2015'i bulamayız 2016'dan iyi oluruz

Özlem Aydın Ayvacı
oaydin@capital.com.tr

Akaryakıtın ardından turizme giren ve başarılı yatırımlarıyla adından söz ettiren Öztürk Grubu Yönetim Kurulu Başkanı FIKRET ÖZTÜRK, bugüne dek turizme 500 milyon dolar yatırdı. Antalya’daki 2 oteli ve 2,5 golf tesisiyle turizmde 50 milyon Euro ciroya ulaşan grup, 2017’de ciroda yaklaşık yüzde 20 artış hedefliyor. Fikret Öztürk, sektörde 2017 yılının 2016’dan daha iyi geçeceğini öngörüyor ama 2015’in rakamlarına da ulaşılamayacağını düşünüyor. Öztürk, “Eskiden 4,5-5 milyon Rus turist gelirken, bu yıl 2,5-3 milyon kişi bekleniyor. Toplamda 2015’i bulamayız ama 2016’dan daha iyi oluruz” diyor.

Fikret Öztürk, golf oynamaya başladıktan sonra yaptığı sporu o kadar sevdi ki turizm sektörüne girmeye karar verdi. Önce 2007 yılı başında Antalya Belek’teki Carya Golf Kulübü’nü aldı. Ardından Belek’te otel yapmaya başladı. Regnum Carya otelini açtıktan sonra 2016 yılında otelin komşusu olan Zeynep Otel’i de satın alarak Belek bölgesindeki yatak kapasitesini 2 bin 500’e taşıdı. Turizmdeki portföyüne Antalya’nın ilk golf sahası olan Belek’teki National Golf Kulübü’nü de ekleyen Öztürk, böylece sektöre yaklaşık olarak 500 milyon dolar yatırım yaptı. Grubun bunların dışında Bulgaristan’ın Bansko şehrinde 600 yatak kapasiteli bir kayak oteli daha bulunuyor. 2016’da Türkiye’nin turizm gelirleri yüzde 30 daralırken, toplam ziyaretçi sayısı yüzde 25 azaldı. Yabancı turist sayısındaki azalma ise yüzde 29 olarak gerçekleşti. 2015’te sayıları 4,5-5 milyona ulaşan Rus turistlerin yüzde 95’i ise 2016’da Türkiye’ye gelmedi. Bu ortamda akaryakıt sektörünün ardından turizme giren ve başarılı yatırımlarıyla adından söz ettiren Öztürk Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Fikret Öztürk’le konuştuk. Öztürk’e göre 2017 yılı 2016’dan daha iyi geçecek ama 2015’in rakamlarına da ulaşılamayacak. Öztürk, Türkiye’nin turizm gelirlerinde daha iyi noktaya gelmesi için en önemli önceliğin THY’nin Antalya’ya yurt dışından direkt uçuşları başlatması gerektiğini belirtiyor. 2017’de Antalya’daki otellerin yüzde 20’sinin açılamayacağını düşünen Öztürk, “Antalya bölgesinde yatak kapasitesinde yüzde 30-35 civarında azalma gözlemliyoruz. Otel satmayı düşünenler var. Terör ciddi bir endişe yaratıyor. Terör biter bitmez, turizmimiz 2014 ve 2015 yılı seviyesine gelir. Turizmde her gün biraz daha öğreniyoruz ve yola devam edeceğiz” diyor. Öztürk’ün sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
* Turizme nasıl girdiniz?
 Golf oynamaya 2004 yılında başladım, daha sonra 2007 yılında Antalya Belek’teki Carya Golf Kulübü’nün önce yüzde 72’sini ardından tüm hisselerini aldım. 2013 yılında ise otel yapmaya başladım. 2014 yılı Nisan ayında beş yıldızlı Regnum Carya’yı hizmete açtık. 2016 yılının başında da Regnum Carya’nın yanındaki yine 5 yıldızlı Zeynep Otel’i ve Antalya’nın ilk golf sahası olan Belek’teki National Golf Kulübü’nü satın aldım. Turizme yaklaşık olarak 500 milyon dolar yatırım yaptık. Bu rakama 2 otel ve 2,5 golf sahası dahil.
* Bansko’daki Regnum Otel de sizin mi?
