Erdemoğlu'nun büyüme formülü

Ayçe Tarcan Aksakal

atarcan@capital.com.tr

İbrahim Erdemoğlu’nun, 35 yıl önce tek bir halı makinesiyle kurduğu Merinos, bugün dünyanın en büyük halı üreticisi oldu. Dünya makine halısı üretiminin yüzde 5’ini tek başına yapan Erdemoğlu, Merinos ile halıda, Sasa ile polyesterde Türkiye’nin en büyük üreticileri arasında yer alıyor. 2 yıl önce Sabancı Holding’den satın aldığı Sasa’yı dünya ölçeğine taşıyarak polyesterde bölgesel liderliği hedeflediklerini söyleyen Erdemoğlu, 8 yılda dünya polyester üretiminin yüzde 3’ünü gerçekleştirmeyi planlıyor. Erdemoğlu, “Sasa’yı satın aldıktan sonra en büyük iş alanımız polyester oldu. Bundan sonra en hızlı büyümeyi polyesterde yapacağız” diyor. Polyester üretimine 8 yılda toplam 3,6 milyar dolar yatırım yaparak Türkiye’yi yüksek polyester ithalatçısı olmaktan kurtaracaklarını söylüyor. Dünyanın en büyük halı üreticisi İbrahim Erdemoğlu ile polyester yatırımını ve başta tekstil olmak üzere sanayideki sorunları konuştuk: 

•  Dinarsu’yu ardından Sasa’yı satın aldınız. Satın almalar, sizi hangi noktaya getirdi? 

 2002 ciromuz 35-40 milyon dolardı. Bu yılsonunda 1,5 milyon doları geçeceğiz. 

•  Bu hızlı büyümeyi nasıl sağladınız? 

 Sürekli işimizi ve dünyayı takip etmemiz büyümemizi sağladı. Bunun yanında en önemli faktörlerden biri kârlarımızın tamamını holdingde tutuyoruz, kendi şahsımızda ya da ailemizde kullanmıyoruz. Hızlı büyüme bundan dolayı oluyor. Her yaptığım işi küresel boyutta düşünerek hayata geçiriyorum. 

•  En büyük işiniz halıydı. Bugün hangisi oldu? 

 2 yıl önce Sasa’yı satın aldığımızda en büyük iş kolumuz polyester oldu. Bugün de ciro olarak baktığınızda Sasa’nın cirosu halıdan daha fazla. Sasa’nın cirosunun bu yılın sonunda 1,6 milyar TL olmasını bekliyoruz. 

•  Sasa’yı aldığınız için memnun musunuz? 

 Polyester bizim açımızdan çok doğru bir yatırım kararı oldu. 

•  Halının cirosu nedir? 

 Halıda ciromuz 400-500 milyon dolar seviyesinde. Bu yıl halıda ciro hedefimiz 1,1 milyar TL olacak. 

•  Halı üretiminde 35 yılda geldiğiniz büyüklük nedir? 

 1983 yılında bir makineyle makine halısı üretimine başladık. Bugün Merinos olarak Rusya ve Türkiye’deki üretim tesislerimizle dünyadaki makine halısının yüzde 5’ini tek başımıza üretiyoruz. Son 2 yıldır da makine halısında dünyanın en büyük üreticisi konumundayız. 

•  Halıda kaç yılda dünya lideri oldunuz? 

 33 yılda dünya lideri olduk. 

•  Halıda en büyük rakibiniz kim? Aradaki fark kapanır mı? 

 Bizden sonra halıda dünyadaki en büyük firma Mısırlı bir üretici. Aramızda pazar payı anlamında çok büyük fark yok. Ancak yatırımlarımız devam ettiği için aramızdaki fark önümüzdeki süreçte daha da açılacak. 

•  Halıdaki hedefiniz nedir? 

 Önümüzdeki 3 yıllık süreçte dünya makine halısı üretimindeki payımızı yüzde 5’ten yüzde 6’ya çıkarmayı planlıyoruz. 

