Yeni iş dopingi

Özlem Aydın Ayvacı

[email protected]

Her iş her zaman çok iyi gidemez. Doğalgaz santrallerinde elektrik fiyatlarının çok düşmüş olmasından dolayı istediğimiz kârlılığı elde edemiyorduk. Bu nedenle sektörel çeşitlendirmeye gittik. Son 10 yıldır ortaya koyduğumuz bu stratejiyle 2017’de jeotermale girdik. Bir havuz sistemi yarattık. Şimdiye kadar da bu stratejide başarılı olduk.” Turcas, Türkiye’nin en büyük gruplarından biri. Turcas Holding CEO’su ve Yönetim Kurulu Başkan Vekili Batu Aksoy, bu sözlerle son 10 yıldır çeşitlendirme stratejisiyle hareket ettiklerini söylüyor ve yeni girdikleri daha kârlı olan Turcas Kuyucak Jeotermal santralinden beklentilerini şöyle paylaşıyor. “Bu santrali 2017’nin son çeyreğinde işletmeye aldık. Jeotermal kaynak bulduğunuz zaman yerin dibinden sürekli geliyor. Bu işe odaklanmamızın ana nedeni sürekli stabil bir üretim yapabiliyorsunuz. Bu da kârlılığınıza olumlu yansıyor. Bu 18 MW büyüklüğünde bir santral. 2018 sonunda 50 milyon TL ciro bekliyoruz.” Türkiye’de son 5 yılda yaşanan ekonomik konjonktür odaklanma stratejisiyle hareket eden iş dünyasının bir kısmını yeniden çeşitlendirme stratejisine yöneltti. “Her iş her zaman çok iyi gidemez” diye düşünen ya da farklı alanlarda da büyüme fırsatları gören liderler yeni işlerle büyümeyi hedefliyor. 

KİPAŞ’IN İKİ YENİ SEKTÖRÜ

Kipaş Holding, Türkiye’nin en büyük gruplarından biri. Tekstille başlayan hikayesinde bugün çimento, kağıt, plastik, enerji, eğitim gibi çeşitli sektörlerde devam ediyor. Bu hikayede grubun son 5 yılda girdiği yeni işlerde yarattığı başarı oldukça büyük. Grup son 5 yılda kağıt sektörüne ve enerjide jeotermale girdi. Bugün kağıt sektörünün grubun 2017 cirosundan aldığı pay, yüzde 20-25 aralığına enerjinin aldığı paysa yüzde 15’e ulaştı. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz, Kipaş Kağıt’ın İSO500’e 186’ncı sıradan girdiğini hatırlatıyor ve kağıttaki planı şöyle anlatıyor: “Söke’ye 500 milyon dolar yatırımla Avrupa’nın en büyük kağıt tesisini kuruyoruz. Bu stratejik yatırıma 8 ay önce başladık. Türkiye’nin ithal ettiği kağıtları orada üreteceğiz. Bu tesisi 2020’nin başında tamamlamayı planlıyoruz. Kahramanmaraş’taki kağıt fabrikamızın kapasitesini bu yeni tesisle 3’e katlıyoruz. Yatırım tamamlanınca Avrupa’daki liderlerle hemen hemen aynı kapasitede olacağız. Üç yıl önce girdiğimiz kağıtta bugün Avrupa’daki liderlerden biri konumuna geldik. 2018’de kağıttaki ciromuz 1 milyar TL civarı olur. 2020’de yeni tesisin devreye girmesiyle kağıttaki toplam ciro 4,5 milyar TL’ye ulaşabilir. Jeotermalde ise yaklaşık 100 MW’a toplam enerjide 200 MW’a ulaştık. Jeotermalde büyümeye devam edeceğiz.” 

