki yıllarda Anadolu’daki kariyer fırsatların daha da artması bekleniyor. İnsan kaynakları uzmanları ekonomik seyir bu şekliyle devam ederse önümüzdeki 2-3 yıl içinde Anadolu’daki kariyer fırsatlarının yüzde 25 düzeyinde artış göstereceği konusunda hemfikirler.

ANTALYA TURİZMİN MEKKESİ Anadolu’nun kariyeri en açık illeri arasında Antalya, Bursa, Adapazarı, Kocaeli, Isparta, Afyon ön plana çıkıyor. Aylin Coşkun Nazlıaka’ya göre Antalya önümüzdeki yıllarda turizm kariyeri yapmak isteyenler için Mekke olma misyonunu sürdürecek. Dağıtım ve satış bazlı kariyer yapan ve sahada olmak isteyen profesyonelerin tercihi olmaya devam edecek.

SANAYİDE ISPARTA VE AFYON ÖNDE Sanayi yatırımları göz önüne alındığında ise Isparta ve Afyon’un öne çıkması bekleniyor. Aylin Coşkun Nazlıaka,“Çünkü buralarda sanayileşme hızı daha fazla. Firmalar geliştikçe nitelikli iş gücü ihtiyacı ve sağladıkları olanaklar büyük illere göre daha cazipleşmeye başladı. Denizli ve Uşak gibi illerdeki yeni iş olanakları da gittikçe cazipleşiyor.”

ÜRETİMDE ESKİŞEHİR GELİŞİYOR Mehtap Alanyalı ise Eskişehir’in üretim alanında oldukça gelişmekte olduğuna dikkat çekiyor. Eskişehir’in yanında Gaziantep, Kayseri ve Denizli’nin de üretim alanında yatırımları bol ve gelişmeye açık iller olarak ifade ediyor.

YATIRIMCILARIN GÖZDESİ 3 İL Otomotiv sektörüne yapılan yatırımlar ile geniş çapta istihdam yaratan Bursa, Adapazarı ve Kocaeli illeri ise gelecekte de bu özelliklerini koruyarak gelişecekler.Egon Zehnder’den Murat Yeşildere, “Bu iller hem Trakya, hem İstanbul hem de Avrupa’ya yakınlıkları nedeniyle tercih ediliyorlar. Önümüzdeki dönemde de üretim şirketlerinin bu bölgelere yatırımlarının devam etmesi ile kariyer fırsatları artacak” diyor.

ANADOLU ŞEHİRLERİ HANGİ ÖNLEMLERİ ALMALI?
Anadolu’daki gelişmeler ve bunların doğurduğu beklentiler değerlendirildiğinde, uzmanlar şirketlerin şimdiden yapması gereken hazırlıklara dikkat çekiyorlar.

AB’YE UYUM İÇİN DANIŞMAN İHTİYACI Profil International’dan Emin Ersoy, AB uyum kriterlerine göre alınması gereken mesafelerde Anadolu’daki firmalara yol gösterecek finansal danışmanlar ve proje danışmanlarına ihtiyaç olacağını söylüyor.

ALIMLARDA EŞ DOST TAVSİYESİNE SON Data Expert’den Hasan Altunkaya ise Anadolu’da faaliyet gösteren şirketlerin insan kaynakları alanında servis almaya başlamalarını tavsiye ediyor. Anadolu şirketlerinin eş dost istihdam etme ya da onların tavsiyesi ile eleman alımı yapma tavrının değişmesi gerektiğinin altını çiziyor.

VİZYONER İNSANLAR GEREKİYOR Hasan Altunkaya, “Şirketlere yeni bakış açısı getirecek, global oyuncu olacak ve kurumsallaşmayı sağlayacak vizyoner insanlara ihtiyaç var. Bu bölgelerde öncelikle bunların anlatılması ve danışmanlık hizmetinin buna paralel sunulması gerekir” diyor. Özellikle de sanayi ve ticaret odaları ile birlikte bu tür çalışmaların yürütülmesini öneriyor.

ŞİRKETLER İYİ HAZIRLANMALI Özellikle hizmet sektöründeki yatırımların istihdam üzerinde çok etkili olacağını belirten Aylin Coşkun Nazlıaka, hizmet sektörüne ağırlık veren illerin kendilerini buna göre hazırlaması gerektiğini söylüyor. Bu süreçte yerel kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmasını tavsiye ediyor ve şu örneği veriyor:

DALAMAN’DA ÖRNEK UYGULAMA “Örneğin Dalaman havalimanı yap-işlet-devret modeli ile devralan ATM firmasının bu yönde çok akılcı bir tavrı oldu. Firma önceden Muğla’daki sivil havacılık okulları ile bağlantı kurdu. Ne niteliklerde eleman alacaklarını paylaşarak okullarda eğitimin ona göre şekillenmesinde etkili oldu. Böylece Nisan 2006’da açılışı yapacak olan havalimanında istenilen özelliklere sahip kişiler şimdiden hazır.”

Nilüfer Gözütok
ngozutok@capital.com.tr