44 CEO nereden?

Hande Yavuz

hyavuz@capital.com.tr

Tekfen Holding’den Vestel’e, Turkcell’den Coca-Cola’ya birçok şirketin üst yönetiminde yaşanan bu harekete içeriden terfiler ve gençleşme damgasını vurdu. 44 yöneticiden 26’sı içeriden atanırken, 17’si 50 yaşın altında. Finans, teknoloji, satış ve pazarlama kökenli liderler ise değişimde öne çıktı. Atanan CEO’lardan sadece 8’i yabancı.

2023, birçok şirkette CEO değişiminin yaşandığı yıl olarak tarihte yerini aldı. Turkcell’den Vestel’e, Akbank’tan Coca-Cola’ya birçok şirkette yaşanan lider değişiminde çeşitli trendler öne çıktı. Atamalarda yeni liderlerin ağırlıklı olarak finans ve teknoloji kökenli olduğu dikkat çekiyor. Öne çıkan bir diğer konu ise yeni göreve gelen birçok CEO ve genel müdürün seleflerine göre daha genç olması. Örneğin Turkcell’de 55 yaşındaki Murat Erkan’ın koltuğuna 44 yaşındaki Ali Taha Koç oturdu. Tekfen Holding’de CEO’luğa 68 yaşındaki Ali Pandır’ın yerine 57 yaşındaki Hakan Göral geldi. Boyden Türkiye Kurucu Ortağı İbrahim Paksoy, son bir yılda daha genç CEO’ların atanmasına yönelik potansiyel bir eğilim olduğunu doğruluyor. Bu durumun sektöre ve şirkete göre değiştiğini belirten Paksoy, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Son dönemde süreklilik ve liderlik gelişimini vurgulayan şirket içi terfiler artarken özellikle yeni bakış açıları veya özel uzmanlık arayan şirketler için dışarıdan işe alımlar yaygınlığını koruyor. 2023’te atanan CEO’ların genellikle küresel iş ortamının değişen taleplerini yansıtan teknoloji, sürdürülebilirlik veya dijital dönüşüm konularında uzmanlığa sahip olduğunu görüyoruz.” Adecco Kariyer Geçişi ve Liderlik Gelişimi Başkanı Neslihan Delikanlı da zorlayıcı piyasa koşulları ve küresel ekonomik trendler karşısında satış ve iş geliştirme kökenli CEO’larla birlikte yine ticari bakış açısı güçlü CFO’ların atanmasına yönelik bir eğilime olduğunu da ekliyor. Delikanlı, “Bununla birlikte CEO profilleri geçmişe nazaran daha esnek bir bakış açısı ve yetkinlik bazlı değerlendirmeler sonucunda seçiliyor. CEO rolü, kariyeri aynı şirket içinde doğrusal olarak ilerleyen ve bu role hazırlanışı net bir planlamayla belirlenmiş profiller yerine yetkinlik bazlı, deneyimlerinde çeşitliliğe sahip, daha genç, teknolojiye yatkın ve uzmanlık alanı adına satış, operasyon, finans, BT gibi farklı uzmanlıklarda kariyer edinmiş profiller arasından seçilmeye başlandı” diyor. 

