Sıçrama sırları

Yasemin Erdoğan

[email protected]

CAPITAL 500, Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin sadece finansal sonuçlarını sıralamakla kalmıyor, dev kuruluşların performanslarına, farklı açılardan bakılmasına olanak sağlayan çok değerli bilgiler de içeriyor. 2016 ve 2017 listeleri baz alınarak hesaplanan “Sıçrama Şampiyonları” listesi, bunlardan sadece biri. Capital500’ün hem 2016 hem 2017 listesinde yer alan 426 şirketin verisiyle oluşturulan listenin sonuçları çarpıcı. Örneğin 426 şirketten ancak 211’i, yani yüzde 49,5’i, sıralamadaki yerini bir önceki yıla göre korumayı veya yükseltmeyi başarabilmiş. Bu veri, aslında Capital 500 şirketlerinin nasıl da zorlu bir yılı geride bıraktıklarını net biçimde gösteriyor. Üstelik geçen yılki yerini tam da aynı basamakta koruyan 20 şirketten 10’u, Capital500’ün ilk 10 devi… Sıçrama verilerine göre 426 şirketin 34’ü, geçen yıla kıyasla 50 basamak daha yukarıda kendine yer bulmuş durumda. Bir başka ifadeyle şirketlerin yüzde 8’i… 34 şirketlik listenin zirvesinde ise Zorlu Enerji yer alıyor. Cirosunu geçen yıla göre yüzde 108 artıran ve 1,2 milyar TL’ye ulaşan şirket, bu performansla sıralamadaki yerini tam 174 basamak yukarı taşıyarak “sıçrama şampiyonu” oldu. Sıralamadaki yerini ciddi biçimde yükselten diğer şirketler, ikinciliği paylaşan Erser Grup Tarım Ürünleri ve AE Arma Elektropanç. Her ikisi de bir önceki yıla göre 159 basamak atlamayı başarmış durumda. Onları, geçen yıla göre 129 sıra yükselen Doğa Okulları izliyor. 

NASIL BAŞARDILAR?

Peki zorlu yıl 2016’nın tüm sıkıntılarına rağmen bu güçlü performansı gösterenler, bunu nasıl başardı? Aslında şirketlerin başarı reçetesi genelde aynı. Büyük çaplı yatırımlar ilk sırada yer alıyor. Listenin lideri Zorlu Enerji, bu sayede yükselenlerden. Zorlu Enerji yöneticileri, şirketin cirosal anlamdaki yükselişini ve sıralamada daha yüksek bir konuma gelmesini, son yıllarda ticaret ve yatırım alanında yapılan hamlelerle açıklıyor. “Bize özellikle ciroda daha büyük bir sıçrama yaptıran hamle, Zorlu Elektrik Ticaret şirketinin Zorlu Enerji bünyesine katılmasıyla sahip olduğu müşteri portföyünün yarattığı yüksek cironun eklenmesidir” diyen yetkililer, benzer bir yatırım atağının bu yıl da süreceğini ifade ediyor. Sur Yapı da yatırım odaklı atağıyla hem cirosunu hem sıralamadaki yerini yükselten şirketler arasında yer alıyor. 2016 çok zor bir yıl olmasına rağmen yatırımlarına hız kesmeden devam ettiklerini belirten Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, yükselişlerinin ardındaki dinamikleri şöyle özetliyor: “2013’ten bu yana neredeyse her yıl bir AVM yatırımımızı ziyaretçilerle buluşturduk. Enerji yatırımlarımızı hızla aktif hale getirmeye başladık. Gayrimenkul yatırımlarımızı İstanbul dışındaki illere de taşıdık. Farklı şehirlerde, farklı lokasyonlarda gayrimenkul yatırımlarımızın sayısını artırıyoruz. Özetle faaliyet gösterdiğimiz her alanda ayağımızı gazdan çekmemeye özen gösterdik. 2017 ilk 6 ay verilerine baktığımızda yükselen performansımızın devam ettiğini söyleyebilirim. İlk altı ayda 2016’ya oranla yüzde 100 ciro büyümesi elde ettik.” 

VİZYON ETKİSİ ÖNEMLİ

Yüksek performans gösteren şirketlerin başarı formüllerinden biri de yurt dışı pazarlardaki büyüme atakları ve küresel şirket olma vizyonu. “Sıçrama şampiyonları” listesinin ikinci sırasında yer alan AE Arma-Elektropanç, bu şirketlerden biri. 2016’da cirosunu bir önceki yıla göre yüzde 73 artırarak 797 milyon TL’ye ulaştıran şirketin sıralamadaki yeri de tam 159 basamak yükseldi. Finansal olarak projelerden elde edilen gelirin yüzde 85’i dış pazardan sağlandı. 2016’yı 16 devam eden projeyle kapattıklarını belirten AE Arma-Elektropanç CEO’su Burak Kızılhan, “Tamamlanan projelerimizin cari hesaplarının kapanması, devam eden projelerimizin hak edişleri bu sıçramamızın ana unsurlarını oluşturdu” diye konuşuyor. Kızılhan, geleceğe dönük önceliklerinin var oldukları pazarlarda büyümeye devam etmek olduğunu belirtiyor. Küresel vizyon, Aves A.Ş.’nin de başarı sırrı. 2016 yıl sonu cirosu 1 milyar TL’yi aşan ve bu rakamla 76 basamak yükselerek 215’inci olan Aves’in genel müdürü Onat Angı, yaşadıkları sıçramanın dinamiklerini şöyle anlatıyor: “2009’dan beri ham ayçiçek yağında Türkiye’deki en büyük tedarikçilerden biri olarak sektör ihtiyacının yüzde 35’ini tedarik ediyoruz. Mersin’de kurulu tesisimizde ciddi yatırımlar yaptık. Sağlanan kapasite artışıyla, 30’u aşkın ülkeye yaptığımız ihracatla da ticaret hacmimizi ve pazar payımızı büyüttük. 2016 verilerine göre ciromuz 1 milyar TL’yi aştı. Doğru yatırımlarımız sayesinde cirosal büyüme sağladık. Hedefimiz küresel bir oyuncu olmak. Yatırımlarımızı da bu hedef doğrultusunda inşa ediyoruz. Sıçrama formülümüz de bu anlayışımız ve asla taviz vermediğimiz kalitemizdir.” 

