- Anasayfa
- İş Dünyası
- Söyleşiler
- "Enerjideki fırsatları izliyoruz"
"Enerjideki fırsatları izliyoruz"
Aygaz, enerjideki fırsatları izleyen Yağız Eyüboğlu ile enerji şirketine doğru evrim geçiriyor.
Yağız Eyüboğlu, Koç Holding’in joker yöneticilerinden biri. Bugüne kadar holdingin mali işlerinden denetime, Beko genel müdürlüğünden holdingin insan kaynakları direktörlüğüne kadar çeşitli şirketler ve fonksiyonlarda sorumluluk aldı. Sekiz ay önce Koç Holding’in insan kaynakları direktörüyken Aygaz’a genel müdür olarak atandı. Bu atamanın Aygaz’ın bir LPG şirketinden enerji şirketine dönüşme yolculuğunun başladığı süreçte gerçekleşmesi de çok manidardı. Eyüboğlu da “En önemli işim Aygaz’ın bir enerji şirketine dönüşüm yolculuğunu başarıyla tamamlamak” diyerek üstlendiği bu önemli sorumluluğa dikkat çekiyor. Aygaz, bünyesindeki 6 şirketle enerjinin LPG, elektrik ve doğalgaz alanlarında faaliyet gösteriyor. “Gelirlerimizin büyük kısmını ana işimiz LPG’den elde ediyoruz. Ancak enerjideki tüm fırsatları, dağıtım ihalelerini izliyoruz. Enerjinin önemli oyuncularından biri olacağız” diyen Eyüboğlu, bir yandan LPG’de pazar liderliğini korumanın yollarını arıyor diğer yandan yakın coğrafyada nasıl büyüyebileceklerini analiz ediyor. “Aygaz’ın başarılı iş modelinin başka nerelerde uygulanabileceğini tespit etme aşamasındayız” diyen yönetici, uygun projelerin çıkması durumunda yakın gelecekte planlarının gerçekleşebileceğine dikkat çekiyor. Şirketin öncelikleri arasında Doğu ve Güneydoğu’daki komşular var. Eyüboğlu, oralarda bir fırsat gördüklerinde yatırım yapmayı da düşündüklerini açıklıyor. Aygaz Genel Müdürü olarak ilk söyleşisini Capital’e veren Yağız Eyüboğlu’nun sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
CAPITAL: 2009 sizin için nasıl bir yıl oldu? Büyüme konusunda nasıl bir performans sergilediniz?
- 2009, tüm dünyada krizin çalkantısıyla özdeşleşen bir yıl oldu. Ama bizim sektörün dinamikleri farklı. Ürünün niteliğinden, yani bir ihtiyaç maddesi olmasından dolayı 2009, krizin etkilerini daha az hissettiğimiz bir yıl oldu. Şirket olarak gayet başarılı bir yıl geçirdik. LPG’de yurtiçi ciromuzun yarısından biraz azı tüpgaz işinden geliyor. Bir miktar dökme gaz satışımız var. Yine bunun yarısından biraz daha fazlası da otogaz satışından geliyor. 2009’da 3,8 milyar TL’lik bir ciroya ulaştık. 315 milyon TL’lik de net kâr elde ettik. O anlamda başarılı bir yıl oldu.
CAPITAL: 2009’da satışlarınızın 2008’e göre çok fazla artmadığı ama kârlılıkta çok ciddi bir toparlanma yaşadığınız görülüyor. 2008’de 26 milyon TL olan kârlılığınızı 2009’da 315 milyon TL’ye nasıl ulaştırdınız?
- 2008, özellikle kur farkından dolayı krizden ciddi anlamda olumsuz etkilendiğimiz bir yıl olmuştu. 2009’da bunların etkisinin de olmaması dolayısıyla kârlılığımız çok artmış görünüyor. Buna ek olarak 2009 yılında tüm Koç Topluluğu genelinde tasarrufa çok önem verdik. Aygaz olarak da faaliyet giderlerimizin tamamına yakın kısmında ciddi tasarruf tedbirleri aldık. Onun da etkisini kârlılığımızda gördük. ~
CAPITAL: Geçen yıl Aygaz olarak ne kadarlık bir yatırım yaptınız? Bu yıl planlarınızda ne var?
- 2009’da 128,5 milyon TL yatırım gerçekleştirdik. Aygaz bir enerji şirketine dönüştüğü için bu rakam tüm iştiraklerimizle birlikte yaptığımız toplam yatırım. Aygaz olarak ana iş kolumuzdaki yatırım miktarı aşağı yukarı 50 milyon TL. Bu yatırımı her yıl yapıyoruz. 2010’da da 50 milyon TL seviyesinde bir yatırım gerçekleştireceğiz. Gelecek yıl 50’nci yılımızı kutlayacağız. Kurulduğumuzdan beri pazar lideriyiz. Birçoğumuz Aygaz’ı tüpgaz şirketi olarak tanıyor. Son 10 yılda özellikle otogazın ortaya çıkmasıyla artık Aygaz sadece tüpgazla değil oto gazla da tanımlanır hale geldi. O zaman da çerçeve sadece LPG ile çizilmiş oluyordu. Ancak bu, resmin sadece önemli bir kısmı. Bunun yanında bizim iştiraklerimiz de var.
CAPITAL: Entek çatısı altında elektrik üreten 3 santraliniz var. Buradaki toplam kurulu güç nedir ve gelecek 5-10 yılda elektrik üretiminde kurulu güç hedefiniz nedir?