GENÇ LİDERLER

Uzmanların da dile getirdiği gibi yeni dönemde dünyada değişim hızlanırken teknoloji ve dijitalleşmenin öne çıkmasıyla CEO’lar da gençleşiyor. Spencer Stuart’ın araştırmasına göre yeni atanan üst düzey yöneticilerin ortalama yaşı 54’ün biraz altına düştü. Bu, S&P 500 şirketleri için 2000 yılından bu yana en büyük yıllık düşüş oldu. Araştırmaya göre yeni liderlerin yüzde 30’u 50 yaşın altında. 2021’de liderlerin yalnızca yüzde 12’si 50 yaşın altındaki yöneticilere verildi. Türkiye’de ise 2023 yılında yer değiştiren 44 CEO’ya baktığımızda 17’sinin 40’lı yaşlarda olduğu, 2’sinin 30 ve 22’sinin 50’li yaşlarda olduğunu görüyoruz. Listede 60 yaşında sadece 1 isim yer alıyor. İki CEO’nun ise yaşını net olarak saptayamadık. Listenin en genç isimlerden biri olan 38 yaşındaki Pınar Su ve İçecek Genel Müdürü Koral Kalpaklıoğlu. Bilkent Üniversitesi Siyaset Bölümü mezunu olan Kalpaklıoğlu, Selçuk Yaşar’ın torunu ve Yaşar Ailesi’nin 3’üncü kuşak temsilcisi. Genç yönetici, üniversite eğitimi sonrası çalışma hayatına Pınar Su ve İçecek’te genel müdür asistanı olarak başladı. 2015’ten bu yana şirkette operasyonlar direktörü olarak görev yaparken geçtiğimiz yıl genel müdürlük koltuğunu devraldı. Listenin bir diğer genç ismi ise yine 38 yaşındaki Memorial Sağlık Grubu CEO’su Bora Uludüz. Uludüz, kariyerine McKinsey&Company’de başladı. Özellikle dijitalleşme konusunda deneyime sahip olan genç yönetici, 16 yıldır kurumda CEO’luk görevini yürüten 52 yaşındaki Uğur Genç’ten görevi devraldı. Kuruma dinamizm katma ve güçlü bir enerji getirme hedefinde olduğunu söyleyen Uludüz, “Gerçekleştireceğim en önemli şey, ‘dönüşüm’ olacak. Halihazırda yapılanları iyileştirmenin ötesinde organizasyon, iş yapış şekli, teknolojinin kullanımı, tıbbi hizmetlerin üst seviyeye çıkarılması gibi faktörleri bir araya getirerek köklü ve büyük değişimlerin kapısını aralayacağız” diyor. İş Enerji Yatırımları CEO’su Kayahan Karadaş da 40 yaşında. Türkiye İş Bankası Proje Finansmanı Bölümü’nden şirkete geçen ve CEO’luk koltuğuna oturan Karadaş, finans, modelleme, istatistik, muhasebe ve denetim alanlarında uzman. 

UZMANLIK ALANLARI 

Son dönemde göreve gelen genel müdür ve CEO’lar ağırlıklı finans, teknoloji, satış ve pazarlama kökenli. Groupe SEB Türkiye Genel Müdürü Ege Pekkınran, pazarlamadan gelen bir yönetici. BİM CEO’su Haluk Dortluoğlu ise finans kökenli. MediaMarkt Türkiye CEO’su Hulusi Acar da operasyonda deneyimli bir isim. MediaMarkt bünyesine operasyonlardan sorumlu yönetim kurulu üyesi (COO) olarak katılan yönetici, COO olarak şirketin günlük operasyonlarını yönetmek, verimliliği artırmak ve genel iş stratejilerini uygulamak gibi kritik görevler üstlendi. Acar, “Dijital satış kanallarına liderlik ederek pazarlama, bütünleşik kanal yönetimi, müşteri deneyimi ve bağlılığı programlarının yönetimini de üstlenerek MediaMarkt’ın pazar liderliği yolculuğuna katkıda bulundum. Bu rol, şirketin operasyonel yapısını ve işleyişini derinden anlamamı sağladı ve karar alma süreçlerinde daha bilinçli ve etkin olmamı destekledi” diyor. DHL Express Türkiye Genel Müdürü Volkan Demiroğlu ise en son operasyondan sorumlu genel müdür yardımcılığı görevini üstlendi. 2,5 yıl bu görevi sürdürdüğünü belirten Demiroğlu, operasyon biriminin lojistik sektörünün kalbi olduğunun altını çiziyor. “Bu denli stratejik bir pozisyonda görev yapmak pek çok alanda deneyimi de beraberinde getiriyor. Örneğin pandemi zamanında, kapanmaların yaşandığı dönemde biz operasyon ekibi olarak hep sahadaydık. Uzun yıllar DHL Group bünyesinde operasyon da dahil pek çok farklı departmanda edindiğim tecrübe, bugünkü görevimi en iyi şekilde yürütmemi sağladı” diye konuşuyor. Öte yandan farklı alanlardaki deneyimiyle öne çıkan isimler de var. Örneğin İş Gıda Grup CEO’su Feliks Boynuinceoğlu, “Yolumun kesiştiği markaları düşündüğümüzde kariyerimin çoğunu dünyaca ünlü markalarla gıda sektöründe geçse de hızlı tüketim ürünlerinden sinemaya farklı alanlarda deneyimlerim oldu. Uzmanlığımı sektörden bağımsız ifade etmek gerekirse büyük ölçekli operasyonların dönüşüm stratejilerini tasarlamak ve yönetmek diyebilirim” diyor. 

