- Anasayfa
- İş Dünyası
- Söyleşiler
- "Siz, biz diye ayrım yaptılar"
"Siz, biz diye ayrım yaptılar"
Akkök Yönetim Kurulu Üyesi Ayça Dinçkök, TÜSİAD’ın ve iş dünyasın son dönemde yaşadığı gelişmelerden rahatsız.
Ayça Dinçkök, iş dünyasında cesur açıklamaları ve çarpıcı saptamalarıyla hep dikkat çeken bir isim oldu. Türkiye’nin dev gruplarından Akkök Holding’in yönetim kurulu üyesi Dinçkök, iş dünyasının en köklü ve güçlü oluşumu TÜSİAD’da aktif bir yönetici olarak ağırlığını hissettirdi. Son iki dönem yani hem Ömer Sabancı hem Arzuhan Doğan Yalçındağ’ın başkanlığını yürüttüğü yönetim kurullarında yeraldı. Bilgi Toplumu ve Yeni Teknolojiler Komisyonu’na başkanlık yaptı. İş dünyasnın merkezinde, gelişmeleri en yakından takip eden ve yaşayanlardan biri olarak Dinçkök, TÜSİAD’ın ve temsil ettiği iş çevrelerinin son yıllarda içinde bulun duğu konumdan pek memnun değil. Türkiye’de dinamikler hızlı değişirken TÜSİAD’ın ve başkanlarının her dönem farklı zorluklarla karşı karşıya kaldıklarına dikkat çeken Dinçkök, son yıllarda özellikle hükümetin kuruma yaklaşımından rahatsız. “Ba zen TÜSİAD’ın davet edilmediği toplantılar olduğunu görüyorum. Diğer dernek ve sivil toplum kuruluşları davet edilmesine rağmen TÜSiAD neden davet edilmiyor? Böyle bir ayrım yapılabilir mi? Ben bir iş insanı olarak bu rahatsızlı hissediyorum. Siz biz diye bir ayrım yaptılar. Ben hepimizi biz zannediyordum. Sizle biz nasıl ayrışıyor?” diyor. Bu rahatsızlıklarına karşın Dinçkök’ün ekonomiye bakışı ise olumlu. Siparişlerin arttığını, müşterilerinin hızla çalışmaya başladıgını söylüyor. Zorlu geçen 2009’un ardından 2010’un toparlanma yılı olacağını belirtiyor. Türkiye ekonomisinde yıl sonunda yüzde 4,5’lik büyüme bekliyor. Dinçkök, “Gerçek toparlanmanın yani eskiye dönüşün 2012’yi bulmasını bekliyorum. Çünkü kapasite kullanımlarında hala tam kapasiteye geçmemiş sektörler var” diye konuşuyor. Akkök Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ayça Dinçkök, iş dünyasını, iş dünyasının en önemli sivil toplum örgütü TÜSİAD’ı ve ekonominin yönünü Capital’e değerlendirdi:
CAPITAL: Geçen dönem TÜSİAD yönetim kurulundaydınız, Arzuhan Yalçındağ döneminde sizce TÜSİAD nasıl bir performans gösterdi?
