En hızlı holdingler

on 10 yılda Türkiye’de çok şey değişti. Türk şirketleri artan finansman olanaklarını değerlendirdi, dışa açıldı, pazarlarını çeşitlendirdi. Artan özelleştirme hareketiyle hacimlerini büyüttüler. Türkiye’nin 2006 yılı ihracatı 85 milyar 761 milyon 134 bin dolarken, 2015’te bu tutar 143,9 milyar dolara ulaştı. 2006 yılından itibaren gerçekleştirilen özelleştirmelerin hacmi de 70 milyar dolara yaklaştı. Sanayi tesisleri başta olmak üzere limanların tamamı, 195 kamu tesisi, 2 bin 629 bin adet arsa ve bina özel sektöre geçti. 2006 yılından itibaren ekonomi, cari fiyatlarla 157,6 oranında büyüdü. Bu ortamda Türkiye’de bazı gruplar da büyümede atağa geçti. Cirolarını ciddi anlamda katladılar. Verisini paylaşan 34 büyük gruptan 2006-2015 yılları arasında en hızlı büyümeyi kaydeden ise özelleştirmelerin yıldız grubu Limak Holding oldu. 2006 yılında 406 milyon TL’lik bir büyüklüğe sahip olan holding, 2015 yılında bu büyüklüğü 23’e katlayarak 10 milyar 336 milyon TL’ye taşıdı. Aynı yıllar içinde hazır giyim sektörünün en büyük oyuncusu LC Waikiki 14, IC ve Kibar Holding 11, Rönesans 10, Sinpaş 8, Acıbadem ve Yıldızlar Yatırım 6, ETS, Anadolu ve Güriş 5, Nurol, Boyner, TAV ve Index Grup 4 katı bir büyüklüğe ulaştı. Akkök, Borusan, Altınbaş ve Yıldız Holding büyüklüğünü 3’e katlamayı başardı.
ÖZELLEŞTİRME DOPİNGİ
Ciroyu katlama şampiyonlarına baktığımızda ağırlıklı olarak özelleştirme ihalelerinin yıldız grupları olduklarını görüyoruz. Özelleştirme ihalelerinde en fazla ön plana çıkan Limak ve IC’nin listenin ilk 3’ünde yer almaları bunun kanıtı. Özelleştirmelerdeki agresif tutumuyla dikkat çeken Limak Holding, 3’üncü Havalimanı ihalesini kazanmasıyla birlikte devler liginde daha görünür oldu. Son yıllardaki büyümesinde konjonktürün etkisi olduğunu her fırsatta dile getiren Limak Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, mevcut temposunu gelecek 10 yılda düşürmek niyetinde değil. Hatta Özdemir, kazandıkları özelleştirmeler nedeniyle öngördüklerinin de üzerinde bir zamanda hedeflerini gerçekleştireceklerini ifade ediyor. 2023’te 5 milyar dolar ciroya ulaşmayı planlarken, 2018 yılında bu ciroya ulaşabileceklerini söylüyor. 47 yıl önce kurulan IC Holding, Galataport, Bomonti Bira Fabrikası, Antalya Havalimanı ve Sabiha Gökçen gibi büyük ihaleleri alarak tarihinin en hızlı büyümesini yaşadı. Yurtiçinde ve yurtdışında binlerce ihale kazanan grup, son olarak 3’üncü Köprü işini de kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu projesini tamamlamaya çalışıyor. IC Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çeçen, önümüzdeki 5 yıllık dönemde geçmişte gösterdikleri performansı daha yukarılara taşımak niyetinde olduklarını söylüyor. “Yurtiçinde ve yurtdışında seçkin altyapı ve üstyapı projeleri ile ilgilenmeye devam edeceğiz” diye konuşuyor.
İNŞAATÇILARIN HIZI ARTTI
Hiç kuşkusuz inşaat ve taahhüt sektörlerinin son 10 yıldaki hızlı yükselişi bu sektördeki birçok şirkete lig atlatacak fırsatlar yarattı. Sinpaş ve Nurol da bu şekilde büyüklüklerini ciddi oranda katlamayı başardı. İnşaat ekonominin en büyük lokomotifi haline gelirken sektördeki kurumsallaşma, markalı üretim büyük mesafe kat etti. Faizlerin düşmesi ve konut kredilerinin yaygınlaşması özellikle gayrimenkulde satışların artmasına neden oldu. 2006 yılında 204 milyon TL cirolu bir şirket olan Sinpaş Holding, aradan geçen zaman içinde büyüklüğünü 8’e katlayarak 1 milyar 669 milyon TL’lik bir grup oldu. 2 bin 200 kişi istihdam eden grup, 24 şirketi bünyesinde barındırıyor.
