Sakıp bey'in kızı holdingleşiyor

İşe, babası merhum Sakıp Sabancı’nın teşvikiyle Elmadağ’da, 120 metrekarelik bir ofiste, 6 kişiyle başladı. Vista Turizm’in kurucusu ve yönetim kurulu başkan yardımcısı Dilek Sabancı, şirketini 2008 sonu itibarıyla 215 milyon TL ciroya ve 150 çalışana ulaştırdı. Şirket son 5 yılda 4 kat büyüdü. Vista Turizm çatısı altında 700’den fazla kurumsal müşterisine iş seyahati organizasyonu, danışmanlığı, bayi ve motivasyon toplantıları hizmeti veren Sabancı, “2009 yılını 250 milyon TL ciroyla kapatırız. 2015 yılında ise 500 milyon TL ciro hedefliyoruz. En büyük hedefim 5 yıl içinde şirketi halka açmak” diyor. Sabancı, gelecekte Sabancı Holding’in yönetim kuruluna da girebileceğini söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Hayat ne gösterir bilemiyorum. Benim kendi meşgalelerim olduğu için girmeyebilirim de... Her zaman kendi yolumda yürümeyi sevdim. Sabancı Ailesi’nde kendi şirketini kuran ilk kişi de ben oldum. Şimdi tabii herkesin ayrı şirketi var, o da ayrı konu” diye konuşuyor. Dünyada da 3’üncü kuşaktan sonra aile şirketlerinden kopmaların başladığına dikkat çeken Sabancı, “Bizim ailede de herkes bir zaman sonra kendi işini yapmak istedi. Bu da çok doğal. Herkes belli bir güce ulaştığı zaman kendi işini yapmaya kalkışıyor. Ayrılıklar holdingin geleceğini hiç etkilemez” diyor.
Vista Turizm Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Dilek Sabancı, Capital’e şirketini bugüne nasıl getirdiğini, gelecek hedeflerini ve Sabancı Ailesi’nde yaşanan ayrılıklara bakış açısını anlattı:
Capital:  Vista Turizm’e hobi olarak başladığınızı söylemişsiniz. Hobi olarak başladığınız işi nasıl bu boyuta getirdiniz?
-  Ben 3 yabancı dil, yani İngilizce, Fransızca ve İtalyanca biliyorum. Seyahat etmeyi de her zaman çok seviyordum. O zamanlarda Dışişleri eski bakanlarımızdan Vahit Halefoğlu’nun kızı Nilgün Halefoğlu, American Express’in temsilcisiydi ve Türk Express adında bir turizm şirketini satın alarak turizmciliğe başlamıştı. Babam onu da duymuştu.
Oradan da yola çıkarak hem lisan bilmem hem seyahat etmeyi sevmemden dolayı bana, “Dilekçiğim, kızım, böyle bir iş yapsan, hem yabancı dillerini kullanırsın hem seyahat eder, dünyayla ilişkini koparmazsın hem de burada yaşarsın” dedi.
Bu nedenle de hobi ya da meşgale olarak başladı diyorum. Vista Turizm’i bu şekilde, 20 yıl önce Elmadağ’da 6 kişiyle 120 metrekarelik bir ofiste kurduk. Şirket giderek büyüdü. 6 kişiden önce 12 kişiye, daha sonra 25 kişiye çıktık. Bugün 20’nci yılımızda 150 kişi olduk.
Capital:  İlk müşteriniz Sabancı Holding miydi? Sabancı soyadı taşımasaydınız, yine bu işi kurabilir, bu düzeye getirebilir miydiniz?
-  İlk müşterimiz Sabancı Holding ve şirketleriydi ama onun yanında başka birkaç müşterimiz daha vardı. Biz Sabancı Holding’le çalışmayı sadece başlangıç noktası olarak gördük. Hiçbir zaman Vista’yı Sabancı Holding’e hizmet vermek için kurulmuş bir acente olarak düşünmedik. Burası Sabancı Holding’in bir şirketi değil. Benim yüzde 100’üne sahip olduğum bir anonim şirket. Tabii soyadımdan ve rahmetli babamın Sabancı Holding’in eski başkanı olmasından dolayı Sabancı Holding’le çalışma imkanlarımız oldu.
