Ortaklık liderleri

1945 Mayıs’ında savaş bitmişti. Bu arada birçok Amerikan firmasının temsilciliğini almıştık. Artık Amerika’ya gitmem ve bu yeni dünyayı görmem gerekiyordu. Amerika yolculuğumda Türkiye’de bir ampul fabrikası bir de lastik fabrikası kurma hedefim vardı. General Electric yetkilileriyle görüştüm. İkinci görüşmede General Electric ampul fabrikası kurma kararı aldım. Memleketin Amerikan sermayesiyle ortak ilk fabrikası böylece kuruldu. Döviz tasarruf edildi. GE kazandı, biz kazandık.” Merhum Vehbi Koç, ilk Amerika seyahatinden bu başarılı ortaklıkla dönüşünü “Hayat Hikayem” adlı kitabında bu sözlerle anlatıyor. Koç, sanayideki ikinci ortaklığını ise 1954 yılında Burla Ailesi’yle Arçelik’i kurarak yaptı. Ve bugün hala Arçelik’te Koç Ailesi Burla Grubu ile ortak. Koç ile Ford ortaklığının temeli de merhum Vehbi Koç zamanında Bill Ford ile birlikte atıldı. Ford Otosan, dünya otomotiv endüstrisindeki en uzun süreli ve en başarılı iş ortaklıklarından biri olma özelliğini bugün hala sürdürüyor. Türkiye’nin en büyük grubu Koç Topluluğu, sadece Burla Grubu ve Ford Motor Company ile değil, Uni Credit Grubu, LG Electronics, Öztürk Grubu, CNH, Fuchs Petrolub AG, Fiat Chrysler Automobiles, Kagome, Sumitomo, Kingfisher, Ünver Holding, Liquid Petroleum Gas gibi yerli ve yabancı şirketlerle de uzun yıllar süren iş ortaklıklarını yürütüyor.
ŞİRKET GELENEĞİ
Türkiye’nin en büyük grupları iş yaptıkları pek çok alanda ortak iş yapma kültürünü benimsemiş durumda. Hatta ortak iş yapmanın gelenek haline geldiği bile söyleniyor. Koç Holding’in yanı sıra Nurol Holding de oldukça fazla sayıda ortağa sahip. Nurol Holding tam 16 şirketle ortak iş yapıyor. Nurol Holding CEO’su Uğur Doğan, ağırlıklı olarak inşaat sektöründe büyük ölçekli altyapı taahhüt projeleri ve savunma sanayiinde faaliyet gösterdikleri için ortaklık yapılarının da bu iki sektörü kapsadığını söylüyor. Nurol Holding, yurtiçinde FNSS Savunma Sistemleri, Nurol BAE Systems, Otoyol Yatırım ve İşletme, Enova Enerji, Ilısu HES ve Baraj projesi, Hasankeyf köprüleri projesi, Marmaray, Gebze İzmir Otoyol yapım projesi, Ordu Çevreyolu projesinde ortaklarıyla çalışıyor. Yurtdışında ise Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Suudi Arabistan ve Malezya’daki şirketlerinde yerli ve yabancı ortaklarıyla iş yapıyor. Anadolu Grubu’nun toplam 14 ortağı var. Anadolu Grubu İcra Başkan Yardımcısı Hurşit Zorlu, ortaklık kültürünün Anadolu Grubu’nun en önemli yapı taşlarından biri olduğunu söylüyor. Türkiye dahil 19 ülkede, 85 şirketi ve 61 üretim tesisi bulunan grubun uluslararası ortakları arasında SABMiller, The Coca-Cola Company, McDonald’s, Faber-Castell, Isuzu, Kia, Lombardini, Honda, Cutrale, Commercial Bank of Qatar yer alıyor. Anadolu Grubu’nun yurtiçinde Doğan ve Doğuş Grubu ile enerji, Özgörkey Holding ile tarım, Yıldız Holding ile ambalaj alanlarında ortaklıkları bulunuyor. Zorlu, Anadolu Grubu’nun faaliyette olduğu sektörleri büyütmeyi her zaman kendisine ilke edindiğini söylerken “Özellikle hizmet verdiğimiz alanda bilgi birikimi yüksek olan sektörünün öncü kurumlarıyla ortaklık kurmaya gayret ediyoruz. Verimlilik ve karşılıklı güvene dayalı kurduğumuz ortaklık yapımız, her tarafa ve tüm paydaşlarımıza fayda sağlayacak ölçüde bir pay dağılımıyla birbirinden farklılık gösterebiliyor” diyor. 13 ortağı bulunan Akfen Holding de ortak rekortmenleri arasında yer alıyor. Akfen Holding CEO’su Süha Güçsav, şöyle konuşuyor: “Yurtiçinden Tepe ve Sera Grubu; yurtdışından ise PSA, Souter Investments LLP, EBRD, ADP, Accor, Alrajhi, Leighton Group, TAISEI ve Gebr. Heinemann gibi her birinin kendi alanında büyük yatırımları olan uluslararası yatırımcılar ile ortaklıklarımız bulunuyor.”~NEDEN ORTAK ALIYORLAR?
