2 milyar Euro'ya 2025'te ulaşırız

Nil Dumansızoğlu

[email protected]

14’ü yurt dışında olmak üzere 25 fabrikasıyla global devlere üretim yapan Orhan Holding, pandeminin negatif etkileriyle 2020 yılını, beklentilerinin altında gerçekleşen 725 milyon Euro’luk ciroyla kapattı. 2022 yılı için 890- 900 milyon Euro’luk ciro beklentileri olduğu bilgisini veren Orhan Holding Yönetim Kurulu Başkanı MURAT ORHAN, 2025 yılına kadar 2 milyar Euro’luk bir şirket olmak istediklerini söylüyor ve ekliyor: “Bu hedefe de satın alma ve birleşmelerle ulaşacağız.”

Orhan Holding, 15 ülkedeki üretim faaliyetleriyle globalleşme yolunda ilerliyor. 1972 yılında İbrahim Orhan’ın kurduğu Teknik Malzeme şirketiyle temelleri atılan grup, performansıyla otomotiv şirketlerinin dikkatini çekti ve vazgeçilmez bir iş ortağı haline geldi. Otomotivdeki dönüşümü değerlendiren Orhan Holding, General Motors, Faurecia, Magneti Marelli’yle hala devam eden temeli sağlam ortaklıklar kurdu. 2007 yılında ise ortak olduğu, akışkan yakıt sistemlerinde faaliyet gösteren Amerikalı şirket DANA’nın bu alandan çıkma kararı sonrası önemli bir fırsat yakalayarak globalleşme yolunda ilk adımını attı. O günden bugüne işinin ehli dünya devi otomotivlerini yerli ortağı olarak başladığı global yolculuğunu sürdürüyor. 4 kıtada toplam 15 ülkede Türkiye’yi temsil eden şirketin büyüme stratejisinde birleşme ve satın almalarla 2 milyar Euro ciroluk büyüklüğe ulaşmak var. Orhan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Orhan’la şirketin globalleşme yolculuğunu, pandeminin olumsuz etkilerinin şirkete yansımasını, hedeflerini ve uzun dönemli vizyonu içeren sohbetimizin detayları şöyle:

 Grubun globalleşme yolunda attığı ilk adım neydi? Nasıl bir vizyonla yola çıktınız? 

2007 yılında ortağımız DANA’nın işlerini satın alarak Türkiye’den global otomotiv dünyasına açıldık. Müşterilerimizin taleplerine göre onlara daha yakın olmak için yatırımlarımıza başladık. Hiçbir zaman ucuz iş gücü, ucuz maliyet olur düşüncesine kapılmadık. O ülkedeki otomotiv sektörüne hizmet edebilmek için yatırımlar yaptık. Romanya, Kore, Çin, Hindistan, Rusya ve son olarak da Fas’ta fabrikalarımızı kurduk. Neticede yerli ortak olmak yerine global otomotiv şirketi olmaya doğru değişimimizi, dönüşümümüzü gerçekleştirdikten sonra 2007 yılından itibaren global pazarda belli bir boyuta ulaşmak için çabalıyoruz. 

Şu an kaç iş ortağınız var? 

Dünyadaki ana otomotiv şirketlerinin çoğuyla çalışıyoruz. Bugün satışımıza bakarsak Renault- Nissan, Peugeot-Fiat ve Ford grupları ana müşterilerimizi oluşturuyor. Üç müşterinin portföyümüzdeki payı yüzde 80’i buluyor. Ancak bunların dışında da çalışmadığımız ana üretim şirketi hemen hemen yoktur. 

Globalde elde ettiğiniz başarının arkasında ne var? 

Başarımızın ardında Orhan değerlerimiz, etik değerlerimiz, bu işe olan tutkumuz ve birlikte ileriye gitme anlayışımız hakim. Açık iletişimin olduğu, katılımcı, paylaşımcı, iş birliğine açık, “biz” kültürünün geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması hedefiyle çalışıyor ve insan kaynağına bu anlamda ciddi yatırım yapıyoruz. Farklı kültürlerden insan kaynağımızı etkin yönetebildiğimize ve çeşitliliğin bize güç kattığına inanıyoruz. Türkiye bizim için bu konularda merkez üssü olmakla beraber hem yurt dışından genç yetenekleri 1 yıllığına Türkiye’deki projelerle eğitimden geçirip yetiştiriyor ve iş ihtiyaçlarımız doğrultusunda 15 ülkedeki şirketlerimize yerleştiriyoruz hem de Orhan Holding’i globale açılan kapı olarak insan gücümüzü ilgili fabrika ve teknolojiyi Türkiye’den ihraç ediyoruz. 