- Arzuhan Hanım, 3 yıl başkanlık yaptı, onun 2 yılında birlikte çalıştık. Ondan önce 3 yıl TÜSİAD’da Ömer Sabancı ile çalıştım. Yani yönetim kurulunda toplam 5 yıl görev yaptım. Türkiye’de dinamikler hızlı değişiyor. TÜSİAD başkanı ne yazıkki hep şahsi tehlike altına girmiştir. Türkiye adına gönüllü bir görev yaparken, işinden ailesinden ödün verirken, Türkiye’nin doğrularını söylerken, hükümetler her zaman başkanların şahsına saldırmıştır. Eleştirilmek doğal, ancak şahsi saldırı ya maruz kalınması tabiiki açıklanabilir birşey değil. Halbuki başkan aslında sözcüdür. Elbetteki üyelerin hepsinden fazla önplandadır, daha çok çalışır, en önde her şeyi daha çok göğüsler ama sonuçta ortaya konan çalışmalar yönetim kurulunun sorumluluğudur. TÜSİAD’da yönetim kurulu, patron ve profesyonel yöneticilerden olmak üzere 10 kişiden oluşuyor. Onun için o görüşler her kesin görüşlerini temsil eder. ~
CAPITAL: Peki geçtiğimiz son 5 yılda TÜSİAD’da görev yapmanın zorlukları nelerdi? - Her dönemin farklı problemleri var. Eski başkanlar anlatıyor, o zamanlar bomba vakaları bile var. Yaşanan durumun biraz devleti yönetenlerin kendi tarzlarıyla alakası olduğunu düşünüyorum. Turgut Özal, Cem Boyner ayrıldığı zaman Osman Boyner’e telefon açıp, “Ters şeyler söylüyordu ama doğru şeyler söylüyordu. Kalsın” demiş. Bu çok güzel bir yaklaşım. Burada savunma ya geçmiyor. O da doğru şeylerin söylendiğinin farkında. Bir de bu günküne bakışın… Bunların hepsi zaten Türkiye’nin toplamı için yapılan görevler. Buna o gözle bakıp değerlendirmek, o değeri vermek lazım. Ancak bazen savunmamı yapılıyor yok sastrateji mi oluşturuluyor, bazı görüşlerde o ayrı mı yapamaz durum da oluyorum. Benim hep dinlediğim hikayeler var. Büyük babam zamanın da hükümet iş insanları nı toplar onların görüşlerini alırmış. Şimdi öyle bir şey yapılmıyor. Belki o zaman iş dünyasın da 10 adam varmış, şimdi daha fazla adam var. Ama yine de eşit dağılmış bir grup için de görüş birliği ne varmak mümkün. En azından görüş almak lazım.
CAPITAL: TÜSİAD’a yönelik yanlış bir algı var mı? TÜSİAD’ın rolünü, iş dünyasının bir bölümü ve hükümet yanlış algılıyor, ona göre eleştiriyor olabilir mi?
- Tarafsızca doğruyu söyleyen bir kurumun nesi eleştirilebilir? TÜSİAD hiçbir zaman spesifik bir sektör ya da bir patronun menfaati için konuşmazki… TÜSİAD kendisi ne AB konusunu, demokratikleşmeyi, kadının iş hayatına kazanımını misyon almış bir kuruluş. Bunun dışın da komisyonlar da vergi ve girişimcilik gibi birçok konuda çalışılıyor. Aslında TÜSİAD her konuda bir görüş oluşturuyor. Bazen o görüşler bazı üyelere iş açısından pozitif, bazılarına negatif yansıyor. TÜSİAD ise her zaman toplamda bakıyor ve Türkiye için doğru olanı söylüyor.
CAPITAL: TÜSİAD yıllardır var. TÜSİAD’ı yeniden yapılandıralım denildi mi ya da böyle bir ihtiyaç hissedildi mi?
- TÜSİAD’ın gündemi Türkiye’nin gündemine göre değişiyor. Ana misyonda bir değişikliğe gerek yok.
CAPITAL: Türkiye’de bir kutuplaşma var. İş dünyasında böyle bir kutuplaşma varmı? - O ayrımı ben bilmiyorum. Öyle bir ayrımı yapmaya benim dilim varmaz. Biz bugüne kadar ayrılmamışız, niye ayrılalım ki? Coğrafik yerimiz belli, halkmızın karışımı belli. Malımız mülkümüz belli. Bunun sizi bizi olmaz. Sayın Başbakan ne dedi? “Ben bana oy verenin de vermeyenin de başbakanıyım.” Ben buna inanmak istiyorum. “Siz yapın, siz yapmayın” şeklinde bir ayrım yapılıyorsa bu bizi çok rahatsız eder.
CAPITAL: 2009 zor geçti. 2010’a girerken nispeten olumlu beklentiler var. Sizin ekonomik gidişata yönelik beklentileriniz neler?
- Biz zaten kendi kendimize devamlı kriz geçiren bir ülkeyiz. Krizlerimiz genelde kendi iç pazarlarımızdan kaynaklanıyor. Fakat bu global bir kriz oldu. Genelde talep daralması olunca Çin üretmeyi, Amerika tüketmeyi kesti. Yerel pazara bağlı krizlerde ihracat yapanlar ayakta kalırdı, bu sefer bizi iç pazarımız kurtardı. 2008’in son 3 ayı çok zor geçti. 2009’un ilk 3 ayı da aynı şekilde zordu. 2010’a ilişkin büyüme beklentimiz yüzde 4,5. Yani hükümetten 1 puan daha yüksek. Enflasyonu yüzde 6 diye düşündük. Yıl sonu dolar kuru 1,60. Tabii en kumar yer o oluyor. ~ CAPITAL: Bu varsayım içinde IMF var mI? IMF olursa hIzlI büyürüz diye düşünüyor musunuz?
