"Hedefimiz bölge liderliği"

Aslı Sözbilir

Federico Caruncho, 28 yıldır ekmek ve unlu mamul sektöründe uzmanlaşan İspanyol bir girişimci. ABD’de eğitim alan Caruncho, mezun olduktan sonra Güney Avrupa pazarının önde gelen unlu mamul şirketi Panrico’da çalışmaya başladı. 5 yıl kadar şirketin uluslararası işlerinde hissedar ve yönetici ortak olarak çalışan Caruncho, burada edindiği global tecrübeden yola çıkarak 1995’te Çin’de ekmek şirketi kurdu. Orada geçirdiği 15 yılda şirketini pazarının lideri haline getiren Caruncho, 2009’da işi dünyanın en büyük ekmek üreticisi Bimbo’ya sattı. Ardından kurduğu yatırım şirketi Vedanta Equity aracılığıyla ekmek alanında yeni yatırım fırsatları ararken, Uno’nun ortağı olan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker’le tanıştı. Ve 2010’da markaya yatırım yapmaya karar verdi. Bu iş birliği gerçekten de iyi sonuç verdi. Caruncho 2010’da işe başladığında bir fabrikası ve 100 milyon TL civarında cirosu olan şirket, 2017 sonunda 7 fabrikaya ve 800 milyon TL ciroya ulaştı. Caruncho 2023 için hedefi 3 milyar TL ciro olarak belirlediklerini vurguluyor. Bu hedefe ise coğrafi genişleme yoluyla ulaşacaklarını anlatıyor; “Doğu Avrupa’da ve Körfez’de bazı satın alımlar deneyeceğiz. Hedefimiz en azından bölgesel bir şirket olmak” diyor. Kendi şirketi Vedanta Equity ile de dünyada gıda odaklı yatırımlarını sürdüren Federico Caruncho ile Uno’nun büyüme planlarını ve yeni girişim fikirlerini konuştuk: 

•  28 yıldır unlu mamuller işindesiniz. Bu sektörde ısrar etmenizin hikayesi nedir? 

 İspanya’da doğdum, İspanya ve ABD’de okudum, yani her zaman uluslararası tecrübeleri sevmişimdir. Ekmek işine tamamen tesadüf eseri bulaştım ve çalışmaya başlayınca işi sevdim. Karakterime uygun olduğunu düşündüm, çünkü ekmek işi çok operasyonel bir iş. Ayrıca da çok gerçek bir iştir. Hammaddeyi görürsünüz, üretimi görürsünüz, dağıtımı da keza... Yıllarca ekmeği öğrendikten sonra başka işleri öğrenmek çok zordur. Odaklanmanın önemine inanan bir insanım. 

•  Aslında kariyerinize Güney Avrupa’da profesyonel olarak başladınız… 

 İşe İspanya’da başladım. O zamanki şirketim Güney Avrupa’daki en büyük unlu mamuller şirketiydi. Orada 4-5 yıl çalıştım ve sonra da aklıma Çin’e yatırım yapma fikri geldi. O zamanlar Çin’de bir ekmek şirketine yatırım yapmak benim için bir rüyaydı. Çin’e gittiğimde 26 yaşındaydım. İşe sıfırdan başladım ve sonunda 1995’te Çin’in o dönemdeki en büyük ekmek şirketini yarattım. 2010’da da Türkiye’ye geldim. 

• Uno’ya sizi ne getirdi?

 Uno’yu ilk kez 2000 yılında ziyaret ettim. Yani yatırım yapmadan çok daha önce… Uno’nun çok ilginç bir şirket, Türkiye’nin de çok ilginç bir ülke olduğunu düşündüm. Bir ekmek yatırımcısı olarak uzun zamandır Uno’yu takip ediyordum. Sonunda da 2010’da yatırım yapma şansım oldu. Son 8 yıldır da buradayım. 

•  Kendi şirketiniz Vedanta Equity aracılığıyla Uno’nun yüzde 40’ına sahipsiniz… 

 Vedanta, bir yatırım şirketi ve dünyanın çeşitli yerlerinde yatırımlarımız var. Değer katabileceğimizi düşündüğümüz gıda işlerine yatırım yapıyoruz. Yaptığımız her iş gıdayla alakalı. Ama benim uzmanlık alanım ekmek ve Uno yatırımı benim için çok daha özel. Tüm öğrendiklerimi burada bir araya getiriyorum. 

•  Vedanta Equity olarak Uno sizin şu anki en büyük yatırımınız mı? 

 Kesinlikle. Şu andaki en büyük şirketim. Büyük bir iş yatırımı ama kişisel olarak da büyük bir yatırım. Burada yaşıyorum ve şu andaki ana işim Uno. Diğer işlerimle daha çok yönetim kurulu üyesi olarak ilgileniyorum. Burada ise sadece patron değil aynı zamanda CEO’yum. 

