Eylül 2017'de global markayız

Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, grubunun rotasını netleştirdi. 2017 yılı Eylül ayında Türkiye’nin global markası olacak. Özellikle sıkılaştırılmış doğalgaz ve liman işletmeciliği alanında iddialı bir büyüme hamlesi içinde olduklarını belirten Kutman, liman grubuna 2015’te EBRD’yi nispeten düşük bir değer olan 560 milyon dolardan ortak aldığını belirtiyor. Şu anda dünyanın en büyük kruvaziyer işletmecisi olduklarının da altını çizen Kutman, “Benim için önemli konu kruvazer ayağında özellikle dünyadaki markayı oturtmak. Yatırım bankacılığı işine başladığımdan beri tüm hayalim ve amacım Türkiye’den birkaç uluslararası şirketin çıkmasıydı. Bu doğrultuda paranın para olduğu 90’larda birçok şirkete özkaynak sağladık. Ama çıkmadı” diyor. Global Yatırım Holding için 2015, kârlılık karnesinin iyi olduğu bir yıldı. 2016’da da bu başarının tekrarlanması bekleniyor. Kârlı büyüme ve bulundukları sektörlerde yeni atılımlar peşinde olan Kutman, ajandasını da şöyle paylaşıyor: “Ben yıllarca kurumsallığa inanmayan biriydim. Ancak şirket olmuş 3 bin kişi. Artık olmuyor. Dolayısıyla 2016’nın ilk hedefi kurumsallık. 2017 Eylül ayında global kruvaziyer limanı işletmecisi olacağız.”
Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, grubunun yeni rotasını ve gerçekleştirmek istediği hayalleri Capital ile paylaştı:
* Bu yıl gündeminizde hangi konular var?
 Ne yapmak istediğimizi biliyoruz. Nasıl yapmak istediğimizi de biliyoruz ama dünyanın ve ülkenin koşullarının buna elverişli olması lazım. Şu anda 11 limanımız var. 2017 sonunda liman sayısını 20-25’e çıkarmayı umut ediyorum. Kruvaziyer limancılığı konusunda dünyanın en büyük şirketiydik, onu daha da perçinlemiş olacağız. Bu çok zor bir iş.
* Agresif büyüyorsunuz diyebilir miyiz?
 Agresif diye tanımlamayalım. Şöyle konuşalım: Siz Facebook’u kurmuşsunuz. Başkaları gelmeden Facebook markasını yerleştirmek istiyorsunuz. Bir an önce bu işi halletmeniz lazım. Yoksa başkaları gelir, sizin yerinize oturur. Dolayısıyla biz bir an önce dünyadaki liderliğimizi perçinleyip marka değerini uluslararası piyasalara kabul ettirmeliyiz.
* Türkiye ve dünya çok kritik dönemlerden geçiyor. Sizce risk ve fırsatlar neler? Bu riskler ve fırsatlar sektörünüzü ve sizi nasıl etkileyecek?
 İş dünyasında şu günlerde bile çok tozpembe bir resim çiziliyor. Doğru değil. Ortada evlere şenlik bir durum yok. Dünyada ve Türkiye’de terör belası var. Dünyada ekonomik daralma yaşanıyor. Sıkılaştırılmış bir para politikası geliyor. Tüm bunlar göz önüne alındığında ortada toz pembe bir dünya yok. Bu dönemi fırsattan ziyade eldekileri koruma dönemi olarak görüyorum. Bugün New York’ta gayrimenkul fiyatlarında hafif hafif aşağı inme görülüyorsa bunun bir nedeni vardır, kolay kolay olmaz öyle şeyler… Belli düzeltmeler dünyada olacak.
* Dünyada varlık balonu var mı?
