Fırsatları değerlendiriyoruz

Özlem Aydın Ayvacı

[email protected]

Perakendede en yoğun rekabetin yaşandığı alanlardan biri de indirim marketleri… Devlerin yoğun rekabetine sahne olan kategorinin etkili oyuncularından biri ise Şok Marketler… yönetimindeki şirket, bu yıl 550 milyon TL yatırım yapacak. “Organik ve inorganik bütün fırsatları değerlendiriyoruz” diyen Demirel, bu yıl 5-6 bin kişiye yeni istihdam yaratacaklarını söylüyor. “Doğru tarıma katkımızın yaygınlaşması ve daha da güzide bir şirket haline gelmek en önemli hedefimiz” diyen yönetici, yeni filo yatırımlarının katkısıyla e-ticarette de iyi bir oyuncu olmayı planlıyor.

Türkiye organize perakende sektörü pandemide ciddi bir sınav verdi. Bu sınavı başarıyla geçen sektör, önemli büyümeler yakaladı. Özellikle sektörün indirim marketleri ayağı büyümede aslan payını aldı. Dev oyuncuların yoğun rekabet ettiği indirim marketleri kategorisinin önemli oyuncularından biri de Yıldız Holding’e bağlı Şok Marketleri… 2015 yılından beri Uğur Demirel’in kaptanlığında ilerleyen şirket, geçen yıl 21,4 milyar TL ciro yaptı. Yıllık ortalama yüzde 30 büyüyen şirket, 8 bin 432 mağazayla rekabet ediyor. Dijitale yaptığı yatırımlarla da dikkat çekiyor. Özellikle Cep’te ŞOK ile online markete yaptığı yatırımlarla varlığını pekiştiriyor. Şirketin genel müdürü Uğur Demirel, bu yıl için 550 milyon TL’lik bir yatırım bütçeleri olduğunu söylüyor. “2021 Eylül’ünde yeni filo araçlarımız Türkiye’de olacak. Filoya önemli bir yatırım yapıyoruz” diyen yönetici, bu yatırımla e-ticarette iyi bir oyuncu olmayı hedeflediklerini aktarıyor. Ayrıca bu yıl, 5-6 bin kişiye daha yeni istihdam yaratacaklarını anlatan Şok Marketleri Genel Müdürü Uğur Demirel ile yaptığımız sohbetin detayları ise şöyle: 

2020’ye nasıl hedeflerle girmiştiniz? Salgın bunları nasıl etkiledi?

 2020’nin ilk 2 ayında bütçeye paralel ilerledik. Pandemi bizim için gerçekten şok oldu. COVID-19 vakası Türkiye’de görülmeden önce gözümüz kulağımız yurt dışındaydı. Perakendede neler olduğunu takip ediyorduk. Raflar boşalıyor, panik satın alması yapılıyordu. Bizde ilk vaka ortaya çıktıktan sonra ilk birkaç hafta benzer bir durum yaşadık. Ülke olarak kriz yönetimine alışığız ama bu bambaşkaydı. Operasyonel bir krizdi, ekonomik değildi. Biz de operasyonel olarak çok hazırlıklı değildik. Salgınlar zaten yüzyılda bir oluyor. Maalesef bu salgın bizim nesle denk geldi. Bunu da deneyimlemiş olduk. Müthiş bir alışveriş çılgınlığı ve yüklü satın almalar yaşandı. Bu dönemde elimizden geldiği kadar hizmetlerimizi aksatmamaya çalıştık. Burada göz ardı edilen sektörlerden biri de gıda perakendesiydi. Biz de insanların gıdaya erişiminde iyi bir iş çıkardık. Şok Marketleri olarak kesintisiz hizmette başarılı olduk. Alışverişçinin istediği tüm gıda ürünlerini zamanında karşıladık. Zaman zaman elbette eksikler oldu, üretim yetişmeyince raflar boş kaldı. O dönemde en çok kamyon ve kamyoncu bulmakta zorlandık. Dönem dönem yok sattık. Ama genele baktığımızda vatandaş gıdasız kalmadı. Birkaç hafta sonra da tüketiciler zaten panik alışverişine gerek olmadığını gördü. Sonra alışveriş belli bir rutine oturdu. Biz de tedarik zincirini uçtan uca düzenli çalıştırmaya başladık. Kamu otoritesiyle beraber bu süreci yönettik. Bakanlığın genelgeleri yayınlandı. Biz de o genelgelere yüzde 100 adapte olduk. Mağazaların açılış kapanış saatleri ve sokağa çıkma yasakları gibi son dakika kararları da oldu. Bunlara göre organize olduk. Taze sebze ve meyvelerin tedarikinde kapanma dönemlerinde tedarik sorunları yaşadık. Nihayetinde çok dalgalı seyre rağmen başarılı bir süreç geçirdik. Tüm gıda perakendesi pandemide iyi bir sınav verdi. 

