- Anasayfa
- İş Dünyası
- Araştırmalar
- SÜPER LİG’de tablo değişti
SÜPER LİG’de tablo değişti
Yeni dönemde, artan rekabetin de etkisiyle liderliği elde tutmak daha da zorlaşacak.
Türkiye’de bankacılık sektörü son 10 yılda müthiş bir performans
gösterdi. Bankacılık mevzuatı uluslararası normlara kavuştu. Sektöre
büyük yabancı sermaye girişi oldu.
Banka özkaynaklarının toplam büyüklüğü 10 katına ulaşırken kredi pastası genişledi. Geçmişte sadece büyük ölçekli yatırımları destekleyen banka kredileri, küçük ihtiyaçlara yöneldi. Bireysel krediler, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik krediler, hatta mikro krediler gelişti. Kredi kartlarında Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri yaratıldı.
2001 yılında adeta yeni baştan yaratılan bankacılık sektörü, yaşadığımız bu büyük krizde bile büyümesini sürdürdü. Sağlam duran sektör, krizin ülke ekonomisine etkisini azaltan en önemli unsurlardan biri oldu.
Türkiye’de bankacılık değişim ve gelişimini sürdürüyor. Gelecek 10 yılda, geçmiş 10 yıldan daha büyük bir sektör hedefleniyor. Bu arada bankalar cephesinde de de gelişim ve değişim var. Capital’de bu ay, BDDK’nın verilerinden yola çıkarak lider bankaların performansını inceledik. 2002 ile 2008 yıl sonu verilerini karşılaştırarak aktif büyüklüğünden kredi hacmine, kredi kartlarından sendikasyon kredilerine geniş bir perspektifte lider bankaların nasıl değiştiğini araştırdık. Ortaya çıkan tablo, sadece bankaların performansını değil rekabetin de nerede yoğunlaştığını açıkça ortaya koyuyor.
AKTİFTE DEĞİŞİM YOK
2002 yılında aktif büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, ilk sırada Ziraat Bankası vardı. Aradan 6 yıl geçti. Tablo değişmedi. BDDK’nın Aralık 2008 verilerine göre Ziraat Bankası, yüzde 14,3’lük payıyla aktif büyüklüğü sıralamasında liderliğini koruyor.
Ziraat Bankası mevduat ve menkul değerler portföyü büyüklükleri açısından da son 6 yıldır lider konumda. Mevduatta Ziraat Bankası yüzde 18 düzeyinde pazar payına sahip. Bu payın 2002 yılında yüzde 19,6 olduğu görülüyor. Yani her ne kadar liderliği kaybetmese de Ziraat Bankası, pazar payında önemli kayıp yaşamış görünüyor.
Ziraat Bankası kredilerde hiçbir zaman ön sıralarda yer alan bir banka olmadı. Örneğin bankanın, 2008 sonunda sektörün toplam kredilerinden aldığı pay yüzde 8,1 düzeyinde. Bu payla 5’inci sırada yer alıyor. Ancak tüketici kredilerinde tablo öyle değil. Ziraat Bankası 2002 yılında yüzde 15,6 payla liderdi. 2008 sonunda da liderliği elden bırakmadı. Üstelik pazar payından da pek bir şey kaybetmemiş görünüyor. 2008 sonunda Ziraat Bankası, yüzde 15,2 payla en çok tüketici kredisi veren banka konumunu koruyor. Ziraat Bankası’nın bu performansında, geniş müşteri portföyünün ve düşük faizli özel kampanyalarının rolü büyük.