 Büyük ihtimalle henüz yok. Yani petrol fiyatları 50 dolardan 100 dolara çıkar mı? Asla çıkmaz. Terörü bir kenara koyarsanız, çok kötü bir senaryo yok. Bence bugün ne Amerika ne Avrupa ne de Rusya ne istediğini biliyor. Bu durumun çözülmesi çok uzun zaman alacak. Bir de tabii burada terör olaylarının köküne inmek lazım. Suriye krizi dünden bugüne çıkmadı. Suriye’de kuraklık yaşandı. Bu kuraklık neticesinde kırsal nüfus şehirlere taşındı ve şehirlerde iş bulamadılar. İşsizlik nedeniyle gösteriler yapılmaya başlandı. Dünya küresel ısınmadan ötürü kuraklık dönemine giriyor. Adaletsizliğin çok büyük olduğu ülkelerde bu karmaşa artarak devam edecek. Ak Parti Hükümeti’nin en başarılı bulduğum adımı gelirdeki adaletsizliği azaltıcı çok ciddi önlemler almış olmaları. Halk artık sağlık hizmetlerine ulaşabiliyor, halkın evine belli maddeler gidebiliyor, eğitim alabiliyor. Bunlar çok ciddi ve önemli adımlar. Sosyal adalet toplumlarının bileşkesini zaman içinde güçlendirir.
 ~* Bulunduğunuz sektörlerde fırsat olarak gördüğünüz bir gelişme var mı? 
 Spesifik stratejimiz yok. Rekabet ve finansman avantajımız var. Henüz çok duyulmamış işleri önemli yerlere getirdik. Örneğin ‘sıkılaştırılmış doğalgaz’ dediğimiz, (CNG) natürel gaz çalışirketi bugün Avrupa’nın en büyüğü, dünyanın en büyük ikinci şirketi konumuna ulaştı. Bunu kimse bilmez. Türkiye’de olmayan bir sektörü yarattık. LNG’de piyasa payımız yüzde 25’leri geçti, yüzde 30’lara geliyor ki Avrupa’nın birçok ülkesinde arz ettiği tehlikelerden ötürü CNG karayoluyla nakliyesi yasaklanmış bir ürün. Şehir merkezlerine, hele hele otel, okul gibi hiçbir kurumsal meskene yanaşamaz, depo alanı olamaz. İlk adımda bölgesel şirket olmaya çalışıyoruz. İkinci adım dünyaca bilinen bir marka olmak. Ama bu 3-5 yıl alacak. Bu tür işlere ağırlık veriyoruz. Dünya da 10 yıl öncesi gibi değil. Ne çıksa kopyalanıyor. Örneğin, Türkiye’de milyar dolarlık (Unicorn) şirketlerin yaratılması zor.
* Neden?
Çünkü Türkiye’nin nüfus yapısı 75-80 milyon. Nüfusumuz az ve dilimiz farklı. Bunun yurtdışından olması lazım, kalabalık nüfus ve gelir seviyesi yüksek… Türkiye’de bu tür şirketleri kurabilecek vizyon ve bilgi birikimine sahip çok genç arkadaşımız var. Fırsat verilmeli ama en önemlisi bu çekirdek şirketlerin zaman içinde gerekli olanaklardan faydalanabilmeleri için bu işin beşiği olan ülkelerde kurulup, dünyaya yayılmaları gerekir. Örneğin ABD... Türkiye’de katma değeri yüksek ihracatı artırmalıyız. Bu dünden bugüne de olmaz. Eğitim sistemini geliştirmeliyiz. Tonlarca üniversite var ama eğitimin kalitesi de düşüyor. Bunu da ayırmak lazım. İstikrar var ama o istikrarın artık daha kökten şeyleri değiştirmesi gerekiyor. O da olamıyor. Neden? Çünkü ülke bir tehdit altında. Terör var. Huzura kavuşmalı ki hem içeride hem dışarıda bu değişiklikler olabilsin. Her tür terör örgütünün kökü kazınmalı!
* Liman, enerji ve gayrimenkul sektörlerindesiniz… 2015 sizin için nasıl geçti?
