Koklama Turları!

Ahmet Nazif Zorlu, Hüsnü Özyeğin, Nafi Güral, Erdoğan Baydemir… Bu isimlerin ortak noktası son aylarda inceleme gezilerini sıklaştırarak ülke ülke dolaşmaları. Örneğin Ahmet Nazif Zorlu, Zincirlikuyu’da inşa edilecek Zorlu Center için Uzakdoğu’dan Amerika’ya uzanan geniş bir coğrafyada lüks otel ve alışveriş merkezi projelerini dolaştı. Nafi Güral, Avrupa ülkelerindeki Spa ve wellness tesislerini yerinde inceledi.

Sarar Yönetim Kurulu Başkanı Cemalettin Sarar ise yeni mağaza yatırımları için elinde bir fotoğraf makinesiyle Avrupa’nın moda başkentlerini gezdi, farklı örnekleri gözlemledi… Onlar gibi pek çok iş adamı adeta fırsatları avlamak, trendleri koklamak için özel yurtdışı seyahatleri planlıyor.

Kimisi bu gezilerde yeni yatırımlar için pazar araştırması yapıyor, kimi ise hayalindeki proje için yabancı örnekleri izliyor. Peki iş adamları, inceleme gezilerinde en çok nelere dikkat ediyor? Yeni fırsatları yakalamak için sıklıkla yurtdışına giden patronların son zamanlarda hangi ülkelere gittiklerini, nasıl sonuçlarla döndüklerini ve neler öğrendiklerini araştırdık.

Gürallar Ülke Ülke Spa Gezdi
Bu aralar bir ayağı sürekli yurtdışında olanlara ilk örnek; Güral Ailesi. Kütahya Porselen ve Güral Seramik’in patronu olarak tanıdığımız Nafi Güral’ın yeni yatırımı “sağlıklı yaşam turizmi” oldu. Nisan ayında açılan Güral Sapanca Wellness Center, Nafi Güral ve ortanca kızı Hediye Güral Gür’ün 6 ay süren yoğun incelemeleri neticesinde son şeklini aldı. Projenin hazırlık aşamasında onlarca kez yurtdışına gidildi. Gerisini Kütahya Seramik, Porselen ve Turizm Grup Başkanı olan Hediye Güral Gür anlatıyor:

“Güral Sapanca’nın ilk projelendirmesi yaklaşık 6 ay sürdü. Fikrin ortaya çıkışı babam Nafi Güral’ın Sakarya ziyareti sırasında oldu. Sapanca Gölü’ne nazır yediği bir yemekte burada otel yapmanın iyi olacağını düşünmüş. Konuyu bize açtığında tüm aile olarak bu fikri benimsedik. Bu amaçla Fransa, Monako, İsviçre, Avusturya, İngiltere gibi ülkelerdeki SPA-wellness tesislerini gördük. Özellikle Champney’s ve Canyon Ranch bizim için iyi örneklerdi.”

 “Bir fikrin ne zaman, nerede geleceği belli olmaz” diyen Hediye Güral Gür, her ay aileden birkaç kişinin mutlaka inceleme amaçlı yurtdışı gezisi yaptığını belirtiyor. Gür’ün son zamanlarda en sık ziyaret ettiği yerler ise Uzakdoğu ve eski Doğu Bloku ülkeleri olmuş.

Arar, Moda Başkentlerinde Dolaşıyor
Tween’i Donna Karan, Prada gibi bir dünya markası yapmak için tamamen global bir strateji belirlediklerini söyleyen Orka Group Genel Koordinatörü Osman Arar ise yılın yaklaşık yarısını yurtdışında geçiriyor. Arar’ın seyahat ajandasında Londra, Milano, Berlin, Barselona ve Amsterdam gibi moda başkentleri var. “Moda başkentlerine girmek istediğiniz anda oyunun kuralları değişiyor” diyen Arar, şunları söylüyor: “Dünyanın en çok aranan 10 markasından biri olmak gibi büyük bir hedefimiz var. Son aylarda 5 ülke arasında mekik dokuyorum. Ağırlıklı olarak İngiltere, Almanya, İspanya, İtalya ve Hollanda’ya gidiyorum. İki yıl içinde 300’den fazla noktada Tween markası olacak. Avrupa üssü olarak Londra’yı seçtik. Ağustos ayından itibaren Londra’daki Harvey Nichols’ın içinde Tween ürünleri yer alacak.”

Bu tarz inceleme gezileri sayesinde birçok değişik fırsatla karşılaştıklarını da belirten Arar, buna örnek olarak yaklaşık 6 ay boyunca kendileriyle görüşmek isteyen bir şirketi gösteriyor: “Daha önce çok büyük markanın sahibi olup onu 2 milyar dolara bir Amerikan şirketine satan İngiliz-Hollanda ortaklı firmayla temas halindeyiz. Türkiye pazarına girmek istiyorlar, yeni bir ortaklık olabilir. Onun dışında erkek giyimde dünyanın en kaliteli ve pahalı markalarından biri olan ABD’li çok ünlü, çok trend bir markayı satın almak üzere bir teklif verdik. Çok yeni bir gelişme, daha fazla detay veremem.”

