Büyüten faktör

Aslında her şey iyi başlamıştı. Düşük faiz, yükselen borsa ve olumlu yatırım ortamı, 2013’ün ilk yarısında ideal bir büyüme ortamı yarattı. Ancak ikinci yarıda FED açıklamaları ve Gezi olaylarıyla siyasi tansiyon yükseldi. Tüm bu tabloya rağmen, Türkiye’nin 45 dev grubundan 29’u, çift haneli büyüdü.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bu yıl da çetin sınav sürüyor. Devler belirsizlikler nedeniyle temkinli. Paylaştıkları tahminler hız kesileceğini gösteriyor. Gündemlerindeki ana konularda ise daha fazla kâr ve sürdürülebilir büyüme öne çıkıyor.

1- ÇİFT HANELİ ARTIŞ
Türkiye, 2013’te birbirinden çok farklı iki dönem yaşadı. Yılın başında ülke notu, 1994’ten beri ilk kez yatırım yapılabilir seviyeye yükseldi. Global piyasalardaki olumlu havayla güçlü sermaye girişleri yaşandı. Faizler tarihi düşük oranlara geriledi, borsa rekor seviyelere yükseldi.

Ancak yılın ikinci yarısında olumlu rüzgarlar yerini kaotik bir ortama bıraktı. Mayısta FED’in parasal sıkılaştımıa kararını açıklamasını takiben yüksek cari açığını dış kaynaklarla finanse eden Türkiye için şaıtlar zorlaştı.

Özellikle Gezi olayları ile birlikte tırmanan siyasi tansiyon, yatırımcı algısını olumsuz etkiledi. Tüm bunlar beraberinde kur ve faizlerde yükselişi, borsada gerilemeyi getirdi. TL’deki değer kaybının etkisiyle 2012’de yüzde 6,16 olan enflasyon, 2013’te yüzde 7,40’a yükseldi.

İşte tüm bu resmin içinde büyük gruplar zorlu bir sınav verdi. Ancak her şeye rağmen birçok grup büyüdü. Hatta büyümede çift haneli rakamlar yakalandı. Türkiye’nin en büyük grupları arasında yer alan 45 devden 29’u 2013’te çift haneli büyüme yakaladı.~

Uzmanlara göre büyük grupların olumsuz gelişmelere rağmen bu performansı göstermelerinin ana nedeni, ülkedeki güçlü iç talep. Ucuz fonlama maliyetleri ve çevik ihracat portföyünün de büyümede önemli paya sahip olduğunu belirten AT Kearney Yöneticisi S. Serkan Somer, “Bu nedenle büyükler için yıl, her şeye rağmen pozitif geçti” diyor,

2- HAREKETLİ SEKTÖR ETKİSİ
Büyümede 2013’ün en hızlı ilk 3 holding sırasıyla Rönesans, Nurol ve Limak oldu. Onları Tosyalı, Turgut Aydın, Güriş, Eroğlu, Tema, Doğuş, Soyak, Yıldız, Akfen, Acıbadem, Hayat, İnci ve Medical Park takip etti. Bu 16 grup, geçtiğimiz yıl yüzde 20-67 arasında bir büyüme kaydetti.

Bu grupları hızlandıran ise faaliyet gösterdikleri sektörlerdeki canlılıktı. İnşaat, enerji, gayrimenkul ve sağlıkta operasyonları olan gruplar, bu avantajlarını en iyi şekilde değerlendirdi. Yüzde 40 büyüyen Güriş Holding’in yönetim kurulu üyesi Müşfik Yamantürk, enerji sektörünün bu sonuca önemli katkıda bulunduğunu söylüyor.

Yüzde 66,4 büyüyen Limak Holding’in yönetim kurulu başkanı Ebru Özdemir de enerjiyle büyüdüklerini ifade ediyor. Ayrıca büyük alt ve üstyapı projelerinin rolüne dikkat çekiyor. Soyak CEO’su Emre Çamlıbel de yer aldıkları 4 sektörde başarılı iş sonuçları elde ettiklerini açıklıyor.

Yüzde 30’a yakın büyümelerinde gayrimenkulün katkısına vurgu yapıyor. “Çimento, döküm ve enerjide yaklaşık yüzde 5-15 mertebelerinde büyüdük. Gayri-menkulde ise konut satışımızın yüzde 40 artması ve 2013’te teslim edilen projelerin ciroya etkisi nedeniyle bu alanda ciroda yüzde 100’ün üzerinde büyüdük” diye konuşuyor.