 Gayet iyi geçti. 2015 yılında şirketlerimizin hepsi kârlıydı. Biz özkaynak getirisine bakıyoruz. İlk defa 200 küsur milyon TL EBITDA’ya ulaştık. 2016 yılında ise 400 milyon TL’yi geçeceğimizi tahmin ediyoruz. Sıkılaştırılmış doğalgaz da her yıl yüzde 60 büyüyor. Grubun toplam bilanço büyüklüğü de 4 milyar TL’ye yaklaştı. Bu yıl 5-6 milyar TL’yi geçer. Burada önemli olan varlıkların değeri. Örneğin liman grubumuza 2015’te EBRD’yi nispeten düşük bir değer olan 560 milyon dolardan ortak aldık. Çünkü, birçok ülkede ve birçok limanda bize yardımcı oluyorlar, kapı açıyorlar, çok uzun vadeli finansman sağlıyorlar. Örneğin, Dubrovnik Limanı’nı yeni aldık. Orada ortağımız Bouygues ile EBRD ve IFC ile finanse etmek için çalışıyoruz.
* Ne zaman global marka olacaksınız?
 2017’nin Eylül ayında. O kadar da tarih verebiliyorum. Şu anda dünyanın en büyük kuruvaziyer işletmecisiyiz. Ama bir marka mıyız? Hayır, satın almak dünyanın en kolay işi. Cebinize parayı koyarsanız, biraz da bankalar destek veriyorsa, kredibiliteniz varsa, satın alırsınız. Ama bunu markalaştırmak dünyanın en zor şeyi. Onun için 2017 Eylül diyorum. En azından 1-1,5 yıl bizim bu doğrultuda danışmanlarla, insan kaynaklarıyla, yönetimiyle, her şeyiyle çalışıp bu markayı dünya çapında oturtmamız lazım.
* Büyüme stratejiniz nedir? Büyümenin nereden geleceğini düşünüyorsunuz?
 Gayrimenkulde satın almalarla büyüme hedefim var. Sıkılaştırılmış doğalgazda ise sıfırdan yaratmak istiyorum. Örneğin şimdi İran’a giriyoruz. Kuzey Irak biraz sakinleşirse yine gireceğiz. Zaman içinde Balkan Ülkeleri’ne gireceğiz. Yaratıcı bir şey yapmayı çok isterim. Kişisel olarak eğlence dünyasına girmeyi çok isterdim. Çünkü, topluma ve Türkiye’ye çok katkı yapacağına inanıyorum. THY’nin Batman vs Superman filmindeki sponsorluğundaki katkısını Türkiye’de son 5 yılda kimse yapmadı. Türkiye’ye olan güven, saygınlık ve arzuyu yeniden hareketlendirdi. İnanılmaz bir başarı. Böyle şeyler yapmak isterdim.
* Büyümenin normları sizin için değişti mi?
 Türkiye’de değişmedi, dünyada değişti. Türkiye’de 90’lı yıllarda şirketlerin özkaynağı yoktu. Bizim de görevimiz yatırım bankası olarak o şirketlere özkaynak bulmaktı. Onların da görevi Türkiye’yi dışarıda büyütmek ve tanıtmaktı. Onu da birçok şirket yapmıyor. Koç, Yıldız Holding, THY yapıyor… Dolayısıyla Türkiye’de tüketime dönük bir büyüme var. Bir ülkenin büyümesindeki en kolay sektör gayrimenkul. AVM yapmak dünyanın en kolay büyüme modelidir. Ama 10 yıl gider, 15 yıl gider. Çünkü Türkiye’de ithalata dayalı bir büyüme modeli var. Kendisinin yarattığı katma değeri yok. Bugün Facebook’un değeri 200 milyar dolar. Bugün toplam demir çelikçilerin ve çimentocuların değeri dünyada 200 milyar dolar etmiyor. Büyüme böyle olur. Büyüme Facebook’la olur, Apple ile olur.~“YILLARCA KURUMSALLIĞA İNANMADIM”
“ARTIK OLMUYOR” Ben yıllarca kurumsallığa inanmayan biriydim. Ancak şirket olmuş 3 bin kişi. Artık olmuyor. Dolayısıyla 2016’nın ilk hedefi kurumsallık. 2016 Türkiye ve dünya için zor bir yıl olacak; terör, Suriye ve bölgedeki olası gelişmelerden ötürü. Dünyada bilgi akımı çok hızlı ve çok kalitesiz. Çok bilgi geliyor, bunların özümsenmesi ve filtrelenmesi gün geçtikçe zorlaşıyor.