Zorlu’nun Gözü Avm’lerde
 
Fırsatları koklamak denince akla ilk gelen örnekler kuşkusuz Ahmet Nazif Zorlu ve Hüsnü Özyeğin. Türkiye’nin en başarılı iş adamları arasında bulunan bu iki isim, bu aralar benzer heyecanları paylaşıyor. Ortak noktaları ise her ikisinin de 2 yıl önce bankalarını sattıktan sonra dev gayrimenkul projelerine imza atmaları…

İki yıl önce Denizbank'ın yüzde 75’ini 2 milyar 437 milyon dolara Dexia’ya satan Ahmet Nazif Zorlu’nun bu parayla ne yapacağı uzun süre kulislerde konuşulmuştu. O ise Zincirlikuyu’daki Karayolları 17’nci Bölge Müdürlüğü arsasını satın alarak gayrimenkul sektörüne hızlı bir giriş yaptı. Son aylarda, “İstanbul’un simgesi olacak” dediği Zorlu Center için hummalı bir araştırma içinde. Her fırsatta danışmanlarıyla birlikte dünyanın en gözde otel ve alışveriş merkezlerini ziyaret ediyor. Sırf bu amaçla Amerika’dan Uzakdoğu’ya kadar birçok ülkeye seyahat yaptığı ve binaları bizzat incelediği biliniyor.

Hüsnü Özyeğin, Çin’i İnceliyor
Hüsnü Özyeğin ise benzer bir heyecanı Çin’deki projesi için yaşıyor. Zorlu gibi o da bankasının çoğunluk hissesini 2 yıl önce yabancılara sattı. Finansbank’ın 2 milyar 776 milyon dolara NBG’ye satılmasının ardından Özyeğin, vakit kaybetmeden yeni yatırımlar için nabız yoklamaya başladı. Yurtdışı gezilere ağırlık veren, her türlü fırsatı koklayan ve rotasını yükselen değer Çin’e çeviren Özyeğin, tam 2 yıl sonra sessizliğini bozdu. 9 Nisan’da temeli atılan 200 milyon dolarlık alışveriş merkezi, Özyeğin’in Çin’e dönük yatırım planının sadece ilk adımı. İş adamı, Çin’de, gelecek 10 yıl içinde 4-5 alışveriş merkezi daha açmayı planlıyor. Fiba Group ve Turkmall ortaklığındaki Star Mall tarafından Çin’in Şenyang kentinde kurulan alışveriş merkezinin 2010 yılında tamamlanması hedefleniyor.

Baydemir, Yeni Fırsat Peşinde
 “Bir sanayici olarak belli aralıklarla, farklı ülkelere seyahat ederim” diyen tekstilci Baydemirler Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Baydemir, son zamanlarda İran, Almanya, Polonya, Japonya, Rusya, Tunus’u ziyaret etmiş. Bu gezilerinin temel amacını ise “perde ve ev tekstili sektöründeki son gelişmeleri takip etmek” olarak açıklıyor.
Sektörel gelişmeleri ülkelerin pazar kültüründe ve yerinde görmeyi amaçladığını söyleyen Baydemir, bu inceleme gezilerinin faydalarını şöyle anlatıyor:

“Bu aslında global ticaretin doğrularından sadece biridir ve bu izlenimleri edinmeden ticari gelişiminizin çok da kolay olacağı söylenemez. Sektörümüzdeki fırsatları koklamak için, fırsatların oluştuğu ülkeleri, pazarları gezmenin ya da o ülkelerdeki sektörel çalışmaları yerinde görmenin çok büyük yararları olduğunu söylemek isterim.”

Bu tarz seyahatlerin, yeni çalışmaları ve hedefleri için kendilerine ışık tuttuğunu söyleyen Baydemir, şu bilgileri veriyor: “Bu görüşmelerin ve izlenimlerin kuşkusuz birçok faydası oluyor. Ben, yıllardır yurtdışı iş gezilerimde en çok tüketici eğilimlerine ve moda trendlerindeki ayrıntılara önem verir, bu açıdan gözlem yaparım. Bunlara ek olarak, sektörel makine parkurunun son teknik gelişme ve yeniliklerini de özellikle izlerim.”

