İşsizlik kesinlikle daha da düşecek

İnsan kaynakları sektörü, heyecanlı bir bekleyiş içinde. Çünkü 2009’dan bu yana gündemde olan geçici iş ilişkisi düzenlemelerinde sona gelindi. Geçtiğimiz günlerde son halini alan “Geçici İş İlişkisinin Özel İstihdam Büroları Vasıtasıyla Kurulması Hakkındaki Kanun Taslağı”, TBMM’ye sunulmayı bekliyor. Uzmanlara göre uygulama hayata geçtiğinde, hem kayıt dışı istihdamla hem işsizlikle mücadelede çok önemli bir adım atılmış olacak. “Taslak, gerek işveren gerekse çalışan için büyük fırsatlar sunuyor” diyen Adecco Doğu Avrupa Bölge Direktörü TİBET EĞRİOĞLU, yeni düzenlemenin iş piyasasına ciddi bir hareketlilik getirmesini bekliyor.

Geçiçi iş ilişkisine ilişkin taslak uzun zamandır bekleniyor. Son durum nedir?
Bu taslak, ilk olarak Temmuz 2009’da Meclis’e sunuldu, onaylandı. Ancak Cumhurbaşkanlığı tarafından 2 sebepten dolayı reddedildi. İlk neden, sistemde çalışacakların sendikal haklarının tanımlanmaması, ikinci neden ise bu konuda faaliyet gösterecek özel istihdam bürolarının lisans teminat tutarlarının çok düşük meblağda tutulmasıydı. Gerekli değişiklikler yapılıp yeni bir taslak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından oluşturuldu, sosyal taraflarla paylaşıldı. Şu anda tekrar Meclis’e gelmek üzere hazır bir şekilde bekliyor.

Bu yasanın işsizlikle mücadeleye nasıl bir katkısı olacak?
Bu yasa, işverene istihdamı artırması için birtakım teşvikler ve kolaylıklar sağlıyor. Aynı şekilde çalışana da daha rahat iş bulması için fırsatlar sunuyor. Yani işsizlik sorununa dönük çok önemli bir çözüm. Geçici iş ilişkisinin tüm dünyada ve Avrupa’da yaygın bir şekilde örnekleri bulunuyor. En önemli etkisi, kayıt dışı istihdam oranını azaltması. Ayrıca söz konusu kanunun uygulamaya konduğu ülkelerde, işsizliğin yüzde 1-3 oranında azaldığı gözleniyor. Böylece yüzde 10’larda olan işsizlik oranımız belirli bir dönemde yüzde 8’e inecektir. Bu 2 puan, Türkiye için çok ciddi bir rakam. Bu yüzde 2’lik artış 5 yılda olursa 500 bin kişinin iş gücüne katılması anlamına geliyor. Kısaca işsizlik azaltılabilir, kayıt dışı istihdam oranı düşer ve sonuç olarak hem sosyal hem ekonomik kalkınma sağlanabilir.

Sizce bu yasayla en fazla hangi sektörlerde hareketlilik olur?
Otomotiv, beyaz eşya, demir çelik gibi farklı sektörlerden tüm sanayi kuruluşları, ciddi
anlamda yararlanacaktır bu yasadan. Dönemsel veya geçici iş gücüne ihtiyaç duyulan tüm sektörlerde hareketlilik olacaktır. Turizm, hızlı tüketim, perakende gibi birçok sektörde hareketlilik bekliyoruz.

Her şirket geçici çalışan alabilecek mi?
Evet, hazırlanan taslağa göre her şirket geçici işçi alabilecek. Belli bir büyüklük veya kriter aranmıyor.

Şirketlerin alabileceği "geçici işçi" sayısında bir sınır olacak mı?
Hazırlanan taslağa göre şirketler, mevcut kadrolarının yüzde 20’si kadar geçici çalışan alabilecek. Daha fazlasına izin verilmiyor. Taslaktaki son hali buydu, Ama yasa çıkana kadar değişiklikler olabilir tabii.