~

•  Halıda yeni marka satın almayı düşünüyor musunuz? 

 Halıda markalarımız yeterli, yeni marka düşmüyoruz. En iyi kaliteyi en ucuza vermek için mücadele ediyoruz, bunu da başarıyoruz. 

•  Holdingin toplam cirosu nedir? 

 Geçen yıl 4,2 milyar TL idi. Bu yıl ise yüzde 30’un üzerinde büyüyerek yılı 5,5 milyar TL seviyesinde kapatacağız. 

•  Geçen yıla göre bu önemli büyüme nereden kaynaklanacak? 

Tüm şirketlerimizde sürekli büyümeyi düşünen bir grubuz. Hiçbir dönemde frene basmadık. Yatırımlarımıza devam ediyoruz. Bunun etkisi doğal olarak ciro ve büyüme rakamlarımıza yansıyor. 

•  2016’daki büyüme ne olmuştu? 

 Grup olarak planımız her yıl yüzde 25-30 seviyesinde büyümek. 2016’da da yaklaşık yüzde 25-30 seviyesinde büyüdük. 

•  Grupta en hızlı büyüme hangi alanda yaşanıyor? 

 Genelde hepsi büyüyor. Ancak önümüzdeki süreçte büyüme ağırlıklı Sasa tarafında olacak. Sasa’da 3,6 milyar dolarlık polyester yatırımı yapacağız. Bu yatırım 3 bin kişilik ilave istihdam yaratacak. 

•  Şu anda hangi aşamada? 

 Yatırıma başlamak için Adana’daki Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın arazisini satın alma noktasında bakanlıktan onay bekliyoruz. 

•  Sizi hangi noktaya taşıyacak? 

 Polyesterde dünya üretiminin yüzde 3’ünü üretmeyi planlıyoruz. Bunu gerçekleştirirsek Sasa’yı Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Rusya ve Türkiye’nin polyester üssü yapmış olacağız. En önemli hedefimiz polyesterde bölgesel lider olmak. 

• Bu, kaç yıllık bir hedef? 

 8 yıllık süreçte bunu yapacağız. 

• Şu anda polyester üretimindeki durum nedir?

 Polyesterde Türkiye ithalatçı konumda. Her yıl 1,5 milyar dolar değerinde polyester ve türevlerini ithal ediyoruz. Türkiye’nin çıkış noktası polyesterde ithalatçı olan konumumuzu ihracatçı haline getirmek. 3,6 milyar dolarlık yatırımla bunu sağlamayı hedefliyoruz. 

•  Bu yatırım başka nasıl katkı sağlayacak? 

 Hammadde olarak polyester kullanan birçok sektörde domino etkisi yaratacak. Yeni yapılacak bu yatırım sayesinde hammaddeye kolay ve dünya fiyatlarıyla ulaşılabildiği için tekstilden sağlığa kadar birçok sektör hızla gelişecek. Herkes Türkiye’de tekrar yatırıma yönelecek. Yapacağımız yatırım dalga etkisi yapacak. Dalganın ana noktasını da biz atıyoruz. 1,5 milyar dolar sadece polyester hammaddesi seviyesinde ithalatımız var. Ayrıca polyester mamullerini de Çin ve Hindistan’dan ithal ediyoruz. Bir süre sonra bugün ithal ettiğimiz polyesterdeki son mamulleri yerli üreticiler üretecek. 

~

•  Polyesterde diğer grupların da yatırım hedefleri var. Bu durum sizi nasıl etkileyecek? 

 Bizi hiçbir şekilde rahatsız etmez, tam tersi mutlu eder. Onlar da bu alana yatırım yaparsa dünyada Türkiye’nin polyesterde üretim ölçeği yüzde 3 değil yüzde 6 olur. Önemli olan yapılacak işi dünya ölçeğinde rekabet edebilecek seviyede yapmak. 