IC’NİN HIZLI BÜYÜMESİNİN NEDENİ 

Son 5 yılda yeni işlere giren gruplardan biri de IC Holding. Grup, enerji sektöründe termik santral, turizm sektöründe şehir otelciliği ve konferans merkezi, alt yapı sektöründe otoyol işletmeciliği ve gayrimenkulde konut geliştirme işlerine son 5 yılda girdi. IC Holding önce 2014 yılı içinde Özelleştirme İdaresi’nin varlık satışı yöntemiyle düzenlemiş olduğu toplam 1.050 MW kurulu güce sahip Yeniköy ve Kemerköy termik santralleri ihalesini 2 milyar 671 milyon dolar bedel karşılığında 2014 sonunda devralıp işletmeye başladı. 2014 yılı içinde İstanbul Bomonti’de yaklaşık 270 milyon Euro yatırım bedeli ile otel, kongre ve kültür merkezi projesini tamamlayarak işletmeye açtı. 2016 yılında inşası tamamlanan ve IC Holding’in işlettiği Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu faaliyet gösteriyor. Ayrıca, Karasu Limanı da 2017 yılında faaliyete geçti. IC Holding CEO’su Semih Ergur, bu yeni alanların grubun 2017 cirosundaki payının yüzde 37’ye ulaştığını söylüyor. Ergur, bu alanlara dair hedefleri şöyle anlatıyor: “Sürdürülebilir büyüme odaklı bir stratejiyle ilerlemekteyiz. Önümüzdeki yıllarda performansımızı daha da yukarılara taşıyacağız.” 

YAŞAR’IN YENİ KATEGORİLERİ 

Hızlı tüketim ürünleri sektörü her yıl yeni kategorilere ev sahipliği yapıyor. Bu sektörün önde gelen oyuncuları ise bu hıza ayak uydurmak zorunda. Uzmanların çoğu bunu başaramayan grupların tüketici nezdinde gözden hızlıca düşebileceği riskini taşıdığı konusunda uyarıyorlar. Yaşar Holding de bu durumun bilincinde olan şirketlerden. Yaşar Holding İcra Başkanı Dr. Mehmet Aktaş, son 5 yılda toplam 885 milyon TL yatırım yaptıklarını söylüyor ve yeni kategorilere giriş yaparak gruba ivme kazandırdıklarını belirtiyor. Aktaş, yeni kategori ve işlerinin durumu ve katkısıyla ilgili ise şöyle konuşuyor: “2017 yılında lansmanını yaptığımız Pınar Protein Süt ve Yoğurt ile yeni bir kategori yarattık. Pınar Protein Süt, 2017 yılının en iyi ürünü seçildi. Kategoride şu an yüzde 68,5 ciro pazar payıyla lider konumdayız. Yine kefir işine girdik. Burada da önemli hedeflerimiz var. İçecek portföyümüzü ise maden suyu ve limonata ürünlerimizle genişlettik. Son 5 yılda toz boya ürünlerimizi portföyümüze kattık. Dyotherm markası ile ısı yalıtımda devrim yaratan yepyeni bir ürünü piyasaya sunduk. Boya grubunda son 5 yılda girdiğimiz yeni işlerin cirosu 2017 satışlarının yaklaşık yüzde 1,5’unu oluşturuyor.” 

INDEX, BÜYÜYEN SEKTÖRLERE YÖNELDİ

Index Grubu da son 5 yılda pek çok yeni işe girdi. Index Grup Şirketleri İcra Kurulu Üyesi Salih Baş, bu yeni işleri ve hedeflerini şöyle anlatıyor: “Akıllı telefon pazarı, teknoloji sektörünün lokomotifi haline geldi. Bu nedenle akıllı telefon pazarına girdik. Indeks Bilgisayar, Datagate ve Despec satışlarının önemli bir kısmını akıllı telefon ve mobil ürünler pazarından sağlıyor. Toplam satış gelirinin yüzde 50’sini ise Apple ve Lenovo mobil ürünlerinden elde ediyor. Telco, başta akıllı telefon olmak üzere Türk Telekom ürünleri olan simkart ve sanal TL ile akıllı telefon aksesuarları dağıtımına başladı. SALİH BAŞ Telco ise cirosunun tamamını bu pazardan elde ediyor. Despec 2016 yılında Samsung ürünleri mix kanal distribütörlüğüne başladı ve bugün cirosunun yaklaşık yüzde 30’unu akıllı telefon ve mobil ürünler pazarından sağlıyor.” Grubun girdiği bir diğer sektör tüketici ürünleri oldu. Indeks Bilgisayar, Samsung Tüketici Ürünleri beyaz eşya, kahverengi eşya ve klima ürünlerinin Marmara Bölgesi dağıtıcılığını üstlendi. Index Grup’un yüzde 100 iştiraki olan lojistik şirketi Teklos A.Ş.’ye ait, Ayazağa Mahallesi’ndeki 40 bin metrekare büyüklüğündeki gayrimenkulü, bölgenin imara açılmasıyla birlikte Index Grup için büyük bir gelir fırsatı yarattı. Böylece bu gayrimenkul, Seba İnşaat ile birlikte inşaat projesine dönüştürüldü. 