Nurol Holding’in 2006’da 756 milyon TL olan cirosu 4 kattan fazla artarak 3 milyar 446 milyon TL’ye ulaştı. Gruba bu büyümeyi sağlayan başlıca projeler; 6,5 milyar dolarlık bir yatırım içeren Türkiye’nin en büyük yap-işlet-devret projesi olan Gebze – İzmir Otoyolu ve Körfez Geçişi projesi oldu. Yaklaşık 1,5 milyar dolarlık Ilısu Barajı ve HES projesi, 1,5 milyar dolarlık Marmaray Boğaz Tüp Geçiş Projesi ve Nurol GYO aracılığıyla, İstanbul’da toplam değeri 1 milyar doları aşan villa, konut, rezidans ve ofis projeleri de grubun büyümesine katkıda bulundu. Nurol Holding CEO’su Uğur Doğan, ayrıca yurtdışında BAE, Katar, Gürcistan, Fas, Cezayir, Libya ve Irak’ta ağırlığı altyapı projeleri olmak üzere son 10 yılda edinilen yaklaşık 5 milyar dolarlık projelerin de grubun büyümesine katkı sağladığını söylüyor.
YURTDIŞINDAKİ KRİTİK FIRSATLAR
Geride bıraktığımız 10 yıl yurtdışında da fırsatların çok olduğu bir dönemdi. Bu dönemde birçok sektörden şirket, yurtdışında büyüme hamleleriyle hacim olarak ciddi bir büyüme yakaladı. Örneğin Türkiye’nin en büyük hazır giyim markası olan LC Waikiki, içerideki liderliğini korurken 11 ülkede de hazır giyim perakendesinde lider bir marka haline geldi. 2006 yılından itibaren 14 katı aşan bir büyümeyle cirosunu 7 milyar 300 milyon TL’ye taşıdı. LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, bundan sonra da ağırlıklı yurtdışında büyümeyi planlıyor. “2023’te Türkiye’de 500, yurtdışında ise 1.000 mağaza sayısına ulaşarak 10 milyar dolar ciro seviyesine erişmeyi hedefliyoruz” diyor. Rönesans Holding, yaklaşık 10 yıldır ortalama yüzde 40’lar seviyesinde büyüyerek 5 milyar 500 milyon TL’lik ciroya ulaştı. Dünyanın 21 ülkesinde ana müteahhit ve yatırımcı olarak hizmet veren grubu bu büyüklüğe taşıyan yurtdışındaki fırsatları değerlendirmesi oldu. Holdingin yönetim kurulu başkanı İpek Ilıcak Kayaalp, önümüzdeki yıllarda da ana işkolları uluslararası müteahhitlik ve ticari gayrimenkulde bulundukları pazarların Hollider oyuncusu olmayı sürdürmeyi hedeflediklerini söylüyor. 2006’dan bu yana 6 kat büyüyen Yıldızlar Yatırım Holding, yurtdışında büyüyerek ve mevcut kapasitesini yatırımlarla artırarak bu noktaya geldi. 2011 yılında Amerika’da Yıldız Entegre USA’nın kurulması yurtdışındaki büyük adımlardan biriydi. Gelecekte de yurtdışı yatırımlarının süreceğini belirten Yıldızlar Yatırım Holding İcra Kurulu Başkanı Hakkı Yıldız, “Romanya MDF fabrikası ve Türkiye’de temelini atmaya hazırlandığımız çelik fabrikamızın ve yatırımına başlamayı planladığımız Rusya MDF fabrikasının faaliyete geçmesiyle ciromuzu yüzde 50 artırmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor. TAV Havalimanları, 2006 yılında sadece Türkiye’deki havalimanlarında faaliyet gösterirken, 2006-2015 yılları arasında Gürcistan, Makedonya ve Tunus’ta ikişer havalimanını portföyüne ekledi. Suudi Arabistan’da Medine, Hırvatistan’da Zagreb havalimanlarının işletmesini üstlendi. Yurtdışıdaki bu atılımın da katkısıyla holding,
2006’dan bu yana cirosunu 4’e katladı.~KATMA DEĞERİN KATKISI 