- İstanbul, İzmit ve Bursa’daki 3 santralimizde toplam kurulu gücümüz 305 megavat. Bu gücü büyütmek hedefindeyiz ama hedef rakam veremiyoruz.
CAPITAL: Aygaz bir enerji şirketi olma yolunda hızla ilerliyor. Burada nasıl bir strateji izliyorsunuz? Hedeflerinizi paylaşır mısınız?
- Ana işimiz LPG. Likit petrol gazı dağıtımı, bayi teşkilatını düşündüğümüzde satışlarımızın en önemli kısmı buradan geliyor. Öte yandan sektörün birtakım dinamikleri var. Birincisi, tüpgaz pazarındaki daralma. Otogazda ise Türkiye, dünyadaki ikinci büyük pazar haline gelmiş durumda. Bir numarada Güney Kore, iki numarada Türkiye var. Türkiye’de 2,5 milyon tona yakın otogaz satılıyor. Sektörde bu alanda çok ciddi bir oyuncuyuz. Birçok kişi otogazı ticari araçlarda kullanılan marjinal bir ürün zannediyor. Halbuki bugün Türkiye’deki binek araç parkının üçte biri otogazla çalışıyor. Bu sadece ticari araçlarda kullanılan bir yakıt olmaktan çıktı ve önemli bir büyüklüğe ulaştı. Bu işin LPG kısmı. İşin daha nereye genişleyebileceğine baktığımızda Türkiye’de doğalgazın yaygınlaştığını bununla ilgili birçok fırsatın ortaya çıkacağını görüyoruz. Aygaz buna ilişkin olarak da kendini konumlandırmış durumda. Bünyemizde bu konuda iki şirketimiz var. Doğalgazda doğalgaz ticareti de dahil olmak üzere gelecekte neler yapabileceğimize bakıyoruz. Elektrik alanında da önemli bir yatırımımız var. Elektrikte de büyüme fırsatlarına bakıyoruz. ~
CAPITAL: Dağıtım ihalelerine katılmayı düşünüyor musunuz?
- Hepsini inceliyoruz. Şu aşamada ‘Buna katılırız, buna katılmayız’ demek istemiyorum, ama işin doğası gereği genişleme alanları zaten buralar. O yüzden çok yakından inceliyoruz. Aygaz’a nasıl bir katma değer sağlar, olması gereken fiyatla Aygaz’ın beklentileri birbiriyle örtüşüyor mu diye değerlendiriyoruz.
CAPITAL: Ürün çeşitlemesi anlamında nasıl bir performans sergiliyorsunuz? Yeni ürünleri pazara sunarak gelecekte yeni büyüme alanları yaratma hedefiniz var mı?
- Makro boyutuyla baktığınızda, LPG’yi bir tarafa koyarsak enerjinin diğer alanlarında doğalgaz ve elektrikteki varlığımızdan bahsettim. Mikro bazda ise öncelikle otogaz için konuşursam, her zaman ürünümüzü farklı kılmaya çalışıyoruz. Neticede piyasada 65 tane şirket var ve bunlar birbirleriyle rekabet halinde. Aygaz’ı daha güvenilir, daha verimli ve rakiplerinden farklı kılmaya ilişkin çalışmalar yapıyoruz. Geçmişte yeni ürünler piyasaya sunmuştuk. Ar-Ge çalışmalarımız her zaman devam ediyor. Ürün çeşitlenmesi yatırım yaptığımız alanlardan biri. Bunu sadece LPG ile sınırlandırmıyoruz. Bayi teşkilatımızla Aygaz’la önemli bir noktadayız. Bayi teşkilatımıza özellikle tüpgaz işi içinde ilave gelir sağlayabilecek projeler arayışı içindeyiz. Su projesi noktasında da epey mesafe kat ettik. Buradaki temel beklenti Aygaz’a, LPG’ye alternatif yeni bir ürün getirip damacana su ticareti yoluyla da bambaşka bir iş yapmak değil. Mevcut bayilerimizin neredeyse tamamına yakın kısmı su işinde aktif olarak çalışıyor. O zaman biz, neden Aygaz’ın içinde olacağı bir suyu satmasınlar dedik. Bu anlamda bir çalışma yaptık. Yılın sonuna doğru inşallah bir olgunluğa getirmeyi amaçlıyoruz.
CAPITAL: Su sektörüne marka satın alarak mı giriyorsunuz?
- Marka satın alma şeklinde değil, kendi uygun göreceğimiz bir markayla ya da mevcut marka portföyümüzün içinden bir markayla bunu değerlendirme düşüncesindeyiz. Aygaz olarak arayışlarımız var. Orada temel beklenti, bayimizin Aygaz’la ilişkisini güçlendirmek.
CAPITAL: Aygaz’a satın alma ya da ortaklık teklifleri geliyor mu?
- Aygaz, gözde ve hep ön planda olmuş bir şirket. Kurumsal olarak en şeffaf seçilen şirketlerden biri. Önemli bir şirket. Böyle bir şirketin ilgi görmemesi kaçınılmaz. Ama buradan kastettiğim ilgiyi şu yönde algılamak lazım: Bize genelde proje bazlı teklifler gelir, belli projelerde birlikte işbirliği yapılabilir mi şeklinde zaman zaman görüştüğümüz, değerlendirdiğimiz projeler oluyor.
CAPITAL: Satın alma tekliflerine sıcak bakıyor musunuz?
