1945 Mayıs’ında savaş bitmişti.
Bu arada birçok Amerikan
firmasının temsilciliğini
almıştık. Artık Amerika’ya
gitmem ve bu yeni dünyayı
görmem gerekiyordu. Amerika yolculuğumda
Türkiye’de bir ampul fabrikası
bir de lastik fabrikası kurma hedefim
vardı. General Electric yetkilileriyle görüştüm.
İkinci görüşmede General Electric
ampul fabrikası kurma kararı aldım. Memleketin
Amerikan sermayesiyle ortak ilk fabrikası
böylece kuruldu. Döviz tasarruf edildi.
GE kazandı, biz kazandık.”
Merhum Vehbi Koç, ilk Amerika seyahatinden
bu başarılı ortaklıkla dönüşünü “Hayat
Hikayem” adlı kitabında bu sözlerle anlatıyor.
Koç, sanayideki ikinci ortaklığını ise 1954 yılında
Burla Ailesi’yle Arçelik’i kurarak yaptı. Ve
bugün hala Arçelik’te Koç Ailesi Burla Grubu ile ortak. Koç ile Ford ortaklığının temeli
de merhum Vehbi Koç zamanında Bill
Ford ile birlikte atıldı. Ford Otosan, dünya
otomotiv endüstrisindeki en uzun süreli
ve en başarılı iş ortaklıklarından biri
olma özelliğini bugün hala sürdürüyor.
Türkiye’nin en büyük grubu Koç
Topluluğu, sadece Burla Grubu ve Ford
Motor Company ile değil, Uni Credit
Grubu, LG Electronics, Öztürk Grubu,
CNH, Fuchs Petrolub AG, Fiat Chrysler
Automobiles, Kagome, Sumitomo,
Kingfisher, Ünver Holding, Liquid Petroleum
Gas gibi yerli ve yabancı şirketlerle
de uzun yıllar süren iş ortaklıklarını
yürütüyor.
ŞİRKET GELENEĞİ
Türkiye’nin en büyük grupları iş yaptıkları pek çok
alanda ortak iş yapma kültürünü benimsemiş durumda.
Hatta ortak iş yapmanın gelenek haline
geldiği bile söyleniyor. Koç Holding’in
yanı sıra Nurol Holding de oldukça
fazla sayıda ortağa sahip. Nurol
Holding tam 16 şirketle ortak iş yapıyor. Nurol Holding CEO’su Uğur Doğan, ağırlıklı
olarak inşaat sektöründe büyük ölçekli altyapı taahhüt
projeleri ve savunma sanayiinde faaliyet gösterdikleri
için ortaklık yapılarının da bu iki sektörü kapsadığını
söylüyor. Nurol Holding, yurtiçinde FNSS Savunma
Sistemleri, Nurol BAE Systems, Otoyol Yatırım ve İşletme,
Enova Enerji, Ilısu HES ve Baraj projesi,
Hasankeyf köprüleri projesi, Marmaray, Gebze
İzmir Otoyol yapım projesi, Ordu Çevreyolu
projesinde ortaklarıyla çalışıyor. Yurtdışında
ise Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Suudi
Arabistan ve Malezya’daki şirketlerinde yerli ve
yabancı ortaklarıyla iş yapıyor.
Anadolu Grubu’nun toplam 14 ortağı var. Anadolu
Grubu İcra Başkan Yardımcısı Hurşit Zorlu, ortaklık
kültürünün Anadolu Grubu’nun en önemli yapı
taşlarından biri olduğunu söylüyor. Türkiye dahil 19
ülkede, 85 şirketi ve 61 üretim tesisi bulunan grubun
uluslararası ortakları arasında SABMiller, The Coca-Cola
Company, McDonald’s, Faber-Castell, Isuzu, Kia, Lombardini,
Honda, Cutrale, Commercial Bank of Qatar yer
alıyor. Anadolu Grubu’nun yurtiçinde Doğan ve Doğuş
Grubu ile enerji, Özgörkey Holding ile tarım, Yıldız
Holding ile ambalaj alanlarında ortaklıkları bulunuyor.
Zorlu, Anadolu Grubu’nun faaliyette olduğu sektörleri
büyütmeyi her zaman kendisine ilke edindiğini söylerken
“Özellikle hizmet verdiğimiz alanda bilgi birikimi
yüksek olan sektörünün öncü kurumlarıyla ortaklık
kurmaya gayret ediyoruz. Verimlilik ve karşılıklı güvene
dayalı kurduğumuz ortaklık yapımız, her tarafa ve
tüm paydaşlarımıza fayda sağlayacak ölçüde bir pay
dağılımıyla birbirinden farklılık gösterebiliyor” diyor.