 Bansko’daki otel büyük oğlum Ufuk Öztürk’e ait. Bu proje zamanında konut projesi olarak başlamıştı ancak 2008 krizinde yabancıların satın alma gücü düşünce konut satışları da düştü. Satılan evlerin tamamı geri alınarak önce 4 yıldızlı sonra 5 yıldızlı kayak oteli haline getirildi. İki oğlum, bir kızım var. Her ne kadar kendilerinin yönettiği ayrı girişimler olsa da aslında her şey ailenindir. Ailemizdeki anlayış tüm varlıkların ortak değer olarak ele alınması üzerine kuruludur. Hepsi bir kazana atılır, karıştırılır.
* Toplam yatak kapasiteniz ne durumda?
 Belek bölgesinde 2 bin 500, Bansko’da da 600 yatak kapasitemiz var. Hepsi 5 yıldızlı tesis konumunda.
* Golf turizmi anlamında Türkiye nasıl bir konumda? Geleceği, potansiyeli nedir?
 Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde en az golf sahasına sahip ülke. Belek bölgesi ise Türkiye’deki 20 golf sahasının 17’sine sahip. Onun dışında 2’si İstanbul’da, biri Samsun’da ve bir tane de Ankara’da olmak üzere küçük antrenman sahaları var. İstanbul’daki 2 saha ve Antalya’daki 17 saha; 18 delikli ve uluslararası golf oynanacak statüde. Tam bir golf merkezi olan Belek bölgesinin en önemli özelliği tüm sahaların yan yana olması. Tesislerin dışından geçen biri hangi golf sahasının hangi tesise ait olduğunu anlayamaz, bütünsel olarak görür. Dünyanın hiçbir yerinde bu tür bir tesis yapılanması yok.
* Bunun avantajı ne?
 Bizim golf sahalarımızda oynayanların yüzde 99’u yabancı. Bunların da yüzde 95’i bir haftalığına gelir. Cumartesi günü gelir bir sonraki cumartesi günü döner. Bir haftada en az 4-5 oyun oynar. Her oyun ise 5-6 saat sürer. Golf sporuna gönül verenler, bir haftalık tatilinde farklı farklı sahalarda oynamak ister. Saha sayısının fazla olması golf oynayanlar için farklılık yaratır, oyundan daha çok zevk almalarını sağlar. Bir bölgenin golf destinasyonu olarak anılabilmesi için en az 4 golf sahasının olması gerekir.
* Belek’te sizin kaç golf sahanız var?
 Bizim 2,5 sahamız var. Açmak gerekirse 1 tane 18 delikli bir de 27 delikli golf sahamız var. Golfçüler 27 delikli olanı 1,5 saha olarak adlandırıyor. Bu yıl dünyanın en iyi golfçülerinden 72 sporcu misafir geldi. Dünyanın en önemli isimleri, Turkish Airlines Open Turnuvası kapsamında Carya Golf Kulübü’nde oynadı. Turkish Open Turnuvası kapsamında 2 yıl daha bizim sahamızda oynayacaklar. 2017 ve 2018 Kasım aylarının başında 1 hafta yine THY sponsorluğunda burada olacaklar.~* En çok hangi ülkelerden golf turisti geliyor? 
 Antalya’ya en fazla Almanya’dan gelirdi. İngilizler ikinci sıradaydı. 2016’da en fazla İngilizler geldi. Alman golf turist sayısı 3’te 1’e düştü. Belek’e gelen golf turist sayısında yüzde 45-50’lik bir azalma oldu. 2015’te 550 bin round, geçen yıl ise 300 bin round civarında oyun oynandı. Bunun nedeni tamamen terör korkusu. Turnuvaya getirmeye bile zor ikna edildiler. Çok isteyerek değil imza atılan bir anlaşma olduğu için geldiler. Golf sahalarımız ve Belek’teki otellerimizle dünyanın en iyi golf oynama destinasyonuna sahibiz. Fiyat kalite performansında Belek’ten daha üstünü yok.
* 2016’da Türkiye turizm gelirinde yüzde 30 kayıp yaşadı. Belek bölgesinde bu kayıp nasıl hissedildi?
