Güriş'in yeni rotası

Son 10 yılda rotasını değiştiren Güriş Holding, asıl işi olan müteahhitlikten yönünü enerji, sanayi ve madencilik yatırımlarına döndürdü. Eskiden müteahhit olarak faaliyet gösterdiği enerjide iddialı bir oyuncu oldu. Bundan 6 yıl önce hayata geçirdiği ilk santralden sonra bu alandaki yatırımlarını hızla artırdı. Çok değil 2,5 yıl önce 2,3 milyar dolarlık enerji yatırımına başladıklarını söyleyen Güriş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Müşfik Yamantürk, “Bugün bu yatırımın büyük bir kısmı bitti” diyor. Jeotermalin dışında rüzgar, hidroelektrik ve güneş enerjisi yatırımlarıyla da ilgilenen grup geçtiğimiz 2 yılda Türkiye’nin önde gelen 4 hidroelektrik santralini satın aldı. Satın almalar için 140 milyon dolar ödediklerini söyleyen Yamantürk, “Hidroelektrikte bu yıl içinde birkaç santral daha satın alabiliriz. Enerjide yurtdışında da yatırım arayışlarımız sürüyor” diyor. 56 yaşındaki Güriş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Müşfik Yamantürk’le Güriş’in yeni dönem planlarını, enerji, madencilik ve sanayi yatırımlarını konuştuk:
* Enerjiye odaklanmıştınız, planlarınız gerçekleşti mi?
* Planlarımızın hepsi teker teker gerçekleşiyor. Bundan 2,5 yıl önce toplam 2,3 milyar dolarlık enerji yatırımına başlamıştık. Bunun büyük bir kısmı bitti. Bir kısmıysa devam ediyor. Sadece bir tanesine başlayamadık. Diğerlerinin hepsi programında gidiyor.
*  Hangisine başlayamadınız?
*l Enerjide başlayamadığımız tek proje Kırım’daki enerji santrali yatırımız oldu. Ukrayna ve Kırım hadiselerinden dolayı başlayamadık.
* Kırım’daki projenin büyüklüğü neydi?
* 200 milyon dolarlık bir projeydi. Kırım’da 2 tane toplam 250 megavat gücünde rüzgar santrali kurmak istiyorduk. Rüzgar enerjisinde Kırım’ın en büyüğü olacaktı. Ancak Kırım’daki siyasi konularından dolayı beklemeye aldık. 
~
* Enerji yatırımlarınızın ne kadarı bitti? 
* Şu an 2,3 milyar dolarlık enerji yatırımımızın 930 milyon dolarlık kısmı jeotermal yatırımlarımızdan oluşuyor. Bunun 800 milyon dolarlık kısmını tamamladık. Son 2 ünitesi kaldı. Planlarımıza göre jeotermalde önümüzdeki 2 ay içinde iki santrali devreye almış olacağız. 
* Enerjide toplam kaç santraliniz var? 
* Ağustos sonunda jeotermalde 5 santralimiz olacak. Jeotermalin dışında 3 tane rüzgar santralimiz var. Bunlardan biri Antakya Belen’de, diğeri Antakya Şenköy’de, 3’üncü ise Afyon Dinar’da. Tek başına 115 megavat gücünde olan Afyon Dinar’daki rüzgar santralimiz bu alandaki en büyük santrallerden biri. 
* Rüzgarda yeni santral planlıyor musunuz? 
* Şu anda Tekirdağ, Edirne ve Muğla’da 3 tane rüzgar santralinin yapımı devam ediyor. Rüzgara 343 milyon dolar yatırım yapacağız. Bunlar 2016 yılının sonuna kadar tamamlanmış olur. 
* Enerjide rüzgar ve jeotermal dışında başka hangi alana yatırım yapıyorsunuz? 
* Artvin, Mersin, Ankara ve Kırıkkale’de toplam 4 tane de hidroelektrik santralimiz var. Hidroelektrikte yapmak için değil, satın almak için uğraşıyoruz. Zaten bunların 4’ünü de satın aldık. Hiçbirini biz yapmadık. 2 tanesini de bu yıl satın aldık.
