Hızlı toparlanma 2022'de olacak

Elçin Cirik

ecirik@capital.com.tr

Aktif büyüklükte ikinci sıraya oturan VakıfBank’ın genel müdürü ABDI SERDAR ÜSTÜNSALIH, bu yılın sonunda kredilerde yüzde 15’in üzerinde, mevduatta yüzde 17 büyüme bekliyor. “Zor bir yıl geçiriyoruz” diyen Üstünsalih, bu zorluğun baz etkisinin asıl 2021’in ikinci çeyreğinde görüleceğini söylüyor. Önümüzdeki dönemde risklere karşı bankaların atması gereken bazı adımlar olduğuna da dikkat çeken Üstünsalih, “Sermaye, teknoloji ve yetenek başlıklarında bankalar daha güçlü hale gelmek durumunda” diye konuşuyor.

Kamu oyuncularından VakıfBank, 2020’de aktif büyüklüğünü yüzde 66,6 artırarak sektörde ikinciliğe oturdu. Bu yılın ilk çeyreğinde nakdi ve gayri nakdi krediler toplamında ekonomiye 564 milyar TL’yi aşan destek sağlayan Vakıfbank’ın genel müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, vaka sayısının gerileyeceği, kısıtlamaların kaldırılacağı ve aşılamanın toplumun geneline yayılacağı ortamda ekonomik aktivitenin daha hızlı toparlanmasını bekliyor. Üstünsalih, yılın ikinci yarısında bankacılıkta ihracat ve imalatla ilgilenen şirketlere verilen desteğin artacağı görüşünde. “Tabii, zor bir yıl geçiriyoruz. Bunun baz etkilerini 2021’in ikinci çeyreğinde göreceğiz” diyen Üstünsalih, “Önümüzdeki dönemde risklere karşı bankaların atması gereken bazı adımlar var. Sermaye, teknoloji ve yetenek başlıklarında bankalar daha güçlü hale gelmek durumunda” uyarısında da buluyor. VakıfBank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih ile hem sektörün son dönem fotoğrafını çektik hem bankalarının yönünü konuştuk: 

 Sektördeki yıl başından bu yana yaşanan büyümeyi nasıl yorumluyorsunuz? 

 2020 ve bu yılın ilk yarısı pandemi nedeniyle tüm sektörler için zor geçti. Ancak hem Türkiye ekonomisi hem bankacılık bu olağanüstü durumu başarıyla yönetti. Güçlü duruşumuzla bankalar olarak etkin bir süreç yönetimi sergiledik. Sektörün öz kaynağı güçlü ve bilançosu sağlıklı bir yapıda. Bu sayede ekonomimize finansman desteği verebiliyoruz. Sektörümüz mayıs verilerine göre 2020 yıl sonuna kıyasla yüzde 9,2’lik aktif büyüme gerçekleştirdi. Söz konusu büyümeye en büyük katkıyı krediler sağladı. Aynı dönemde ticari krediler yüzde 9, bireysel krediler yüzde 3,8 artış gösterdi. Sektörün toplam mevduatı aynı dönemde yüzde 9,7 arttı. 

 Haziran sonrası açılma ve aşılanmayla kredi taleplerinde kıpırdanma var mı? 

 COVID-19 vaka sayısının gerileyeceği, kısıtlamaların kaldırılacağı ve aşılamanın toplumun geneline yayılacağı bir döneme giriyoruz. Buna uygun olarak sosyal hayatın hızlı şekilde normale dönmesini ve ekonomik aktivitenin daha da toparlanmasını bekliyorum. Göstergeler de bunu destekliyor. Pandemiden en çok etkilenen sektörlerin başında hizmetler ve turizm var. Toparlanma döneminde bu sektörler, en hızlı iyileşenler olacak. Normalleşmenin ilk sinyalleriyle bu sektörlere inanılmaz bir teveccüh var. Öte yandan enflasyon görünümündeki iyileşmeyle, politika faizinin yıl sonuna kadar kademeli şekilde aşağı yönlü hareket etmesinin olağan karşılanabileceğini düşünüyorum. Bu durumun da ülkemizdeki yatırım ortamının iyileşmesine katkı sağlayacağına inanıyorum. Bankacılık sektörü de bu iyileşmeler ışığında, hane halkının ve reel ekonominin taleplerini karşılama noktasında üzerine düşeni yapacak. Özellikle pandemi döneminde istihdam, ihracat ve imalat sektörlerinin desteklenmesi gerektiğini bir daha görmüş olduk. Bu üç sektörü, özellikle üretim ve ithal ikame ürün üretenleri desteklemeye devam edeceğiz. 