- Spekülatif algılanabilir diye o şekilde yorumlamak istemiyorum. Aygaz olarak bize gelen teklifler ortak iş yapma şeklinde…
CAPITAL: Hangi fırsatları inceliyorsunuz?
- Aygaz’ın 50 yıllık bir geçmişi var. Bir iş modelimiz var. Aygaz bu iş modelinin her alanında başarılı olmuş. Neden bunlar komşu ülkelerde de başarılı olmasın diye baktığımızda, doğal genişleme alanı olarak düşünülebilir diye değerlendiriyoruz. Bizim ülkemizdeki piyasa koşullarıyla bu ülkelerdeki piyasa koşulları da birbirine denk değil. Oralarda iyi düzenlenmemiş piyasalar gördük. Bizde kanun ve düzenleyici kurul var. O ülkelerde henüz regülasyon altyapısı henüz oturmamış. Ama oralarda en kısa zamanda gelişme sağlanacaktır. O zaman Aygaz neden buralarda iş yapamasın? Bugünden bakmak gerekir. Buralar ciddi eğilmemiz gereken pazarlar. ~
CAPITAL: Bu coğrafyada doğalgaz boru hattı projeleriyle ilgili size fırsat çıkabilir mi?
- Bu soruyu yanıtlamak için biraz erken.
CAPITAL: Aygaz dikey mi büyüyecek? Enerjinin dışına çıkabilir misiniz?
- Pek doğru bir strateji olduğunu düşünmüyorum. Aygaz, bir tüpgaz şirketinden bir LPG gaz şirketine dönüştü. Şimdi biz onu, bir enerji şirketine dönüştürme çabası içindeyiz. Esas önceliğimiz bu. Normal stratejilerimizi de bunun üzerine kuruyoruz. Su işinin amacı yeni sektöre girmek değil.
CAPITAL: Krizde bayi sayınızda bir azalma oldu mu? Tüpgaz satışlarının azalmasıyla bayilerinizle olan ilişkilerinizi nasıl korumaya çalıştınız?
- Burada verimliliği artırıcı birtakım uygulamalar yaptık. Belli bölgelerde bayiler tonaj olarak yeterli bir miktara ulaşamadıklarında işi bölgedeki başka bayilere devretti. Verimli bayiler yaratmak için kendi istekleriyle çıkan bayiler oldu. Aygaz olarak bayi sayımızda o anlamda radikal bir değişiklik yok. Otogaz, Aygaz ve Mogaz’ın toplam 3 bin 291 bayisi var. Aygaz olarak tüpgaz işinde 1.337 bayimiz var ve bunların sayısında ciddi bir değişiklik yok. Yapısı değişiyor. Kırsaldaki bayilerin sayısı artıyor. Metropollerdeki bayilerden verimsiz olanlar birbirleriyle birleşiyor. Ama kırsal genişlerken metropol azaldığı için toplam sayıda çok büyük bir değişiklik yok. Mogaz’da da aşağı yukarı aynı trend var. Dolayısıyla bu söylediklerim sektör için de geçerli. Mogaz’ın bayilerini de dahil ettiğimizde toplam 2 bin 142 tane tüp gaz bayimiz var. Aygaz ve Mogaz’ın toplam istasyon sayısı 1.149.
CAPITAL: Araçların 3’te 1’i otogazla çalışıyor dediniz. Buradaki gelecek potansiyeli nedir?
- Bu yıl 250 bin araç daha otogaza dönüşecek. Bu yıl 15 bin tane sıfır kilometre araç otogazlı olarak satılacak. Toplam araç parkında 2,5 milyon binek araç olduğunu düşünürsek bu yıl bunun yüzde 10’u daha otogazlı araçlar arasına katılacak. Türkiye bu anlamda da dünyada örnek gösterilen bir konumda. Türkiye’deki otogaz pazarı, çok kısa bir süre içerisinde önemli noktalara geldi. Dünyada 2’nci olduk. Birçok ülkede Türkiye örnek gösterilerek otogazın alternatif bir yakıt çeşidi olarak ön plana çıkarılması için ciddi çabalar var. Bu anlamda ülke olarak gideceğimiz çok yol var. Örneğin Avrupa ülkelerinde otogazla çalışan araçların kapalı otoparklara girmesi yasak değil. Türkiye’de böyle bir yasak var. Otogazın son derece güvenli olduğunu vurgulayarak bunu hem yasal mercilere hem tüketicilere anlatmamız gerekiyor ki bu yasak ortadan kalkabilsin. Yasakların kalkması da otogazlı araç sayısını önemli derecede artıracak.
CAPITAL: Siz Aygaz’a bir lider olarak neler katacaksınız?
- Önümdeki en önemli iş, Aygaz’ın enerji şirketine dönüşümünü sağlamak. Baktığınızda gayet başarılı yürüyen bir LPG işimiz var. LPG işinde pazar liderliğini korumayı ve yakın coğrafyada nasıl büyüyebileceğimize bakıyoruz. Aygaz’ın başarılı iş modelinin başka nerelerde uygulanabileceğini tespit etme aşamasındayız. Daha da önemlisi Aygaz’ın bir enerji şirketine dönüşmesi yolculuğunu sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek en önemli hedefim.
CAPITAL: O yolculuk ne kadar sürecek?