13 ortağı bulunan Akfen Holding de ortak rekortmenleri
arasında yer alıyor. Akfen Holding CEO’su
Süha Güçsav, şöyle konuşuyor: “Yurtiçinden Tepe ve
Sera Grubu; yurtdışından ise PSA, Souter Investments
LLP, EBRD, ADP, Accor, Alrajhi, Leighton Group, TAISEI
ve Gebr. Heinemann gibi her birinin kendi alanında
büyük yatırımları olan uluslararası yatırımcılar ile
ortaklıklarımız bulunuyor.”~NEDEN ORTAK ALIYORLAR?
Gruplar yeni alanlara girmek için ya da özellikle hizmet
verdikleri alanda bilgi birikimi yüksek olan sektörünün
öncü kurumlarıyla ortak oluyorlar. Bu gruplardan
biri de Eczacıbaşı Holding. Geçtiğimiz aylarda Baxalta
ile yüzde 50-50 bir ortaklık hayata geçiren Eczacıbaşı
Topluluğu’nun CEO’su Erdal Karamercan biyoteknoloji
alanında Türkiye için büyük önem taşıyan bu ortaklığı
neden tercih ettiklerini şöyle anlatıyor:
“Baxalta’nın dünya misyonu olarak ilan ettiği ‘Hayatınız
İlham Kaynağımız’ mottosunu aynen benimsiyoruz.
Bu sayede hastaların yaşamlarını iyileştiren,
yenilikçi tedaviler geliştiren küresel bir biyoteknoloji
kuruluşunun değerlerini
ve yeniliklerini
ülkemize getirerek faaliyet
gösterdiğimiz hematoloji
ve immünoloji
alanlarında hastalarımız
için tedavi standartlarını
yükselteceğiz. Umuyoruz
ki onkoloji gibi çok
güçlü yeni iş kollarını
da birlikte kuracağız.”
Türkiye’de gerçek anlamda,
yani tam döngü
biyoteknolojik ürün üretimi ve AR-GE’sinin bulunmadığına,
Baxalta’nın ise dünyada 4 ülkede bu tarz
yatırımının olduğuna dikkat çeken Karamercan,
“Yapılacak yerli biyoteknoloji üretim
yatırımı ülkemizin ithalat bağımlılığını ve
dış ticaret açığını azaltmakla kalmayacak.
Ciddi bir AR-GE ve katma değerli üretim yetkinliği
de yaratacak” diyor. GÜÇ, KNOW-HOW VE PRESTİJ!
Tüm ortaklıklarda amaç herkesin kazanması. Peki gerçekten
ne kazanıyorlar? Akfen Holding CEO’su Süha
Güçsav, grubu yüksek büyüme potansiyeli olan sürdürülebilir
alanlarda uzun vadeli yatırım kararlarıyla
yeni sektörlerin doğmasına yol açan bir
altyapı platformu olarak konumlandırıyor.
Güçsa ortaklık stratejilerini şöyle anlatıyor:
“İmtiyaz kazanma ve işletme konusunda
sahip olduğumuz deneyimler ve kendi
alanında dünyanın en önemli oyuncuları ile straÖncelikle ortaklarımızın kendi alanında dünyanın en
büyüklerinden biri olmasına ve büyüme hedeflerinin
bizim hedeflerimizle uyumlu olmasına önem veriyoruz.
Tek başımıza yapamayacağımız bir işse, yani teknik ve
finansal anlamda yetersiz kaldığımızı düşünüyorsak,
ortağımızın o alanda dünyanın büyük ve önemli oyuncularından
bir tanesi olmasına önem veriyoruz. Hem
prestij kazanıyoruz hem bu oyunculardan kurumsallık
adına çok şey öğreniyoruz. Öğrendiklerimizi kendi şirketlerimizde
uygulamaya çalışıyoruz.”
Sinpaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik
ise ortaklıklara bakışını şöyle anlatıyor: “Mühendislik
bilgimizi, proje bilgimizi, mimarlık ve iş kültürümüzü
ortaklarımızla paylaşıp katma değer yaratacağımız alanlarda
ortaklığa gidiyoruz. Ortaklık, tarafların birbirlerine
artı bir değer katmaları ile anlam kazanır. Bir
artı bir eşittir üç ediyorsa ortaklık anlamlı hale
gelir.”~REKABETTE AVANTAJ MI?