 Belek bölgesinde yerli turist sayısında artış oldu. Yabancı turist sayısında ise yüzde 30-35 oranında bir azalma gerçekleşti. 2017 nasıl olacak derseniz tahmin etmek mümkün değil. Gidişat iyiyi gösteriyor, 2016’ya göre rezervasyonlar daha iyi ama Allah korusun yarın bir yerde patlama olursa rezervasyonlar hemen iptal oluyor. Belek bölgesinde normalde yüzde 70 civarında olan doluluk oranı 2016’da yüzde 50’nin altına düştü.
* En çok hangi ülkeden turist geliyordu? Ruslar dönüyor mu?
 Avrupa’dan Alman, Avusturyalı ve İngilizler geliyordu. Tabii en çok Ruslar geliyordu. Geçen yılki uçak kriziyle anlaşma sağlanana kadar Ruslar’ın yüzde 95’i gelmedi. Geri dönüyorlar ama eski Rus turist sayısına bu yıl ulaşmak mümkün değil. Eskiden 4,5-5 milyon turist Türkiye’ye gelirken bu yıl 2,5-3 milyon kişi bekleniyor. Para harcayanlar da Rus turistler. Artık bize eskisi kadar üst gelir grubundan Rus turistin geleceğini sanmıyorum. Eskiden 10 zengin Rus 45-50’lik bir azalma oldu. 2015’te 550 bin round, geçen yıl ise 300 bin round civarında oyun oynandı. Bunun nedeni tamamen terör korkusu. Turnuvaya getirmeye bile zor ikna edildiler. Çok isteyerek değil imza atılan bir anlaşma olduğu için geldiler. Golf sahalarımız ve Belek’teki otellerimizle dünyanın en iyi golf oynama destinasyonuna sahibiz. Fiyat kalite performansında Belek’ten daha üstünü yok.
* 2016’da Türkiye turizm gelirinde yüzde 30 kayıp yaşadı. Belek bölgesinde bu kayıp nasıl hissedildi?
 Belek bölgesinde yerli turist sayısında artış oldu. Yabancı turist sayısında ise yüzde 30-35 oranında bir azalma gerçekleşti. 2017 nasıl olacak derseniz tahmin etmek mümkün değil. Gidişat iyiyi gösteriyor, 2016’ya göre rezervasyonlar daha iyi ama Allah korusun yarın bir yerde patlama olursa rezervasyonlar hemen iptal oluyor. Belek bölgesinde normalde yüzde 70 civarında olan doluluk oranı 2016’da yüzde 50’nin altına düştü.
* En çok hangi ülkeden turist geliyordu? Ruslar dönüyor mu?
 Avrupa’dan Alman, Avusturyalı ve İngilizler geliyordu. Tabii en çok Ruslar geliyordu. Geçen yılki uçak kriziyle anlaşma sağlanana kadar Ruslar’ın yüzde 95’i gelmedi. Geri dönüyorlar ama eski Rus turist sayısına bu yıl ulaşmak mümkün değil. Eskiden 4,5-5 milyon turist Türkiye’ye gelirken bu yıl 2,5-3 milyon kişi bekleniyor. Para harcayanlar da Rus turistler. Artık bize eskisi kadar üst gelir grubundan Rus turistin geleceğini sanmıyorum. Eskiden 10 zengin Rus turistin 4’ü Türkiye’ye geliyorsa artık 2’si gelir.
* 2017’de 2016’ya göre sektör ne kadar toparlanır?
 Rus turist sayısı 2015’te 5 milyonun üzerindeydi. Bu yıl 2,5-3 milyon Rus turist gelebilir. 2015 seviyesine gelmez ama geçen yılki gibi de olmaz.
* 2017 turizm gelirleri 2016’nın yüzde kaç üzerinde olur?
 2015’i bulamayız ama 2016’dan daha iyi oluruz.
* Otellerinizdeki doluluk nasıl oldu geçen yıl?
 Fiyatta yüzde 20-25 indirim yaptık, kâr etmedik ama müşterimizi de kaybetmedik. Doluluk yüzde 70’ler civarındaydı. Diğer otelimiz Antalya ortalamasındaydı. Antalya bölgesinin ortalaması ise yüzde 50’nin altındaydı. * Turizm grubunun golf tesisleriyle beraber cirosu ne oldu?
 2016’da 50 milyon Euro oldu.