Yıldız’ın Yeni Fikir Avı
BNP Paribas Group’un sigortacılık iştiraki Cardif Türkiye’nin CEO’su Yılmaz Yıldız da sıklıkla pazar incelemesi için yurtdışına giden profesyonellerden… “Dünyada ve hedef piyasalarda neler oluyor, yakından takip ediyoruz” diyen Yıldız’a göre bu tarz geziler, hem rakipleri hem pazarı araştırmak için çok önemli. Üç ayda bir düzenli olarak yurtdışına çıktığını belirten Yıldız, seyahatlerini ve bu gezilerin içeriğini şöyle anlatıyor:

“Finans sektöründe yönetici olduğumdan genellikle rakiplerimizin şubelerine müşteri gibi gitmeyi, ürünlerini denemeyi tercih ederim. Hatta bilerek problemler çıkarırım ki ekipleri ne kadar iyi yetişmiş görebileyim. Bu deneyden başarılı çıkan rakip çalışanlarını genellikle transfer ederim. Bir de rakiplerin ürünleri hakkında insanlara ne düşündüklerini sorarım. Yeni fırsatlar ve ürünler genellikle sektör dışındaki insanların basit ihtiyaçları sonucu çıkar.”

En son aralık ayında yurtdışına çıkan Yıldız, bu geziden birkaç ilginç fikirle döndüğünü söylüyor: “Bir tanesi o kadar ilgi gördü ki BNP Paribas Grubu dergisinde bir makale olarak işlenecek ve sonrasında dünyanın hangi ülkelerinde uygulayabiliriz diye bakacağız.”

Zamanpur, Kira Analizi Yapıyor
Ayşen Zamanpur, Silk&Cashmere markasıyla dünya pazarlarına açılan Türkiye’nin önde gelen kadın girişimcilerinden. Onun seyahat programı da oldukça yoğun. Yılda ortalama 8 kez yurtdışına seyahat çıkan Zamanpur, her defasında markasıyla ilgili araştırmalar yapıyor. Hatta onun deyimiyle iş dışı gezileri bile “dönüp dolaşıp işe bağlanıyor”. Zamanpur, son gezisini California’ya yapmış. İncelediği konular ise lüks markaların konumlanması ve mağazaların kira-ciro ilişkisi olmuş. Zamanpur, bu seyahatlerin içeriğini şöyle anlatıyor: “En son California’ya gittim, alışveriş merkezlerini ve caddelerini dolaştım. De Luxe markaların yeni konseptlerini inceledim. ‘Ulaşılabilir lüks’ kavramının nerede durduğuna baktım. Son zamanlarda en ilgimi çeken konu ise dünyanın kalbinin attığı Los Angeles Rodeo Drive’daki mağazaların kira ve ciro ilişkilerini yakından öğrenmem oldu. Sık sık bu karşılaştırmayı yapar, bir anlamda markamızın nerede, ne kadar kira vermesinin anlamlı olduğunu hesaplarım. Bunun dışında, muhakkak Çin’de yeni arayış gezilerimiz vardır. Kaşmir konusunda atılan her adımdan haberdar olmak bizim çok önemsediğimiz bir konu. Dünyayı izlemezseniz, dönüş hızına ayak uyduramazsanız, düşersiniz.”

Kurtsan, Yeni Ürünü Gezide Buldu
Kurtsan Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Meltem Kurtsan da sık sık yurtdışına giden isimlerden. Her seyahatinde mutlaka eczaneleri dolaştığını belirten Kurtsan, beğendiği ve ilginç bulduğu ürünleri ise satın alıyor. Son aylarda Otacı’nın mağazalaşmasına odaklı incelemeler yapıyor. Kurtsan, yurtdışı inceleme gezilerinin kendisine ve firmasına kazandırdıklarını şöyle anlatıyor: “Pazar araştırması ve sektörümüzü takip etmek amacıyla yılda 6-10 kez yurtdışına çıkarım. Her seyahatimde mutlaka eczaneleri, organik ürün marketleri, kozmetik mağazalarını gezer, ilginç ve yeni bulduğum ürünleri satın alırım. Yeni ürün fikirleri açısından bu tarz geziler ufuk açıcı oluyor. Örneğin yeni piyasaya sunduğumuz aromaterapi masaj yağları ve saç bakım ürünlerinin yurtdışında gördüğü ilgi bizim de bu konuda Ar-Ge yapmamızda ve ürün gamı yaratmamızda yararlı olmuştu. En son İtalya, İngiltere, Polonya, Mısır ve Avusturya’ya gittim. Son zamanlarda sadece çay çeşitlerinin satıldığı mağazalarla ilgileniyorum. Otacı’nın klasik ve tıbbi çay markası olarak nasıl mağazalaşabileceğine odaklı incelemeler yapıyorum.

