"İçeride arz fazla, dışarıya döndük"

TÜRKİYE HAVACILIK SEKTÖRÜNÜN büyümesine paralel olarak Atlasjet de kurumsal kimliğinde değişime gitti ve Atlasglobal ismini alarak hedeflerini büyüttü. Artık sadece Türkiye değil, dünyanın farklı bölgeleri de şirketin genişleme planları kapsamında. Tüm uçuş oranları yüzde 30 yurtdışı, yüzde 70 yurtiçi olan Atlasglobal, gelecek yıl bu oranları tam tersine çevirecek. Şu an 22 uçaklık bir filoya sahip olan şirket, 2021 yılına kadar tüm dünyada yapacağı havayolu yatırımlarında 100 uçağı geçmeyi hedefliyor. Atlasglobal Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy, “Hedefimiz havacılık tecrübelerimizle yakın coğrafyalarda ihtiyaç olan bölgelere havayolu yatırımları yapmak ve ağırlıklı yurtiçi olan operasyon ağımızı yurtdışına çevirerek yeni destinasyonlarda büyümek” diyor. Ersoy ile Atlasglobal’in yakın vadeli hedeflerini konuştuk.
* Sektör içindeki konumunuz ve pazar payınız ne durumda? 
Türkiye’de havacılık çok geniş bir pazar değil. Birkaç oyuncunun kontrolünde olan, segmentlere ayrılmış bir pazar. Ana oyunculara baktığınız zaman, ana oyuncu milli taşıyıcı olan THY. Filo olarak ikinci büyük oyuncu yine bir THY iştiraki olan SunExpress. Anadolu Jet markası da yine THY’nin bir alt markası. Daha sonra bir özel havayolu olan Pegasus ve biz geliyoruz. Bir özel havayolu daha var. Milli taşıyıcının iştiraklerini devre dışında bırakırsanız pazarda 4 ana oyuncu var. Bunların üçü yüzde 100 özel sektör oyuncusu. Pazarda ve dünyada özel sektör oyuncularıyla bizim bir ayrışmamız var. Biliyorsunuz, dünyada son 10 yıldır bir “low cost” iş modeli çıktı. Tamamen uçuş maliyetine ve bunun fiyata yansımasına dayalı bir iş modeli bu. Ama uçuş 1,5-2 saatin üzerine çıktığı zaman konfor olmazsa olmaz bir tercih sebebi haline geliyor. O yüzden Atlas Global’in iş modeli; “Value for money.” Yani ödediğiniz paranın en iyi karşılığını aldığınız bir iş modeli. “Low cost” değil, “full service” hizmet veren, tüm servisin içinde olduğu bir hizmet modelini en iyi maliyetle yolcuya ulaştıran bir iş modeli. Bu konuda da Türkiye’de tekiz.
~
* Kurumsal kimlik değişimiyle birlikte bünyenizde neler değişti? 
Biz Türkiye içerisinde büyümeden çok global büyümeyi ön plana çıkarmaya başladık. Bu nedenle havayolu yatırımlarımızı sadece Türkiye’de değil, yakın coğrafyamızdaki ülkelerde de gerçekleştiriyoruz. Bunların hepsi o pazarlarda ayrı bir pazar payı oluşturmaya başladı. Çünkü, bize göre Türkiye’de artık yeterince havayolu koltuk arzı oluştu. O yüzden aynı yerde ihtiyaç dışı arz yaratmaktansa o arza ihtiyacı olan yakın coğrafyadaki ülkelere bu yatırımları taşımayı daha uygun gördük. Yani Türkiye’nin dışındaki pazarlarda Türk bayraklı taşıyıcının pazar payı elde etmesini sağlamak hedefine odaklandık.
* Peki, şu anda filonuzda kaç uçak var ve kaç noktaya uçuyorsunuz? 
Filomuzda şu an 22 uçağımız var. Atlasglobal olarak şu anda yurtiçinde 7, yurtdışında ise 21 noktaya tarifeli uçuş gerçekleştiriyoruz. Yurtdışında yeni açılacak tarifeli hatlarımıza paralel olarak bu sayıda artış yaşanacak. 
* Ağırlıklı nerelerde yatırım yapıyorsunuz? 