Ortaklıkların bir diğer getirisi ise rekabet avantajı. Abalıoğlu Holding Yürütme Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuz Abalıoğlu, yurtiçi ve yurtdışındaki şirketlerinde 10 ortaklıklarının bulunduğunu belirtiyor. Abalıoğlu, neden ortaklarla iş yaptıklarını şöyle anlatıyor: “Ortak bir yapı ile şirket kurmamızın nedeni ortakların sahip olduğu teknolojik bilgi birikimi, üretim ve çalışma alanındaki süreçlere hakimiyetle oluşan yeni yapının pazara hızlı giriş yapabilmesi. Bu sayede rekabette avantaj sağlayabiliyoruz.” Doğanlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, bulundukları mobilya, inşaat, gıda gibi her alanda ortaklıklar yaptıklarını belirtiyor. Toplam 10 ortaklarının oluğunu söyleyen Doğan, “Bu ortaklıklar sayesinde bazen finans bazen iş tecrübesiyle güçlerimizi birleştirmiş oluyoruz ve rekabette öne çıkıyoruz” diyor. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Serkan Kaptan, havalimanları ve servis şirketleri aracılığıyla 8 iş ortaklarının bulunduğunu belirtiyor. TAV Havalimanları da ortaklıklar sayesinde önemli rekabet gücü elde ediyor. Kaptan, ortaklıkların diğer katkılarını şöyle dile getiriyor: “Bilgi birikimi paylaşımı ortaklıklarımızda elde ettiğimiz en büyük faydalardan biri. Farklı coğrafyalarda ve operasyonlarda elde edilen de neyimlerle, birbirimize destek olabiliyor, hedeflerimizi
de benzer doğrultuda yükseltebiliyoruz. Aeroports
de Paris ile olan ortaklığımız bu yapının en başarılı
örneği. Portföylerimizi birleştirdiğimizde 34 havalimanında
250 milyondan fazla yolcuya hizmet veriyoruz.
ATÜ’de Avrupa’nın en büyük duty free işletmecisi ve
lojistik tedarikçilerinden biri olan Gebr. Heinemann KG
ile hedeflerimizi yüksek tuttuk ve Amerika’da Houston
Havalimanı’na kadar operasyonlarımızı genişlettik.”
YENİYE YER VAR MI?
Türk iş dünyası ortakla iş yapma konusunda global olarak
deneyim kazanmış durumda. Bu nedenle
yeni ortaklıklara da her zaman
açık olduklarını ifade ediyorlar.
Örneğin, Anadolu Grubu İcra
Başkan Yardımcısı Hurşit Zorlu,
“Her dönemde grubumuza
değer katacak yeni yatırım
ve ortaklık fırsatlarını takip
ediyoruz” diyor.
İnci Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Neşe Gök,
Türkiye’nin global şirketler
tarafından ilgi gören
bir ülke olduğunu hatırlatıyor
ve “Biz de ortaklık
kültürümüz doğrultusunda
ülkemize yatırım yapmak
isteyen global sanayi kuruluşlarıyla
birlikte yatırım
yapmaya her zaman hazırız.
Türkiye’ye yönelik
yatırım planları olan kurumsal
şirketlerin işbirliği
yapmak için güvenle tercih
ettiği bir şirketiz. Bu güçlü
yönümüzü önümüzdeki
dönemde yeni ortaklıklar
kurmak ve yeni üretim sahalarına
yatırım yapmak
için kullanmayı hedefliyoruz”
diyor.
Sinpaş Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Avni
Çelik, önümüzdeki dönemde
özellikle Suudi Arabistan
bölgesinde, doğrudan
devletle ve Suudi Arabistan’ın önde gelen iş adamlarıyla
işbirliği ve ortaklıklar planladıklarını açıklıyor. Çelik bu
planın detaylarını şöyle anlatıyor: “Geçtiğimiz günlerde
Suudi Arabistan İmar Bakanlığı’nın daveti üzerine, Suudi
konut piyasasıyla ilgili bilgi almak ve istişare etmek
üzere, İmar Bakanı Majed bin Abdullah Al-Huqail ile
Riyad’da bir araya geldik. Özellikle son 10 yılda, Türkiye
ile Suudi Arabistan arasındaki ticaret hacmi 5 kat
büyüyerek 8 milyar dolara yükseldi. Birlikte geliştirilecek
yeni gayrimenkul projeleriyle bu rakamların daha da
büyümesini istiyoruz.”~STRATEJİK ORTAKLIK NE KAZANDIRIYOR?
ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ
ECE Holding Yönetim Kurulu
Başkanı Erdem Çenesiz, uluslararası stratejik işbirliği
alanlarında ortaklıkları tercih ettiklerini söylüyor ve
“Ideal Standart ile sadece ticari işbirliği yapmıyoruz.
