Elginkan'ın sıçrama planı

Elginkan Holding, E.C.A ve Serel markalarının sahibi. Kökleri 1950’lere dayanan çok eski ve köklü bir kurum. Armatür, seramik ve ısı sektörlerindeki ürünlerini 100 ülkeye ihraç ediyor. Bu pazarlarda da dünyanın önde gelen markalarıyla rekabet halinde. Elginkan Holding’in en önemli özelliği Türkiye’de tüm varlıkları ve gelirleri bir vakfa ait olan tek şirket olması. 16 yıldırda profesyoneller tarafından yönetiliyor. Gelirlerinin yüzde 80’inin ise eğitime bağışlanması mecburiyeti var. 16 yıl önce vefat eden Ekrem Elginkan’ın kurduğu Elginkan Holding’i manevi kızı Gaye Akçen yönetiyor. Ekrem Elginkan tarafından yönetime hazırlanan Akçen, 20 yıldır toplulukta görev yapıyor. Son 3 yıldır da Ekrem Elginkan’ın vasiyeti gereği cirosu 2 milyar TL’yi bulan holdingi yönetiyor. Son dönemde Asya Pasifik pazarına odaklanan Akçen’in hedefi, Elginkan’ı sağlıklı bir şekilde geliştirmek ve büyütmek. Bunun için dünyayı dolaşıp yeni yatırım fırsatlarını araştırıyor. Türkiye’nin yanı sıra Rusya, Çin, ABD ve Endonezya’da fabrika kurmayı planladıklarını söyleyen Akçen, yeni iş olarak turizm ve gayrimenkul yatırımlarına girmeyi düşündüklerini belirtiyor. Konut sektöründeki durgunluğa rağmen gelen siparişlere yetişemediklerini söyleyen Akçen, “Seramik kaplama malzemesi ürünleri ile mutfak ve banyo dolapları üretmek için 2 yeni fabrika kurma düşüncesindeyiz” diyor. Elginkan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Gaye Akçen’le “Başkanım” diye hitap ettiği patronu Ekrem Elginkan’ı ve Elginkan Holding’in yeni dönem planlarını konuştuk: 
* Kaç yıldır Elginkan’dasınız? 
 Ekrem Elginkan’ın öğrencisi olarak başlamış olduğum görevimi 20 yıldır sürdürüyorum. Rahmetli başkanım Ekrem Elginkan’ın sağlığında önce vakıfta göreve başladım. Bir gün kendisinin “Neden holdingde çalışmıyorsun” sorusuna karşılık, topluluk için bilgi açısından yeterli sayılamayacağımı söyleyince “Seni ben yetiştiririm” dedi. Bu konuşmadan sonra geçirdiğim aşamalarla bugüne kadar geldim ve kendimi burada buldum. Rahmetli başkanım beni çok iyi yetiştirdi. Hayat öğretmenim oldu. Sanayici değildim, bütün bilgiye onun sayesinde sahip oldum. Sonuçta Ekrem Elginkan Üniversitesi’nden mezun oldum. 
* Kaç yıl birlikte çalıştınız? 
 Başkanım, rahmetli eşim ve Sayın Süleyman Demirel İTÜ’den sınıf arkadaşıydı. Bir aile gibiydik. Kendisine işimde “Başkanım” iş dışında da “Baba” diye hitap ederdim. Vasiyetinde de manevi kızıyım. Bu benim için çok büyük bir onur. Yaşadığım sürece taşıyacağım. Başkanım bilgi ve tecrübemin artmasına katkıda bulunmak için şirketlerin yönetiminde almış olduğu yazılı kararları hep bana okuturdu. Okuduklarımdan yatırım kararlarından personel alımına kadar epey bir bilgi edindim. 
* 20 yıldır topluluktasınız ancak son 3 yıldır başkanlık yapıyorsunuz. Neden? 