• Şirketin durumundan memnun musunuz?

 Nasıl ilerlediğimiz konusunda epey mutluyum. Ama bir girişimci hiçbir zaman mutlu olmaz. Her zaman daha iyi olabileceğinizi düşünürsünüz. Şirketin gelişimi iyi, ben gelmeden önce cirosu 100 milyon TL civarındaydı, geçen yılı 800 milyon TL ile kapattık. 2018’de de 1 milyar TL’yi aşacağımızı düşünüyorum. Yani şirket hızla büyüyor. Şirketin kapasitesi de öyle, 1 fabrikadan 7 fabrikaya ulaştık. 25 bin ton kapasiteden neredeyse 170 bin tona kadar çıktık. Bu sayıyı ekmeğe çevirirsek her yıl 300 milyon ekmek üretebilecek kapasiteye sahibiz. İstihdama bakıldığında bugün 2 bin 700 çalışana direkt etkimiz var. Tüm servislerimizi düşünürsek bu şirket 20 bin kişiye dokunuyor. Ama ben hala işin başında olduğumuzu düşünüyorum. Olabileceğimizin çok uzağındayız. Hem ülkenin hem de pazarın büyüklüğü hem de ülkede var olan fırsatlar açısından… Bu işi büyütmeye devam etmenin yolları var. 

•  Pazar payınız nedir? 

 Türkiye’deki unlu mamuller ve ekmek pazarı çok büyük, 40 milyar TL civarında. Bizim yaptığımız paketlenmiş ekmek bu pazarın çok ufak bir kısmı. Yüzde 2,5 ila 3 civarında olabilir. Sadece paketli ekmek pazarını düşünürsek en büyük olduğumuzu düşünüyoruz. Muhtemelen o pazarın yüzde 70’ine sahibiz. Market markalarını da hesaba katarsak bu oran yüzde 40. 

•  Bir sonraki adımınız ne? 

 Bir sonraki adımımız Türkiye’deki büyümemizi konsolide etmek. Bunun için muhtemelen önümüzdeki 5 yıl içinde 3 fabrikaya daha ihtiyacımız olacak. Şu anda İstanbul’daki 4 fabrikanın yanı sıra İzmir’de, Antalya’da ve Ankara’da fabrikalarımız var. Muhtemelen 2 tane daha taze ekmek fabrikası açmaya ihtiyacımız olacak, biri Karadeniz bölgesinde, muhtemelen Samsun ve Trabzon arasında, diğeri de Güney’de belki Adana-Mersin civarında. Bir tane de donmuş ekmek fabrikasına ihtiyacımız olacak. Şu anda İstanbul’da bir tane var, bir tane de turizm bölgesinde, Antalya’da açacağız. Uno kısaca 3 yolla büyüyor; ilki coğrafi olarak, daha çok fabrika açıyoruz, daha çok tır alıyoruz, daha çok satış noktasına giriyoruz. 2010’da Uno’nun 8 bin satış noktası vardı, şu anda yaklaşık 35 bin tane var. İkincisi ürün gamımızı genişletiyoruz, şu anda kruvasan üretiyoruz, değişik ekmeklerimiz var. Üçüncüsü B2B işine giriyoruz, orada müşterimiz sizin gibi tüketiciler değil; lokantalar, oteller. 

•  Uno’da 8 yılda ortaklıkta nelerin değiştiğini anlatabilir misiniz?

Bence şirket tamamen değişti, çünkü ilk olarak ben ekmek uzmanıyım. Benim bakış açım ki Yıldız Holding’in bakış açısı da çok benzer, endüstriyel bir bakış açısı. Ben uzun vadeli bir yatırımcıyım. Yapmaya çalıştığım bu işi geliştirmek, burada yaşıyorum, şirketi alıp satmaya çalışmıyorum. Bu benim için bir yaşam biçimi. Yaptığım şeyi seviyorum. Bu 8 yılda bence değişen şirketin felsefesi. Daha uzun stratejik planlar… Mesela şu anda Türkiye pazarına hakim olmaya çalışıyoruz, ileride belki bölgeye hakim olmaya çalışacağız. Belki Doğu Avrupa’da, Yunanistan veya Bulgaristan’da bir şirketimiz ya da Körfez’de bir operasyonumuz olabilir. 2023’e kadar ülke liderliğinden bölge liderliğine geçmek istiyoruz. 2023’te 3 milyar TL ciromuz olmasını istiyorum. 2010’dan 2023’e doğru devamlı şirketi büyütmeye çalışan bir planla bakıyorum. 