* Hidroelektrikte neden tercihiniz satın alma?
* Hidroelektrik santrallerde bütçeler çok şaşıyor. Biz de bütçelerin şaşmasından korktuk. Kuraklık da çok etkiliyor. Satın aldığımız santrallerdeyse santralin geçmişini görüyoruz. Santralin değerini ona göre biçiyoruz. n Hidroelektrik santrallerini ne kadara satın aldınız? l Bu yıl aldığımız 2 santrali 70 milyon dolara satın aldık. Toplamdaysa 140 milyon dolara mal oldu. 
~
* Enerjide yaptığınız satın almalarla hangi noktadasınız? 
* Türkiye’de şu anda jeotermalde en büyük biziz. Yeni santrallerimiz açıldıkça da büyüklüğümüz devam edecek. Önümüzdeki dönemde Avrupa’da da bu alanda en büyük ikinci oyuncu olacağız. Hidroelektrik, jeotermal ve rüzgar santrallerimizle birlikte şu anda enerjide toplam 355 megavat güce sahibiz. Bu yıl içinde 110 megavat daha devreye girer. Tabi satın almalarla bu rakamı daha hızlı da artırabiliriz. 
* Bu yıl, kaç yeni santral almayı planlıyorsunuz? 
* 2015’te bir iki hidroelektrik santral daha alabileceğimiz durum var. Görüşmelerimiz devam ediyor. 
* Son dönemde rotayı enerjiye kırmaktan memnun musunuz? 
* Enerjiye kâr gördüğümüz için girdik. Bugün bu sektöre girdiğimiz için çok memnunuz. Enerji, taahhüt gibi değil. Gelirler garantili. Kur ve tahsilat riski yok. Finansman kolay ve yapılabiliyor. Bu nedenle enerjide yatırım arayışlarımız devam ediyor. Hem satın alma hem yatırım planlarımız var. 
* Satın almada önceliğiniz ne? 
* Satın almada hidroelektrik dışında santral bakmıyoruz. Şu anda hidroelektrikte 5-6 santralle pazarlık halindeyiz. Bölge sınırlamamız yok. Bizim için önemli olan kârlı ve verimli olması. Jeotermal, rüzgar gibi diğer enerji santrallerini ise kendimiz yapmayı tercih ediyoruz. 
* Yurtdışındaki santraller de radarınızda mı? 
* Yurtdışında da enerjideki satın alma fırsatlarına bakıyoruz. Yurtdışında hidroelektriğin dışında bitmiş rüzgar santrali de satın alabiliriz. 
* Yurtdışında hangi bölgelere bakıyorsunuz? 
* Beyaz Rusya’da rüzgar enerjisinde kendi ölçüm direğimiz dikili. Hırvatistan’da da santral bakıyoruz. Yurtdışında alım garantileri Türkiye’den yüksek olan ülkeler var. Özellikle Hırvatistan ve Rusya’da fiyatlar Türkiye’den daha yüksek. 
* Enerjideki hedefiniz nedir? 
* Öyle spesifik bir hedefimiz yok. Gücümüzün yettiğince yatırımlara devam edeceğiz. Grup olarak odaklandığımız temel alan enerji. Güneş enerjisiyle de yakından ilgileniyoruz. Güneş enerjisinde de yer ve trafo bakıyoruz. Uygun bir yer ve trafo bulursak güneş enerjisi yatırımı yapacağız. 
~
* Enerjide en avantajlı yatırım hangisi? 
* En avantajlısı kesinlikle jeotermal. Elektriği ısıdan alıyoruz. Ancak her yerde olmadığından ve bizim olduğumuz bölgeyle limitli olduğundan enerjinin diğer alanlarındaki yatırımlarımız devam ediyor. Sonuçta bu sektörde büyümek istediğimiz için enerjinin daha az kârlı olan diğer alanlarına da giriyoruz. 