- Göreceğiz. Bunun zamanı projelerin sonucuna bağlı. Aygaz’a uygun proje çıkması durumunda yakın gelecekte olabilir. ~
“DOĞALGAZ VE ELEKTRİKTE YENİ FIRSAT PEŞİNDEYİZ”
AYRI BİR NOKTADAYIZ Holdingin bir rafineri şirketi bir de akaryakıt şirketi var. Biz de gaz ve elektrik alanında bu iki faaliyet kolu dışındaki diğer enerji şirketlerini bünyemizde barındırıyoruz. İş kolu itibarıyla ayrı bir noktada duruyoruz. Aygaz, gaz ve elektrik alanında faaliyet gösteren temel iştirak.
BÜYÜMENİN DİNAMOSU Türkiye büyüyen, genç ve dinamik bir ülke. Sadece Aygaz için değil, enerji sektörü Türkiye’nin geleceğinde önemli yer teşkil edecek. Aygaz olarak stratejilerimizi bu doğrultuda oluşturduk. Türkiye’nin bu büyüme perspektifinin Aygaz açısından da çok önemli fırsatlar barındırdığı düşüncesindeyiz. Büyümenin dinamosu enerji olacak. Asıl işimiz LPG ama büyüme alanları doğalgaz ve elektrikle bağlantılı. Dolayısıyla oralardaki fırsatları her zaman yakından inceliyoruz. Doğalgaz ve elektrikte ciddi fırsatlar oluşabileceği kanaatindeyiz ve bunlara da hazırız.
“LPG’DE 65 ŞİRKETİN 3’TE 1’İ ELENECEK”
3 OYUNCUNUN PAYI LPG sektöründeki en büyük oyuncuyuz. Toplamda pazar payımız yüzde 30. Tüplü gazda payımız yüzde 38-39 seviyesinde. Otogazda yüzde 24’ler seviyesinde bir pazar payımız söz konusu. Sektördeki ilk 3 büyük oyuncu pazarın yüzde 60’ını paylaşıyor. Pazarın sadece tüpgaz kısmında olan şirketler, otogaz şirketi alma yoluna gidiyor.
DARALMA HIZI Tüpgaz pazarı, her yıl yüzde 7-8 oranında daralıyor, ama tüpgazdaki daralmanın hızının azalacağını düşünüyorum. Doğalgaz ilk olarak büyük şehirlere geldi. Büyükşehirlerde gideceği yere kadar gitti. Daha sonra kırsal kesimlere de yaygınlaştı. Eskisi gibi her yıl yüzde 7-8 oranında bir küçülme beklememek lazım. Biz 65 şirketin azalacağını düşünüyoruz. Rakam vermek afaki olur ama uzun vadeli perspektifte bu sayının en az üçte birinin eleneceğini düşünüyorum.
AYGAZ’IN ÖNÜ AÇIK Sektörde verimsiz çalışan şirketler doğal olarak elenecek. Onların yarattığı boşluğu da mevcutta iyi çalışan, iyi rekabet edebilen şirketler dolduracak. O bağlamda da Aygaz’ın önünün açık olduğunu düşünüyorum. ~
“DOLAYLI TEKLİFLER HER ZAMAN GELİYOR”
LPG’DE FIRSATLAR İZLENİYOR Her yıl önemli sayıda yeni bayiyi bünyemize katıyoruz. LPG’de bir bütün şeklinde iyi bir tonajı, makul fiyata alabileceğimiz şirketlere her zaman bakıyoruz. Ama şirket aldığımızda, o şirketin geçmiş yükümlülüklerini, mevcut risklerini, alacak yapısında bir bozukluk varsa o bozuklukları da alma riskini taşıyorsunuz. O yüzden şirket seçeneklerini değerlendirirken çok temkinli davranıyoruz. Dolaylı teklifler her zaman geliyor. Bu konuda çok dikkatli davranıyoruz. Büyümenin tek yolu bu değil. Organik büyümeyle de tonajımızı artıracağımızı düşünüyoruz.
KOMŞULARA YAKIN TAKİP Yurtdışı kısmında ise şirket almaktan ziyade yakın coğrafyalarda ne yapabiliriz diye bakıyoruz. Bizim komşu ülkelerde Aygaz olarak iş yapma potansiyelimiz var. Bu uzun soluklu bir süreç. Bu konuda ciddi ekiplerin çalışması, fırsatların görülmesi, değerlendirilmesi oradaki politik ortamın, risklerin analiz edilmesi gerekiyor. Bu ülkeler sadece Aygaz’ın değil, Türkiye’nin doğal pazarları. Aygaz için oluşabilecek fırsatları değerlendirmek üzere elimizden gelen tüm gayreti gösteriyoruz. Şu andaki önceliğimiz Doğu ve Güneydoğu’daki komşularımız. İnşallah oralarda bir fırsat görebilirsek yatırım yapmayı düşünüyoruz.
“2010’DA YÜZDE 15 BÜYÜRÜZ”
HEDEF LİDERLİĞİ KORUMAK 2010 Ocak-Mart döneminde kârımız 50 milyon TL, ciromuz 1 milyar 64 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 15 milyon TL seviyesinde bir kâr elde etmiştik. 2010 yılında da büyümemiz devam ediyor. Aygaz kurulduğundan bu yana pazar lideri. En temel hedefimiz liderliğimizi korumak, toplamdaki tonajımızı muhafaza etmek. Tüpgaz, doğalgazdaki yayılım arttıkça yıllık yüzde 7-8 seviyelerinde daralan bir pazar. Oto gaz bu düşüşü kompanse edecek kadar, yani yıllık yüzde 7-8 civarında büyüyor.