- IMF tabiiki var. Ancak zamanını koyamıyorum. Büyümeyi sonuçta özel sektör yapıyor. IMF’nin olması bizde ülkenin ve ekonominin iyiye gideceğine, istikrara dair bir güven oluşturuyor. Bir de dolar kuruna etkisi var. Doğrusu büyümeyi etkilemeyeceğini düşünüyorum. Zaten 4,5 tutucu bir büyüme. Gerçek toparlanmanın yani eskiye dönüşün 2012’yi bulmasını bekliyorum. Çünkü kapasite kullanımlarında hala tam kapasiteye geçmemiş sektörler var.
CAPITAL: 2010 Türkiye’de yatırımların tekrar devreye gireceği bir yıl olacak mı?
- Finansman tarafı güçlü olursa olur. Krediler daha bol kepçe verilirse olacaktır. Bir takım yatırımlar özellikle geçen yıl kredilerden dolayı ertelenmiş olabilir. Bu yıl toparlanır diye düşünüyorum.
CAPITAL: 2010’da Türkiye’de ve dünyada risk olarak neyi görüyorsunuz?
- Globalde Avrupa ekonomisinin düzelmemesi bizim için büyük bir risk. Yerel açıdan bakıldığında da erken seçim konuşmaları risk içeriyor. Biz aslında muhtemelen gelecek yıl olacak bir seçimi bugünden konuşuyoruz ve bu insanı huzursuz ediyor. Benim için en büyük risk piyasa istikrarı. Bu bireyler, yatırımcı ve dış yatırımcıyı çok düşündüren bir konu.
CAPITAL: Yabancı yatırımcılarla yakın temas içindesiniz… En çok bu konudan mı şikayetçiler?
- Hayır, onlar en çok hukuki alt yapıdan şikayetçi. Çünkü bizim hakimlerimiz yeterli değil. Mahkemelerimiz görülmüyor. Ruhsat verilmiyor, izinler geciktiriliyor. Yatırımcının cebinde parası hazırsa yatıracağı ve geri alacağı günü hesap eder. Buradaki her aksama cepten daha fazla para demektir ve yatırımın fizibilitesini doğrudan etkiler. Onun için bu yol ne kadar en gebesiz geçerse yatırımcı o kadar önünü görebilir. Şu an öyle bir dönemde yaşıyoruzki bir belediye gelip size şöyle diyebiliyor, “Şirketinizde diğer partiyi tutan insanları çıkarın, o zaman işinizi yapalım.”Şu an böyle bir dönemde yaşıyoruz.
“TÜSİAD’A AYRIM YAPIYORLAR”
CAPITAL: Eskiden az sayıda iş örgütü vardı. Şimdi çok var. Güç bölündü, TÜSİAD’ın etkisi azaldı diye bir algı var mı?
GÜCÜ NASIL TANIMLIYORSUNUZ? Hayır, çünkü hepsinin söyleyeceği aynı şeyler. Bunun çeşitlenip çoğalması daha da iyi. Birde gücü nasıl tanımlıyorsunuz? TÜSİAD özel sektörün en büyük bölümünü temsil ediyor. TÜSİAD üyesi olarak Türk sanayisinin geldiği noktayı 70 yıl önceden kurmuş insanlar var. Bu insanlar krizleri, farklı ekonomik düzenleri, değişik hükümetleri yaşamış.
TÜSİAD’IN DAVET EDİLMEDİĞİ TOPLANTILAR TÜSİAD’ın ağırlığı ve içinde biriktirdiği değerler oldukça yoğun. Onun için güç kaybettiği yolunda bir his içinde değilim. Ama bu durum biraz hükümetin tavrıyla alakalı diye düşünüyorum. Bazen TÜSİAD’ın davet edilmediği toplantılar olduğunu görüyorum.