KREDİNİN YENİ LİDERİ GARANTİ
Sektörde kredi hacminin yaklaşık yarısı ilk 5 bankada yoğunlaşıyor. Bu durum son 5-6 yıldır da çok fazla değişiklik göstermedi. Ancak ilk 5 bankanın lideri değişmiş görünüyor. Toplam kredilerde 2002 yılında lider, yüzde 13,3 pazar payıyla Yapı Kredi idi. 2004 yılında liderlik Akbank’a geçti. 2006 yılının kredi lideri İş Bankası idi. Son olarak 2008’de, kredilerde liderlik Garanti Bankası’nın oldu. 2002 yılında toplam kredi hacminde sektörden yüzde 9,7 pay alan ve bu payla 4’üncü sırada yer alan Garanti, 2008 sonuna gelindiğinde pazar payını yüzde 13,1’e taşıdı ve liderliği ele geçirdi.
Kredi pastasında segmentler bazında incelendiğinde de önemli değişiklikler var. Örneğin konut kredilerinde 2002 yılı verileri, yüzde 17,7 gibi yüksek bir payla HSBC’nin liderliğine işaret ederken 2008 sonunda liderliğin yine Garanti’nin eline geçtiği görülüyor. Benzer bir tablo bireysel krediler tarafında da gözleniyor. ~
2002 yılında yüzde 20,5 payla açık ara lider olan Yapı Kredi, 2008 sonunda liderliği Garanti Bankası’na devretmiş görünüyor. 2008 Aralık sonu verilerine göre Garanti Bankası, bireysel kredilerde yüzde 13,6 payla lider konumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bankanın elde ettiği bu performansı, yeni dönemde de koruduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Kredilerde ilk 4 özel banka arasında süregelen yoğun rekabete, son dönemde kamu bankaları da katıldı. Buna karşın Haziran 2009 itibarıyla mevduat bankaları arasında yaklaşık yüzde 15 oranında pazar payıyla liderliğimizi sürdürüyoruz. Yabancı para kredilerde ise pazar payımız yüzde 22 seviyelerinde.”
Garanti Bankası türev işlevlerde de sektör lideri. Geçmiş yıllarda HSBC’nin lider olduğu bu alanda, 2008 sonunda Garanti Bankası’nın yüzde 19 payla liderliği ele geçirdiği görülüyor.
“ORTADA” BÜYÜK DEĞİŞİM
Son 5-6 yıllık süreçte bankacılık sektöründe öne çıkan en büyük gelişmelerden biri, kredi/mevduat oranında yaşandı. 2001 krizinden sonra taçlandırılan krediler, banka bilançolarındaki ağırlığını giderek artırdı. Bugün sektör genelinde kredi/mevduat oranı yüzde 50’nin çok üzerine çıkmış durumda. Bazı bankaların ise topladıkları mevduatın üzerinde kredi verdikleri görülüyor. Örneğin Denizbank’ta kredi/mevduat oranı, 2008 sonu itibarıyla yüzde 128,1’e ulaşmış durumda. Banka 2008 yılında 2,6 milyar TL işletme kredisi, 1,1 milyar TL’den fazla tarım kredisi, 2 milyar TL’den fazla ihtiyaç kredisi, 1,5 milyar konut kredisi ve 386 milyon TL tutarında turizm sektör kredisi sağlamış. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, bu yıl da kredilerde enflasyonun üzerinde büyüme hedeflediklerini söylüyor.
Denizbank’ın yüksek kredi performansında, Dexia’nın desteğiyle geliştirdiği kamu ve belediye finansmanı çözümlerinin de payı büyük. Ateş, 16 adet büyük şehrin 11’iyle bilfiil kredi limiti açarak çalıştıklarını söylüyor.
Kredi/mevduat oranı tablosunda dikkat çekici rakama ulaşan 2 banka daha var. Bunlar da DenizBank gibi orta ölçekli bankalar. Finansbank, 2002 yılında yüzde 55,2 olan kredi/mevduat oranını, 2008 sonunda 114,8’e taşımış. ING’de de bu oran yüzde 106,3 düzeyinde.