* Enerjide yatırımcılar fiyatlardan dolayı sıkıntı yaşadı. Siz ne düşünüyorsunuz? 
* 2014 enerji sektörü için sıkıntılı geçti. Kuraklıktan dolayı istediği üretimi yapamayan hidrolektrikçiler santrallerini satmaya başladı. Dövizin yükselmesiyle elektriği TL ile satmayı tercih edenler pişman. Bir de Türkiye’de sanayi üretimi azaldığından enerjide arz fazlası oluştu. Tabii bunların hepsi elektrik tüketimine yansıyor. Ancak bizim satışlarımızın hepsi devlete ve döviz üstünden olduğu için memnuniyetimizi koruyoruz. 
* Holding içinde enerji sektörünün payı ne oldu? 
* Eskiden gelirlerimizin yüzde 65’i taahhüttü. Ancak şimdi bu oran yüzde 40 seviyelerine kadar indi. Enerjinin payıysa yüzde 25 oldu. Cironun yüzde 35’i de sanayi grubundan geliyor. 
* Turizm ve madencilik yatırımlarınız ne durumda? 
* Turizmin payı çok küçük. Turizmde yeni bir yatırım planımız yok. Madenciliğe daha başlamadık. Ruhsatları aldık, araştırma çalışmalarımız devam ediyor. 
* Grup olarak enerjiye yönelmeniz nasıl bir avantaj sağladı? 
* Bir adım ilerledik, farklı ve kârlı sektörlerde var olduk. İnşaat işlerimiz Libya’da çok ağırlıklıydı. Libya’nın bu durgunluğu sırasında enerji işlerimizin bize çok büyük katkısı oldu. Bilerek enerjiye girmedik ancak sonuç başarılı oldu. 
~
* Sanayide de yatırımınız var. Bu alanda yeni gelişme var mı?
* Sanayide çelik ve dövme yatırımlarımız var. Bunlarla ağabeyim Tevfik Yamantürk ilgileniyor. En büyük sanayi firmamız Parsan halka açık. Yeni bir fabrika yatırımı var. Gebze’ye 180 milyon Euro değerinde dev gibi bir fabrika kuruyorlar. 
* Bugün Güriş’in cirosu nedir? 2015’te büyüme ne olur? 
* Ana iş kollarımız inşaat, enerji, çelik ve madende 4 bin kişi çalışıyor. Geçen yılı 1,5 milyar TL ciroyla kapattık. Bu yıl da zor olmasına rağmen büyüme devam edecek. Yıl sonunda 2 milyar TL’yi buluruz. 
* Son dönemde en hızlı hangi alanda büyüdünüz? 
* En hızlı büyüdüğümüz alan enerji. Son 2 yılda enerjide her yıl yüzde 50 büyüdük. 
* Libya’daki iç savaş işlerinizi nasıl etkiledi? 
* Savaştan önce Libya’da iş yapan en büyük 3 firmadan biriydik. Ancak savaştan sonra Libya’da aktif devam eden işimiz kalmadı. Tesislerimizin hepsi Trablus’un içinde olduğu için sağlam, bir sıkıntı yaşamadık. Makine ekipmanlarımızda da çok fazla zarar yok. Ancak Libya’ya savaş bir an önce biterse döneriz. 
* Libya’daki zararınız nedir? 
* Orada anlaşmaları yapılmış 1,5 milyar dolar değerinde işimiz var. Sözleşmeyi devletle yaptık. Eskisi, yenisi bizi çok etkilemiyor. Muhatabımız Libya devleti. İnşallah bir sıkıntı olmaz. Zaten 4-5 yıldır bekliyoruz. Bakalım daha ne kadar bekleyeceğiz? 
* Libya’daki gelişmeleri önceden öngöremediniz mi? 
* Libya’da yaşananları önceden hiç öngöremedik. Zaten bunları önceden öngörebilseydik bu yatırımları yapmazdık. Kimse bilmiyordu ki… Hele Libya’da hiç tahmin etmezdik. Maalesef bugün Libya, Kaddafi dönemine göre çok daha kötü. 