* 2015’te ne kadardı?
 O zaman otel yeni açılmıştı ciro yine o civardaydı.
* 2017’de ciro hedefiniz nedir?
 60 milyon Euro hedefliyoruz.
* Sektör kötü bir dönemden geçiyor. Atıl kapasite var mı? Kapanmalar olur mu?
 2017’de otellerin yüzde 20’sinin açılamayacağını düşünüyorum. Çünkü turizmciler arasında ‘Zarar edeceğime açmayayım’ düşüncesi hakim.
* Yatak kapasitesi azalacak mı?
 Antalya bölgesinde yatak kapasitesinde yüzde 30-35 civarında azalma gözlemliyoruz.
* Tamamen kapatanlar var mı?
 Eskiden kış sezonunda otellerin yüzde 30’u kapanırdı şu anda tüm sezon kapanacak oteller var. Bazı otellerde de yüzde 50’sinden fazlası yarım sezon kapalı.
* Belek’in toplam yatak kapasitesi ne kadar?
 Elli bin. Belek yine de en canlı bölge. En kaliteli oteller Belek’te. O açıdan kötü gidişattan en az etkilenen bölge Belek.
* Turizmde her yıl yatırım gerekiyor. Siz bu yıl ne kadar yatırım yapacaksınız?
 Bu yıl yaklaşık 20 milyon TL’lik yatırım yaptık. Ufak, tefek eksikleri tamamladık. Her yıl tesisleri zinde tutabilmek için bir şekilde 5 milyon Euro civarında yatırım yapmak gerekiyor.
* Gayrimenkul projeleriniz nasıl gidiyor?
 Artık dışarıya inşaat yapmıyoruz. İnşaatta kaliteli iş yaparsanız maliyeti fazla oluyor. Biz inşaat grubunda kendi işimizden başka pek bir iş yapmıyoruz.
* Regnum markasıyla kaç projeniz oldu?
 4-5 projemiz var. Bir tane 1.300 dairelik proje yaptık, bir de 700 dairelik bir projemiz oldu. Gayrimenkule hızlı girdik ama şimdi sadece butik bir iş olursa yapıyoruz.
* Arazileriniz var mı? Bunlarla ilgili planlar neler?
 Avrupa ve Anadolu yakasında 3-4 arazimiz var. İnşaat işinde pek iddialı değiliz. Akaryakıt dağıtım sektörü bizim ana alanımız, turizmin de geleceğini gördükçe turizme devam ederiz.~“ÖZSERMAYE TURİZMDE ÇOK ÖNEMLİ”
AKARYAKIT DAHA DÜZENLİ
Benim ilk göz ağrım akaryakıt. Daha düzenli bir sektör. İşler iyi olursa yüzde 5 daha fazla kazanırsınız, kötü olursa satış yüzde 5 düşer. İyiyle kötü arasındaki fark bu kadardır. Ama turizmde bir bakıyorsunuz iyi para kazanıyorsunuz bir bakıyorsunuz zarar ediyorsunuz. Akaryakıtta normal şartlarda işler turizm sektöründen daha iyi.
BORÇLANARAK GİRMEYİN
Turizm sektöründekilere ve sektöre gireceklere en önemli tavsiyem borçlanarak bu işe başlamasınlar. Normalde bir işe girecekseniz yatırımın yüzde 30’u öz sermaye yüzde 70’i borçlanarak olur. Turizmde tam tersi olmalı. Yapılan yatırımın en fazla yüzde 20-30’u kadar borçlanılmalı. Yüzde 70 öz sermaye olmadıktan sonra turizme girilmez. Bu durum, başka sektörlerde tersidir çünkü düzenli gelir kaynağın vardır ama turizmde ne yazık ki böyle değil. İyi kazandım diyorsun ancak bir olay oluyor değil ödemelerini otelin giderlerini karşılayamıyorsun. O açıdan öz sermaye çok önemli.
KALİTE ARTMALI
Türkiye şartlarına göre Regnum Carya, çok lüks bir otel. Ama bakıyorum çevredeki tesisler - doldur boşalt - otelleri maalesef. Az yatırımlı olan tesislerde gelir gider de ona göre belirleniyor. Ama iyi bir iş yapmak istiyorsanız bunun bir maliyeti var. Türkiye’ye kaliteli ve üst gelir grubu turist getirmek için otellerin kalitesini, hizmetini artırmak gerekiyor. Bunun yanında da THY’nin Antalya’ya direkt uçuşların olması şart.