EN DEĞERLİ BANKA AKBANK
Sektörde özkaynak büyüklüğüne göre ilk sırada yüzde 13 payla Akbank yer alıyor. Akbank geçtiğimiz yıl bu liderliği, daha önceki yıllarda lider olan İş Bankası’nın elinden aldı. Akbank geçtiğimiz yıl sonu verilerine göre sendikasyon kredileri alanında da lider konumda. Toplam hacmin yüzde 90’ının ilk 5 banka tarafından gerçekleştirildiği sendikasyon kredileri alanında 2006’da da Akbank liderdi. Banka, o yıl yüzde 21,2 olan payını 2008’de yüzde 24,2’ye çıkardı. Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt, bu yıl liderliğin yine Akbank’ta kalacağına işaret ediyor ve ekliyor:
“Akbank, dünyanın önde gelen 48 bankasının katılımıyla 900 milyon Euro karşılığı iki ayrı dilimden oluşan 1 yıl vadeli kredi ile 2009’da, sadece Türkiye’de değil gelişmekte olan piyasalardaki bir bankanın aldığı en büyük sendikasyon kredisine imza attı. İlerleyen dönemde bu kaynağı kredilere yönlendirmeyi hedefliyoruz.”
Yeni dönemde özellikle tüketici kredileri alanında büyüme hedefleyen Akbank, bugün piyasa değerine göre de lider konumda. Ziya Akkurt, en çok bu liderliğe önem verdiklerini söylüyor ve ekliyor: “Akbank, bugün Türkiye’nin en değerli şirketi ve uzun bir zamandır ~
Türkiye’nin en değerli bankası durumunda. Bu liderliğimizin temel kaynağı Akbank’ın sermayedarları, müşterileri ve Türkiye ekonomisi için yarattığı sürdürülebilir değerdir.”
Akbank bugün İMKB 100 endeksi piyasa değerinin yüzde 9’unu, İMKB Bankacılık Sektörü endeksinin ise yüzde 20’sini oluşturuyor.
KARTTAKİ BÜYÜK YARIŞ
Kredi kartları, Türk bankacılık sektörünün uzun süredir en kârlı ve en rekabet yoğun alanlarından biri. Burada 2002 yılından bu yana liderlik Yapı Kredi Bankası’nın elinde bulunuyor. Ancak son dönemde iyice artan rekabetin de etkisiyle pazar payı anlamında bankanın bir miktar kan kaybettiği dikkat çekiyor. 2002 yılında yüzde 26,3 payla lider olan Yapı Kredi, bu payını 2004’te yüzde 22,4’e düşürdü. 2007’de yeniden atak yapıp payını yüzde 23,6’ya çıkarmayı başarsa da 2008 sonunda pay yüzde 21’e geriledi.
Kredi kartlarında Yapı Kredi Bankası’nı 2002’den bu yana Garanti Bankası takip ediyor. 2002’de 2 banka arasındaki 6,8 puanlık fark, 2008 sonunda 1,3’e gerilemiş durumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bu yıl ciroda yüzde 21-22 düzeyinde pazar payıyla öne geçtiklerini söylüyor ve ekliyor: “Kredi kartlarında Bonus, Money, Flexi, Shop&Miles, American Express ve ticari kartlarla hizmet veriyoruz. Plastik kredi kartı sayımız 8 milyona ulaştı. Banka kartlarını da dahil ettiğimizde 15 milyona yakın karttan oluşan bir portföyü yönetiyoruz. Önümüzdeki dönemde işbirliklerine devam ederek pazardaki öncü rolümüzü koruyacağız.”
Yapı Kredi yetkilileri ise bankanın kredi kartları alanındaki liderliğini 2009’un ilk 6 ayında da koruduğuna dikkat çekiyor. Gelecek planını ise şöyle özetliyor:
“Haziran 2009 itibarıyla kredi kartları kümülatif ciro pazar payında yüzde 21,5’lik, kredi kartı bakiyesi, pazar payında ise yüzde 20,6’lık oranla sektör liderliğini koruyoruz. Bunun yanında Yapı Kredi’nin kredi kartlarındaki hedefi sadece piyasa payında liderlik değil. Müşteri memnuniyeti ve finansal performans açısından da liderliği muhafaza etmek hedefindeyiz.”