Gruplar yeni alanlara girmek için ya da özellikle hizmet verdikleri alanda bilgi birikimi yüksek olan sektörünün öncü kurumlarıyla ortak oluyorlar. Bu gruplardan biri de Eczacıbaşı Holding. Geçtiğimiz aylarda Baxalta ile yüzde 50-50 bir ortaklık hayata geçiren Eczacıbaşı Topluluğu’nun CEO’su Erdal Karamercan biyoteknoloji alanında Türkiye için büyük önem taşıyan bu ortaklığı neden tercih ettiklerini şöyle anlatıyor: “Baxalta’nın dünya misyonu olarak ilan ettiği ‘Hayatınız İlham Kaynağımız’ mottosunu aynen benimsiyoruz. Bu sayede hastaların yaşamlarını iyileştiren, yenilikçi tedaviler geliştiren küresel bir biyoteknoloji kuruluşunun değerlerini ve yeniliklerini ülkemize getirerek faaliyet gösterdiğimiz hematoloji ve immünoloji alanlarında hastalarımız için tedavi standartlarını yükselteceğiz. Umuyoruz ki onkoloji gibi çok güçlü yeni iş kollarını da birlikte kuracağız.” Türkiye’de gerçek anlamda, yani tam döngü biyoteknolojik ürün üretimi ve AR-GE’sinin bulunmadığına, Baxalta’nın ise dünyada 4 ülkede bu tarz yatırımının olduğuna dikkat çeken Karamercan, “Yapılacak yerli biyoteknoloji üretim yatırımı ülkemizin ithalat bağımlılığını ve dış ticaret açığını azaltmakla kalmayacak. Ciddi bir AR-GE ve katma değerli üretim yetkinliği de yaratacak” diyor. 
GÜÇ, KNOW-HOW VE PRESTİJ!
Tüm ortaklıklarda amaç herkesin kazanması. Peki gerçekten ne kazanıyorlar? Akfen Holding CEO’su Süha Güçsav, grubu yüksek büyüme potansiyeli olan sürdürülebilir alanlarda uzun vadeli yatırım kararlarıyla yeni sektörlerin doğmasına yol açan bir altyapı platformu olarak konumlandırıyor. Güçsa ortaklık stratejilerini şöyle anlatıyor: “İmtiyaz kazanma ve işletme konusunda sahip olduğumuz deneyimler ve kendi alanında dünyanın en önemli oyuncuları ile straÖncelikle ortaklarımızın kendi alanında dünyanın en büyüklerinden biri olmasına ve büyüme hedeflerinin bizim hedeflerimizle uyumlu olmasına önem veriyoruz. Tek başımıza yapamayacağımız bir işse, yani teknik ve finansal anlamda yetersiz kaldığımızı düşünüyorsak, ortağımızın o alanda dünyanın büyük ve önemli oyuncularından bir tanesi olmasına önem veriyoruz. Hem prestij kazanıyoruz hem bu oyunculardan kurumsallık adına çok şey öğreniyoruz. Öğrendiklerimizi kendi şirketlerimizde uygulamaya çalışıyoruz.” Sinpaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik ise ortaklıklara bakışını şöyle anlatıyor: “Mühendislik bilgimizi, proje bilgimizi, mimarlık ve iş kültürümüzü ortaklarımızla paylaşıp katma değer yaratacağımız alanlarda ortaklığa gidiyoruz. Ortaklık, tarafların birbirlerine artı bir değer katmaları ile anlam kazanır. Bir artı bir eşittir üç ediyorsa ortaklık anlamlı hale gelir.”~REKABETTE AVANTAJ MI?