Ancak inanın, onlarla çalışmak da o kadar kolay olmadı. Çünkü özellikle toplantı organizasyonlarında işi bize hemen vermediler. Başka şirketlerle rekabet ettik. Hem fiyatımızı hem servis kalitemizi diğer şirketlerle karşılaştırdılar.
Capital:  Yani “Sabancı soyadı” yetmedi mi, diyorsunuz?
-  Sadece soyadı Sabancı olan bir kişi şirket kurdu diye tüm işin ona verilmesi, diğer şirketlerin verdiği fiyat ve hizmetle karşılaştırılmaması zaten doğru değil. Vista Turizm, Sabancı Holding’in bir iştiraki değil. ~
Sabancı Holding de bizimle çalışmak zorunda değil. Bizimle çalışırken yine diğer şirketlerin verdiği hizmetleri ve fiyatlarını araştırmaya devam ediyorlar. Ben de bunu takdir ediyorum. Rekabet her zaman iyidir. Sabancı soyadı taşıyorum diye holdingdeki profesyonelleri, benimle çalışmaya zorlayamam. Onların da bizi tercih etmesi gerekir. Serbest rekabete inanan bir insanım.
Capital:  İşi bu boyuta getirene kadar Sabancı soyadınızın avantajını yaşamadınız mı yani?
-  Yaşamadım diyemem. Başka bir şirkete nazaran Vista’nın eşitlik durumunda önceliği oldu. Verdiğimiz hizmet, servis ve fiyat rakiplerimizle aynıysa bizimle çalışmayı tercih ettiler. Hizmetimiz kötü ve fiyatımız yüksekse, rakibi tercih ettikleri de oldu.
Açıkçası 20 yılda birkaç defa bunu yaşadık. Bu durum yaşandığında da bize dönüp “Lütfen şu fiyatı verin, hizmet kalitenizi düzeltmeye çalışın ki sizinle çalışabilelim” dediler. Biz de eksiklerimizi giderip, fiyat seviyemizi rakiplerin düzeyine indirdik. Böylece Sabancı Holding’den gelen işleri kaçırmadık.
Capital:  İş yaşamınızda soyadınızın herhangi bir dezavantajını yaşadınız mı?
-  Bazı işleri alamıyoruz. Mesela Akbank’la çalıştığımız için diğer bankalarla çalışmamız zor, hatta imkansız oluyor. Sabancı Holding’in direkt iştiraki olan sektörlerde, diğer bazı şirketlerle çalışamıyoruz. Ak Sigorta’yla çalışırken Allianz’la çalışabiliyoruz ama Akbank’la çalışırken diğer bankalarla çalışamıyoruz.
Capital:  Son 20 yılda turizm sektöründe önemli bir büyüklüğe ulaştınız. Hobi olarak başladığınız bu işi nasıl bu kadar büyütebildiniz?
-  2004’te 40 milyon dolar cirodan, 2008’de 215 milyon TL ciroya ulaştık. Kaliteli eleman istihdam etmemizin ve teknolojiye yaptığımız yatırımların bu büyüklüğe ulaşmamızda çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Kendi alanımızda sektörde model olduk. Kurumsal müşterilerle büyüdük. 20 yıl benim için çok hızlı geçti. Bugün geldiğimiz noktayı gerçekten gurur verici buluyorum.   
Capital:  Cironuzun ne kadarı Sabancı Holding’den ne kadarı dış müşterilerden elde edilen gelirden oluşuyor?
-  Yüzde 24’ü Sabancı Holding şirketlerinin uçak bileti ve organizasyon harcamalarından geliyor. Yüzde 76’sı ise diğer kurumsal müşterilerimizden kaynaklanıyor. 700 kurumsal müşterimiz var. Vista, iki ana konuda çalışıyor. İş seyahati danışmanlığı, organizasyon, otel, bilet rezervasyonu gibi işler ciromuzun yüzde 80’ini oluşturuyor. Bayi toplantıları, motivasyon toplantıları gibi organizasyonların cirodaki payı ise yüzde 20 düzeyinde.