İHRACATI ARTIRACAĞIZ Temel hedefimiz, toplam tonajda bir kayıp yaşamadan, hatta bunu miktar artırarak yolumuza devam etmek. İç pazarda 1 milyon ton civarında olan satış miktarımızı koruyup LPG ihracatımızı artırmak istiyoruz. Geçen yıl 210 milyon TL’lik bir ihracat gelirimiz gerçekleşmişti. Bunun içinde hem gaz hem boş tüp hem de cihaz ihracatımız var. Bu rakamı bu yıl 250 milyon TL civarına getirmeyi hedefliyoruz.
PERFORMANS KRİTERİ Bizim ürünümüzün satış fiyatı tamamen uluslararası petrol ve LPG fiyatlarına endeksli. LPG fiyatları düştüğü anda cironuz düşüyor, yükseldiği anda cironuz yükseliyor. Bizim gerçek performans kriterimiz, bu anlamda tonaj. Ciroyu bir performans göstergesi olarak değerlendirmiyoruz. 1 milyon tonun üzerinde olan iç piyasa satış miktarımızı korumak istiyoruz. Her şey böyle giderse uluslararası piyasalarda, kur ve petrol fiyatı anlamında ciddi bir değişim olmazsa 2010’da ciromuzu yüzde 15 artırırız.
CAPITAL: 2009 sizin için nasıl bir yıl oldu? Büyüme konusunda nasıl bir performans sergilediniz?
- 2009, tüm dünyada krizin çalkantısıyla özdeşleşen bir yıl oldu. Ama bizim sektörün dinamikleri farklı. Ürünün niteliğinden, yani bir ihtiyaç maddesi olmasından dolayı 2009, krizin etkilerini daha az hissettiğimiz bir yıl oldu. Şirket olarak gayet başarılı bir yıl geçirdik. LPG’de yurtiçi ciromuzun yarısından biraz azı tüpgaz işinden geliyor. Bir miktar dökme gaz satışımız var. Yine bunun yarısından biraz daha fazlası da otogaz satışından geliyor. 2009’da 3,8 milyar TL’lik bir ciroya ulaştık. 315 milyon TL’lik de net kâr elde ettik. O anlamda başarılı bir yıl oldu.
CAPITAL: 2009’da satışlarınızın 2008’e göre çok fazla artmadığı ama kârlılıkta çok ciddi bir toparlanma yaşadığınız görülüyor. 2008’de 26 milyon TL olan kârlılığınızı 2009’da 315 milyon TL’ye nasıl ulaştırdınız?
- 2008, özellikle kur farkından dolayı krizden ciddi anlamda olumsuz etkilendiğimiz bir yıl olmuştu. 2009’da bunların etkisinin de olmaması dolayısıyla kârlılığımız çok artmış görünüyor. Buna ek olarak 2009 yılında tüm Koç Topluluğu genelinde tasarrufa çok önem verdik. Aygaz olarak da faaliyet giderlerimizin tamamına yakın kısmında ciddi tasarruf tedbirleri aldık. Onun da etkisini kârlılığımızda gördük. ~
CAPITAL: Geçen yıl Aygaz olarak ne kadarlık bir yatırım yaptınız? Bu yıl planlarınızda ne var?
- 2009’da 128,5 milyon TL yatırım gerçekleştirdik. Aygaz bir enerji şirketine dönüştüğü için bu rakam tüm iştiraklerimizle birlikte yaptığımız toplam yatırım. Aygaz olarak ana iş kolumuzdaki yatırım miktarı aşağı yukarı 50 milyon TL. Bu yatırımı her yıl yapıyoruz. 2010’da da 50 milyon TL seviyesinde bir yatırım gerçekleştireceğiz. Gelecek yıl 50’nci yılımızı kutlayacağız. Kurulduğumuzdan beri pazar lideriyiz. Birçoğumuz Aygaz’ı tüpgaz şirketi olarak tanıyor. Son 10 yılda özellikle otogazın ortaya çıkmasıyla artık Aygaz sadece tüpgazla değil oto gazla da tanımlanır hale geldi. O zaman da çerçeve sadece LPG ile çizilmiş oluyordu. Ancak bu, resmin sadece önemli bir kısmı. Bunun yanında bizim iştiraklerimiz de var.
CAPITAL: Entek çatısı altında elektrik üreten 3 santraliniz var. Buradaki toplam kurulu güç nedir ve gelecek 5-10 yılda elektrik üretiminde kurulu güç hedefiniz nedir?
- İstanbul, İzmit ve Bursa’daki 3 santralimizde toplam kurulu gücümüz 305 megavat. Bu gücü büyütmek hedefindeyiz ama hedef rakam veremiyoruz.
CAPITAL: Aygaz bir enerji şirketi olma yolunda hızla ilerliyor. Burada nasıl bir strateji izliyorsunuz? Hedeflerinizi paylaşır mısınız?