Ortaklıkların bir diğer getirisi ise rekabet avantajı. Abalıoğlu Holding Yürütme Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuz Abalıoğlu, yurtiçi ve yurtdışındaki şirketlerinde 10 ortaklıklarının bulunduğunu belirtiyor. Abalıoğlu, neden ortaklarla iş yaptıklarını şöyle anlatıyor: “Ortak bir yapı ile şirket kurmamızın nedeni ortakların sahip olduğu teknolojik bilgi birikimi, üretim ve çalışma alanındaki süreçlere hakimiyetle oluşan yeni yapının pazara hızlı giriş yapabilmesi. Bu sayede rekabette avantaj sağlayabiliyoruz.” Doğanlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, bulundukları mobilya, inşaat, gıda gibi her alanda ortaklıklar yaptıklarını belirtiyor. Toplam 10 ortaklarının oluğunu söyleyen Doğan, “Bu ortaklıklar sayesinde bazen finans bazen iş tecrübesiyle güçlerimizi birleştirmiş oluyoruz ve rekabette öne çıkıyoruz” diyor. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Serkan Kaptan, havalimanları ve servis şirketleri aracılığıyla 8 iş ortaklarının bulunduğunu belirtiyor. TAV Havalimanları da ortaklıklar sayesinde önemli rekabet gücü elde ediyor. Kaptan, ortaklıkların diğer katkılarını şöyle dile getiriyor: “Bilgi birikimi paylaşımı ortaklıklarımızda elde ettiğimiz en büyük faydalardan biri. Farklı coğrafyalarda ve operasyonlarda elde edilen de neyimlerle, birbirimize destek olabiliyor, hedeflerimizi de benzer doğrultuda yükseltebiliyoruz. Aeroports de Paris ile olan ortaklığımız bu yapının en başarılı örneği. Portföylerimizi birleştirdiğimizde 34 havalimanında 250 milyondan fazla yolcuya hizmet veriyoruz. ATÜ’de Avrupa’nın en büyük duty free işletmecisi ve lojistik tedarikçilerinden biri olan Gebr. Heinemann KG ile hedeflerimizi yüksek tuttuk ve Amerika’da Houston Havalimanı’na kadar operasyonlarımızı genişlettik.”
YENİYE YER VAR MI?
Türk iş dünyası ortakla iş yapma konusunda global olarak deneyim kazanmış durumda. Bu nedenle yeni ortaklıklara da her zaman açık olduklarını ifade ediyorlar. Örneğin, Anadolu Grubu İcra Başkan Yardımcısı Hurşit Zorlu, “Her dönemde grubumuza değer katacak yeni yatırım ve ortaklık fırsatlarını takip ediyoruz” diyor. İnci Holding Yönetim Kurulu Başkanı Neşe Gök, Türkiye’nin global şirketler tarafından ilgi gören bir ülke olduğunu hatırlatıyor ve “Biz de ortaklık kültürümüz doğrultusunda ülkemize yatırım yapmak isteyen global sanayi kuruluşlarıyla birlikte yatırım yapmaya her zaman hazırız. Türkiye’ye yönelik yatırım planları olan kurumsal şirketlerin işbirliği yapmak için güvenle tercih ettiği bir şirketiz. Bu güçlü yönümüzü önümüzdeki dönemde yeni ortaklıklar kurmak ve yeni üretim sahalarına yatırım yapmak için kullanmayı hedefliyoruz” diyor. Sinpaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik, önümüzdeki dönemde özellikle Suudi Arabistan bölgesinde, doğrudan devletle ve Suudi Arabistan’ın önde gelen iş adamlarıyla işbirliği ve ortaklıklar planladıklarını açıklıyor. Çelik bu planın detaylarını şöyle anlatıyor: “Geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan İmar Bakanlığı’nın daveti üzerine, Suudi konut piyasasıyla ilgili bilgi almak ve istişare etmek üzere, İmar Bakanı Majed bin Abdullah Al-Huqail ile Riyad’da bir araya geldik. Özellikle son 10 yılda, Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ticaret hacmi 5 kat büyüyerek 8 milyar dolara yükseldi. Birlikte geliştirilecek yeni gayrimenkul projeleriyle bu rakamların daha da büyümesini istiyoruz.”~STRATEJİK ORTAKLIK NE KAZANDIRIYOR?
ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ
ECE Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erdem Çenesiz, uluslararası stratejik işbirliği alanlarında ortaklıkları tercih ettiklerini söylüyor ve “Ideal Standart ile sadece ticari işbirliği yapmıyoruz. Bu markanın deneyimlerini, bilgi birikimini, profesyonel yönetim şeklini de öğreniyor ve ülkemize taşıyoruz. O nedenle sektörümüz adına bu tür ortaklıkları daha fazla önemsiyorum” diyor. GÜVENLİ ORTAĞIZ
İnci Holding Yönetim Kurulu Başkanı Neşe Gök, ortaklık kültürüne hakim ve sağlıklı ortaklıklarla büyüyen bir grup olduklarına dikkat çekiyor. Gök, “3 kıtadan 4 farklı ortaklığımızla 5 şirketimiz bulunuyor. Kurumsal şirketlerin Türkiye’deki güvenli iş ortağı olarak faaliyet alanlarımızda dünya pazarında sektörünün en iyilerinden ve işi bilen şirketlerle ortaklık yapmayı tercih ediyoruz” diye devam ediyor.
UYUM ÖNEMLİ
Işıklar Holding Başkan ve CEO’su Rıza Kutlu Işık, 50 yılını dolduran ortaklıklarının bulunduğuna dikkat çekiyor. Işık, “51 yılla ülkemizde ve dünyada yarım asrı aşkın uyumlu ortaklık yürüten nadir gruplardanız. İlaveten Kuzey Irak Erbil’de kurduğumuz ve yüzde 54’ü Işıklar Ambalaj’a ait kraft torba fabrikamızda da yerli ortaklarımız var. Birlikten kuvvet doğuyor. Tarafların birbirlerinin haklarına saygı göstermeleri şartıyla” diyor.
GÜÇLÜ YAPILAR
Sun Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk, teknik tekstil alanındaki ortaklarından know-how transferi ve pazara giriş desteği aldıklarını belirtiyor. Ünlütürk, “Yeni iş fırsatları olarak gördüğü alanlarda ortaklıklara devam etmeyi ve ortaklıklarımıza yenilerini de eklemeyi düşünüyoruz. Çok ortaklı güçlü bir yapı şirketin dış kaynaklı finansal borçlanma kabiliyetini artırıyor” diyor.

AVRUPALI İLE DE ASYALI İLE DE ÇOK RAHAT ÇALIŞIYORUZ
BERNARD ARCAS / ARKAS HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKAN YARDIMCISI
YEREL GÜCÜZ
Türkiye’deki sektörünün önde gelen uluslararası 9 şirketiyle ortaklığımız bulunuyor. Faaliyet gösterdiğimiz sektörlerdeki deneyimimiz nedeniyle yabancı ortaklarımız bizi yerel güç olarak tercih ediyor, biz de onların mevcut knowhow’ından yararlanıyoruz.
EN ÖNEMLİ ORTAKLAR
Dünyanın önemli armatörlerinden Tayvanlı Yang Ming, Alman Hapag-Lloyd, İsviçreli MSC ve İtalyan Tarros denizcilik sektöründeki ortaklarımız. Türkiye’nin en büyük konteyner terminali olan Marport’ta TIL ile ortaklığımız bulunuyor. 2015’in sonunda Avrupa’nın en büyük intermodal lojistik terminali işletmecisi Duisport ile Türkiye’de multimodal lojistik merkezlerin geliştirilmesi ve Avrupa ile Asya arasında intermodal ağın yaygınlaşması amacıyla bir ortaklığa imza attık.
YURTDIŞINDA LOKAL ORTAK
Lojistik alanında ilk ortaklığımızı 21 yıl önce Alman DB Schenker ile yaptık. Bu yılın başında kimya lojistiğinde İsviçreli Bertschi ile Be-Ar adıyla ortak bir şirket kurduk. Ayrıca iş makinelerinde Alman Still de Türkiye’de birlikte yol aldığımız şirketlerden. Yurtdışında ise ofisimiz olan 21 ülkeden Mısır, Cezayir, Fas, İtalya, Portekiz, Fransa, Nijerya ve Gana’da o coğrafyaya hakim, iş yapma kabiliyeti yüksek lokal ortaklıklarımız bulunuyor.