Gelirleri ağırlıklı yurtdışından gelenler de iç pazardaki olumsuz dalgalanmalardan etkilenmeyerek büyümelerini sürdürdü. Gelirinin yüzde 60’ını yurtdışı operasyonundan elde eden Eroğlu Grubu, 2013’ü yüzde 32,7’lik büyümeyle tamamladı.~

3- YATIRIM DOPİNGİ
2013’ün dikkat çekici büyümelerine, yeni yatırımlar, projeler ve ye- gruplardan biri de Tosyalı Holding’di. Geçen yıl cirosunu yüzde 46,8 artıran grubun büyümesinde Osmaniye’de hayata geçen boru fabrikası etkili oldu.

Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, dünyanın tek çatı altındaki en büyük boru fabrikasını kurduklarını, burada üretilen yeni ürünlerin etkisiyle ciro ve kârda büyüme yaşadıklarını belirtiyor. 2013’te kritik bir yeniden yapılanma geçiren Rönesans Holding de cirosal bazda yüzde 70’lik büyüme kaydetti.

Yine birçok projeyi 2013’te tamamlayan Nurol Holding yüzde 66,7’lik bir büyümeye imza attı. Nurol Holding CEO’su Uğur Doğan, Marmaray Projesi’nin tamamlanması ve enerji sektöründe Göksu HES’in portföylerine katılmasıyla birlikte büyümede ivme yakaladıklarını söylüyor.

Geçtiğimiz yıl birçok ilke imza attıklarını söyleyen Acıbadem Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Aydınlar, “Irak’ın Süley-maniye kentinde Faruk Medical City’yi aldık. Acıbadem Üniversitesi Kerem Aydınlar kampüsünü hizmete sunduk. Acıbadem Mobil ile teletıpta yaratıcı projelere imza attık. Avital’in açılışıyla yaşlı bakımına da adım atmış olduk” diyor.

4- HIZ KESTİREN NEDENLER
Geçtiğimiz yıl Koç Holding yüzde 0,8, Oyak yüzde 7,1, Anadolu Grubu yüzde 5, Türk Telekom yüzde 3,8 büyüyebildi. Bazı gruplar ise ciroda bir önceki yıla göre küçüldü. 2013’te bir önceki yıla göre Zorlu Holding’in cirosu yüzde 8,6, Sanko’nun 20,4, Abalıoğ-lu’nun 5,7 ve TAV Havalimanla-rı’nın yüzde 9,5 azaldı.

Dayanıklı tüketim, otomotiv ve telekomda, talebin yılın ikinci yarısında yavaşlaması gelirleri ağırlıklı bu sektörlerden gelen gruplar için küçülme yarattı. Bazı grupların da stratejik olarak cirosal büyümeden çok operasyonel kârlılığa odaklanması da büyüme tempolarını düşürdü. ~

Örneğin Ahmet Zorlu, geçtiğimiz yıl ana işlerinde operasyonel mükemmelliğe ve kârlılığa odaklandıklarını belirtiyor. “Diğer sektörlerimizde de yatırımlarımızı devreye olmaya odaklandığımız bir yıl oldu” diyor. Kiler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Nahit Kiler, 2013’te perakendede verimsiz mağazaları ıslah ederek veya kapatarak verimliliğe odaklandıklarını söylüyor.

5- ZOR YIL SENARYOLARI
Gruplar bu yıla temkinli yaklaşıyor. 2014’e dair büyüme hedefini açıklayan 17 büyük gruptan 9’u, 2013’e kıyasla daha düşük bir büyüme bekliyor. Sadece 6’sı hızlı büyüme hesapları yapıyor.

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, 2014 başından itibaren uluslararası piyasalarda gelişmekte olan ülkelere yönelik risk algısının daha da bozulduğuna dikkat çekerek bu durumun Türkiye için 2014’ün zorluğunu artırdığını söylüyor. “Böyle bir ortamda 2014’teki ekonomik beklentilere ilişkin daha önce düşünülen senaryodan daha olumsuz bir resmin ortaya çıkması olası” diye konuşuyor.

Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul da “2014, değişimi ve dalgalanmayı yöneteceğimiz bir yıl olacak. Likiditenin daraldığı ortamlarda yatırımların finansmanı rahat olmayacak” diyor. Sarkuysan Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Çaycı, bu yıl hedeflerinde bir artış beklemiyor. Şirketin cirosuda yüzde 3-5’lik artış olabileceğini söylüyor.