Banka özkaynaklarının toplam büyüklüğü 10 katına ulaşırken kredi pastası genişledi. Geçmişte sadece büyük ölçekli yatırımları destekleyen banka kredileri, küçük ihtiyaçlara yöneldi. Bireysel krediler, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik krediler, hatta mikro krediler gelişti. Kredi kartlarında Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri yaratıldı.
2001 yılında adeta yeni baştan yaratılan bankacılık sektörü, yaşadığımız bu büyük krizde bile büyümesini sürdürdü. Sağlam duran sektör, krizin ülke ekonomisine etkisini azaltan en önemli unsurlardan biri oldu.
Türkiye’de bankacılık değişim ve gelişimini sürdürüyor. Gelecek 10 yılda, geçmiş 10 yıldan daha büyük bir sektör hedefleniyor. Bu arada bankalar cephesinde de de gelişim ve değişim var. Capital’de bu ay, BDDK’nın verilerinden yola çıkarak lider bankaların performansını inceledik. 2002 ile 2008 yıl sonu verilerini karşılaştırarak aktif büyüklüğünden kredi hacmine, kredi kartlarından sendikasyon kredilerine geniş bir perspektifte lider bankaların nasıl değiştiğini araştırdık. Ortaya çıkan tablo, sadece bankaların performansını değil rekabetin de nerede yoğunlaştığını açıkça ortaya koyuyor.
AKTİFTE DEĞİŞİM YOK
2002 yılında aktif büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, ilk sırada Ziraat Bankası vardı. Aradan 6 yıl geçti. Tablo değişmedi. BDDK’nın Aralık 2008 verilerine göre Ziraat Bankası, yüzde 14,3’lük payıyla aktif büyüklüğü sıralamasında liderliğini koruyor.
Ziraat Bankası mevduat ve menkul değerler portföyü büyüklükleri açısından da son 6 yıldır lider konumda. Mevduatta Ziraat Bankası yüzde 18 düzeyinde pazar payına sahip. Bu payın 2002 yılında yüzde 19,6 olduğu görülüyor. Yani her ne kadar liderliği kaybetmese de Ziraat Bankası, pazar payında önemli kayıp yaşamış görünüyor.
Ziraat Bankası kredilerde hiçbir zaman ön sıralarda yer alan bir banka olmadı. Örneğin bankanın, 2008 sonunda sektörün toplam kredilerinden aldığı pay yüzde 8,1 düzeyinde. Bu payla 5’inci sırada yer alıyor. Ancak tüketici kredilerinde tablo öyle değil. Ziraat Bankası 2002 yılında yüzde 15,6 payla liderdi. 2008 sonunda da liderliği elden bırakmadı. Üstelik pazar payından da pek bir şey kaybetmemiş görünüyor. 2008 sonunda Ziraat Bankası, yüzde 15,2 payla en çok tüketici kredisi veren banka konumunu koruyor. Ziraat Bankası’nın bu performansında, geniş müşteri portföyünün ve düşük faizli özel kampanyalarının rolü büyük.
KREDİNİN YENİ LİDERİ GARANTİ
Sektörde kredi hacminin yaklaşık yarısı ilk 5 bankada yoğunlaşıyor. Bu durum son 5-6 yıldır da çok fazla değişiklik göstermedi. Ancak ilk 5 bankanın lideri değişmiş görünüyor. Toplam kredilerde 2002 yılında lider, yüzde 13,3 pazar payıyla Yapı Kredi idi. 2004 yılında liderlik Akbank’a geçti. 2006 yılının kredi lideri İş Bankası idi. Son olarak 2008’de, kredilerde liderlik Garanti Bankası’nın oldu. 2002 yılında toplam kredi hacminde sektörden yüzde 9,7 pay alan ve bu payla 4’üncü sırada yer alan Garanti, 2008 sonuna gelindiğinde pazar payını yüzde 13,1’e taşıdı ve liderliği ele geçirdi.