~

•  Bu 8 yılda ne kadar yatırım yapıldı? 

 2009’dan bu yana kapasitemizi neredeyse 7 kat artırdık. Bu ana kadar bu şirkete 130 milyon dolar civarında yatırım yaptık ve yapmaya da devam edeceğiz. Her büyümek istediğimizde yeni fabrikalara, yeni kamyonlara ihtiyacımız oluyor. 

•  Bu periyotta karşılaştırmalı olarak ekmek piyasası ve siz ne kadar büyüdünüz?

Ambalajlı ekmek piyasası senede yüzde 15-16 büyüyor. Biz de yılda yüzde 30 civarında büyüyoruz. 

•  2017 Uno için nasıl geçti? 

 Bizim için çok iyi bir yıl oldu. 2017’yi 800 milyon TL civarında ciroyla kapattık. Biz yüzde 32 civarında büyüdük, ekmek sektörü de yüzde 17. Yani performansımız iyiydi, çünkü neredeyse sektörün 2 katı büyüdük. Ayrıca 2017’de yeni bir konsept olan “Tam Tane” üzerinde çok çalıştık. İnsanların diyetini zenginleştirdiğine inandığımız ürünler hazırlamaya çalışıyoruz. Unumuzda ve ürünlerimizde tam buğday kullanıyoruz. Bu yeni sağlıklı gıda trendi üzerine çok yatırım yapıyoruz. Tam buğday kullanan ve antik tahıl dediğimiz tahılı kullanan ilk şirketiz. Bu, zaman içinde değişmemiş tahıl demek. Ayrıca bazı baklagil unlu ürünler üzerine de çalışıyoruz. Yani 2017 benim için bir yandan ekmeklerimizdeki kaliteyi artırdığımız diğer yandan da donmuş ürünler tarafında B2B piyasasına girmek için donmuş simitler, açmalar, poğaçalar ürettiğimiz bir yıl oldu. 

• 2017’de hangi alanlarda, ne kadar yatırım yaptınız?

 Çok yerel bir ürünümüz var ve hammaddelerimizin çoğunu Türkiye’den alıyoruz. Tüm bu yeni tahıllar için Ar-Ge’ye çok yatırım yaptık. Biz tüm ürünlerin yerelleşmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle çiftçilerin daha kaliteli tahıllar yetiştirmesine çok yatırım yaptık. 2017’de yeni bir fabrika açmadık. Parasal olarak herhalde 10 milyon dolar civarında bir yatırım yapmışızdır. Ama 5 yılda 120 milyon dolar yatırım yaptığımızı düşünürseniz tek seneyi çok ciddiye almamanız lazım, bu çok kısa bir süre. 2015’te 3 fabrika açtık. Mesela 2018’de de yeni fabrika açmayacağız, çünkü daha önce açtığımız fabrikaları tamamlıyoruz. Belki yeni bir ürün hattı ekleriz ama kapasiteyi artırmak için büyük bir yatırım yok. 

•  2018’de Uno için beklentileriniz ve hedefleriniz neler? 

 Bu yıl da geçen yıl gibi yüzde 30-31 büyümeyi hedefliyoruz. Çok fırsat var ama bu fırsatları değerlendirebilmeliyiz. Bu iş ufak bir takımla çok iyi bir fikri geliştirebileceğiniz bir yazılım işi gibi değil. Bu, uygulamanın çok önemli olduğu bir iş. Büyüme biz fabrikalarımızda neyi yapmayı başarabilirsek o olacak. Yüzde 30 büyürsek ciromuz 1 milyar TL’nin üzerine çıkacak. Bu hedefi yakalayabileceğimize eminim. 

•  Bölgesel liderlik hedefiniz için planınız nedir? 

 Doğu Avrupa’da ve Körfez’de bazı satın alımlar deneyeceğiz. Bölgedeki jeopolitik gelişmeler de kararlarımızda çok büyük rol oynayacak. Ama hedefimiz, en azından bölgesel bir şirket olmak ve Türkiye’den başka pazarlarda da faaliyet göstermek. 

• 15 yıl Çin’de, 5 yıl İspanya’da çalıştınız. Çin, Avrupa ve Türkiye pazarlarını tüketim ve diğer açılardan karşılaştırabilir misiniz?

 Ekmek açısından Türkiye aslında çok Güney Avrupalı. Yani Yunanistan, İtalya, İspanya, Portekiz ve Fransa’nın bazı bölgelerine çok benzer. Sahip olduğumuz tüketim bu tip. Ve Türkiye kesinlikle Çin’den çok çok farklı. Çin’de kişi başına tüketilen ekmek yılda 8 kilo. Türkiye’de ise bir kişi devlet istatistiklerine göre yılda 179 kilo ekmek tüketiyor.

~