- Ana işimiz LPG. Likit petrol gazı dağıtımı, bayi teşkilatını düşündüğümüzde satışlarımızın en önemli kısmı buradan geliyor. Öte yandan sektörün birtakım dinamikleri var. Birincisi, tüpgaz pazarındaki daralma. Otogazda ise Türkiye, dünyadaki ikinci büyük pazar haline gelmiş durumda. Bir numarada Güney Kore, iki numarada Türkiye var. Türkiye’de 2,5 milyon tona yakın otogaz satılıyor. Sektörde bu alanda çok ciddi bir oyuncuyuz. Birçok kişi otogazı ticari araçlarda kullanılan marjinal bir ürün zannediyor. Halbuki bugün Türkiye’deki binek araç parkının üçte biri otogazla çalışıyor. Bu sadece ticari araçlarda kullanılan bir yakıt olmaktan çıktı ve önemli bir büyüklüğe ulaştı. Bu işin LPG kısmı. İşin daha nereye genişleyebileceğine baktığımızda Türkiye’de doğalgazın yaygınlaştığını bununla ilgili birçok fırsatın ortaya çıkacağını görüyoruz. Aygaz buna ilişkin olarak da kendini konumlandırmış durumda. Bünyemizde bu konuda iki şirketimiz var. Doğalgazda doğalgaz ticareti de dahil olmak üzere gelecekte neler yapabileceğimize bakıyoruz. Elektrik alanında da önemli bir yatırımımız var. Elektrikte de büyüme fırsatlarına bakıyoruz. ~
CAPITAL: Dağıtım ihalelerine katılmayı düşünüyor musunuz?
- Hepsini inceliyoruz. Şu aşamada ‘Buna katılırız, buna katılmayız’ demek istemiyorum, ama işin doğası gereği genişleme alanları zaten buralar. O yüzden çok yakından inceliyoruz. Aygaz’a nasıl bir katma değer sağlar, olması gereken fiyatla Aygaz’ın beklentileri birbiriyle örtüşüyor mu diye değerlendiriyoruz.
CAPITAL: Ürün çeşitlemesi anlamında nasıl bir performans sergiliyorsunuz? Yeni ürünleri pazara sunarak gelecekte yeni büyüme alanları yaratma hedefiniz var mı?
- Makro boyutuyla baktığınızda, LPG’yi bir tarafa koyarsak enerjinin diğer alanlarında doğalgaz ve elektrikteki varlığımızdan bahsettim. Mikro bazda ise öncelikle otogaz için konuşursam, her zaman ürünümüzü farklı kılmaya çalışıyoruz. Neticede piyasada 65 tane şirket var ve bunlar birbirleriyle rekabet halinde. Aygaz’ı daha güvenilir, daha verimli ve rakiplerinden farklı kılmaya ilişkin çalışmalar yapıyoruz. Geçmişte yeni ürünler piyasaya sunmuştuk. Ar-Ge çalışmalarımız her zaman devam ediyor. Ürün çeşitlenmesi yatırım yaptığımız alanlardan biri. Bunu sadece LPG ile sınırlandırmıyoruz. Bayi teşkilatımızla Aygaz’la önemli bir noktadayız. Bayi teşkilatımıza özellikle tüpgaz işi içinde ilave gelir sağlayabilecek projeler arayışı içindeyiz. Su projesi noktasında da epey mesafe kat ettik. Buradaki temel beklenti Aygaz’a, LPG’ye alternatif yeni bir ürün getirip damacana su ticareti yoluyla da bambaşka bir iş yapmak değil. Mevcut bayilerimizin neredeyse tamamına yakın kısmı su işinde aktif olarak çalışıyor. O zaman biz, neden Aygaz’ın içinde olacağı bir suyu satmasınlar dedik. Bu anlamda bir çalışma yaptık. Yılın sonuna doğru inşallah bir olgunluğa getirmeyi amaçlıyoruz.
CAPITAL: Su sektörüne marka satın alarak mı giriyorsunuz?
- Marka satın alma şeklinde değil, kendi uygun göreceğimiz bir markayla ya da mevcut marka portföyümüzün içinden bir markayla bunu değerlendirme düşüncesindeyiz. Aygaz olarak arayışlarımız var. Orada temel beklenti, bayimizin Aygaz’la ilişkisini güçlendirmek.
CAPITAL: Aygaz’a satın alma ya da ortaklık teklifleri geliyor mu?
- Aygaz, gözde ve hep ön planda olmuş bir şirket. Kurumsal olarak en şeffaf seçilen şirketlerden biri. Önemli bir şirket. Böyle bir şirketin ilgi görmemesi kaçınılmaz. Ama buradan kastettiğim ilgiyi şu yönde algılamak lazım: Bize genelde proje bazlı teklifler gelir, belli projelerde birlikte işbirliği yapılabilir mi şeklinde zaman zaman görüştüğümüz, değerlendirdiğimiz projeler oluyor.
CAPITAL: Satın alma tekliflerine sıcak bakıyor musunuz?
- Spekülatif algılanabilir diye o şekilde yorumlamak istemiyorum. Aygaz olarak bize gelen teklifler ortak iş yapma şeklinde…
CAPITAL: Hangi fırsatları inceliyorsunuz?
- Aygaz’ın 50 yıllık bir geçmişi var. Bir iş modelimiz var. Aygaz bu iş modelinin her alanında başarılı olmuş. Neden bunlar komşu ülkelerde de başarılı olmasın diye baktığımızda, doğal genişleme alanı olarak düşünülebilir diye değerlendiriyoruz. Bizim ülkemizdeki piyasa koşullarıyla bu ülkelerdeki piyasa koşulları da birbirine denk değil. Oralarda iyi düzenlenmemiş piyasalar gördük. Bizde kanun ve düzenleyici kurul var. O ülkelerde henüz regülasyon altyapısı henüz oturmamış. Ama oralarda en kısa zamanda gelişme sağlanacaktır. O zaman Aygaz neden buralarda iş yapamasın? Bugünden bakmak gerekir. Buralar ciddi eğilmemiz gereken pazarlar. ~
CAPITAL: Bu coğrafyada doğalgaz boru hattı projeleriyle ilgili size fırsat çıkabilir mi?