~

AR-GE’YLE GELEN BAŞARI

Ar-Ge ve teknoloji odaklı yatırımlar da sıralamada öne çıkan şirketlerin başarı formülleri arasında yer alıyor. Eti Alüminyum, bu alana odaklanarak yükseliş sağlayanlardan. 2016 cirosunu yüzde 47 artırarak 686,2 milyon TL’ye çıkaran şirket, Capital500 sıralamasında tam 102 basamak birden yükselmiş oldu. Eti Alüminyum’un 2016 performansını, holding yöneticilerinden Emre Kayışoğlu şöyle değerlendiriyor: “2015’in sonunda tamamlanan kapasite artışıyla birlikte maliyet darboğazlarının iyileştirilmesi sağlandı. Katma değerli üretime yönelik, teknoloji yatırımıyla bu yükseliş elde edildi. Uzun yıllardır yaptığımız Ar-Ge çalışmalarıyla laboratuvar ölçeğinde yapılan üretimlerin büyük ölçekli üretime dönüştürülmesi sonucunda çıkan katma değerli üretim sayesinde bu sıçramanın sağlandığını söyleyebiliriz.” Ar-Ge yatırımları, otomotiv yan sanayi sektörünün önde gelen oyuncularından Farplas’ın da başarı dinamikleri arasında bulunuyor. Farplas CEO’su Ömer Burhanoğlu, yakaladıkları yükselişi, “Tamamen stratejik, özverili bir çalışma, disiplin ve müşteri odaklı anlayış bu başarıyı getirdi” sözleriyle özetliyor. Burhanoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: “5 büyük üreticinin tamamıyla çalışma prensibi ve buna göre yapılaşma ve bu müşterilerde yapılan ürün segmentasyonuyla elde edilen başarıyla, her yeni proje döneminde bir öncekinden daha fazla iş aldık. İnsana ve altyapıya, makine ve teknolojiye, müşteri beklentisinin üstünde yatırım yapıldı. Böylelikle alınan her proje başarıyla devreye alındı. Ar-Ge yapılanması, tasarım kabiliyeti, kalıp yapabilme yeteneği, kalite anlayışı, proje yönetme ve ürün geliştirme gücü, Farplas’ı istenen partner haline getirdi.” 

YATIRIMLAR TAM GAZ

Yatırımlar sayesinde sıralamadaki yerini yükselten başka şirketler de var. Erdemoğlu Holding’e bağlı olan Merinos Halı, yatırım odaklı stratejisiyle ciddi bir sıçrama göstermeyi başardı. Cirosunu yüzde 25 artıran şirketin sıralamadaki yerinin de 35 basamak yükseldiği görülüyor. Bu başarının ardında ciddi yatırımlar olduğunu belirten Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu İbrahim Erdemoğlu, özellikle teknoloji iyileştirmesi içeren kapasite artışı yatırımlarına odaklandıklarını söylüyor. Erdemoğlu’nun değerlendirmesi şöyle: “Özellikle yurt dışı pazarlardaki satış ivmesi artarak devam etti. Bunun yanında ürün çeşitliliği ve pazarların sürekli izlenip olası değişiklik taleplerine kısa sürede cevap verebiliyor olmamız da satışlarımızın artmasını sağladı. Üretim işletmemizde uyguladığımız verimlilik, Ar-Ge ve sürekli teknolojik yenilenme politikaları da bu yükselişte etkili oldu.” 1996 yılında kurulan ve 26 yılda 2 bin 300 kat büyüyen Kılıç Deniz’in yükseliş öyküsü de benzer. Bugün dünyanın en büyük çipura ve levrek üreticisi olan şirket, bu yılki Capital 500 sıralamasında 46 basamak yükselerek 318’nci olmayı başardı. Kılıç Deniz Yönetim Kurulu Başkan Vekili İhsan Bozan, şirketin sıçrama formülünü, “Kültür balıkçılığından kazandığını tekrar kültür balıkçılığına yatırmak” olarak özetliyor. Bozan, “Yıllarca kesintisiz olarak altyapıya, teknolojiye, sağlam ve kalıcı ekipler kurmaya yatırım yaptık” diye konuşuyor.

~