Bu markanın deneyimlerini, bilgi birikimini, profesyonel
yönetim şeklini de öğreniyor ve ülkemize taşıyoruz. O
nedenle sektörümüz adına bu tür ortaklıkları daha fazla
önemsiyorum” diyor.
GÜVENLİ ORTAĞIZ
İnci Holding Yönetim Kurulu Başkanı
Neşe Gök, ortaklık kültürüne hakim ve sağlıklı ortaklıklarla
büyüyen bir grup olduklarına dikkat çekiyor. Gök, “3
kıtadan 4 farklı ortaklığımızla 5 şirketimiz bulunuyor.
Kurumsal şirketlerin Türkiye’deki güvenli iş ortağı olarak
faaliyet alanlarımızda dünya pazarında sektörünün en
iyilerinden ve işi bilen şirketlerle ortaklık yapmayı tercih
ediyoruz” diye devam ediyor.
UYUM ÖNEMLİ
Işıklar Holding Başkan ve CEO’su Rıza
Kutlu Işık, 50 yılını dolduran ortaklıklarının bulunduğuna
dikkat çekiyor. Işık, “51 yılla ülkemizde ve dünyada yarım
asrı aşkın uyumlu ortaklık yürüten nadir gruplardanız.
İlaveten Kuzey Irak Erbil’de kurduğumuz ve yüzde 54’ü
Işıklar Ambalaj’a ait kraft torba fabrikamızda da yerli
ortaklarımız var. Birlikten kuvvet doğuyor. Tarafların
birbirlerinin haklarına saygı göstermeleri şartıyla” diyor.
GÜÇLÜ YAPILAR
Sun Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
Sabri Ünlütürk, teknik tekstil alanındaki ortaklarından
know-how transferi ve pazara giriş desteği aldıklarını
belirtiyor. Ünlütürk, “Yeni iş fırsatları olarak gördüğü
alanlarda ortaklıklara devam etmeyi ve ortaklıklarımıza
yenilerini de eklemeyi düşünüyoruz. Çok ortaklı güçlü bir
yapı şirketin dış kaynaklı finansal borçlanma kabiliyetini
artırıyor” diyor.
AVRUPALI İLE DE ASYALI İLE DE ÇOK RAHAT ÇALIŞIYORUZ
BERNARD ARCAS / ARKAS HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKAN YARDIMCISI
YEREL GÜCÜZ
Türkiye’deki sektörünün önde gelen
uluslararası 9 şirketiyle ortaklığımız bulunuyor.
Faaliyet gösterdiğimiz sektörlerdeki deneyimimiz
nedeniyle yabancı ortaklarımız bizi yerel güç
olarak tercih ediyor, biz de onların mevcut knowhow’ından
yararlanıyoruz.
EN ÖNEMLİ ORTAKLAR
Dünyanın önemli
armatörlerinden Tayvanlı Yang Ming, Alman
Hapag-Lloyd, İsviçreli MSC ve İtalyan Tarros
denizcilik sektöründeki ortaklarımız. Türkiye’nin
en büyük konteyner terminali olan Marport’ta
TIL ile ortaklığımız bulunuyor. 2015’in sonunda
Avrupa’nın en büyük intermodal lojistik terminali
işletmecisi Duisport ile Türkiye’de multimodal
lojistik merkezlerin geliştirilmesi ve Avrupa ile Asya
arasında intermodal ağın yaygınlaşması amacıyla
bir ortaklığa imza attık.
YURTDIŞINDA LOKAL ORTAK
Lojistik alanında ilk ortaklığımızı
21 yıl önce Alman DB Schenker ile yaptık. Bu yılın başında kimya
lojistiğinde İsviçreli Bertschi ile Be-Ar adıyla ortak bir şirket kurduk.
Ayrıca iş makinelerinde Alman Still de Türkiye’de birlikte yol
aldığımız şirketlerden. Yurtdışında ise ofisimiz olan 21 ülkeden
Mısır, Cezayir, Fas, İtalya, Portekiz, Fransa, Nijerya ve Gana’da o
coğrafyaya hakim, iş yapma kabiliyeti yüksek lokal ortaklıklarımız
bulunuyor.
İKİ KÜLTÜRE DE YAKINIZ
Ortaklarımızın know how’larıyla
bizim uluslararası ticaretteki bilgi ve hacmimizi birleştiriyoruz.
Ortaklık felsefemiz paylaşımcı ve şeffaf olmak üzerine kurulu.