HEPİMİZİ BİZ ZANNEDİYORDUM Diğer dernek ve sivil toplum kuruluşları davet edilmesine rağmen TÜSİAD neden davet edilmiyor? Bilmiyorum. Böyle bir ayrım yapılabilir mi? Ben bir iş insanı olarak bu rahatsızlığı hissediyorum. “Siz”, “biz” diye bir ayrım yaptılar. Ben hepimizi biz zannediyordum. Sizle biz nasıl ayrışıyor? ~
“AKKÖK’TE ATILIM DÖNEMİ 3. KUŞAKLA BAŞLADI”
CiRO 2,1 MİLYAR DOLAR OLDU 2009 performansımız bizim bütçemizin üstündeydi. 2009’da ciromuz 2,1 milyar dolar oldu. 2008’in sonunda oluşturduğumuz için çok tutucu bir bütçe yapmıştık.
YATIRIMLARI ERTELEMEDİK Elimizi yatırımlarımızda çok rahat tuttuk, hiçbir yatırımımızı ertelemedik. Tam tersine en zor zamanlarda yatırım yapmanın her zaman en doğru karar olduğuna inanıyoruz. Çünkü şansın en büyüğü riskle birlikte gelir. Geçen yıl 450 milyon dolar yatırım yaptık.
700 MİLYON DOLARLIK YATIRIM GELİYOR 2010’da 700 milyon dolar yatırım yapacağız. Zaten 2000-2009 yılları arasında 1,6 milyar dolar yatırım yapmışız. 2010-2015 arasında 3,5 milyar dolar yatırım yapacağız.
3’ÜNCÜ KUŞAK DÖNEMİ Biz şu anda grup olarak 2000’den başlayarak çok hızlı bir yatırım sürecine geçtik. Ben bunu üçüncü jenerasyonla birlikte gerçekleştirilen atılımlar olarak düşünüyorum. Ben, kuzenlerim Raif ve Alize ile kardeşim Gamze üçüncü jenerasyon olarak iş başındayız.
“2013’TE 4 MİLYAR DOLAR CİRO YAPACAĞIZ”
2009’UN SIKINTISI 2010 iyi gidiyor. Buradaki sıkıntı ne oldu? 2009 yılında tabii ki yaptığımız yatırımların maliyetleri bizim tahminimizden daha iyi olabildi. Fakat finansman zorlukları vardı, aynı zorlukları, hatta daha zor durumları bizim müşterilerimiz yaşadı. 2009’da ciddi alacak toplama sıkıntısı oldu.
SİPARİŞLER ARTTI Ama 2010’da kendini toparlayacak, siparişler arttı. Müşterilerimiz de hızla çalışmaya başladı. Dolayısıyla 2010 yılını ben daha iyi bekliyorum. Toplam grup cirosunda yüzde 17’lik bir artış beklentimiz var.
KÂRLILIK NE ZAMAN ARTACAK? Kârımızdaki artışı aslında 2013’ten sonra yaşanacak. 2010 ciro beklentimiz 2,5 milyar dolar. 2013’te 4 milyar dolar ciro yapacağız. Şu an EBITDA’mız (Earnings before interest, taxes, depreciation and amortization, Faiz, vergi, amortisman ve itfa öncesi kâr) yüzde 11, 2013’te EBITDA’mız yüzde 20’nin üzerine çıkacak ve meyveleri o zaman toplayacağız. ~
AKKÖK’DE GELİRLERİN YÜZDE 60’I ENERJİDEN
CAPITAL: Gelirlerinizin sektörel dağılımı nedir?
- Yüzde 60’ş enerjiden, geri kalanş kimya ve gayrimenkulden geliyor. En son Sedaş’ı aldık. Ciromuzda Sedaş’tan önce kimya yüzde 60 pay sahibiydi Şimdi enerji yüzde 60 pay sahibi.
CAPITAL: Bulunduıunuz sektörlerde neler yapıyorsunuz?
- Enerjide 3 bin megavata çıkma hedefimiz var. 3 milyar dolarlık yatırım yapmayı hedefliyoruz. Kimyada karbon elyaf yatırımımız var. Karbon elyafla birlikte Türkiye’yi dünyanın 10 karbon elyaf üreten ülkesi içine sokmuş olduk. Özel elyafların cirosunu 2010’da yüzde 50 kadar artırmayı düşünüyoruz.