•  Polyester dışında yeni yatırım plan var mı? 

 Şu aşamada sadece polyester yatırımına odaklandık. Polyester yatırımızı dört dörtlük seviye getirdikten sonra yeni yatırım düşünürüz. 

• Mobilya sektöründe de faaliyet gösteriyorsunuz. Mobilyayla ilgili planınız nedir?

 Mobilyada çok fazla başarılı olduğumuz söylenemez. Mobilya emek yoğun bir iş, zorlukları çok fazla. Mobilyada ciromuz şu anda 90-100 milyon TL seviyesinde. Ancak şu anda mobilyada büyüme noktasında önemli bir hedeflerimiz yok. 

•  Çıkmayı düşünüyor musunuz? 

 Çıkmayı düşünmüyoruz, sadece şu aşamada çok fazla yoğunlaşmıyoruz. 

 Hangi alanlara yoğunlaşıyorsunuz? 

 Polyestere ve halıya yoğunlaşıyoruz. 

•  Toplam kaç üretim tesisiniz var? 

 Türkiye’deki 7 bölgenin 5’inde fabrikalarımız var. Yurt dışında da sadece Rusya’da üretim tesisimiz bulunuyor. Üretim tesislerimizde 8 bin 200 kişi çalışıyor.

•  Yeni üretim tesisleri olacak mı? 

 Şu an için düşünmüyoruz, mevcutları daha ileriye götürmeyi hedefliyoruz. 

•  Gündeminizde yeni satın alma var mı? 

 Şu aşamada düşünmüyoruz. Önümüze çok enteresan bir teklif gelirse düşünürüz. 

•  Hangi sektörlerde olabilir? 

 Kendi iş alanlarımızda sektörün en iyisiyiz. Bu gruplarda satın alma gibi bir planımız yok. Farklı sektör olursa oturur değerlendiririz. 

• Türkiye’nin en büyük iplik üreticilerinden birisiniz. Sizce tekstilde nerede yanlış yapıyoruz? Sektörün çıkışını nerede görüyorsunuz?

 Serbest pazar ekonomisinde dünyadaki tüm firmalar yaşayacak diye bir kural yok. Başarılı olanlar büyüyecek. İşini doğru yönetemeyenler maalesef işini kaybedecek. Bu dünyanın bir gerçeği. Amerika’da da tekstil sektöründe başarılı olanlar ve kapananlar var. Türkiye’de de bu böyle. Çünkü artık Türkiye’de de oturduğun yerden kolay para kazanma dönemi bitti. 

•  Tekstilcilerin ne yapması lazım? 

 Türkiye’de herkes üretecek, işinin başında olacak ve çalışacak. Tarlan varsa içinde, işin varsa başında olacaksın. Her şeyi takip edeceksin, çünkü artık bol kârlar dönemi bitti. Cüzi kârlarla malzemelerle en iyi helvayı yapmaya çalışmak gerekiyor. Yüksek kârların olduğu eski dönem bir daha gelmeyecek. Sanayiciler bunu bekliyorsa buna göre hareket ediyorsa yanılıyor. 

•  Bu zor dönemde siz ne yapıyorsunuz? Nasıl bir strateji izliyorsunuz? 

 Daha verimli, daha dinamik ve daha aktif oluyoruz. Her noktadaki kontrol mekanizmamızı daha da hızlandırıyoruz. Her kuruşun hesabını yapıyoruz. 

•  Gelecek 5 yılda grubunuzu nerede görüyorsunuz? 

 Tüm şirketlerimizde kapasite ve ciro artışı devam edecek. Ancak önümüzdeki süreçte en büyük, en hızlı büyüme Sasa’da polyester tarafında olacak. 

• Bundan sonraki en önemli hedefiniz nedir?

 Gücümüzün yettiği oranda ülkemize, milletimize, devletimize faydalı olmak için mücadele ediyoruz. 10 yıl sonra nerede oluruz onu zaman gösterecek.

~