İKİ KÜLTÜRE DE YAKINIZ
Ortaklarımızın know how’larıyla bizim uluslararası ticaretteki bilgi ve hacmimizi birleştiriyoruz. Ortaklık felsefemiz paylaşımcı ve şeffaf olmak üzerine kurulu. Arkas’ı hem yurtiçinde hem yurtdışında ortaklık kültürü uzmanlığı olan uluslararası bir holding olarak tanımlayabiliriz. En önemli özelliklerimizin başında hem doğunun hem batının iş yapma alışkanlıklarını, kültürünü bilmemiz ve kolay adapte olmamız geliyor. Avrupalı ile de Asyalı ile de çok rahat çalışıyoruz. İki kültüre de kendimizi yakın hissediyoruz.~“YENİ İŞBİRLİKLERİNE AÇIĞIZ”
ZAFER KURTUL / SABANCI HOLDİNG CEO’SU
GENELDE EŞİT ORTAKLIK
Sabancı Topluluğu yurtiçinde faaliyet gösterdiği birçok sektörde alanında başarılı, global oyuncularla uzun süreli ve verimli ortaklıklar yürütüyor. Ortak olduğumuz şirketlerde eşit ortaklık veya Sabancı’nın çoğunluk hissesi prensibiyle çalışıyoruz. Her iki tarafın da güçlü yönlerini şirketin menfaatine kullanacak yapılar oluşturmaya özen gösteriyoruz.
E.ON NE KATTI?
Enerjisa’da dünyanın en büyük özel elektrik ve doğalgaz şirketlerinden biri olan E.ON ile yüzde 50 eşit ortağız. Bu ortaklık sayesinde hem teknoloji ve know-how transferi yapıyoruz hem büyük yatırımlara birlikte imza attık. Sabancı Holding, E.ON ile birlikte, sektöre 11 milyar dolar yatırım yaptı.
CARREFOURSA’DA ÇOĞUNLUK
20 yıldır ortağımız olan Carrefour ile 2013 yılında ortaklık yapımızı değiştirdik. Carrefoursa’da ek yüzde 12 hisse alımı ile Sabancı Holding’in ortaklık payını yüzde 50,8’e yükselttik ve yönetim kontrolünü devraldık. Yerel dinamikleri olan bir sektörde Sabancı Holding’in müşteri beklentilerini daha iyi karşılayabilecek yerel bilgi, tecrübe ve yönetim kadrosuna erişiminin kolay olması bu kararı aldırdı.
RİSKİ AZALTIYORUZ
Sabancı Topluluğu’nun uzun zamana yayılan ortaklık deneyimlerine baktığımızda, 3 sebepten ortaklık yapmayı seçtiğimizi söyleyebiliriz: Yeni sektör ve pazarlara girmek, know-how geliştirmek ve transfer etmek, içinde bulunduğumuz işleri dünyaca ünlü markalarla eşleştirerek geliştirmek ve tanınırlığını artırmak. Uzmanlık konularını, hizmet ve ürün gamını zenginleştirmek veya derinleştirmek. Türkiye dışındaki pazarlarda büyürken belirsizliği daha iyi yönetmek ve riski azaltmak. Önümüzdeki dönemde alanında öncü şirketlerle farklı yapılarda işbirliği yapmaya açığız. 

“DENGE VE KARŞILIKLI KAZANÇ ÖNEMLİ”
OSMAN BİRGİLİ / TEKFEN HOLDİNG CEO’SU
GENLERDE MEVCUT
Tekfen Holding’in ve grup şirketlerinin ortaklığının bulunduğu toplam şirket sayısı 12. Ortaklık kültürü, Tekfen’in daha ilk kurulduğu günden itibaren genlerinde mevcut. Feyyaz Berker, Nihat Gökyiğit ve Necati Akçağlılar’ın 1956 yılında kurduğu Tekfen, bugün Türkiye’de ortak iş yapma kültürüne başarılı ve uzun soluklu örnek teşkil eden nadir kurumlar arasında yer alıyor. Tekfen’in ortak iş yapma felsefesi, kurucularından devraldığı karşılıklı güven, saygı ve uzlaşma geleneğine dayanıyor.
SICAK YAKLAŞIYORUZ
Tekfen Holding, yerli ve yabancı ortaklıklara daima sıcak yaklaşıyor. Ortaklıkların şekli, sektör, pazar ya da ülkeye göre farklılıklar gösterebilir ancak her zaman dengeye ve ortakların karşılıklı kazanç sağlaması temeline dayanıyor. Uluslararası bir müteahhit olan Tekfen İnşaat, taahhüt sektöründe alışılagelmiş bir uygulama olarak, yerli ve yabancı çok sayıda müteahhit ve mühendislik şirketi ile proje bazlı ortaklıklar yapmakta. Bu tarz proje bazlı ortaklıklar Tekfen İnşaat’a, kimi zaman ülke tecrübesi, teknik alanda know-how, insan kaynağı, güç birliği ya da hızlı hareket etme kabiliyeti kazandırıyor.