Sizi en çok zorlayanlar neler oldu?

 Önce insan konusu var. Bunu bir lider olarak söylüyorum, konu sağlık olunca 35 bin çalışanın sağlığının sorumluluğu beni baskı altına aldı. Biz de aile şirketi gibiyiz. O dönemde her gün sağlık yoklaması yaptım. Saat 12’de durum nedir, kaç arkadaşımız enfekte oldu, ne yapabiliriz diye... Çok uzun süre de bu yoklamaya devam ettik. Tam bir kriz yönetimi yaptık ve bundan da güçlenerek çıktık. Bütün çalışanlarımızla bir ekip olarak bu süreci yönettik. Çalışanlarımız da son derece anlayışlıydı. Onlardan güç aldık. 35 bin çalışanımız, her gün korkusuzca mağazalarımızı açtı, hizmet verdi. Anlatırken bile tüylerim diken diken oluyor. Nasıl sağlık çalışanlarımız hastanelerde risk altındaysa biz de böyleydik. Kazasız belasız bu süreci atlattık ve hizmetimizi verdik. 

Bu dönemde hızlı teslimat, online market siparişi öne çıktı. Siz ilklerden biriydiniz. Cep’te ŞOK uygulamanız pandemide mi devreye girdi, daha önce var mıydı? 

 İki-üç yıl önce lansmanını başka bir iş modeliyle yapmıştık. Click and collect diye bir modeldi. Yani ‘Alışverişi yap, mağazadan teslim al’ şeklindeydi. Bunu 2 yıldır yürütüyorduk ama bir deneme olarak görüyorduk. Binlerce mağazaya sahip başka bir indirim marketinde böyle bir e-ticaret işi yoktu. Şok, e-ticarete giren ilk gıda perakendecilerinden oldu. Pandemiden önce tam da eve teslimat konusunda çalışıyorduk ama hazırlıksız yakalandık. 65 yaş üstüne yönelik sokağa çıkma yasaklarında vatandaş çok mağdur oldu. Biz de 1 Nisan 2020’de Cep’te Şok’u eve teslim hizmetiyle başlattık. İlk hedefimiz de 65 yaş üstü vatandaşlarımıza bu hizmeti götürmekti. Bir nevi mahallenin marketiyiz. İlk zamanlar çok duygusal anlar da yaşadık. Hatırlarsınız e-ticaret siteleri 2-3 gün sonrasına teslimat yaparken aynı gün içerisinde, hatta aynı saat içerisinde bu hizmeti gerçekleştirebildik. Bu da bizim yaygın olmamızın getirdiği bir avantajdı. Cep’te Şok uygulamamızla, farklı ödeme seçenekleriyle siparişleri aynı gün içinde herhangi bir ücret almadan güvenilir şekilde müşterilerimize teslim ediyoruz. Müşterilerimiz sadece internet sitesinden değil mobil uygulama üzerinden veya telefonla da sipariş verebiliyor. Ödemelerini kapıda nakit olarak veya kredi kartıyla ya da uygulama üzerinden online yapabiliyor. O günden bugüne de yatırımlarımız devam ediyor. Online hızlı teslimat market işini geliştiriyoruz. Her gün müşteri sayımız, satışlarımız artıyor.

Online’ın nasıl bir yeri var? 

 Rakamlar konuşulunca çarpanlar yüksek ama baz etkisi çok yok. Geçen yılın yüksek talebine rağmen rakamlar hala büyüyor. Pandemi bittiğinde ne kadarının e-ticarette kalacağını kendimize soruyoruz. Yaşayarak göreceğiz ama zaten trend e-ticarete kayıyordu, pandemi bunu birkaç yıl öne çekti. 

 Şok olarak bu hizmeti mağaza çalışanlarıyla vermeye başlamıştınız. Bir değişiklik olacak mı? Bu alana yatırım var mı? 

 Yine kendi elemanlarımız teslimat yapıyor. Şu anda bir filo yatırımı yapıyoruz. Filoda eksiğimiz vardı. Elemanın bizim eleman olması müşteriye bir güvence sağlıyor. Bir de kapıda nakit ödeme olunca dışarıdan bu hizmeti alamayız. 

Filoya nasıl bir yatırım yapıyorsunuz? Kapsamı nedir?