NEREDEN MEZUNLAR? 

Yeni CEO’ların nereden mezun olduğuna gelince… Boğaziçi Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, İTÜ, ODTÜ, Marmara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi öne çıkıyor. Tekfen Holding CEO’su Hakan Göral, 1990 yılında Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nü bitirdi. Ardından Marmara Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde yüksek lisansını tamamladı. BİM CEO’su Haluk Dortluoğlu, Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun. Lisans eğitimi sonrası Harvard Business School’da ileri yöneticilik programını (AMP) tamamladı. Sandoz Türkiye Ülke Başkanı Cengiz Zaim, Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü mezunu. Groupe SEB Türkiye Genel Müdürü Ege Pekkınran, 2001 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nden mezun oldu. Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, tam burslu olarak girdiği Bilkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden 2001 yılında mezun oldu. Yüksek lisans ve doktora öğrenimini burslu olarak ABD’de Dallas Texas Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nde tamamladı. Vestel CEO’su Ergün Güler, 9 Eylül Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun olduktan sonra Bilkent Üniversitesi’nde işletme yönetimi yüksek lisansı yaptı. MediaMarkt Türkiye CEO’su Hulusi Acar ve UPT Genel Müdürü Murat Kastan, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunu. 

İÇERİDEN GELENLER

Son dönemde CEO’ların birçoğunun içeriden terfi yoluyla bulunduğu pozisyona geldiğini de görüyoruz. Sandoz Türkiye Ülke Başkanı Cengiz Zaim, 2019 yılından bu yana şirkette çalışıyor. Sandoz Türkiye’deki görevinden önce de Sandoz’un genel merkezi İsviçre’de Avrupa ve Amerika dışı pazarların strateji, portföy ve iş geliştirmesinden sorumluydu. Groupe SEB Türkiye Genel Müdürü Ege Pekkınran, 10 yılı aşkın süredir grupta görev alıyor. 2013 yılında grup ürün müdürü olarak ekibe katıldığını belirten Pekkınran, “2017’de pazarlama direktörü, 2022’de satış direktörü olarak kariyerime devam ettim. Geçtiğimiz yılın nisan ayından bu yana Groupe SEB Türkiye’nin ilk kadın genel müdürü olarak görev yapıyorum. Kendi planlarım dahilinde 2013 yılında Groupe SEB Türkiye’ye dahil olduğumda satış ve pazar payı artıran çalışmaları ve ciro artışına yönelik oluşturduğum birtakım iş modelleri geliştirdim, tüm bu deneyimler beni bugün olduğum göreve hazırladı” diyor. BİM’de 2005 yılında CFO olarak göreve başlayan Haluk Dortluoğlu, geçtiğimiz yıl CEO’luğa geldi. Dortluoğlu uzun süredir yönetim ekibinin içinde olduğu için bu role özel bir hazırlığının olmadığını söylüyor. İş GYO Genel Müdürü Barlas Ülkü, 2008’den itibaren şirkette çalışıyor. Kariyeri boyunca başta finans, finansal yönetim ve mali operasyonlar olmak üzere gayrimenkul geliştirme ve bilgi teknolojileri birimlerinde yöneticilik yaptığını dile getiren Ülkü, “Gayrimenkul geliştirme birimi, mali operasyonlar ve destek faaliyetleri birimi, muhasebe ve finansman birimi ile bilgi teknolojileri biriminden sorumlu genel müdür yardımcısı görevimi takiben CEO oldum” diyor. 