 Holdingde topluluğu daha iyi irdeleyebilmek için uzun yıllar başkan yardımcılığı görevini yürüttüm. Son 3 yıldır da şimdiki görevimdeyim. l Ekrem Bey nasıl yöneticilerle çalışmak isterdi? Yönetim anlayışı, modeli neydi? n Başkanım, Türkiye’de tüm mal varlığını sağlığında kurucusu olduğu vakfa bağışlayan tek kişi. Elginkan Vakfı’nın dünyada da eşi benzeri yok. Yönetim anlayışı da çok farklıydı. Dürüstlüğe çok önem veren, iyi de karakter tahlili yapabilen bir insandı. Yöneticilerin personel seçimi sonrasında göndermiş oldukları özgeçmişleri incelemeden fotoğraflarına bakarak karakter analizi yapardı. Ben de şimdi onun gibi önce fotoğrafa bakıp sonra CV’yi okuyorum. Aile birliğini çok önemser, anne ve babası ayrı olan çocuklar için üzüntü duyardı. Mevcut üst düzey yöneticilerimizin ailelerini de yakından takip ederdi. Hastalıkları ve sorunlarıyla ilgilenirdi. Yöneticilerimizin eşlerine “gelinlerimiz” diye hitap ederdi. Bizim için patrondan çok baba gibiydi. Aynı zamanda çok prensipli, takipçi ve kuralcıydı. Yöneticilerine görev verdiğinde anında dönülmesini isterdi. İnsan ilişkilerinde de gözlerinin içine bakarak konuşmaya önem verirdi. Birinin gözünün içine baktığında kişiliğini okuyabiliyordu. ~* Başka nasıl prensipleri vardı?
 Sağlığında kurumsallığı pekiştirmek, topluluğun profesyoneller tarafından yönetimini dışarıdan izlemek ve takip etmek için şirketlerine giden bir insan değildi. Kendisi 24 yıl hiçbir şirketine gitmedi. Harbiye’deki ofisinden bütün yöneticileri idare ederdi. Sürekli not alır hatta yöneticileriyle yapmış olduğu telefon konuşmalarını da notlarına ilave ederdi. Bu notları da sürekli okur, üzerinde düşünür, yöneticilerine yön verirdi. Gece geç saatlere kadar çalışır, sonrasında da hepimizi tek tek arardı. Buna bağlı olarak da şirket arşivimiz 1944’lere kadar uzanıyor. Bu paralelde yönetim felsefemiz gereği detaylı rapor hazırlama geleneğimiz devam ediyor. Zamana büyük önem verir, zamanı boşa kullanan insanlara kızardı. Bir de kendisi çok tutumluydu, müsrifliği sevmezdi.
* Bütün mal varlığını kurduğu vakfa bağışladı. İtiraz eden akrabası olmadı mı?
 Akrabaları vardı ancak vasiyetinde “Hiç kimsem varisim değildir akrabalarım da dahil” demiştir. Ölümünden sonra dayısının çocukları dava açtı. Ancak mahkeme tarafından sağlığında yapmış olduğu vasiyet geçerli oldu.
* Size en büyük vasiyeti ne oldu?
 Bana “Devletimize olan vecibelerimizi aynen yerine getirmemizi, helallere kıymet verip harama iltifat etmememizi, itibarımızı sarsacak hata yapmamamızı” söylemiştir. “Ben bu itibarımı dürüstlüğümle kazandım. İtibar parayla kazanılmıyor” diye nasihatte bulunmuştu. Çok büyük bir emanet taşıyoruz. Telafisi olmayan hata yapma lüksümüz yok. Bu nedenle her zaman temkinliyiz. Ancak mümkün olduğu kadar büyümeye daha çok istihdam yaratmaya gayret gösteriyoruz. Yeni yatırımlarımız, yeni pazarlarımız var. Kendi yağımızla kavruluyoruz.
* Yeni pazarlarınız nereler?
 Dünya ülkelerinin yarısından fazlasında varız. En yeni pazarlarımızdan biri Asya Pasifik. Avrupa’da küçülme başlayınca 3 yıl önce bu ülkelere açılım kararı aldık. Gayet iyi pazar payı elde ettik. Kamboçya’da bir showroom açtık. Filipinler’de 2 distribütörümüz var. Tayland ve Vietnam’a da açıldık. Şimdi yeni hedefimiz Katar pazarı. 