CAPITAL: Alışveriş merkezi işiniz var. Akmerkez nasıl gidiyor? Yeni gelen rakiplerden olumsuz etkilendi mi?
- Akmerkez’in sabit bir müşterisi var. Elbette zaman içinde müşterisinde azalma oldu. Çünkü aynı daire içinde Metrocity, Kanyon, İstinye Park ve Astoria var. Ancak metrekare başına düşen satış olarak baktığımızda Akmerkez’deki dükkanlar diğer AVM’lere kıyasla daha fazla satış yapıyordur.
CAPITAL: Gayrimenkulde yeni projeler var mı?
- 2 yeni proje var. Bahçeşehir’de Akkoza projesinde Akbatı AVM ve rezidansı bize ait. Bir de Acıbadem’le Akasya projemiz var. O Akmerkez skalasında bir iş olacak.
CAPITAL: Başka işlere bakıyor musunuz?
- Biz kendi işlerimizde ciddi yatırım furyasındayız. İşlerimizi tamamlayan işlere bakıyoruz. Olan işlerimizin etrafında dolanıyoruz, onları geliştirip büyütüyoruz.
CAPITAL: Geçen dönem TÜSİAD yönetim kurulundaydınız, Arzuhan Yalçındağ döneminde sizce TÜSİAD nasıl bir performans gösterdi?
- Arzuhan Hanım, 3 yıl başkanlık yaptı, onun 2 yılında birlikte çalıştık. Ondan önce 3 yıl TÜSİAD’da Ömer Sabancı ile çalıştım. Yani yönetim kurulunda toplam 5 yıl görev yaptım. Türkiye’de dinamikler hızlı değişiyor. TÜSİAD başkanı ne yazıkki hep şahsi tehlike altına girmiştir. Türkiye adına gönüllü bir görev yaparken, işinden ailesinden ödün verirken, Türkiye’nin doğrularını söylerken, hükümetler her zaman başkanların şahsına saldırmıştır. Eleştirilmek doğal, ancak şahsi saldırı ya maruz kalınması tabiiki açıklanabilir birşey değil. Halbuki başkan aslında sözcüdür. Elbetteki üyelerin hepsinden fazla önplandadır, daha çok çalışır, en önde her şeyi daha çok göğüsler ama sonuçta ortaya konan çalışmalar yönetim kurulunun sorumluluğudur. TÜSİAD’da yönetim kurulu, patron ve profesyonel yöneticilerden olmak üzere 10 kişiden oluşuyor. Onun için o görüşler her kesin görüşlerini temsil eder. ~
CAPITAL: Peki geçtiğimiz son 5 yılda TÜSİAD’da görev yapmanın zorlukları nelerdi? - Her dönemin farklı problemleri var. Eski başkanlar anlatıyor, o zamanlar bomba vakaları bile var. Yaşanan durumun biraz devleti yönetenlerin kendi tarzlarıyla alakası olduğunu düşünüyorum. Turgut Özal, Cem Boyner ayrıldığı zaman Osman Boyner’e telefon açıp, “Ters şeyler söylüyordu ama doğru şeyler söylüyordu. Kalsın” demiş. Bu çok güzel bir yaklaşım. Burada savunma ya geçmiyor. O da doğru şeylerin söylendiğinin farkında. Bir de bu günküne bakışın… Bunların hepsi zaten Türkiye’nin toplamı için yapılan görevler. Buna o gözle bakıp değerlendirmek, o değeri vermek lazım. Ancak bazen savunmamı yapılıyor yok sastrateji mi oluşturuluyor, bazı görüşlerde o ayrı mı yapamaz durum da oluyorum. Benim hep dinlediğim hikayeler var. Büyük babam zamanın da hükümet iş insanları nı toplar onların görüşlerini alırmış. Şimdi öyle bir şey yapılmıyor. Belki o zaman iş dünyasın da 10 adam varmış, şimdi daha fazla adam var. Ama yine de eşit dağılmış bir grup için de görüş birliği ne varmak mümkün. En azından görüş almak lazım.
CAPITAL: TÜSİAD’a yönelik yanlış bir algı var mı? TÜSİAD’ın rolünü, iş dünyasının bir bölümü ve hükümet yanlış algılıyor, ona göre eleştiriyor olabilir mi?