 Kredi talebi daha yüksek olan sektörler var mı? 

 Devletimizin başarılı yönetimiyle kademeli normalleşme dönemine devam ediyoruz. Aşılamalar, yeni normal şartları bunu işaret ediyor. Ancak elbette geride kalan 1,5 yılın ekonomi üzerinde yarattığı baskının etkileri, birdenbire ortadan kalkmayacak. Örneğin bazı araştırmalar, pandeminin küresel ekonomide oluşturduğu hasarın tamiri için en iyi ihtimalle 2021 sonuna işaret ediyor. Genel beklenti, gelişmekte olan ekonomilerin pandemi sürecinden daha hızlı toparlanmayla çıkacağı yönünde. Bunlardan biri de Türkiye. 2022, Türkiye’nin de aralarında yer aldığı bu ölçekteki ekonomiler için hızlı toparlanma yılı olacak gibi görünüyor. Dünya Bankası’nın Türkiye İzleme Raporu da Türkiye’nin bu süreçteki başarısına işaret ediyor. Pandemiye karşı uygulamaya konulan politikalar ve bunların ekonomik etkileri 2020 yılının ikinci yarısında ekonomik faaliyetin toparlanmasını sağladı. VakıfBank olarak bu süreçte biz de reel sektöre destek olacak kredi paketleri sunduk. 2021’in ilk çeyreğinde 40 milyar TL’lik çıpa kredisiyle imalatçı ve ihracatçı firmalara destek sağladık. Dünya Bankası ile 250 milyon dolarlık kaynak temini anlaşması yaptık. Salgın Destek Paketi ile salgından etkilenen KOBİ’lere geniş kapsamlı bir destek paketi hazırladık. 

Yeni KGF Nefes Kredileri verilmeye başlandı, değil mi? Bu kredilerde kamu bankaları mı etkin olacak? Toplamda ne kadar kredi sağlanacak?

 2020 içinde KGF destekli kredileri gördük. Bu krediler, Türkiye ekonomisi için bir can suyu oldu. Bu yılki Nefes Kredisi 4’üncü kez gerçekleştirilecek. Vak��fBank olarak önceki Nefes Kredi’lerinde olduğu gibi, bu projede de aktif bir rol oynuyoruz. KOBİ’lerimiz özellikle salgın sürecinin yarattığı likidite sıkışıklığını aşmak için uygun maliyetli olan Nefes Kredisi’ne yoğun ilgi gösteriyor. Satış kadrolarımız, şartları sağlayan işletmelere aktif biçimde krediyi tanıtarak KOBİ’lerimizi bu konuda bilgilendirdi. Proje, temmuz ayı sonuna kadar tamamlanacak. VakıfBank olarak yaklaşık 5 bin KOBİ’ye bu kaynağı ulaştırmayı hedefliyoruz. Toplam Nefes Kredi tutarı ne kadar olur açıkçası kestiremiyorum. 4’üncü Nefes Kredisi bütün bankalara açıldı. Özel bankaların da bu konuda ilgisi var, özel bankalar da kullandırıyor. Şu an itibarıyla 10 banka bu kredi kampanyasına katılıyor. 

 Bu yılın devamı için nasıl bir öngörünüz var? 