Yakın coğrafyamızdaki ülkelerde havayolu yatırımı yapmaya başladık. Bunlardan bir tanesini Kuzey Irak’ta, ikincisini Ukrayna’da kurduk. Ukrayna’da izinlerimiz bu yıl gecikmeli de olsa verildi. İnanıyoruz ki 1,5-2 yıl sonra biz oranın milli taşıyıcısı konumuna gelen bir havayolu markası olacağız. Bunun gibi diğer yakın ülkelerde Güney Balkanlar’da, Arnavutluk’ta böyle bir havayolu yatırımı için start verdik. Arabistan’da bir havayolu daha kurmaya çalışıyoruz. Afrika’da bir ülkede havayolu yatırımı yapmayı düşünüyoruz. Türkiye’nin ciddi ticari hacmi olan Rusya ve eski Sovyet Cumhuriyetleri’nde yine bu büyümemize devam etmeyi planlıyoruz. 2017’nin sonuna kadar bunların hepsini hayata geçirmeyi düşünüyoruz. 
* Yeni kurumsal kimlikle birlikte büyüme stratejinizi özetler misiniz? 
Artık bütün dünya hızla globalleşen bir ekonomik yapıya bürünmeye başladı. Lokal, kendi içinizde kalmanız bir değer kazandırmıyor. Büyümenizi yavaşlatıyor, bırakın yavaşlatmayı geriye götürüyor. O yüzden globalleşmek zorundasınız. Bu nedenle bu yıl itibarıyla neredeyse iki haftada bir yeni yurtdışı hattı ilan etmeye başladık. Eskiden yüzde 70 iç hat, yüzde 30 dış hat uçuyorduk. Önümüzdeki yıldan itibaren yüzde 70 dış, yüzde 30 iç hata çevireceğiz. Bu sezon başında bir sürü yeni dış hat frekansını duyurduk. Bir dahaki senenin yazına kadar da daha birçok yeni dış hattın açılışını duyuracağız.
~
* Uçak filonuzda ne kadarlık bir büyüme planlıyorsunuz? 
2021 yılına kadar tüm dünyada yapacağımız havayolu yatırımlarında 100 uçağı geçmemiz gerekiyor. Türkiye’de de asıl büyümeyi üçüncü havalimanının hayata geçmesiyle bekliyoruz.
* Eskiye göre rekabet ne kadar arttı ve bu ortamda para kazanma formülünüz nedir? 
Rekabet hiçbir zaman bitmez, her zaman artar. Önemli olan bu rekabet ortamında para kazanacak hale gelmeniz. Birincisi bunun için doluluk oranınızı artırmaya oynuyorsunuz, ikinci olarak farklı hizmetler vererek aynı yolcudan daha fazla ekonomik değer elde ediyorsunuz. 
* Yurtdışı operasyonlarınız arasında en kârlılar hangileri? 
İç hat uçuşunu değiştirdiğiniz her dış hat uçuşu şirketi çok daha kârlı bir hale getiriyor. Hava yolları iç hatlarda uçuşlar kısa süreli olduğu için para kazanmaz. Çünkü bütün maliyetler o 1 saatlik uçuşun üzerinde birikir. Aynı hakkı 4 saatlik bir uçuşa çevirdiğiniz zaman 1 saatin bütün maliyeti 4 saate dağıldığı için daha kârlı uçabiliyorsunuz. Başlangıçta tanınmak için belli bir süre zararına uçabilirsiniz ama kısa sürede sunduğunuz imkanlarla onu toparlarsınız.
* Önümüzdeki 5 yılda hedeflediğiniz yeni rotalar nereler? 
Avrupa’da biraz daha büyümemiz gerekiyor ama Avrupa’da çok fazla oyuncu çok fazla frekansla bizim uçtuğumuz noktalara uçuyor. Onlarla işbirliği yaparak büyümeyi düşünüyoruz. Bizim konsantre olacağımız daha çok Türkiye’nin doğusundaki noktalar ve eski Sovyet Cumhuriyetleri. Ana uçuş noktalarımız bunlar olacak. Diğer noktaları da o ülkelerde kuracağımız havayolları üzerinden artırmayı düşünüyoruz. Günün sonunda Avrupa’da büyüyeceğiz ama bunu o ülkelerde kuracağımız havayollarıyla o ülkelerden yapacağımız uçuş sayılarıyla başaracağız. Türkiye’den yapacağımız uçuş sayılarıyla değil.