* Büyümenizde vakıf olmanız engel teşkil ediyor mu? Vakıf olmak sizi yavaşlatıyor mu? 
 Elginkan çok büyük bir topluluk. Temkinliyiz her kararımızı iki kere düşünüyoruz. Çünkü üzerimizde büyük bir emanet var. Bu yükü taşımak kolay değil. Zaman bizde çok önemli. Düşünmeyi çok uzun zamana yaymayız. Holding karar alır, vakıf yönetim kurulundan onaylandıktan sonra çalışmalarımızı yaparız. 
* Holding olarak bundan sonraki hedefiniz nedir? 
 Her yıl büyüme hedefimiz var. Bunun için kapasite, fabrika ve ürün çeşitliliğine yatırım yapıyoruz. Bilecik’te 700 dönüm arazi aldık. Burada seramik kaplama malzemeleri fabrikası kurmayı planladık. 
* 2015’te birçok şirket zorlandı. Siz nasıl geçiriyorsunuz? 
 Türkiye’nin bu durumunda bile yoğun talep nedeniyle ürün yetiştiremiyoruz. Bu nedenle Manisa’daki fabrikalarımızı büyütüyoruz. Vitrifiye fabrikamızı büyütüp yüzde 30 kapasite artırımı yaptık. Ancak bu bile yetmiyor. Radyatör üretimi yapan 2 fabrikamız bulunuyor. Yurtiçi ve yurtdışı pazarlarındaki yoğun rekabete rağmen birçok fırsat yakaladık ve satışlarımızı artırarak iç ve dış pazarda güçlü bir konuma geldik. Ürün yetiştirmede zorlanmaya başladığımız için yatırım planlarımızı öne çektik. Gerek yurtdışında gerekse yurtiçinde bu konuda fırsatlar olduğunu düşünüyoruz. Büyümek için şirket satın alma dahil her türlü fırsatı değerlendiriyoruz 
* Toplam kaç fabrikanız var? Yeni fabrikalar için ne kadar yatırım yapacaksınız? 
 Türkiye’de toplam 13 fabrikamız var. Yeni fabrikalar için yatırımlarımız başladı, araziler alındı. Yeni fabrikalar için toplam yatırım tutarı 100 milyon TL’yi geçer. ~* Kaç yeni fabrika kuracaksınız?
 Yeni olarak bir seramik kaplama malzemeleri fabrikası, bir tane de radyatör fabrikası kurmak istiyoruz. Ancak bunları hazır da alabiliriz. Yurtdışında Rusya’da veya Çin’de radyatör fabrikası kurmayı düşünüyoruz. Bir de banyo, mutfak dolapları fabrikası kurmayı planlıyoruz. Ürün gamını genişleteceğiz. 2 yıl içinde 2 ya da 3 yeni fabrika kurmayı düşünüyoruz. 
* Gayrimenkulde yaşanan kriz sizi nasıl etkiledi? 
 Konut satışlarındaki durgunluktan topluluğumuz etkilenmedi. Pazarın talebine bağlı olarak özellikle armatür, vitrifiye, kombi ve radyatör ürün gruplarında iç piyasaya mal yetiştiremiyoruz. Baktığınızda krizler bizim için fırsat oluşturuyor. Başkanımızdan edindiğimiz üslupla kriz dönemlerinde büyür, yatırım yaparız. Başkanımızın sağlığında da Körfez Krizi’nde büyümüştük. Geçen yıl hedefimizi tutturduk. Bu yıl da hedefimize yıl sonunda ulaşacağız. Şirketlerimizin hepsi likit pozisyonda. Dış kaynak kullanmamaya çalışıyoruz. 
* 2015’te yüzde 15 büyüme öngörüyorsunuz. Buna göre 2015 cironuz ne olacak? 
 Toplam 20 şirketimiz ve yaklaşık 5 bin çalışanımız var. Bu yıl sonunda 2 milyar TL’ye yakın ciro bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde yeni yatırımlarla büyüme performansımız hızlanacak. 