Arkas’ı hem yurtiçinde hem yurtdışında ortaklık kültürü uzmanlığı
olan uluslararası bir holding olarak tanımlayabiliriz. En önemli
özelliklerimizin başında hem doğunun hem batının iş yapma
alışkanlıklarını, kültürünü bilmemiz ve kolay adapte olmamız
geliyor. Avrupalı ile de Asyalı ile de çok rahat çalışıyoruz. İki
kültüre de kendimizi yakın hissediyoruz.~“YENİ İŞBİRLİKLERİNE AÇIĞIZ”
ZAFER KURTUL / SABANCI HOLDİNG CEO’SU
GENELDE EŞİT ORTAKLIK
Sabancı Topluluğu
yurtiçinde faaliyet gösterdiği birçok sektörde
alanında başarılı, global oyuncularla uzun süreli
ve verimli ortaklıklar yürütüyor. Ortak olduğumuz
şirketlerde eşit ortaklık veya Sabancı’nın çoğunluk
hissesi prensibiyle çalışıyoruz. Her iki tarafın da
güçlü yönlerini şirketin menfaatine kullanacak
yapılar oluşturmaya özen gösteriyoruz.
E.ON NE KATTI?
Enerjisa’da dünyanın en büyük
özel elektrik ve doğalgaz şirketlerinden biri
olan E.ON ile yüzde 50 eşit ortağız. Bu ortaklık
sayesinde hem teknoloji ve know-how transferi
yapıyoruz hem büyük yatırımlara birlikte imza
attık. Sabancı Holding, E.ON ile birlikte, sektöre 11
milyar dolar yatırım yaptı.
CARREFOURSA’DA ÇOĞUNLUK
20 yıldır ortağımız olan Carrefour ile
2013 yılında ortaklık yapımızı değiştirdik. Carrefoursa’da ek yüzde 12
hisse alımı ile Sabancı Holding’in ortaklık payını yüzde 50,8’e yükselttik ve
yönetim kontrolünü devraldık. Yerel dinamikleri olan bir sektörde Sabancı
Holding’in müşteri beklentilerini daha iyi karşılayabilecek yerel bilgi,
tecrübe ve yönetim kadrosuna erişiminin kolay olması bu kararı aldırdı.
RİSKİ AZALTIYORUZ
Sabancı Topluluğu’nun uzun zamana yayılan
ortaklık deneyimlerine baktığımızda, 3 sebepten ortaklık yapmayı
seçtiğimizi söyleyebiliriz: Yeni sektör ve pazarlara girmek, know-how
geliştirmek ve transfer etmek, içinde bulunduğumuz işleri dünyaca ünlü
markalarla eşleştirerek geliştirmek ve tanınırlığını artırmak. Uzmanlık
konularını, hizmet ve ürün gamını zenginleştirmek veya derinleştirmek.
Türkiye dışındaki pazarlarda büyürken belirsizliği daha iyi yönetmek ve
riski azaltmak. Önümüzdeki dönemde alanında öncü şirketlerle farklı
yapılarda işbirliği yapmaya açığız.
“DENGE VE KARŞILIKLI
KAZANÇ ÖNEMLİ”
OSMAN BİRGİLİ / TEKFEN HOLDİNG CEO’SU
GENLERDE MEVCUT
Tekfen Holding’in ve grup
şirketlerinin ortaklığının bulunduğu toplam şirket sayısı
12. Ortaklık kültürü, Tekfen’in daha ilk kurulduğu günden
itibaren genlerinde mevcut. Feyyaz Berker, Nihat
Gökyiğit ve Necati Akçağlılar’ın 1956 yılında kurduğu
Tekfen, bugün Türkiye’de ortak iş yapma kültürüne
başarılı ve uzun soluklu örnek teşkil eden nadir kurumlar
arasında yer alıyor. Tekfen’in ortak iş yapma felsefesi,
kurucularından devraldığı karşılıklı güven, saygı ve
uzlaşma geleneğine dayanıyor.
SICAK YAKLAŞIYORUZ
Tekfen Holding, yerli ve
yabancı ortaklıklara daima sıcak yaklaşıyor. Ortaklıkların
şekli, sektör, pazar ya da ülkeye göre farklılıklar
gösterebilir ancak her zaman dengeye ve ortakların
karşılıklı kazanç sağlaması temeline dayanıyor.
Uluslararası bir müteahhit olan Tekfen İnşaat, taahhüt
sektöründe alışılagelmiş bir uygulama olarak, yerli ve
yabancı çok sayıda müteahhit ve mühendislik şirketi
ile proje bazlı ortaklıklar yapmakta. Bu tarz proje bazlı
ortaklıklar Tekfen İnşaat’a, kimi zaman ülke tecrübesi,
teknik alanda know-how, insan kaynağı, güç birliği ya
da hızlı hareket etme kabiliyeti kazandırıyor.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?