* Şu kadar sayıya ulaşırız diye kafanızda belli bir sayı var mı? 
Şöyle basit bir örnek vereyim: 100 uçak kapasiteye geldiğiniz bir yerde bir uçak günde ortalama 3 sefer yaparsa, günde 300 sefer yapacak bir havayolu grubunuz oluyor. Bunun 300 seferi, bazı noktalara birkaç frekansta uçtuğunuzu düşünürsek, 200 nokta arasında uçuş yapan bir havayolu haline geliyorsunuz.
~
* Yurtiçi ve yurtdışı stratejileriniz farklı mı? 
İç hatları ve dış hatları pazarlayan ekipler ayrıdır. Ama “point to point” dediğimiz bir noktadan bir noktaya uçuş yaparak ayakta kalma şansınız neredeyse hiç kalmadı. Mutlaka bağlantılı uçuşlarla müşterileri bağlayıp pazarda çeşitlendirme yapmak zorundasınız. O yüzden doğuya yaptığınız uçuşlarla batıya yaptığız uçuşların pazarlayıcıları ortak hareket etmek zorunda. Son 5 yıldır transit taşımacılık çok öne çıkmış bir iş modeli. Bütün havayolları bu modele dönmek zorunda kaldı. 
* Cironuzun ne kadarı yurtdışı uçuşlardan geliyor? 
Cironun şu anda yüzde 40’ı iç hat yüzde 60’ı dış hattan geliyor. Önümüzdeki yıldan itibaren tur operatörü ve 4 zincir markası altında 12 binden fazla yatak kapasitesine sahip otel zincirleri olan kompakt bir turizm grubuyuz. Türkiye’nin en büyük turizm grubu olduk biz. Ayrıca bu üçünü ortak hareket ettirebiliyoruz. Bizi farklılaştıran en büyük özelliğimiz de bu. Yolcu bizden biletini aldığı zaman, tatil paketini de aradaki hizmetleri de alabiliyor. 
* 10 yıl sonra Atlasglobal markasını nerede görüyorsunuz? 
Hedefimiz Türkiye’ye yakın coğrafyalarda kurduğumuz ve kuracağımız havayolu grubunu uluslararası bir ittifakın içine entegre ederek dünyanın birçok noktasına ulaşabilen bir global taşıyıcı haline getirmek. Havayolu taşımacılığı, dünyadaki en stratejik sektörlerden biri. Eğer siz bu havayolu yatırımınızı bu standartlarda yapabiliyorsanız zaten tek başınıza hareket etmenize müsaade etmezler. Birçok uluslararası ortaklığa açık hale gelmek zorundasınız.
* Büyümeyle beraber yabancı ortaklık düşüncesi veya teklifi var mı? 
Büyüme içinde bizim yatırım yapmayı düşündüğümüz yerler var, yatırım yapmak için konuştuğumuz yerler de var. Ama bizimle birleşmek isteyen yabancı gruplar da var. Çünkü, havayolu çok stratejik bir sektör. O kadar çok ülkenin hava sahasında söz sahibi oyuncu elinizi kolunuzu sallayarak hareket etmenize müsaade etmiyor. Bir süre sonra ancak mutlaka ciddi stratejik işbirlikleri ve ortaklıklar yaparak ilerleyebilirsiniz. Bizimle görüşen gruplar var. Görüşmeler netleştiği zaman biz kamuoyunu bilgilendireceğiz.
~
NEDEN ATLAS GLOBAL ADINI TERCİH ETTİK?
YENİ MARKANIN NEDENİ
Bunun 2 nedeni var. Birincisi Atlasjet ismiyle biz “low cost” olarak anılıyorduk. Çünkü dünyadaki bütün özel havayolları neredeyse “low cost” konseptiyle hareket ediyor ve “jet” de “low cost” algısı yaratan bir isim uzantısıydı. Bizim Atlasglobal olarak hedefimiz yakın coğrafyamızda havayolu yatırımları yapmak ve bu coğrafyalarda milli taşıyıcı konumunda havayolları kurmaktı.