 Filoda, elektrikli araçlar kullanıyoruz. Güney Afrika’da tuktuk denen araçlar var. Yurt dışından getirip montajını Türkiye’de yaptırıyoruz. Çok güçlü bir filo yatırımı yapıyoruz. Tamamlandığında iş modelimiz daha mükemmel bir hale gelecek. Rakam vermek istemem ama ciddi bir yatırım. Filo yatırımımızın da katkısıyla e-ticarette iyi bir oyuncu olmayı hedefliyoruz. Bu yatırımla beraber işi sadece teslimat olan arkadaşları da işe almaya başlıyoruz. Ek olarak bin kişiye teslimatla ilgili istihdam yaratıyoruz. 

 2020 yılını rakamlarla değerlendirebilir misiniz? Ciro, mağaza sayısı ve istihdamda nereye ulaştınız? 

 Pandemide evde tüketim arttı. Herkes yemeğini evde yedi. Bu da marketten alışverişi tetikledi ve satışlara pozitif yansıdı. 2020’de yüzde 33 büyüdük, normalde büyüme oranımız yüzde 30 seviyesindeydi ve 6 bin yeni istihdam sağladık. Son 5 yıla baktığımızda Şok Marketler, Türkiye’nin en hızlı büyüyen gıda perakendecilerinden biri. 2020’de 21,4 milyar TL ciroya ulaştık. Çalışan sayımız geçen yıl 35 bindi, bu yıl 37 bine yükseldik. 

 2021 yılı nasıl gidiyor? 

 2020’ye benzeyen bir yıl. İlk 5-6 ay pandemi etkisi sürdü. İhtiyaca cevap vermeye çalışıyoruz. 31 Mart 2021 itibarıyla Türkiye’nin 81 iline yayılan 8 bin 432 mağazamız var. 2021’in ilk çeyreğinde 287 mağaza açtık. 2020 yılında 930, 2019 yılında 851 mağaza açmıştık. 2021’de yaklaşık 550 milyon TL yatırım planımız var. Geçen yıl da 520 milyon TL yatırım yapmıştık. 2021 yılı içinde 5-6 bin yeni istihdam yaratmayı hedefliyoruz. 

 İndirim marketçiliğinde rakiplerinize göre neyi farklı yapıyorsunuz? 

 Perakendede inovasyon sınırlı. Ama Şok Marketleri bu konuda oldukça başarılı. Globalde de e-ticaret işini yapan indirim perakendecisi çok sınırlıdır, çünkü çok kolay bir iş değil. Yeniliklere açığız. Bir diğer farkımızsa meyve-sebzeyi bu sektörle tanıştıran markettik. Bu işe çok ciddi yatırımlar yaptık. Türk tüketiciler seçerek almak istiyor, biz de bunu sağladık. Mağazaya talep üzerine markalı ürün soktuk. Bu da ilklerimizden biri. Tüketiciye hem kendi öz markamızı hem bilinen lider markaları sunup seçimi onlara bırakıyoruz. Öz markalarda da bizim bir stratejimiz var. Sadece Şok Marketler’de ulaşabileceğiniz bu ürünler, bizi farklılaştırıyor. Piyale, Mis, Amigo, Mintax ve Evin gibi Türkiye’nin tanınan, bilinen, güçlü markaları bunlar… Müşterilerimizin talepleri doğrultusunda bu ürün gruplarımızı genişlettik ve geçen yıldan bu yana 60 yeni öz markalı ürünümüzü daha satışa sunduk. Böylece lider ulusal markalarımız ve çok çeşitli öz markalı ürüne sahip portföyümüzle müşterilerimizin evlerinin tüm temel ihtiyaçlarını uygun fiyatlarla karşılamayı sürdürüyoruz. Bu ürünlerimizin satışlarımız içindeki payı yüzde 30-35 civarında. Bir de finansal hizmetlerimiz var. Müşterilerimiz mağazalar arasında para transferi yapabiliyor. Benzer şekilde fatura tahsilatı hizmetimiz de bulunuyor. Bütün bunlar Şok’un gerçekten yenilikçi yüzünü ortaya koyuyor. Mini diye de bir formatımız var ve bu formatın Türkiye’deki öncüsü de yine biziz. Miniler yüz metrekare civarında. 

 Ajandanızın en önemli maddeleri neler? 

 Birinci önceliğim Cep’te Şok. İkincisi de dikey entegrasyon. Hem topluma hizmet anlamında beni heyecanlandırıyor hem doğru ürün, doğru fiyatla sunulabiliyor. Bu normalleşme ve kısıtlamalarda durum ne olursa olsun biz kesintisiz hizmet vermeye çalışıyoruz. Ana stratejimiz müşteriye her zaman kaliteli ürünü uygun fiyatla sunmak. Özel markalı ürünlerimizle bunu da başardığımız için tercih ediliyoruz.