Servet Topaloğlu / Ampd Yönetim Kurulu Bşk. Yrd.
“Yeni İş Fırsatlarını İnceliyoruz”

Son Geziler Rusya Ve Avrupa’ya
Ayda ortalama 3-4 kez yurtdışına çıkıyorum. Bunlar genellikle önceden planlanan, süresi belli seyahatler oluyor. Yılda 1 veya 2 kez ise sadece pazarı koklama amaçlı seyahatlerim oluyor. Son dönemde yeni fırsatları incelemek amacıyla Almanya, Rusya, İngiltere, Fransa ve Romanya’ya gittim.

Onlarca Noktayı Gezdim
 Bu gezilerimde genellikle Goldart Holding’in yurtdışı mağaza organizasyonlarının yönetimi, yeniden yapılandırılması ve yeni mağaza açılması için yeni alışveriş merkezlerinin incelenmesi konularında onlarca noktayı ziyaret ettim. Rusya, Almanya ve Romanya’da bulunan Goldaş ve Assortie mağazalarının bu tarz inceleme gezileri sonrasında hayata geçtiğini söyleyebilirim.

Hangi Sonuçlarla Döndüm?
 Yurtdışında mevcut faaliyetleri büyütmek, örneğin Goldart Holding bünyesinde bulunan aksesuar ve hızlı tüketilen lüks ürünler perakende markası Assortie’yi Rusya ve Romanya haricinde Almanya’ya da ihraç etmek, yurtdışında yeni bir perakende zinciri satın alma opsiyonlarını değerlendirmek, oradaki bir perakende zinciriyle iş birliği yapmak gibi çok yönlü çalışmalarımız oluyor.

Davut Doğan / Doğtaş Yönetim Kurulu BAŞKANI
“Yılda 3-4 Kez Yurtdışındayım”

Yunanistan, Mısır Ve Almanya
 Yeni yatırım ve iş ortamını koklamak amacıyla yılda 3-4 kez yurtdışına çıktığını belirten Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan ise son aylarda Mısır, Almanya ve Yunanistan’a gitmiş. Yunanistan’a mağazalaşma arayışı ve yeni fırsatları incelemek için gittiğini belirten Doğan, bu tarz gezilerin hem yeni müşteri hem yeni pazarlar kazanmak açısından büyük önem taşıdığına inanıyor.

Yeni Trendleri İnceliyorum
Yunanistan seyahatim mağazalaşma arayışı, Mısır seyahatim söz konusu pazarda hangi ürünlerin talep edileceği, Almanya seyahatim ise mobilya sektöründeki yeni trendler ve Avrupa pazarına dönük iş fırsatları için oldu. Bu gezilerimizde global pazardaki gelişmeleri, talepleri inceleme ve rakipleri izleme fırsatı bulduk.

Farklı Pazarlara Giriyoruz
Ayrıca satışlarımızın artışında ve yeni pazarlara girişte de katkısı oldu. Tabii ki bu tarz inceleme gezilerinin özellikle yeni müşteri ve yeni pazarlar kazanmak açısından önemli getirileri oluyor. Ayrıca mağazacılık konseptinin gelişimini incelememize ve yeni stratejiler geliştirmemize katkı sağlıyor.

Cemalettin Sarar / Sarar Yönetim Kurulu Başkanı
“Gece Bile Mağaza Geziyorum”

Ayda 2-3 Kez Yurtdışında
 Tatilimiz yok, sürekli iş için, piyasa araştırmaları için yurtdışı gezilerine gidiyoruz. Sadece Batı ülkelerine de gitmiyorum. Afrika, Çin, Rusya, Arap ülkeleri… Tüm dünyayı gezmeye çalışıyorum. Nerede, ne oluyor izlemek lazım. Bu amaçla ayda 2-3 kez yurtdışına çıkıyorum. Tüm bu geziler çok ciddi faydalar sağlıyor. Değişik bir şey gördüğünüzde hemen onu kapıp getiriyoruz.

Fotoğraf Makinesiyle Dolaşıyor
 Yurtdışına gittiğimde önce kendi mağazalarımızı ve müşterilerimizi dolaşırım. Sonra da rakip markaların mağazalarını çok detaylı biçimde gezerim. Sadece gündüzleri değil geceleri de... Mağazalar kapandıktan sonra, cebimde bir fotoğraf makinesiyle dolaşırım. Hangi ürünü nasıl sunduklarına bile bakarım. Bunları görmedikten sonra insanların ufku genişlemez.

“En Beğendiğim Mağaza Lafayette”
En son Londra’ya gittim ve kentin en büyük, en lüks mağazalarını, moda merkezlerini teker teker gezdim. Avrupa’da en beğendiğim mağaza Lafayette. Çünkü dünyaca ünlü tüm markalar var. Örneğin yakın zamanda Sarev markamızla ev tekstili sektörüne giriş yaptık. Bu girişimimiz için de yurtdışındaki iyi ve hedef markaları örnek aldık. Onları inceledik ve çok faydası oldu.

Yasemin Erdoğan
yerdogan@capital.com.tr