ALTINDAN BEKLENTİ BÜYÜK 

Kimi grup ise uzun dönemdeki etkilerini düşünerek yeni işlere giriş yapıyor. Nurol Holding de bu gruplardan biri. Holdingin CFO’su Kerim Kemahlı, son 5 yılda Tümad Madencilik’le altın madenciliği, Nurol-BAE Systems ortaklığında hava sistemleri şirketi ve Nurol Solar şirketiyle girilen güneş enerjisi işlerinin girilen yeni alanlar olduğunu söylüyor. Kemahlı, her üç şirketin de 2017 yılı grup ciro ve kârlılığına büyük bir katkısının olmadığına dikkat çekiyor. Yine de bu işlerin önümüzdeki dönemde getiri sağlayacağını belirtiyor ve şöyle devam ediyor: “2019 yılı sonrasında, kanıtlanmış rezerv kategorisinde yer alan altın üretiminin grubumuza yıllık 150-200 milyon dolarlık gelir sağlaması bekleniyor. 2022’de altının cirodaki payı yüzde 10 olur. Nurol BAE Systems Hava Sistemleri şirketimizin milli muharebe uçağı projesinde yer alarak alanında yerel ve uluslararası pazarda tercih edilen bir şirket olması da planlarımız arasında. Bu şirket, 2022 cirosundan yüzde 5 pay alabilir. Güneş enerjisi sektörünün lisanslı ve lisanssız projelerde ciddi bir potansiyeli olduğuna inanıyoruz. Burada ise 2022’de ciro payı yüzde 2 olabilir.” 

EĞİTİMİN PAYI YÜZDE 30’A ULAŞTI

38 yıldır gayrimenkul geliştirme alanında çalışmalarını yürüten Metal Yapı, bugün 7 farklı sektörde 20 aktif şirketiyle faaliyet gösteriyor. Grup inşaat, akaryakıt, enerji, gıda, perakende, AVM işletmeciliği ve otelcilikten sonra 2016 yılında Doğa Koleji’ni satın alarak eğitim sektörüne giriş yaptı. Metal Yapı Konut Genel Müdürü Akın Karali, eğitim sektöründe elde ettikleri cironun grubun 2017 cirosunun yüzde 30’una ulaştığına dikkat çekiyor. Karali, Doğa Koleji’nin özel sektör sermayeli eğitim kurumları içinde Avrupa’da birinci, dünyada da ikinci sırada bulunduğunu hatırlatıyor ve hedeflerini şöyle paylaşıyor: “Grubumuz 2017 yılında Doğa Okulları’na yeni okul arazileri ve kampüs alanları ile fiziki olarak okulların yenilenmesi için 100 milyon TL’nin üzerinde yatırım yaptı. Şu an 110 kampüs ve 300 okula sahibiz. Hedefimiz 2023 yılında 200 kampüs ile 500 okula ulaşmak ve Doğa Üniversitesi’ni hayata geçirmek.” 

YURT DIŞINDA YENİ FABRİKALAR

Sarkuysan Grubu da son 5 yılda yeni yatırımlarıyla göz dolduran holdingler arasında yer alıyor. Grup özellikle sanayiye önemli yatırımlar yaptı. Bu yatırımlarının sonucunda da yeni ürün ve kategorilere girmeyi başardı. Amerika’daki fabrika sayısını 2’ye çıkaran grubun yönetim kurulu başkanı Hayrettin Çaycı, yurt dışındaki 3’üncü fabrikalarını Bulgaristan’da kurduklarını belirtiyor. Çaycı, bu fabrikalar aracılığıyla girecekleri yeni işlerini ve buradaki hedeflerini şöyle anlatıyor: “Sarmakina’nın yeni fabrikasında rüzgar enerjisi sanayi için yeni ürünlerin üretimine başladık. Yeni fabrikalardan Bulgaristan hariç diğerleri üretime geçti ve performansları da çok iyi bir düzeyde. Son beş yılda girdiğimiz işlerin 2017 yılı cirosundaki payı yüzde 12 seviyesinde gerçekleşti. Bu işlerin 2017 yılı kârlılığındaki payı ise yüzde 10 seviyesinde. Son 5 yılda girdiğimiz yeni işlerden umduğumuzu bulduk. Bundan sonraki hedefimiz Bulgaristan projesini tamamlamak. Bu projenin başlangıçtaki ciro hedefi ancak yüzde 5 seviyesinde olacak. Ancak bunu 5 yılda yüzde 20’ye çıkarmayı hedefliyoruz.”