- Bu soruyu yanıtlamak için biraz erken.
CAPITAL: Aygaz dikey mi büyüyecek? Enerjinin dışına çıkabilir misiniz?
- Pek doğru bir strateji olduğunu düşünmüyorum. Aygaz, bir tüpgaz şirketinden bir LPG gaz şirketine dönüştü. Şimdi biz onu, bir enerji şirketine dönüştürme çabası içindeyiz. Esas önceliğimiz bu. Normal stratejilerimizi de bunun üzerine kuruyoruz. Su işinin amacı yeni sektöre girmek değil.
CAPITAL: Krizde bayi sayınızda bir azalma oldu mu? Tüpgaz satışlarının azalmasıyla bayilerinizle olan ilişkilerinizi nasıl korumaya çalıştınız?
- Burada verimliliği artırıcı birtakım uygulamalar yaptık. Belli bölgelerde bayiler tonaj olarak yeterli bir miktara ulaşamadıklarında işi bölgedeki başka bayilere devretti. Verimli bayiler yaratmak için kendi istekleriyle çıkan bayiler oldu. Aygaz olarak bayi sayımızda o anlamda radikal bir değişiklik yok. Otogaz, Aygaz ve Mogaz’ın toplam 3 bin 291 bayisi var. Aygaz olarak tüpgaz işinde 1.337 bayimiz var ve bunların sayısında ciddi bir değişiklik yok. Yapısı değişiyor. Kırsaldaki bayilerin sayısı artıyor. Metropollerdeki bayilerden verimsiz olanlar birbirleriyle birleşiyor. Ama kırsal genişlerken metropol azaldığı için toplam sayıda çok büyük bir değişiklik yok. Mogaz’da da aşağı yukarı aynı trend var. Dolayısıyla bu söylediklerim sektör için de geçerli. Mogaz’ın bayilerini de dahil ettiğimizde toplam 2 bin 142 tane tüp gaz bayimiz var. Aygaz ve Mogaz’ın toplam istasyon sayısı 1.149.
CAPITAL: Araçların 3’te 1’i otogazla çalışıyor dediniz. Buradaki gelecek potansiyeli nedir?
- Bu yıl 250 bin araç daha otogaza dönüşecek. Bu yıl 15 bin tane sıfır kilometre araç otogazlı olarak satılacak. Toplam araç parkında 2,5 milyon binek araç olduğunu düşünürsek bu yıl bunun yüzde 10’u daha otogazlı araçlar arasına katılacak. Türkiye bu anlamda da dünyada örnek gösterilen bir konumda. Türkiye’deki otogaz pazarı, çok kısa bir süre içerisinde önemli noktalara geldi. Dünyada 2’nci olduk. Birçok ülkede Türkiye örnek gösterilerek otogazın alternatif bir yakıt çeşidi olarak ön plana çıkarılması için ciddi çabalar var. Bu anlamda ülke olarak gideceğimiz çok yol var. Örneğin Avrupa ülkelerinde otogazla çalışan araçların kapalı otoparklara girmesi yasak değil. Türkiye’de böyle bir yasak var. Otogazın son derece güvenli olduğunu vurgulayarak bunu hem yasal mercilere hem tüketicilere anlatmamız gerekiyor ki bu yasak ortadan kalkabilsin. Yasakların kalkması da otogazlı araç sayısını önemli derecede artıracak.
CAPITAL: Siz Aygaz’a bir lider olarak neler katacaksınız?
- Önümdeki en önemli iş, Aygaz’ın enerji şirketine dönüşümünü sağlamak. Baktığınızda gayet başarılı yürüyen bir LPG işimiz var. LPG işinde pazar liderliğini korumayı ve yakın coğrafyada nasıl büyüyebileceğimize bakıyoruz. Aygaz’ın başarılı iş modelinin başka nerelerde uygulanabileceğini tespit etme aşamasındayız. Daha da önemlisi Aygaz’ın bir enerji şirketine dönüşmesi yolculuğunu sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek en önemli hedefim.
CAPITAL: O yolculuk ne kadar sürecek?
- Göreceğiz. Bunun zamanı projelerin sonucuna bağlı. Aygaz’a uygun proje çıkması durumunda yakın gelecekte olabilir. ~
“DOĞALGAZ VE ELEKTRİKTE YENİ FIRSAT PEŞİNDEYİZ”
AYRI BİR NOKTADAYIZ Holdingin bir rafineri şirketi bir de akaryakıt şirketi var. Biz de gaz ve elektrik alanında bu iki faaliyet kolu dışındaki diğer enerji şirketlerini bünyemizde barındırıyoruz. İş kolu itibarıyla ayrı bir noktada duruyoruz. Aygaz, gaz ve elektrik alanında faaliyet gösteren temel iştirak.
BÜYÜMENİN DİNAMOSU Türkiye büyüyen, genç ve dinamik bir ülke. Sadece Aygaz için değil, enerji sektörü Türkiye’nin geleceğinde önemli yer teşkil edecek. Aygaz olarak stratejilerimizi bu doğrultuda oluşturduk. Türkiye’nin bu büyüme perspektifinin Aygaz açısından da çok önemli fırsatlar barındırdığı düşüncesindeyiz. Büyümenin dinamosu enerji olacak. Asıl işimiz LPG ama büyüme alanları doğalgaz ve elektrikle bağlantılı. Dolayısıyla oralardaki fırsatları her zaman yakından inceliyoruz. Doğalgaz ve elektrikte ciddi fırsatlar oluşabileceği kanaatindeyiz ve bunlara da hazırız.