“OTEL ALIM SATIMDA CANLI BİR DÖNEMDE DEĞİLİZ”
HER GÜN ÖĞRENİYORUZ
Şimdi turizm zor günler geçiriyor ama hep böyle kötü gidecek değil. Turizmde her gün biraz daha öğreniyoruz ve yola devam edeceğiz. Çok farklı işe odaklanırsanız güçler parçalanır, azalır. Bizim şu anda odaklandığımız iki ana işimiz var biri akaryakıt diğeri de turizm. Turizm işlerimizi küçük oğlum Ali Şafak Öztürk’e emanet ettik, o devam ettiriyor.
DURAKLAMA DÖNEMİ
Şu anda turizmde duraklama, bekleme dönemini yaşıyoruz. Turizmi daha iyi öğrendikten ve var olan tesislerimizle beklediğimiz iyileşmeyi yakaladıktan sonra ikinci nesil yani çocuklarımız bu konudaki stratejiyi belirleyecek.
MEVCUTU BÜYÜTÜYORUZ
Şu anda yurt içinde olsun yurt dışında olsun herhangi bir satın alma düşünmüyoruz. Mevcutları en iyi şekilde geliştirmeye, büyütmeye çalışıyoruz. Dışarıdan baktığımızda satan da var alan da var ama önceki satışla şimdiki satış fiyatları aynı değil. Bu satıcı ve alıcıdaki imkanlara bağlı.
OTEL DEĞERİ DÜŞTÜ
Bazı arkadaşlar içinde satmayı düşünenler var. Kimseye zarar vermek istemem. Şu anki değerle 2 yıl önceki değerler arasında çok fark var. Alma kararı verildiğinde de önünü görmek kolay değil, belirsizlikler var. Bu dönem alım satımda canlı bir dönem olmaz.

“YURT DIŞINDAN ANTALYA’YA THY DİREKT UÇMALI"
SATIŞ KANALI
Her ülkede fuarlara katılıyoruz. Satılan odaların yüzde 70-80’i acenteler kanalıyla gerçekleşiyor. Diğer ülkelerde böyle değil. Acentelerin sattığı oda oranı yüzde 20 civarında. Genellikle internetten satış yapılıyor.
EN ÖNEMLİSİ ULAŞIM
En önemlisi de ulaşım, THY’nin hiçbir ülkeden Antalya’ya direkt uçuşu yok. Sun Express ve bazen Pegasus direkt olarak Antalya’ya uçuyor. Halbuki lüks arabayla, lüks uçakla paralı, zengin turist gelir. Dolayısıyla THY’yi Antalya’ya uçurmazsanız buraya da daha az gelirli turist gelir. Atatürk Havalimanı’na gelen turistlerin yüzde 20’si İstanbul’a geliyorsa yüzde 80’i başka ülkeye gidiyor. Yani Atatürk Havalimanı bir hub görevi görüyor.
YÜKSEK GELİRLİ GELMEZ
Önümüzdeki günlerde THY’nin yurt dışından Antalya’ya direkt uçuşlarını bekliyoruz. Dilerim olur. Bunu her fırsatta dile getiriyorum çünkü otelciler, bakanlık ve THY üçlü bir konsorsiyumla Antalya’daki turizmi canlandırabilir. Direkt uçuş olmadığı sürece Antalya’ya üst gelir grubuna sahip ve para harcayacak turist gelmesi zor.
TERÖR ENDİŞESİ
Aynı zamanda BETÜYAB Başkanı’yım. Amacımız Belek bölgesini tanıtmak. Ancak içinde bulunduğumuz dönemde turist nasıl gelsin? Ne yazık ki terör, dünyanın her yerinde mevcut ama içinde bulunduğumuz coğrafya nedeniyle biz bu sorunu ağır bir şekilde yaşıyoruz. Umutsuz değilim ülkemize güveniyorum, en kısa zamanda terör biter, turizmimiz 2014 ve 2015 yılı seviyesine gelir düşüncesindeyim.