Büyüklüğünü katlayanlar arasında sadece özelleştirmeleri, inşaat, taahhüt ve yurtdışındaki fırsatları değerlendirenler değil, sanayi ayağında katma değerli üretim yaparak değer yaratan ve rekabetin az olduğu ayrıcalıklı alanlara odaklananlar da var… Örneğin 2006’dan itibaren Akkök ve Borusan cirosunu 3,5 kattan fazla artırdı. Son 10 yılda bütün işlerinde yaptıkları yatırımlarla önemli bir büyüme sağladıklarını belirten Borusan Hoding CEO’su Agah Uğur, son dönemdeki yatırımlarını şöyle sıralıyor: “Borçelik’in modernleşme ve kapasite artışı yatırımlarını, Borusan Mannesmann’ın petrol ve sondaj boruları fabrikasını, Gemlik’teki Borusan Limanı’na yaptığımız yatırımları, Borusan Lojistik’in Balnak satın almasını, Borusan Makine ve Güç Sistemleri’nin Rusya’da yaptığı satın alma ile kazandığı Caterpillar temsilciliği bize büyümeyi getirdi.” Akkök Holding de 10 yılda ağırlıklı olarak kimya sektöründe önemli büyümeler kaydetti. Sektörde DowAksa, Aksa Akrilik ve Ak-Kim olmak üzere 3 şirketleri bulunduğunu belirten Akkök Holding CEO’su Ahmet Dördüncü, “Bu üç şirketimizin her biri de inovasyon ve AR-GE alanında ciddi yatırımlar yapan şirketler” diyor. Bu şirketlerin grubun büyümesine katkısını da şöyle anlatıyor: “Kimya sektöründe amiral gemimiz olan Aksa Akrilik, kendi teknolojisini geliştirerek dünyanın en büyük akrilik elyaf üreticisi haline geldi. 2012’de Aksa ile DowEurope’un yarı yarıya ortak olduğu DowAksa İleri Kompozit Malzemeler şirketini kurduk. DowAksa bugün karbon elyaf sektöründe faaliyet gösteren ilk ve tek Türk şirketi. Büyümemize önemli çalışmalarıyla katkı sağlayan Ak-Kim, Sodyum Perkarbonat da Türkiye’de tek üretici. Bu ürünle global deterjan şirketlerinin tedarikçisi konumuna geçerek, önemli bir başarı elde ettik.” 3 GRUBUN SIRRI Turizm, teknoloji, finans ve mücevherat sektöründe faaliyet gösteren gruplar da büyümede önemli bir atılım yaşadı. Örneğin ETS Grup cirosunu 5, Index 4, Altınbaş Holding de 3,5 katı bir büyüklüğe taşıdı. ETS Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ersoy, son 10 yılda yaşanan bu büyümede yurtiçi turizm pazarının büyümesinin yanı sıra kruvaziyer turizmin etkili olduğunu belirtiyor. Index Grubu da telekom ve mobil cihazlar pazarının itici gücüyle ciroda katlama yaşadı. Grup, 2006’da telekom ve bilişim şirketlerine lojistik hizmet vermek üzere Teklos A.Ş.’yi kurdu. 2012 yılında Apple’ın 26 yıl aradan sonra 2’nci distribütör olarak İndeks Bilgisayar’ı seçmesi ve 2013’te iPhone’un dağıtıcısı olarak da İndeks Bilgisayar’la anlaşması da grubu büyüten bir diğer önemli gelişme oldu. 2014’te grup şirketlerinden Datagate’in Avea’nın dağıtıcısı olmasıyla birlikte telekom sektörüne giriş yaptıklarını anlatan Index Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, “Bu anlaşma sayesinde 10 akıllı cep telefonu üreticisiyle distribütörlük anlaşması gerçekleştirdik ve mobil dünyanın güçlü oyuncuları arasına girdik” diyor. Altınbaş Holding’i son 10 yıl içinde 3 katı büyüten mücevherat, finans, enerji ve lojistik sektörleri oldu. Enerjide Alpet ile istasyon sayılarını artırdıklarını belirten Altınbaş Holding İcra Kurulu Başkanı Cengiz Biçer, mücevheratta dünya markası olmaya odaklandıklarını anlatıyor. Diğer işlerinin büyümelerine katkısını şöyle açıklıyor: “Lojistikte Transal ve Galata Denizcilik ile sektöre iddialı bir giriş yaptık. 10 yıl içinde finans sektöründe de istikrarlı şekilde büyüdük. Creditwes Bank Kıbrıs da Kuzey Kıbrıs’ın en büyük bankası haline geldi. 2007 yılında 240 milyon TL olan aktif büyüklük 2015 yılında 1.768 milyar TL’ye ulaşarak Kıbrıs’ta bankacılık sektöründe büyük pazar payına ulaştı.” 
~~~