“LPG’DE 65 ŞİRKETİN 3’TE 1’İ ELENECEK”
3 OYUNCUNUN PAYI LPG sektöründeki en büyük oyuncuyuz. Toplamda pazar payımız yüzde 30. Tüplü gazda payımız yüzde 38-39 seviyesinde. Otogazda yüzde 24’ler seviyesinde bir pazar payımız söz konusu. Sektördeki ilk 3 büyük oyuncu pazarın yüzde 60’ını paylaşıyor. Pazarın sadece tüpgaz kısmında olan şirketler, otogaz şirketi alma yoluna gidiyor.
DARALMA HIZI Tüpgaz pazarı, her yıl yüzde 7-8 oranında daralıyor, ama tüpgazdaki daralmanın hızının azalacağını düşünüyorum. Doğalgaz ilk olarak büyük şehirlere geldi. Büyükşehirlerde gideceği yere kadar gitti. Daha sonra kırsal kesimlere de yaygınlaştı. Eskisi gibi her yıl yüzde 7-8 oranında bir küçülme beklememek lazım. Biz 65 şirketin azalacağını düşünüyoruz. Rakam vermek afaki olur ama uzun vadeli perspektifte bu sayının en az üçte birinin eleneceğini düşünüyorum.
AYGAZ’IN ÖNÜ AÇIK Sektörde verimsiz çalışan şirketler doğal olarak elenecek. Onların yarattığı boşluğu da mevcutta iyi çalışan, iyi rekabet edebilen şirketler dolduracak. O bağlamda da Aygaz’ın önünün açık olduğunu düşünüyorum. ~
“DOLAYLI TEKLİFLER HER ZAMAN GELİYOR”
LPG’DE FIRSATLAR İZLENİYOR Her yıl önemli sayıda yeni bayiyi bünyemize katıyoruz. LPG’de bir bütün şeklinde iyi bir tonajı, makul fiyata alabileceğimiz şirketlere her zaman bakıyoruz. Ama şirket aldığımızda, o şirketin geçmiş yükümlülüklerini, mevcut risklerini, alacak yapısında bir bozukluk varsa o bozuklukları da alma riskini taşıyorsunuz. O yüzden şirket seçeneklerini değerlendirirken çok temkinli davranıyoruz. Dolaylı teklifler her zaman geliyor. Bu konuda çok dikkatli davranıyoruz. Büyümenin tek yolu bu değil. Organik büyümeyle de tonajımızı artıracağımızı düşünüyoruz.
KOMŞULARA YAKIN TAKİP Yurtdışı kısmında ise şirket almaktan ziyade yakın coğrafyalarda ne yapabiliriz diye bakıyoruz. Bizim komşu ülkelerde Aygaz olarak iş yapma potansiyelimiz var. Bu uzun soluklu bir süreç. Bu konuda ciddi ekiplerin çalışması, fırsatların görülmesi, değerlendirilmesi oradaki politik ortamın, risklerin analiz edilmesi gerekiyor. Bu ülkeler sadece Aygaz’ın değil, Türkiye’nin doğal pazarları. Aygaz için oluşabilecek fırsatları değerlendirmek üzere elimizden gelen tüm gayreti gösteriyoruz. Şu andaki önceliğimiz Doğu ve Güneydoğu’daki komşularımız. İnşallah oralarda bir fırsat görebilirsek yatırım yapmayı düşünüyoruz.
“2010’DA YÜZDE 15 BÜYÜRÜZ”
HEDEF LİDERLİĞİ KORUMAK 2010 Ocak-Mart döneminde kârımız 50 milyon TL, ciromuz 1 milyar 64 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 15 milyon TL seviyesinde bir kâr elde etmiştik. 2010 yılında da büyümemiz devam ediyor. Aygaz kurulduğundan bu yana pazar lideri. En temel hedefimiz liderliğimizi korumak, toplamdaki tonajımızı muhafaza etmek. Tüpgaz, doğalgazdaki yayılım arttıkça yıllık yüzde 7-8 seviyelerinde daralan bir pazar. Oto gaz bu düşüşü kompanse edecek kadar, yani yıllık yüzde 7-8 civarında büyüyor.
İHRACATI ARTIRACAĞIZ Temel hedefimiz, toplam tonajda bir kayıp yaşamadan, hatta bunu miktar artırarak yolumuza devam etmek. İç pazarda 1 milyon ton civarında olan satış miktarımızı koruyup LPG ihracatımızı artırmak istiyoruz. Geçen yıl 210 milyon TL’lik bir ihracat gelirimiz gerçekleşmişti. Bunun içinde hem gaz hem boş tüp hem de cihaz ihracatımız var. Bu rakamı bu yıl 250 milyon TL civarına getirmeyi hedefliyoruz.
PERFORMANS KRİTERİ Bizim ürünümüzün satış fiyatı tamamen uluslararası petrol ve LPG fiyatlarına endeksli. LPG fiyatları düştüğü anda cironuz düşüyor, yükseldiği anda cironuz yükseliyor. Bizim gerçek performans kriterimiz, bu anlamda tonaj. Ciroyu bir performans göstergesi olarak değerlendirmiyoruz. 1 milyon tonun üzerinde olan iç piyasa satış miktarımızı korumak istiyoruz. Her şey böyle giderse uluslararası piyasalarda, kur ve petrol fiyatı anlamında ciddi bir değişim olmazsa 2010’da ciromuzu yüzde 15 artırırız.