* Libya gibi başka hangi pazarlarda sıkıntı yaşadınız? 
* Suriye’de yaptığımız yatırımlar da bizim için olumsuz oldu. Suriye’de 6 yıl önce 50 milyon Euro’ya iki tane çimento öğütme tesisi yaptık. Pazar çok boş olduğu için girmiştik. Önceden öngörebilseydik bu yatırımları yapmazdık. 
* Şu anda bir sıkıntı var mı? 
* Her ikisi de sapasağlam duruyor. Savaş biterse döneceğiz. Birisi serbest bölgede olduğu için daha güvenli bir yerde. Diğerinde de Mardinli Türkler vardı, onlar sahip çıktı. Biz bir kuruşa dahi gitti gözüyle bakmayız. Bu yatırıma da gitti gözüyle bakmıyoruz. Bekleriz, bizden sonra da aileden biri paranın peşine düşer. Para bırakmak öyle kolay değil... 
* Bundan sonra holding olarak en önemli hedefiniz nedir? 
* Uzun vadeli hedefimiz istikrarlı, dengeli ve kârlı büyümek. 
* Ortaklık düşünüyor musunuz? 
* Özellikle enerjide yurtiçi ve yurtdışından çok sayıda ortaklık teklifi geliyor. Ancak biz ortaklık yapmayı düşünmüyoruz. Çünkü müteahhitlikte yalnızız. Ortaksız olmaya çok alıştık, bu durumdan çok da memnunuz. Belki biraz yavaş büyüyoruz ancak istediğimiz tercihleri yaparak büyüyoruz.
~
"Çok değişik bir alana giriyoruz"
MADENCİLİK
 Madenciliğe bugüne kadar 20 milyon dolar yatırım yaptık. Kuzey Kıbrıs’ta ve Türkiye’nin çeşitli yerlerinde çok güzel yerlerde maden ruhsatları aldık ve sondajlara başladık. Madencilikte 2 yıl sonra daha iyi bir yere geliriz. Üretim ve satış başlar. Şu anda altın ve bakır ağırlıklı sondajlarımız devam ediyor. Kıbrıs’ta 2 yıldır sondaj yapıyoruz. Bakırla altın yan yana oluyor. Bakır varsa altına da ulaşırız diye çalışıyoruz.
NEDEN MADEN?
Madencilikte Türkiye’de büyük oyuncular yeni yeni oluşuyor. İnşaatta çok ciddi rekabet varken burada rekabet biraz daha az. Bize de pazar boş gibi geldi. Müteahhitlikte pazar çok dolu. Savaştan önce Libya’da 172 tane Türk müteahhidi vardı. Madencilikte ise Türkiye’de bu kadar madenci zor çıkar. Madencilik sektörünü boş ve kârlı gördük. Onun için girdik. İnşallah gördüğümüz kârı da alırız.
YENİ SEKTÖR
Girmek istediğimiz bir konu daha var. Şimdilik açıklamıyoruz ancak bu yatırımla ilgilenen ayrı bir ekibimiz var. Yatırım bitince açıklama yapacağız. Çok değişik bir alana giriyoruz. Bu yeni alan da çok kimsenin olmadığını düşündüğümüz bir sektör olacak.

"Başkanı aile dışından seçtik"
90 YAŞINDA İŞİN BAŞINDA
Babam İdris Yamantürk, holdingin onursal başkanı olarak görev yapıyor. Bugün 90 yaşında olmasına rağmen hepimizden daha erken işe gelir. Her gün saat 8:30’da işte olur, öğleden sonra ayrılır. Son dönemde yeni hobisi madencilik oldu.
YENİ SEKTÖRLERE AÇIK
Güriş’in hala esas beyni İdris Bey’in kendisi. Hala ne iş verseniz yapar, yeni bir proje için teklif hazırlar. Cin gibidir… Madenciliğe ve çimento sektörlerine giriş de onun fikriydi. Yeni sektörlere çok açıktır.
