Öncelik listesi

Nilüfer Gözütok Ünal

[email protected]

Seçim bitti. Seçim öncesinin yarattığı politik belirsizlik yerini daha öngörülebilir bir tabloya bıraktı. Artık iş dünyası için kritik konularda vakit kaybetmeden harekete geçme zamanı. Ekonomi uzun süredir alarm veriyor. Yüzde 25’lere varan iç kredi faizlerinin, enerji, akaryakıt ve diğer ana kalemlerde yapılacak fiyat artışlarıyla zaten yüksek olan enflasyonu daha da artırması kaçınılmaz görünüyor. Bankacılık sektörününde de özellikle kredilerde geri ödemelerde zorluk çekeceği iş çevrelerinde en çok konuşulan konuların başında. Ekonomik göstergelerin düşüşte olduğu, tüketici güveninin azaldığı, finansman maliyetinin yükseldiği, vadelerin uzadığı ve döviz kurlarındaki oynaklığın devam ettiği bu ortamda, iş insanları ilk etapta üzerinde durulması gereken önceliklerini belirledi. “Acil öncelik listesi” olarak adlandırılan bu listede, ilk sıralarda ağırlıklı olarak nakit akışı yönetimi, finansalları sağlamlaştırma, maliyet girdilerindeki kontrolsüz artışları tolere edecek tedbirler almak var. Bu tedbirler kapsamında artık birçok şirket alacak kalitesi için banka garantisine gidiyor, nakit oranını yükseltmeye çalışıyor, tedariklerde ek vadeler alırken zorunlu olmayan yatırım ve harcamaları erteliyor veya iptal ediyor. Alacaklarda ise müşteri bazında takip ve iletişim seferberliğine gidilmiş durumda. 

İLK SIRADA NE VAR? 

Bugün birçok şirketin en temel sorunu, nakit akışını sağlayamamak. Alacak dengesi bozulduğu için zorlanan şirketler, alacaklarını bir an önce tahsil etmeye ve nakit akışında sağlıklı bir dengeye kavuşmaya odaklanıyor. İncekaralar Holding CEO’su Özgür İncekara, kamudan alacaklarını tahsil etmenin birinci öncelikleri olduğunu söylüyor. “Kamu alacaklarımız, döviz kurlarındaki yükselme, uluslararası rekabet büyümemizi kesiyor” diyor. Nakit akışının tüm şirketlerin ana riski olacağını öngören Erham Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Hamdullah Ceylan da nakit akışına odaklanıyor, bu konuda raporları yakın takibe aldığını söylüyor. Hafele İcra Kurulu Başkanı Hilmi Uytun, ilk önceliğinin siparişlerin stoktan karşılanma oranı olduğunu ifade ediyor. “Döviz ve faizdeki yükselme, bizleri ayrıca nakit akışı ve kârlılığa yönlendiriyor. Bu nedenle ikinci önceliğimiz nakit akış yönetimimiz, üçüncü önceliğimiz ise kârlılık hedeflerimiz” diyor. Hasçelik Yönetim Kurulu Başkanı Naci Faydasıçok, bugünlerde yükselen faizlerle oluşan yeni konjonktüre göre stratejilerini gözden geçirdiklerini belirtiyor. Acil önlem listelerindeki en önemli maddeleri de “Alacak kalitesi ve cari risk konularını gözden geçirmek, yatırımları ertelemek” olarak sıralıyor. Özdilek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Özdilek’in acil önlem listesinde nakit akışını düzenlemek yer alıyor. 