* İhracatınız nedir? 
 Takribi 250 milyon dolar civarında ihracatımız var. 
* Elginkan Holding, 16 yıldır patronsuz yönetiliyor. 16 yılda nereden nereye geldi? 
 Talepler yoğunlaştıkça mevcut fabrikalarımızı büyüttük. Yurtdışına ağırlık verdik. Yeni radyatör fabrikası kurmak için Asya Pasifik, Çin ve Amerika’da sürekli görüşmeler yapıyoruz. ABD Ticaret Bakanı fabrikalarımızı gezmek istiyor. Kendisi bizden ülkesinde yatırım yapmamızı istedi. 
* Neden böyle bir talepte bulundu? 
 Vakıf ve kurumsal bir şirket oluşumuz, bu kadar yıldır patron olmadan ayakta durmuş olmamız dikkatlerini çekti. Uzun bir zamandır bizi izliyorlar. ABD Ticaret Bakanı yatırım toplantısında herkesle görüşmedi sadece bizimle birebir görüştü. “Elginkan’ın bizim nezdimizde ayrı yeri vardır” dedi. Bu durum çok hoşumuza gitti. Yurtdışında çok itibar görüyoruz. 
* Amerika’daki ne fabrikası kurmayı planlıyorsunuz? 
 Amerika’da döküm fabrikası kurmak istiyoruz. Şimdi bunun araştırmalarını yapıyoruz. Bizim Bilecik Osmaneli’nde döküm fabrikamız var. Yılbaşından sonra dünyanın en büyük firmalarından biriyle burada ortaklık yapmayı düşünüyoruz. Burada üretip Amerika’ya satacağız. Amerika’da da buradaki fabrikanın benzerini kurmayı düşünüyoruz. 
* Başka yeni yatırım planlarınız var mı? 
 Topluluğumuza ve dış piyasaya hizmet veren yemek fabrikasını, günde 30 bin kişiye yemek verecek kapasiteye çıkartmayı planlıyoruz. l Yurtdışında satın alma düşünüyor musunuz? n Bugün rakiplerimizden de yurtdışında şirket satın alan var. Eczacıbaşı yurtdışında şirket satın aldı, doğruyu da yaptı. Biz de yurtdışında şirket satın alacağız, almalıyız da…~GLOBAL RAKİBİMİZ BİZDEN KORKTU
TOTO İSTEMEDİ
Endonezya’da pazar araştırması esnasında global rakibimiz Toto’yu bize gezdirmek istediler. Oradaki yetkili, bu gelenler kim diye sormuş. Bizi götüren görevli “Türkiye’deki E.C.A firması” deyince “Bunlar Avrupa’ da bizim en büyük rakibimiz” demişler. Bu sözler bize çok büyük gurur verdi.
“BAŞKANIM GİBİ YAPACAĞIM”
Toto’nun E.C.A Avrupa’da bizim rakibimiz demesine çok memnun oldum. Göğsümüzü kabarttı. Ben de arkadaşlarıma “Endonezya’da Toto’nun karşısında arsa bulun burada fabrika kuralım” dedim. Benim başkanım da olsa böyle yapardı. Muhakkak rakibin karşısına bir şey dikerdi, öyle bir insandı. Ben de ondan öğrendim. İçime hırs geldi. Endonezya’da fabrika kurmayı planlıyoruz.

KÂRIMIZ TOPLUMA GERİ DÖNÜYOR
NASIL YÖNETİLİYOR? 
Topluluğumuzda her bir şirketin yönetim kurulu var. Orada alınan kararlar her şirketteki idare meclisine, oradan da holdingin idare meclisine geliyor. Holding’de alınan karar Elginkan Vakfı’nın yönetim kuruluna sunuluyor. Vakfımız hem bağımsız denetçiler hem de başbakanlığa bağlı müfettişler tarafından denetleniyor. 