Kredi pastasında segmentler bazında incelendiğinde de önemli değişiklikler var. Örneğin konut kredilerinde 2002 yılı verileri, yüzde 17,7 gibi yüksek bir payla HSBC’nin liderliğine işaret ederken 2008 sonunda liderliğin yine Garanti’nin eline geçtiği görülüyor. Benzer bir tablo bireysel krediler tarafında da gözleniyor. ~
2002 yılında yüzde 20,5 payla açık ara lider olan Yapı Kredi, 2008 sonunda liderliği Garanti Bankası’na devretmiş görünüyor. 2008 Aralık sonu verilerine göre Garanti Bankası, bireysel kredilerde yüzde 13,6 payla lider konumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bankanın elde ettiği bu performansı, yeni dönemde de koruduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Kredilerde ilk 4 özel banka arasında süregelen yoğun rekabete, son dönemde kamu bankaları da katıldı. Buna karşın Haziran 2009 itibarıyla mevduat bankaları arasında yaklaşık yüzde 15 oranında pazar payıyla liderliğimizi sürdürüyoruz. Yabancı para kredilerde ise pazar payımız yüzde 22 seviyelerinde.”
Garanti Bankası türev işlevlerde de sektör lideri. Geçmiş yıllarda HSBC’nin lider olduğu bu alanda, 2008 sonunda Garanti Bankası’nın yüzde 19 payla liderliği ele geçirdiği görülüyor.
“ORTADA” BÜYÜK DEĞİŞİM
Son 5-6 yıllık süreçte bankacılık sektöründe öne çıkan en büyük gelişmelerden biri, kredi/mevduat oranında yaşandı. 2001 krizinden sonra taçlandırılan krediler, banka bilançolarındaki ağırlığını giderek artırdı. Bugün sektör genelinde kredi/mevduat oranı yüzde 50’nin çok üzerine çıkmış durumda. Bazı bankaların ise topladıkları mevduatın üzerinde kredi verdikleri görülüyor. Örneğin Denizbank’ta kredi/mevduat oranı, 2008 sonu itibarıyla yüzde 128,1’e ulaşmış durumda. Banka 2008 yılında 2,6 milyar TL işletme kredisi, 1,1 milyar TL’den fazla tarım kredisi, 2 milyar TL’den fazla ihtiyaç kredisi, 1,5 milyar konut kredisi ve 386 milyon TL tutarında turizm sektör kredisi sağlamış. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, bu yıl da kredilerde enflasyonun üzerinde büyüme hedeflediklerini söylüyor.
Denizbank’ın yüksek kredi performansında, Dexia’nın desteğiyle geliştirdiği kamu ve belediye finansmanı çözümlerinin de payı büyük. Ateş, 16 adet büyük şehrin 11’iyle bilfiil kredi limiti açarak çalıştıklarını söylüyor.
Kredi/mevduat oranı tablosunda dikkat çekici rakama ulaşan 2 banka daha var. Bunlar da DenizBank gibi orta ölçekli bankalar. Finansbank, 2002 yılında yüzde 55,2 olan kredi/mevduat oranını, 2008 sonunda 114,8’e taşımış. ING’de de bu oran yüzde 106,3 düzeyinde.