Güçlü olduğunuz ve kendinizi geliştirmek istediğiniz pazarlar hangileri?

Türkiye ve Avrupa’da kuvvetli bir gurubuz. Şu anda çabalarımız, Asya ve Kuzey Amerika’daki işlerimizi geliştirmek yönünde. 

2020 yılını ihracat, ciro olarak nasıl kapattınız?

2020, çok zor, daha önce yaşamadığımız bir tecrübeydi. Dünyada COVID-19 pandemisinin getirdiği sıkıntılar hala devam ediyor. 2020 yılını pandeminin negatif etkileriyle 725 milyon Euro seviyesinde tamamladık. Aslında 800 milyon Euro civarında bir ciro hedeflemiştik. Türkiye’den 350 milyon Euro direkt ihracatımız olmakla beraber, Türkiye içine yaptığımız satışların da yüzde 80’i yurt dışına ihraç edildiğini düşündüğünüzde ihracatımız dolaylı olarak artıyor. 

Bu süreçte çalışan sayısı ne oldu? Kısa dönemli çalışma ödeneği bitince işten çıkarma yapmak zorunda kaldınız mı?

 Pazardaki belirsizlikler nedeniyle yeni projelerle büyümemizi esnek iş gücü kullanımına yönelttik. Bazı noktalarda İşkur’la projeler yaptık. Kendi şirketlerimiz arasında geçici süreli iş gücü transferi/paylaşımıyla yavaşlamanın etkilerini hep birlikte yönettik. İşten çıkarma yapmamak için çok gayret ettik. Hala bir toplu çıkarma düşünmüyor, süreci bu şekilde yönetmeye çalışıyoruz. Şu anda 3 bin 600’ü yurt dışında olmak üzere toplam 10 bin 650 çalışanımız var. 

2021’in ilk 3 çeyreğini geride bıraktık. Yıl sonu için beklentileriniz şekillendi mi? 

2021’de de COVID-19’un neden olduğu lojistik sorunlar ve otomotivdeki çip sorunu nedeniyle üretimde aksamalar yaşadık. Bunun dışında her sektörün yaşadığı lojistik konusunda sıkıntılar var. Önümüzdeki dönemde bunların yavaş yavaş düzeleceğini ümit ediyoruz. 2021’de, 2020’ye göre yüzde 10 büyüme gerçekleştirerek yılı 800 milyon Euro’luk ciroyla kapatmayı öngörüyoruz. Bunun yüzde 40’ın üzerinde bir kısmı Türkiye’den direkt ihracatı içeriyor.

Üretimin durması sizin işinizi nasıl etkiliyor? 

Bunu ölçmek çok kolay değil ama cirolarımız bütçenin yüzde 20 altında gerçekleşecek. Çok anormal bir durum. Üretimin durması maliyetleri etkiliyor ama öncelikle insanlarımızı korumaya ve müşterilerimizi durdurmamaya odaklanıyoruz. Müşterilerimiz duruyor ama başlayınca da telafi etmek için normalden daha fazla sipariş geçebiliyorlar. Durmanın maliyeti olduğu gibi fazla çalışmanın maliyeti de var. Biz elimizden geleni yapıyoruz, müşterilerimizin bu açıdan beklentilerini karşılıyoruz. Artık tünelin ucunda ışık gözüktü diye düşünüyorum. Biz de artık bu problemlerle yaşamaya, sürece adapte olmaya alışıyoruz. Aşılar ve yeni çıkacak ilaçlarla 2022’nin daha iyi olabileceğini diliyorum. 

2021 yılı için bahsettiğiniz 800 milyon Euro’luk hedef, yıl başında mı koyduğunuz bir hedef miydi? Yoksa yıl içinde yaşanan gelişmelerle revize etmeniz gerekti mi? 