GLOBALLEŞMENİN YOLU
Global olmanın 2 yolu var; Birincisi, dünyada birçok noktaya uçuş sağlar, global bir taşıyıcı olursunuz ve kendi üssünüz üzerinde dünyanın birçok noktasındaki ülkeleri birbirine bağlarsınız. Bu modeli dünyada uygulayan yaklaşık 10 büyük milli taşıyıcı var. Ya da dünyanın birçok ülkesinde havayolları kurarak yine bir global oyuncu olursunuz. Belli coğrafyalarda tek bayrakla hareket etmezsiniz, 8-10 hava sahasında bayrak taşıyıcısı olursunuz, yine o bölgelerin global taşıyıcısı olursunuz. Biz ikinci modeli uygulamayı daha uygun gördük. 

“İŞ MODELİMİZ ‘VALUE FOR MONEY’ OLACAK”
GENİŞ KOLTUK ARALARI
Biz “value for money” havayoluyuz dedik. Yani ödediğiniz paranın en iyi karşılığını alabildiğiniz havayolu modeliyle çalışıyoruz. Bir kere geniş koltuk araları kullanıyoruz. Çünkü özellikle 1,5-2 saatin üzerinde seyahat eden yolcuların en çok dikkat ettiği şey sıkış tıkış, dar koltuk aralıklı uçaklarla uçmamak.
ÖNCE BEN DENERİM
Benim boyum 1,93. Ben kendimin rahat etmediği bir şeyle yolcumun yüzleşmesini istemem. O yüzden bütün uçaklarımın koltuk aralarını kendim denetlerim. Ben rahat etmiyorsam “genişletin” derim. Zaten benim rahat ettiğim yerde yolcu rahat eder. Yolcuyu konforlu seyahat ettirin ki ikinci tercihinde de sizi kullansın.
HİZMETLER BEDAVA
Diğer şirketlerin aksine bizde uçağın içinde verilen hiçbir hizmetten para alınmaz. Yolcu, biletini aldıktan sonra uçak içindeki tüm hizmetlerden ücretsiz yararlanabilir. Bagaj limitimiz makul bagaj limitinin de üzerindedir. Yolcu onun üzerine çıktığı zaman da bagajını makul bagaj ücretleriyle taşır.
YOLCU DEĞİL MİSAFİR
 Yolcu gittiği yere ulaştıktan sonra da ücretsiz otobüs servislerimiz diğer şehirlere bağlantı verir. Büyük koltuk kapasiteli uçakları doldurmayı başarırsanız koltuk maliyetiniz düşüyor. Bu maliyet avantajını da yolcumuza ek hizmet olarak veriyoruz. Böylece yolcumuzu bir misafir gibi ağırlama imkanı buluyoruz.
~
ATLASGLOBAL'İN YENİ YOL HARİTASI
1 Yeni dönemde Türkiye’den çok yakın coğrafyada büyümeye odaklanıyoruz. 
2 Türkiye’de koltuk arzı oluştu, yurtdışında pazar payı elde etmek daha kolay. 
3 Filomuzda 22 uçak var. Yurtiçinde 7, yurtdışında 21 noktaya uçuş yapıyoruz. 
4 Arnavutluk, Arabistan, Afrika, Rusya ve eski Sovyet Cumhuriyetleri’nde büyüyeceğiz. 
5 Bu yıl itibariyle iki haftada bir yeni dış hat ilan etmeye başladık. 
6 Eskiden yüzde 70 iç hat, yüzde 30 dış hattı. 2016’da yüzde 70 dış hat olacağız. 
7 Ciromuzun yüzde 60’ı dış hattan geliyor. Bir yıl içinde yüzde 80’ini dış hat yapacağız. 
8 2021 yılına kadar yeni yatırımlarımızla 100 uçağı geçmemiz gerekiyor. 
9 Atlasglobal’in 2015 yılı cirosu 400 milyon doları geçecek. 
10 Ortaklık talepleri geliyor, bir süre sonra bunları değerlendirebiliriz.