Geçen yıl yüzde 20,5 büyüyen Acıbadem Grubu, 2014’te yüzde 8,5’lik bir büyüme planlıyor. Mehmet Ali Aydınlar, “Birini geride bıraktığımız iki seçimin yer alması, dünyadaki ekonomik gelişmelerin Türkiye’ye etkisi, kurlardaki değişkenlikler gibi gelişmeleri değerlendirdiğimizde zor bir yıl olabileceğini düşünüyoruz. Bu şartları dikkate alıyoruz ve takip ediyoruz” diye konuşuyor.~

6- ODAKTA KAR VAR
2013’te en çok kârlılıkta, zorlanıldı. Net kârını açıklayan 15 şirketten 4’ü zarar açıkladı. 4’ü de bir önceki yıldan daha az kâr elde etti. Kârı zorlayan nedenler arasında dolar ve Euro’nun TL’ye göre değerlenmesinin yanı sıra girdi maliyetlerinde meydana gelen artış rol oynadı.

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, 2014’te kârlı ve sürdürülebilir büyüme hedefiyle faaliyet göstereceklerini ve risk yönetimine azami önem vermeye devam edeceklerini söylüyor. Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul, “2014’te hedefimiz, risk yönetimine odaklanarak kârlılık içinde büyümemizi sürdürmek” diyor.

Ahmet Zorlu, bu yıl kârlılık odaklarını kaybetmeden tekstil ve tüketici elektroniğinde büyüyeceklerini ifade ediyor. “Bunun yanı sıra gayrimenkul ve madencilikteki yatırımlarımızın devreye girmesiyle bu sektörlerde ilk defa gelir elde ediyor olacağız. Kârlılıkta iyileşmeler bekliyoruz” diyor.

Yaşar Holding de pazar odaklı, sürdürülebilir ve kârlı büyüme peşinde. Yaşar Holding İcra Başkanı Mehmet Aktaş, “2014 gündemimizde, tüketici ve müşteri memnuniyeti, yenilikçi ürün ve süreç tasarımları, marka yatırımları, enerji verimliliği, modernizasyon ve kapasite artışı yatırımlarıyla likidite yönetimi ön sıralarda” diyor.

7- İNORGANİK ATAK
2014’e temkinlilik hakim olsa da büyümede satın almaların rolü de artacak gibi... Ahmet Zorlu, faaliyet gösterdikleri tüm sektörlerde satın alma fırsatlarını yakından takip ettiklerini belirtiyor. Mehmet Ali Aydınlar da önümüzdeki dönemde özel sağlık sektöründe konsolidasyon ve birleşmelerin yoğun bir şekilde gerçekleşmesini bekliyor.

“Acıbadem, teklifleri seçici bir şekilde analiz ediyor. Hedeflerimize uygun bir fırsat çıkarsa değerlendiririz” diyor. Limak Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir, büyüme planlarında satın almanın rolünün önemli olacağının altını çiziyor.~

Yıldız Entegre Grubu da doğrudan yatırımların yanında satın almalarla liderliğini perçinlemek peşinde. Grubun başkanı Fehmi Yıldız, “Önümüze gelen projelerde şirket satın alma ve doğrudan yatırım önceliklerimiz arasında” diyor.

İnci Holding, bu yıl ve gelecek yıl otomotiv yan sanayinde önemli satın alma ve ortaklıklar yapmayı planlıyor. Grubun başkanı Perihan İnci, “Sektörümüzde Çinli üreticilere karşı ayakta kalmanın ön koşulu, Avrupa’daki güçlü markaları satın almak ya da onlarla ortaklık yapmaktan geçiyor. 2014 ve 2015’-te büyük ölçüde inorganik büyüyeceğiz” diye konuşuyor. H

TUNCAY ÖZİLHAN / ANADOLU GRUBU YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"YURTDIŞINDA BÜYÜYECEĞİZ"
REGÜLASYONLAR
Türkiye ve Rusya bira pazarında yaşanan vergi artışları ve getirilen sektörel düzenlemeler, Anadolu Grubu bira operasyonlarının tümü için 2013’ün zorlu geçmesine neden oldu. Bu konjonktürde Anadolu Efes, etkin politikaları ve alınan stratejik kararlarla faaliyet gösterdiği pazarlardaki değişkenliği en iyi şekilde yönetmeyi başardı.

HEDEFLER
Önümüzdeki dönemde de grubumuzun amiral gemisi olarak yer alan bira ve meşrubat grubunda gerçekleştirilecek stratejik ortaklıklarla yurtdışı operasyonlarında büyümeyi hedefliyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz perakende ve otomotiv gibi diğer sektörlerde de yurtiçinde önemli oyuncular arasındaki yerimizi sürdürmek istiyoruz.

YENİ ALANLAR
Yakın zamanda Türkiye’de tarım ve gayrimenkul sektörlerine, Rusya’da kırtasiye sektörüne, Gürcistan ve Türkiye’de ise enerji sektörüne yatırımlarımız oldu. İlave edilen bu sektörlerin de önümüzdeki yıllarda grup portföyünde önemli pay oluşturacağını düşünüyoruz.