MALİYETLER YÜKSEK 

Son bir yılda sadece Türkiye’de değil tüm dünyada finansman maliyetleri yükseldi. Önümüzdeki dönemde de yüksek maliyetli ve kısa vadeli de olsa yabancı kaynak bulmakta zor bir dönem olması bekleniyor. Bu durum tüm şirketleri önlem almaya yönlendiriyor. Sun Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk, finansman ve nakit akışını yakın markaja almış durumda. Duravit Türkiye Genel Müdürü Müfit Ülke, hızla artan kurlar ve yükselen faizler nedeniyle borçlanmanın maliyetinin çok yüksek olduğunu dile getiriyor. “Bu ortamda yatırım yapmakta, çok zorlanıyoruz” diyor. Finansman maliyetleri ve girdiler artarken şirketlerin bir diğer öne çıkan acil önlem listesinde verimliliği daha da etkin bir seviyeye taşımak yer alıyor. Rekabetçi unsurların hız kazandığı günümüzde önceliğin mutlaka verimlilik artışına verilmesi gerektiğini ifade eden Ode Yalıtım Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, “Benim diğer önceliklerim maliyet ve kârlılık. Mal ve hizmetlerde maliyetin, kârlılığın ne olduğunu, çok yakından ve iyi takip etmek, değerlendirmek gerekiyor” diye konuşuyor. İnoksan Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Varlık, İnoksan Grubu olarak önceliklerinin başında alacak kalitesinin korunması, alacak teminatlarının sıkılaştırılması ve mümkünse vadelerin düşürülmesi geldiğini belirtiyor. 

YENİ PAZAR ARAYIŞI

Arz talep dengesinin birçok sektörde bozulması, tüketici güven endeksinde yaşanan ciddi düşüş ve rekabetin giderek artması da şirketleri yeni ürün geliştirme, yeni pazarlar bulma noktasında hiç olmadığı kadar harekete geçirmiş durumda. Işıklar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Işık, yeni ürün geliştirmeye, yeni pazarlar bulmaya ve işletme sermayesini güçlendirmeye odaklanıyor. Terteks Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Öncel’in birinci gündemi, imalat maliyetlerini düşürmek. Öncel, diğer iki önemli gündem maddesini de şöyle açıklıyor: “Yenilikleri hayata geçirecek doğru insan kaynağıyla buluşmak istiyoruz. Yapmayı planladığımız yurt içi ve yurt dışı mağaza yatırımları için fırsatları değerlendiriyoruz.” Praktiker Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hasan Yalçın, bugünün ve geleceğin tüketicisi olan genç nüfusun taleplerini karşılayacak mağazalar yaratmaya odaklandıklarını söylüyor. “Onları daha yakından tanıyarak sadık müşteriler yaratmayı hedefliyoruz” diyor. Feka Automotive Müdürü Bülent Sevinç, mevcut durumda odağına yurt dışı projelerini koymuş durumda. Fark Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter, acil öncelik listesinde birinci maddede yurt dışı pazarlara açılımın yer aldığını belirtiyor. Diğer iki maddeyi de inovasyon ve dijitalleşme olarak açıklıyor. 

~

AKSİYON ZAMANI MI?

Acil önlem listesine göre harekete geçen şirketlerin devreye aldığı birçok uygulama da var. İnoksan Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Varlık, alacak kalitesinin korunmasında özellikle banka garantisine yöneldiklerini, DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) limitlerini bütün müşterileri ve yetkili satıcıları için artırmaya odaklandıklarını söylüyor. Aldıkları diğer tedbirleri şöyle anlatıyor: “Hazır değerler içindeki nakit oranını yükseltmek için de nakit koruma tedbirlerini uygulamaya koyduk. Tedariklerde ek vadeler almaya, buna karşılık banka garantisi vermeye, zorunlu olmayan faaliyet giderleri alt kalemlerinde gibi ikinci onay şartını uygulamaya başladık. Bu şekilde zorunlu olmayan harcamalar erteleniyor veya iptal oluyor.” Hasçelik Yönetim Kurulu Başkanı Naci Faydasıçok, faizlerin artmasıyla daha önce 120 gün olan vadeleri 90 güne çektiklerini belirtiyor. “İhracat pazarlarına daha fazla odaklanıyoruz, yabancı para pozisyonumuzu daha sıkı yönetiyoruz” diyor. Erham Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Hamdullah Ceylan, şirketleri olabildiği kadar likit tutup fırtına bitene kadar limanda beklemeyi düşündüklerini söylüyor. Eğretli Gıda Yönetim Kurulu Üyesi Galip Eğretli, “Kârlılığımızı ve tahsilat performansımızı anlık takip edebilmek adına yeni raporlamalar geliştiriyor, hedeflerimize ulaşabilmek adına yeni fikirler üretiyoruz. Feka Automotive Müdürü Bülent Sevinç, almayı planladıkları aksiyonları şöyle açıklıyor: “Proje sayısını artırmak, kendi iş alanımızda daha agresif yerli ve yabancı müşteri portföyü oluşturmak, işçiliklerimizi azaltmak.” 