MÜTEVELLİ HEYETİ 
Vakfın karar organını oluşturan mütevelli heyeti, aralarında İTÜ, ODTÜ ve Boğaziçi gibi üniversitelerin yanı sıra TÜBİTAK, İş Bankası, Manisa Belediyesi gibi 20 kuruluşun temsilcisi ve 14 değişmez üyeden oluşuyor. 
GELİRİN 2/3’Ü EĞİTİME 
Elginkan Topluluğu şirketlerinin sahibi Elginkan Vakfı. Dolayısıyla şirketlerimizin yarattığı kâr, vakfımız aracılığıyla Türk toplumuna geri dönüyor. Vakıf sözleşmesi gereğince vakıf gelirlerinin 2/3’ünü ağırlıklı eğitime harcamak zorunluluğu var.BURS VERİYORUZ 
Elginkan Vakfı bursları, üniversitelerde lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim gören başarılı ve maddi imkanları yetersiz öğrencilere veriliyor. Karşılıksız burs veriyoruz. Manisa, Bolu ve İzmit’te 3 tane teknik eğitim merkezimiz var. Kuruluşundan itibaren 3 teknik eğitim merkezinde 360 bin kişi ücretsiz olarak kurs ve seminerlerden yararlandı.~ELGİNKAN'IN YATIRIM STRATEJİSİ
1- 2015’te yüzde 15 büyüme öngörüyoruz. Ciromuz 2 milyar TL’yi bulacak.
2- En yeni pazarımız olan Asya Pasifik’te büyümek istiyoruz. Yeni hedefimiz ise Katar.
3- Sürdürülebilir büyüme için kapasite, fabrika ve ürün çeşitliliğine yatırım yapıyoruz.
4- Seramik kaplama malzemeleri, radyatör ve banyo/mutfak olmak üzere 3 fabrika yatırımı planlıyoruz.
5-CÜrün yetiştirmede zorlandığımız için yatırımı öneCçektik, Manisa’daki fabrikaları büyütüyoruz.
6- Büyümek için şirket satın alma dahil her türlü fırsatı değerlendiriyoruz.
7- Rusya’da ve Çin’de radyatör fabrikası kuracağız. ABD’de ise döküm fabrikası kurmak istiyoruz.
8- Dünyanın en büyük şirketlerinden biriyle Bilecik’te ortak üretim planı yapıyoruz. Hedef pazar ABD olacak.
9- Gayrimenkullerimizi değerlendirmek için turizm ve gayrimenkul sektörlerine giriyoruz. Maltepe ve Samandıra’da konut ve ofis projeleri yatırımını başlatıyoruz.

YABANCILARLA ORTAKLIKTA ÇOK TEMKİNLİ OLMALIYIZ
“ORTAKLIĞI SEVMİYORUZ”
Sadece doğalgaz sayaçları şirketinde bir Alman ortağımız var. Genelde ortak almayı sevmiyoruz. Ama eskiden kombi işimizde Bosch’la yüzde 50’li ortaklık yaptık sonra başkanımızın kararıyla anlaşarak ayrıldık.
ORTAKLIK ŞARTI
Yeniden ortaklık yaparsam kesinlikle yüzde 50 yapmayı düşünmüyorum. Prensipte kendi ülkemde, seçim hakkının bana ait olduğu yüzde 30-40 oranlarında yabancılarla bir ortaklık yapmayı düşünebiliriz.
35 YILLIK GENEL MÜDÜRLER VAR
Uyduğumuz ilkelerin başında markamızla özdeşleşen, sloganımız olan “yıllarca beraber” olmak prensibi geliyor. 35 yıldır bizde çalışan genel müdürlerimiz var. Başkanımız çalışanlarımızın çocuklarının, torunlarının da bizde çalışmasını isterdi.
SAĞLIKLI BÜYÜME
En önemli kurallarımızdan biri de sağlıklı büyümek. Buradaki kastımız, ülkenin kalkınmasına yön verecek sektörleri tespit etmek ve faaliyetlerimizi buna göre yönlendirmek. Elde ettiğimiz bütün kazancı tekrar yatırıma dönüştürüyoruz.