SEÇİMİ NASIL YAPTIK?
Babam onursal başkan olduktan sonra holdingin yönetim kurulu başkanlığına uzun yıllardır bizde çalışan aynı zamanda yönetim kurulu üyeliği yapan Niyazi Erdoğan’ı seçtik. Kendisi Ziraat Bankası’nın eski genel müdürü. Aramızdaki en yaşlı kişi olduğu için babamdan sonda kendisini başkan yaptık. Holding içinde ağabeyim Tevfik Yamantürk’le iş paylaşımını ilgi alanlarımıza göre belirledik. 
~
Güriş Holding'in yeni yatırım planı
1- İnşaat, enerji, çelik ve madende faaliyet gösteriyoruz. Yeni bir sektöre daha gireceğiz. 4 bin çalışanımız var. 
2- 2014’ü 1,5 milyar TL ciroyla kapattık. 2015 yıl sonunda 2 milyar TL’yi buluruz. 
3- Gelirlerimizin yüzde 65’i taahhütten geliyordu, şimdi yüzde 40’a indi, enerjinin payı yüzde 25 oldu. 
4- 2,5 yıl önce 2,3 milyar dolarlık enerji yatırımına başlamıştık, büyük bölümünü tamamladık. 
5- Ağustos sonunda jeotermalde 5 santralimiz faal hale gelecek. 
6- Artvin, Mersin, Ankara ve Kırıkkale’deki 4 tane hidroelektrik santralini toplam 140 milyon dolara aldık. 
7- Türkiye’de şu anda jeotermalde en büyük biziz. Hedefimiz Avrupa’da en büyük ikinci oyuncu olmak. 
8- 2015 yılında 1-2 hidroelektrik santral daha alabiliriz. Hırvatistan ve Beyaz Rusya’daki fırsatlarla da ilgiliyiz. 
9- Jeotermal, rüzgar gibi santralleri kendimiz yapıyoruz. Satın almada hidroelektrik dışında santral bakmıyoruz. 
10- Güneş enerjisinde de yer ve trafo bakıyoruz. Uygun yer ve trafo bulursak yatırım yapacağız.
11- Turizmin payı çok küçük. Turizmde yeni bir yatırım planımız yok. Madenciliğe daha başlamadık.

"Artık ihalelere girmiyoruz"
“ÖNCELİK BİZİM”
Türkiye’de devam eden taahhüt işimiz yok. Libya’da da işler durdu. Son dönemde taahhütte en önemli işimiz kendi jeotermal santrallerimizi yapmak oldu. Yeni taahhüt işlerine bakmıyoruz. Enerjide kendi inşaat işlerimiz bize yetiyor. Ancak güzel, kârlı, kredili bir iş bulursak gireriz. Normal rekabet koşullarındaki ihalelere girmiyoruz. Teklif bile vermiyoruz. İSTİKRAR ÖNEMLİ
Faaliyet gösterdiğimiz her sektörde bizim için istikrar çok önemli. Bunun için umudumuz kurulacak koalisyonun istikrarlı olması. 80’li ve 90’lı yıllarda hep koalisyonu yaşadık. Bu nedenle koalisyonlara alışkınız.
SATIN ALMALAR OLACAK
Enerjide fiyatlar çok düştü. Yaz sebebiyle biraz yükselebilir ancak yılı düşük mertebelerde kapayacak. Bunun da temel sebebi ekonomideki daralma. İhracat çok düştü, turist sayısı azaldı. Ekonomide daralma olmasına karşın enerjide arz sürekli artıyor. Her ay 1-2 santral devreye giriyor. Bu da fiyatları düşürüyor. Enerjide çok oyuncu vardı. Ufaklar şimdi santrallerini satmaya başladı. Esas şimdi gerçek oyuncular sistemde kalacak. Bunlar da büyük oyuncular olacak. Sektörde daha fazla satın alma yaşanacak.