 Tabii, zor bir yıl geçiriyoruz. Bunun baz etkisini 2021’in ikinci çeyreğinde göreceğiz. Önümüzdeki dönemde risklere karşı bankaların atması gereken bazı adımlar var. Sermaye, teknoloji ve yetenek başlıklarında bankalar daha güçlü hale gelmek durumunda. Pandemi bankalara çevik çalışma, hızlı karar alma, çalışma ekiplerini güçlendirme ve esnek iş modelleri gibi konuların önemini gösterdi. Pandemi dönemi sektör açısından zor bir dönemdi. Bu dönemde ekonomik istikrarı korumak ve ihtiyaç duydukları her alanda müşterilerimizin yanında olabilmek için çalıştık. 2021 yıl sonunda sektörün krediler kaleminde yüzde 15’in üzerinde ve mevduat tarafında ise kredi büyümesinin bir miktar üzerinde yani yüzde 17 seviyelerinde büyümesini bekliyoruz. 

 Mevduat tarafında ikinci yarıda nasıl bir tablo olacak? Mayısta TL mevduata dönüş vardı, bu trend sürüyor mu? 

 Mevduat, kaynak ihtiyacımızı sağlayan en önemli enstrümanlardan biri… Özellikle 2018 yılında başlayan dolarizasyon atakları, depremler ve pandemi ekonomileri çok sıkıştırdı. Dolarizasyonla birlikte yaşanan ekonomik daralmada müşterilerimizin TL’nin itibarını korumaları yönündeki gayretlerine biz de destek olduk. 2021’nin Mayıs ayından itibaren müşterilerimizin TL’ye dönüşlerini gördük. Haziran ayında da bu trendin sürdüğünü görünce açıkçası çok mutlu olduk. Özellikle mayıshaziran aylarında ve temmuz ayının bu ilk günlerinde de TL’ye dönüşü görüyoruz. Müşterilerimiz döviz tevdiat hesapları TL mevduat hesaplarına dönünce TL tasarruf mevduatında ciddi anlamda artış oldu. Bankamızın günlük döviz likiditesinin muhasebesini yapığımızda da vatandaşlarımızın TL’ye döndüğünü görüyoruz. 

Salgınla birlikte ertelenen kredilerin bir kısmının ödemeleri geldi. Yeniden bir erteleme talebi oluyor mu? Sektör için nasıl bir öngörünüz var?

 2021, sektör için çok zor bir yıldı. Vakıf- Bank olarak nakit akışı bozulan, pandemiden etkilenen, iş yerleri kapanan, işsiz kalan bütün müşterilerimizin her zaman yanında olduk. Her türlü yapılandırmaya banka olarak açık olduk. Müşterilerimizin nakit akışlarını düzeltinceye kadar gereken zamanı kendilerine tanıdık, hala da tanımaya devam ediyoruz. Pandemi sonrası müşterilerimizin nakit akışları düzelir, biz de normal akışımıza devam ederiz. 

 Yılın devamında da ilk 5 ayda olduğu gibi büyümenin tüzelden geleceğini mi düşünüyorsunuz? 

 Pandemi sürecinde dünyada ticaretin, tedarik süreçlerinin artık Çin’den ziyade yakın bölgelere taşındığını gördük. Burada ülkemizin stratejik rolü ortaya çıkıyor. Böylece ihracatımızda ve üretimde inanılmaz artış oldu. Bunu fırsata çevirmemiz gerekiyor. Bu, cari işlemler açısından da son derece önemli. Özellikle daha çok ihracat yapılması ve Türkiye’nin ithal ettiği ürünlerin ülkemizde ikame edilmesi noktasında daha çok KOBİ, ihracat ve ticaret üçgeninde yoğunlaştık. Bunu yaparken yeni istihdam yaratılacağını öngördük. Dolayısıyla bu kalemlere destek verdiğimizde istihdama da destek vereceğimizden ülkemize katkı sağlamak noktasında daha çok ticari tarafta yani üretim, ihracat tarafında yoğunlaşmayı tercih ediyoruz. Sektör için de benzer bir tablo olacak. Bireysel tarafta ise talebe bağlı olarak normal akışında yürümeyi tercih ediyoruz. 

 Kârlılıkta bu yıl sınırlı bir büyüme var. Yılın devamında toparlanma gelebilir mi? 

2020’deki düşük faizli politikalarla sektörün kârlılığı 2019’a göre daha iyiydi. 2021 yılında da ikinci yarıdan itibaren Merkez Bankası faiz indirimlerinin başlanmasıyla birlikte olumlu bir tablo göreceğimize inanıyoruz.