"Geçici" derken ne kadarlık süre kast ediliyor?
Şu andaki taslakta süre olarak 18 ay öngörülüyor, 3x 6 aylık dönemler halinde formüle ediliyor. Yani bir şirket aynı çalışanı en fazla 6 aylık periyodlarla en çok 3 dönem üst üste geçici sözleşme ile istihdam edebilecek. Ondan sonra özel istihdam büroları o  çalışanı, başka bir işe yönlendirebilecek, Zaten o kişi özel istihdam bürosunun İK havuzuna girmiş olacağı için yeni fırsatlarda kendisine ulaşacak.

Bu yasadan faydalanmak isteyen şirketler nasıl bir yol izlemeli?
Yeni kanunla birlikte bu iş ilişkisinin kurulması ve yürütülmesi konusundaki yetkiler, özel istihdam bürolarına verilecek, Şirketler bu konuda bir uygulama yapmak istiyorsa, özel istihdam bürolarıyla bağlantıya geçmeleri yeterli.~

Düzenlemenin işveren açısından nasıl avantajları var?
Öncelikle şirketler, ihtiyaç duydukları dönemde ve ihtiyaç duydukları nitelikte insan kaynağına hızlı biçimde ulaşabilecek. Çünkü yetkili kılınan özel istihdam büroları sayesinde işverenin ihtiyaçları tespit edilecek ve iş arayan işçilerin nitelikleriyle doğru şekilde eşleştirilecek. Bu sayede işverenler, işçi arayışı için zaman kaybetmeyecek ve doğru işçiyi özel istihdam büroları vasıtasıyla bulabilecek. Ayrıca tam zamanlı personel ihtiyaçlarında ilk adımda geçici kadrolarından uygun olanlara bakabilecekler. Bu sayede işçi arama-bulma süreçleri çok kısalacak, İK departmanları da şirket için daha verimli işlere yönelecek. Ayrıca çalışanın kanuni sorumlulukları şirket üzerinde değil özel istihdam bürosu üzerinde olacak.

Çalışanlar açısından bakıldığında nasıl avantajları olacak?
Gazete ilanlarıyla iş arayan ve iş bulmakta zorlanan işçiler, özel istihdam büroları vasıtasıyla kolaylıkla iş bulabilecek. Geçici iş ilişkisi kapsamında işe yerleştirilerek mesleki deneyim kazanabilecekler. İş hayatıyla özel yaşamını dengelemek isteyen işçiler için kısa süreli veya kısmi süreli işler özel istihdam büroları vasıtasıyla kolaylıkla bulunabilecek. Ayrıca Türkiye’de özellikle genç nüfustaki işsizlik çok yüksek, Bu sayede gençlerimiz daha kısa zamanda daha çok deneyim kazanabilecek. Üstelik geçici iş ilişkisiyle girilen bir kurumda kendini ispat eden bir çalışan, ilerleyen dönemde tam zamanlı kadro ihtiyacında değerlendirilecektir. Yani kurumların insan kaynağı havuzuna girmek çok daha kolay olacak. Gençlerin karşısına daha çok sayıda kariyer fırsatı çıkabilecek, Ayrıca sendikal haklar da olacak. Eğer bir çalışan kendi iş kolunda sendikalıysa, geçici iş ilişkisi kurulduğunda da sendikası sürecek.  İş piyasaları açısından baktığınızda hem kalıcı iş gücünde hem geçici iş gücünde ciddi oranda hareketlilik olmasını bekliyoruz. Kesinlikle ülkenin işsizliği düşecek. Bunun aksi şeklinde bir örnek henüz görülmedi. Zaten esnek çalışma modellerinin 3 çeşidi var. Bunlar mevsimsel (dönemsel) çalışma, part-time (yarı zamanlı) çalışma ve geçici iş ilişkisi. Bu 3 yöntemin ilk ikisi zaten Türkiye’de başarılı ve sağlıklı biçimde uygulanıyor. Eksik olan tek bir ayak vardı, o da geçici iş ilişkisiydi. Hazırlanan taslak ile o da tamamlanmış olacak. Yeni iş tanımları, iş olanakları ortaya çıkacak. Eğitimine devam edenlere kısmi süreli işler, yaşlı ve özürlüler için yeni iş tanımları yaratılacak. İşsizlerin sürekli işe geçişlerinin sağlanması için geçici işler vasıtasıyla işverenlerle tanıştırılmaları sağlanacak.