Fırsat olduğunu düşündüğümüz tüm yatırım imkanlarını araştırıyoruz. Sürdürülebilir büyüme stratejimizi destekleyen ve tüketiciye dokunan alanlarda güçlü ve kârlı büyümek başlıca hedeflerimiz arasında.~

DR. CEM KARAKAŞ / YILDIZ HOLDİNG MALİ İŞLER BAŞKANI
"DEĞİŞİMİN MEYVELERİ TOPLANACAK"
ATAK YAPILANMA
Son 3 yıldır geçirdiğimiz değişim ve dönüşümün yansımalarını 2013’te almaya başlamıştık. Ürün yelpazesinden dağıtım kanalına kadar tüm işlerimizi gözden geçirip daha çevik ve atak bir yapılanmaya gitmiştik.

Geçen yıl grubun konsolide cirosu yüzde 17, faaliyet kârı ise yüzde 27 arttı. Son 3 yılda kârlılığımız 2 katına çıktı, ciromuz ise yüzde 50 arttı. 2014’ün, bu değişimin esas meyvelerinin toplanacağı bir yıl olacağını öngörüyoruz.

BÜYÜMENİN YÖNÜ
Geçen yıl grubumuza katılan Dia, Aytaç ve Demet’s gibi şirketlerimiz, büyümemize önemli katkılar sağlayacak. Önümüzdeki 5 yıl içinde global gelişime daha fazla ağırlık vermeyi planlıyoruz. Çünkü yurtiçinde belirli bir ölçeği ve pazar büyüklüğünü yakaladık. Pek çok kategoride lideriz. Şimdi içeride yakaladığımız başarıyı yurtdışında da yinelemek istiyoruz. Önümüzdeki 6-7 yıl içinde ciromuzun yüzde 50’sini yurtdışı işlerimizden kazanmayı hedefliyoruz.

CEM BOYNER BOYNER HOLDİNG
YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"GÖZÜMÜZÜ KÂRDAN AYIRMIYORUZ"
KONSOLİDASYON
2013, grubumuz için tam bir birleşme, aynı çatı altında toparlanma yılı oldu. Beymen ve Boyner Büyük Mağazacılık’ı ilk defa tam konsolide ettiğimiz 2013 yılında, mali verilerimizde de önemli iyileşmeler sağladık.~

Boyner Perakende, yaptığı satın almalarla birlikte hitap ettiği müşteri segmentini genişleterek Türkiye’nin halka açık en büyük gıda ve elektronik dışı perakende topluluğu haline geldi. Üretim işimizi de ayrı bir iştirakimiz olarak ayırarak organizasyonumuzun verimliliğini yükselttik.

TEMKİNLİ BÜYÜME
2014’e çok daha güçlü giriyoruz. 2014, yeni yatırımlarımız ve projelerimizle daha çok müşterimizle buluştuğumuz bir yıl olacak. Tabii, 2008 krizinden beri her yıl temkinli büyüme stratejisiyle ilerliyoruz. Kârlılıktan hiç gözümüzü ayırmamayı öğrendik.

Önümüzdeki dönemde, 2013 yılında yaşadığımız birleşmelerin şirketlerimizin kârlılıklarında da ciddi etkileri olacak. Saklı kalmış sinerji olanaklarını ortaya çıkararak uygulamaya başlayacağız.

CAN ERSÖZ
TURGUT AYDIN HOLDİNG CFO’SU
"ALIM FIRSATLARIYLA İLGİLENİYORUZ"
BÜYÜME
2013 için grup cirosu 3,8 milyar TL, çalışan sayımız 19 bin 500 kişi. 2012’de grup ciromuz 2,7 milyar TL, çalışan sayımız ise 14 bin kişiydi. Hem ciroda hem çalışan sayımızda yüzde 40’lık bir gelişme sağladık. 2013 sonuçları, bizi yeni yatırımlar ve organik büyüme konusunda motive etti. 2014 yılında da aynı hızla büyümeye devam ediyoruz.

HEDEF
2014 sonu için ciromuzu 6 milyar TL’ye, çalışan sayımızı ise 24 bin kişiye yükseltmeyi hedefliyoruz. Perakende ve sağlık alanında hızla büyümeyi sürdüreceğiz. Bu büyümeyi, daha çok organik olarak gerçekleştireceğiz. Ancak çıkacak alım fırsatlarıyla da ilgileniyoruz. Özellikle perakendede büyüme potansiyeli olan alanlarda yeni şirket alımlarına da sıcak bakıyoruz.