ODAKTAKİLER 

Yeni CEO’ların işlerine ve sorumluluklarına bakışı da farklı. MediaMarkt Türkiye CEO’su Hulusi Acar, perakende işinde 4 bin kişiye yakın dev bir kadroyu gençlik enerjisi olmadan harekete geçirmenin ve açık ara liderlik hedefine götürmenin çok kolay olmadığının altını çiziyor. “Benim liderlik tarzım enerjik ve yeniliğe sürekli açık bir dinamizmle bugüne kadar edindiğim deneyimi harmanlıyor. Öğrendiklerim, başarılarım ve hatalarımla edindiğim tecrübe, sektörde kazandığım derin bilgi birikimi ve karşılaştığım zorluklardan çıkardığım derslerle, şirketin stratejilerini daha kapsamlı bir şekilde geliştirmemize ve uygulamamıza yardımcı oluyorum” diyen Acar, “Aynı zamanda genç yetenekleri güçlendiriyor ve takıma, zorluklarla başa çıkabilme kabiliyeti veriyoruz. Bu çok yönlü yaklaşım, her birimizin katkısını kıymetli kılarak şirketimizin sürekli büyümesine ve gelişmesine doğal bir ivme kazandırıyor” diyor. İş GYO Genel Müdürü Ömer Barlas Ülkü, CEO’ların en önemli görevlerinden birinin iletişime açık olmak, çalışan bağlılığını artırmak ve yetenekleri şirkete çekmek olduğunu düşünüyor. Ülkü, “Hem kaynakları verimli kullanmak hem sosyal şirket unvanına sahip olmak ve bu unvanı korumak için sürdürülebilirlik, sosyal sorumluluk ve sevil toplum kuruluşlarıyla iş birlikleri çok önemli” diye konuşuyor. Groupe SEB Türkiye Genel Müdürü Ege Pekkınran, gündemini yönlendiren en önemli unsurlardan birinin “insan” faktörü olduğunu söylüyor. Bununla beraber, dijital ve teknolojik dönüşümün de önemli ajanda maddeleri olduğunu dile getiriyor. İş Gıda Grup CEO’su Feliks Boynuinceoğlu, önümüzdeki süreçte daha dinamik, daha etkin ve daha stratejik bir yapılanmayla daha katma değerli projelere imza atarak fark yaratacaklarını dile getiriyor. Boynuinceoğlu, “Sosyal sorumluluk anlamında markalarımız özelinde hayata geçirdiğimiz projelerimizi İş Gıda çatısı altındaki tüm markalarımıza yayarak daha geniş kitlelere ulaşmak ve daha fazla katma değer yaratmak istiyoruz” diyor. Bir yıldır Doğanlar Grubu’nda çalıştığını belirten Doğanlar Grubu CEO’su Mustafa Karamemiş, “Sektörel gelişmeler, endüstriyel ve finansal gelişmelerle dijitalleşme kapsamında CEO’ların da bu gelişmelere ayak uydurması gerekiyor. Sektörün e-ticarette yer alması da özellikle süreçleri hızlandıran bir gelişme oldu. Görev ve sorumlulukların dinamik bir süreçle eşlenik hareket etmesi gerekir. Kaslarınızı güçlendirmezseniz pozisyonun ağırlığını sırtlanmakta da zorlanırsınız” diyor.