İNTERNETİN ZARARI 10 yıl önce bin tane bilgi geliyorsa şimdi belki 100 bin tane geliyor. Dolayısıyla bin taneyi belki filtreleyebiliyordunuz ama 100 bin tane olunca filtreleme mekanizması çok düşüyor. Dolayısıyla her okuduğunuza acaba mı diyorsunuz. 2016 ve sonrasında bunun zararlarını hem ülke hem dünya olarak çok göreceğiz. İnternetin çok büyük yararı olmasına rağmen çok zararı da var. Güçsüz ve zayıf ülkeler bunu Suriye gibi çekecek…

“İSTANBUL’DA YATIRIM DÜŞÜNMÜYORUM”
HEDEF DOĞU Gayrimenkulde Doğu’ya yatırım hedefim var. İstanbul’da yatırım düşünmüyorum. İstanbul’da bir sürü gayrimenkulümüz vardı, hepsini sattık. Karaköy’de kaldı. Karakter olarak, kimsenin gitmediği yerlere gidiyorum. İstanbul’daki deprem kanunundan önce çıkan tüm binaların yıkılıp yeniden yapılması gerekiyor ama onun haricinde yapılan birçok yatırımın katma değeri tartışılır.
ÖNEMLİ KRİTER Van’ın ilk alışveriş merkezini açtık. Her şey para kazanmak değil. Çoluğum yok çocuğum yok. Zaten hepsi vakfa gidiyor. Artık biraz huzurla yaşamak daha önemli kriter. Gayrimenkulde yapılacak her şey Doğu’da olur. İstanbul’da da amaç sosyal yerler yaratılması şeklinde ancak olabilir. Toplumda kültürlerin kaynaştığı bir ortam yaratmak istiyorum. En büyük hayalim, New York’ta bir şeyler yapmak, Türk bayrağını gururla sallandırmak.

MEHMET KUTMAN’IN AJANDASINDA NELER VAR?
Şu anda 11 limanımız var. 2017 sonunda sayısını 20-25’e çıkarmayı umut ediyorum.
 Kruvaziyer limancılığında dünyanın en büyük şirketiydik, onu daha da perçinlemiş olacağız.
Liderliğimizi perçinleyip 2017 yılı sonuna kadar global marka olacağız.
‘Sıkılaştırılmış doğalgaz’ şirketimiz Avrupa’da 1, dünyada 2 numaraya ulaştı.
Türkiye’de olmayan bir sektörü yarattık. LNG’de piyasa payımız yüzde 25’leri geçti.
2015’te 200 milyon TL EBITDA’ya ulaştık. 2016’da 400 milyon TL’yi geçeriz.
Gayrimenkul sektöründe büyümemize devam etmeyi planlıyoruz.
Eğlence sektörüne hep girmek istedik, bunu yeniden gündeme aldık.
Grubumuzun toplam bilanço büyüklüğü de 4 milyar TL’ye yaklaştı.
Büyümeye devam edip 2016’da bilanço büyüklüğümüzü 5-6 milyar TL’ye taşıyacağız.
Önce bölgesel, ardından da dünya markasını hedefliyoruz. Bu 3-5 yıl alabilir.