FIRSAT PEŞİNDEKİLER! 

Fark Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter de yurt dışı faaliyetlerine ağırlık veriyor. Tayland’da bir joint venture yaptıklarını belirten Serter, sözlerine şöyle devam ediyor: “Tayland’da fabrikamızı kuruyoruz. Amerika ve Avrupa’da satın alınabilecek şirketleri araştırıyoruz.” Duravit Türkiye Genel Müdürü Müfit Ülke, satışlarında ödeme güvenceli sistemleri artırdıklarını ve yeni ihracat pazarlarına yöneleceklerini anlatıyor. Gürallar Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Esin Güral Argat, farklı alanlarda sürekli yatırım fırsatları kovaladıklarını söylüyor. “Özellikle yurt dışında yatırıma ilgimiz yüksek. Katma değerli işlere girmeyi önceliğimiz olarak gördüğümüzden bu yönde çalışmalarımız devam ediyor” diyor. Ulusoy Un Yönetim Kurulu Başkanı Eren Günhan Ulusoy, üretim ve satış planlarına odaklanırken finansal planlamalara ağırlık veriyor. Ulusoy, AR-GE faaliyetlerini de işin odağına aldıklarını söylüyor. 

TÜKETİCİYLE YAKINLAŞMA

Bazı sektörler ise tüketiciye yönelik önlemler alıyor, dijital dönüşüm ve tüketici beklentilerine yönelik aksiyonlarla yeni döneme hazırlanıyor. Unico Sigorta CEO’su Cenk Tabakoğlu, “Tüketiciler basit, anlaşılabilir ve ulaşılabilir sigorta ürünleri istiyor. Biz de bu ihtiyaca cevap vermek için çalışıyoruz. Tüketicilerin günlük hayatta kullanabileceği önleyici ve hasar getirmeyecek ürünler doğrultusunda projelerimizi geliştiriyoruz.” diyor. MediaMarkt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, veri analitiği kullanarak mağazalarına gelen ziyaretçilerini online’da ve mağazalarda takip ediyor, onlara özel ürün ve servisler sunmaya çalıştıklarını belirtiyor. Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, müşteriyi daha yakından izlemek ve müşterinin yanında olmak için dijitalleşmenin kendileri için önemli bir fırsat olduğunu söylüyor. Suzuki Türkiye Genel Müdürü Ümit Karaarslan, çevik ve esnek stratejilerle ayakta kalmayı sağlayacak bütçelerle planlar yapmanın, çalışan motivasyonuna ağırlık vermenin yanında sadık müşteriyi elde tutmanın önemine dikkat çekiyor. Yeni müşteri yaratmaya çalıştıklarını anlatıyor. Sianji Group Yönetim Kurulu Başkanı Recai Çakır, müşteri memnuniyetsizliğinin üzerinde hassasiyetle durduklarını bir konu olduğunu anlatıyor. Çakır, aynı zamanda turizmde gelirlerini artırmak için 12 ay boyunca hizmet vermelerini sağlayacak sağlıklı yaşam ve detoks programlarına yöneldiklerini açıklıyor.

~