Biz bütçelerimizi son çeyrekte yapmaya başlıyoruz. O bütçelerin yıla başladığımız andan itibaren sapmaya başladığını gördük. Beklentimiz aslında 800 milyon Euro’nun üzerindeydi. 850- 900 milyon Euro gibi bir beklentimiz vardı. Ama bu dalgalanmalardan, üretimlerin durmasından dolayı beklentimizi düşürdük. Yine de geçen yıla rağmen bir büyümeyle yılı kapatacağız. 

Bu dönemde ne kadarlık yatırım yaptınız? 

Her yıl 25-30 milyon Euro yatırım yapıyoruz. 2007 yılından 2019 yılına kadar büyük ölçekli, global anlamda hedeflediğimiz ülkelerde yatırımlarımızı hem altyapı hem de insan kaynağına yaptık ve yeni şirketler kurduk. Fabrikalarımızın sürekliliği için yatırımlar yapmaya devam ediyoruz. 2021 yılında, teknolojiye, yeni ürünlere, otomasyona, robotik süreçlere ve de insana yatırım yapmaya devam ediyoruz. 

2022 bütçelerini yapmaya başladınız? Nasıl bir planla giriyorsunuz? 

Şu anda yaptığımız bütçelere göre hedefimiz, 890-900 milyon Euro diyebiliriz. Bunun daha iyi olacağını da umuyorum. Çünkü pandeminin etkileri nedeniyle eskiye nazaran daha kötümser bütçe yapmaya başladık. Genelde aslında planlamamız, bütçelerimiz 5 yıllıktır. Biz 3-5 yıl sonraki işi aldığımız için… Önümüzdeki yılın da yüzde 99’u zaten siparişleri, kontratları yapılmış işler. Ama müşterinin üretimine bağlı olarak biz bundan etkileniyoruz. İlave iş alma şansımız çok az. Bu otomotiv sektörünün çalışma şeklidir. 

Şirketinizi geleceğe taşıma noktasında nasıl bir büyüme stratejisi belirlediniz? 

Açıkçası şu anda tüm dünyada olduğu gibi otomotiv sektöründe de çok önemli değişimler oluyor. Otomotiv sektöründe birleşme ve satınalmalar oldukça arttı. Biz, 2007 yılından sonra da ufak tefek satın almalar yaptık aslında. Meksika’da bir şirketi satın aldık. Çin’e yatırımımız da orada bir şirketin yüzde 51’ini satın alma şeklinde olmuştu. Bu değişim sürecinde biz de ciddi anlamda satın alma ve birleşme konusunu araştırıyor ve birkaç şirketle görüşüyoruz. 

Orta ve uzun vadede nasıl bir şirket hayal ediyorsunuz?

Aslında 2023 hedefimiz, 2 milyar Euro’luk bir şirket olmaktı. Ama beklenmedik durumlar nedeniyle yolun yarısına gelebildik. Bu boyuta çıkmak için önümüzde de çok zaman kalmadı. Aslında oldukça yol kat ettik ama COVID-19 pandemisi ve uluslararası politik ve ekonomik mücadelelerden etkilendik. Bu hedefe de satın alma ve birleşmelerle ulaşacağız. Şu anda 5 yıl sonra şu olacak diye bir hedef koymak çok zor. Artık 1 yıllık bütçe yapmanın bile zor olduğu bir dönemdeyiz. Ümit ediyorum ki 2025’e kadar 2 milyar Euro’yu geçmiş olacağız. 

Tabii tüm bunları başarmak için teknoloji ve insan kaynağına yapılan yatırımların büyük önemi var. Siz şirket olarak bu anlamda neler yapıyorsunuz? 

Operasyon olarak dünyadaki en yaygın Türk şirketi ve farklı ürün gruplarında uzmanlığa sahip global bir şirket olmak çalışanlarımızla mümkün. Önce insan kaynağınıza yatırım yapmak bu anlamda her zaman en doğru adım. Bu bilinçle global stratejimiz ve öğrenme ihtiyaçlarımız çerçevesinde gelişimine katkı sağladığımız insan gücümüzle birlikte mevcut ürünlerimizi ve teknolojilerimizi kullanarak fark yaratacak ürünlere yatırım yapmaya devam ediyoruz. Bursa, Fransa, Romanya, İngiltere, Amerika, Hindistan mühendislik merkezlerimizde yaklaşık 100 çalışanımız var. Bu konuya yaklaşık 15 milyon Euro civarında bir ürün geliştirme bütçesi ayırıyoruz.