EN DEĞERLİ BANKA AKBANK
Sektörde özkaynak büyüklüğüne göre ilk sırada yüzde 13 payla Akbank yer alıyor. Akbank geçtiğimiz yıl bu liderliği, daha önceki yıllarda lider olan İş Bankası’nın elinden aldı. Akbank geçtiğimiz yıl sonu verilerine göre sendikasyon kredileri alanında da lider konumda. Toplam hacmin yüzde 90’ının ilk 5 banka tarafından gerçekleştirildiği sendikasyon kredileri alanında 2006’da da Akbank liderdi. Banka, o yıl yüzde 21,2 olan payını 2008’de yüzde 24,2’ye çıkardı. Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt, bu yıl liderliğin yine Akbank’ta kalacağına işaret ediyor ve ekliyor:
“Akbank, dünyanın önde gelen 48 bankasının katılımıyla 900 milyon Euro karşılığı iki ayrı dilimden oluşan 1 yıl vadeli kredi ile 2009’da, sadece Türkiye’de değil gelişmekte olan piyasalardaki bir bankanın aldığı en büyük sendikasyon kredisine imza attı. İlerleyen dönemde bu kaynağı kredilere yönlendirmeyi hedefliyoruz.”
Yeni dönemde özellikle tüketici kredileri alanında büyüme hedefleyen Akbank, bugün piyasa değerine göre de lider konumda. Ziya Akkurt, en çok bu liderliğe önem verdiklerini söylüyor ve ekliyor: “Akbank, bugün Türkiye’nin en değerli şirketi ve uzun bir zamandır ~
Türkiye’nin en değerli bankası durumunda. Bu liderliğimizin temel kaynağı Akbank’ın sermayedarları, müşterileri ve Türkiye ekonomisi için yarattığı sürdürülebilir değerdir.”
Akbank bugün İMKB 100 endeksi piyasa değerinin yüzde 9’unu, İMKB Bankacılık Sektörü endeksinin ise yüzde 20’sini oluşturuyor.
KARTTAKİ BÜYÜK YARIŞ
Kredi kartları, Türk bankacılık sektörünün uzun süredir en kârlı ve en rekabet yoğun alanlarından biri. Burada 2002 yılından bu yana liderlik Yapı Kredi Bankası’nın elinde bulunuyor. Ancak son dönemde iyice artan rekabetin de etkisiyle pazar payı anlamında bankanın bir miktar kan kaybettiği dikkat çekiyor. 2002 yılında yüzde 26,3 payla lider olan Yapı Kredi, bu payını 2004’te yüzde 22,4’e düşürdü. 2007’de yeniden atak yapıp payını yüzde 23,6’ya çıkarmayı başarsa da 2008 sonunda pay yüzde 21’e geriledi.
Kredi kartlarında Yapı Kredi Bankası’nı 2002’den bu yana Garanti Bankası takip ediyor. 2002’de 2 banka arasındaki 6,8 puanlık fark, 2008 sonunda 1,3’e gerilemiş durumda. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bu yıl ciroda yüzde 21-22 düzeyinde pazar payıyla öne geçtiklerini söylüyor ve ekliyor: “Kredi kartlarında Bonus, Money, Flexi, Shop&Miles, American Express ve ticari kartlarla hizmet veriyoruz. Plastik kredi kartı sayımız 8 milyona ulaştı. Banka kartlarını da dahil ettiğimizde 15 milyona yakın karttan oluşan bir portföyü yönetiyoruz. Önümüzdeki dönemde işbirliklerine devam ederek pazardaki öncü rolümüzü koruyacağız.”
Yapı Kredi yetkilileri ise bankanın kredi kartları alanındaki liderliğini 2009’un ilk 6 ayında da koruduğuna dikkat çekiyor. Gelecek planını ise şöyle özetliyor:
“Haziran 2009 itibarıyla kredi kartları kümülatif ciro pazar payında yüzde 21,5’lik, kredi kartı bakiyesi, pazar payında ise yüzde 20,6’lık oranla sektör liderliğini koruyoruz. Bunun yanında Yapı Kredi’nin kredi kartlarındaki hedefi sadece piyasa payında liderlik değil. Müşteri memnuniyeti ve finansal performans açısından da liderliği muhafaza etmek hedefindeyiz.”