Son olarak da kongre, konferans ve festival organize etmeye başladık. Ankara’da kamuyla bazı projelerde çalışıyoruz. Ufak çaplı konferans, kongre organizasyonları yapıyoruz. Alamadığımız işler de oluyor tabii. Mesela IMF’e de teklif verdik ama işi alamadık. Her işi alacağız diye bir şey yok. Sadece kurumsal şirketlere hizmet vermekten çıkmaya başlıyoruz. Kamu kuruluşlarıyla da çalışıyoruz, festival, konferans organizasyonu gibi işlere de başladık.
Capital:  Büyümeniz bu yeni iş alanlarından mı gelecek?
-  Evet, büyüme alanımız yeni gireceğimiz bu işler olacak. Önümüzdeki 5 yılda daha fazla kongre, konferans, toplantı organizasyonu yapmaya çalışacağız. Bu yüzde 20’lik ciro payını yüzde 30-40’a çıkarmayı planlıyoruz. Yüzde 80-20 oranını daha dengeye getirmeye çalışıyoruz.
Capital:  Sektördeki konumunuz nedir? Liderlik hedefiniz var mı?
-  Biz zaten alanımızda pazarın lideriyiz.~
 Çünkü Setur, bizim iştigal konumuzun dışında işler yapıyor. Duty Free mağazaları ve marinaları var. Biz bu alanlarda yokuz. Dolayısıyla kıyasladığımızda bire bir rakibimiz değil.
Örneğin Trek Turizm de bilet satışında lider. Ama o da yoldan geçen müşteriye bilet satıyor. Biz kurumsal müşterilere satıyoruz, o da bizim segmentimizde değil. Dolayısıyla biz iş seyahati organizasyonu ve iş seyahatleri danışmanlığında birinciyiz.
Capital:  Otel yatırımı yapacağınız şeklinde yayınlar yapıldı. Bu plandan bahseder misiniz?
-  Ortada kesinleşmiş bir plan yok. Sadece düşünce olarak var. Hiçbir şey net değil.
Capital:  Farklı sektörlere girecek misiniz?
-  Çok fazla yayılmaktan yana değilim. Benim sektörüme benzeyen otelcilik, gayrimenkul gibi 2-3 işe girebilirim. Esas Holding gibi bir sürü sektöre girmek istemiyorum. Dağılarak başarılı olunacağına inanmıyorum. Artık odaklanarak çalışma zamanı. 10 iş yerine, 3-5 işe odaklanıp daha büyüğünü daha iyisini yapmak taraftarıyım.
Capital:  Ortaklık ya da satın alma teklifleri geldi mi?
-  Gelmedi ama gelse bile şirketimi satmam.
Capital:  Sakıp Bey’in hayallerini gerçekleştirmek için yola çıktınız. Onun hayallerini gerçekleştirebildiniz mi?
-  Kesinlikle, rahmetli babam bugün benim şirketimin 215 milyon TL cirolu, 700’ü aşkın müşterisi olan, büyük toplantı organizasyonları yapan, kamuyla da çalışabilen bir noktaya geldiğini görseydi, inanın çok mutlu olurdu.
Ayrıca Vista’nın 20’nci yılını, turizm öğrencilerinden 2 bin 400 kişiye burs vererek kutluyoruz. 2019’a kadar turizm sektörüne eleman yetiştireceğiz. Vista Turizm, 10 yılda 4,5 milyon TL burs vereceğini garanti ediyor. İstesek çok şaşalı kutlama organizasyonları da yapabilirdik. Babam bununla da gurur duyuyordur. Bana her zaman “Beni geçeceksin, sen daha iyilerini yapacaksın” derdi. Özel Olimpiyatlar konusunda kurduğum dernek çok ilerilere gitti.