- Tarafsızca doğruyu söyleyen bir kurumun nesi eleştirilebilir? TÜSİAD hiçbir zaman spesifik bir sektör ya da bir patronun menfaati için konuşmazki… TÜSİAD kendisi ne AB konusunu, demokratikleşmeyi, kadının iş hayatına kazanımını misyon almış bir kuruluş. Bunun dışın da komisyonlar da vergi ve girişimcilik gibi birçok konuda çalışılıyor. Aslında TÜSİAD her konuda bir görüş oluşturuyor. Bazen o görüşler bazı üyelere iş açısından pozitif, bazılarına negatif yansıyor. TÜSİAD ise her zaman toplamda bakıyor ve Türkiye için doğru olanı söylüyor.
CAPITAL: TÜSİAD yıllardır var. TÜSİAD’ı yeniden yapılandıralım denildi mi ya da böyle bir ihtiyaç hissedildi mi?
- TÜSİAD’ın gündemi Türkiye’nin gündemine göre değişiyor. Ana misyonda bir değişikliğe gerek yok.
CAPITAL: Türkiye’de bir kutuplaşma var. İş dünyasında böyle bir kutuplaşma varmı? - O ayrımı ben bilmiyorum. Öyle bir ayrımı yapmaya benim dilim varmaz. Biz bugüne kadar ayrılmamışız, niye ayrılalım ki? Coğrafik yerimiz belli, halkmızın karışımı belli. Malımız mülkümüz belli. Bunun sizi bizi olmaz. Sayın Başbakan ne dedi? “Ben bana oy verenin de vermeyenin de başbakanıyım.” Ben buna inanmak istiyorum. “Siz yapın, siz yapmayın” şeklinde bir ayrım yapılıyorsa bu bizi çok rahatsız eder.
CAPITAL: 2009 zor geçti. 2010’a girerken nispeten olumlu beklentiler var. Sizin ekonomik gidişata yönelik beklentileriniz neler?
- Biz zaten kendi kendimize devamlı kriz geçiren bir ülkeyiz. Krizlerimiz genelde kendi iç pazarlarımızdan kaynaklanıyor. Fakat bu global bir kriz oldu. Genelde talep daralması olunca Çin üretmeyi, Amerika tüketmeyi kesti. Yerel pazara bağlı krizlerde ihracat yapanlar ayakta kalırdı, bu sefer bizi iç pazarımız kurtardı. 2008’in son 3 ayı çok zor geçti. 2009’un ilk 3 ayı da aynı şekilde zordu. 2010’a ilişkin büyüme beklentimiz yüzde 4,5. Yani hükümetten 1 puan daha yüksek. Enflasyonu yüzde 6 diye düşündük. Yıl sonu dolar kuru 1,60. Tabii en kumar yer o oluyor. ~ CAPITAL: Bu varsayım içinde IMF var mI? IMF olursa hIzlI büyürüz diye düşünüyor musunuz?
- IMF tabiiki var. Ancak zamanını koyamıyorum. Büyümeyi sonuçta özel sektör yapıyor. IMF’nin olması bizde ülkenin ve ekonominin iyiye gideceğine, istikrara dair bir güven oluşturuyor. Bir de dolar kuruna etkisi var. Doğrusu büyümeyi etkilemeyeceğini düşünüyorum. Zaten 4,5 tutucu bir büyüme. Gerçek toparlanmanın yani eskiye dönüşün 2012’yi bulmasını bekliyorum. Çünkü kapasite kullanımlarında hala tam kapasiteye geçmemiş sektörler var.
CAPITAL: 2010 Türkiye’de yatırımların tekrar devreye gireceği bir yıl olacak mı?
- Finansman tarafı güçlü olursa olur. Krediler daha bol kepçe verilirse olacaktır. Bir takım yatırımlar özellikle geçen yıl kredilerden dolayı ertelenmiş olabilir. Bu yıl toparlanır diye düşünüyorum.
CAPITAL: 2010’da Türkiye’de ve dünyada risk olarak neyi görüyorsunuz?
- Globalde Avrupa ekonomisinin düzelmemesi bizim için büyük bir risk. Yerel açıdan bakıldığında da erken seçim konuşmaları risk içeriyor. Biz aslında muhtemelen gelecek yıl olacak bir seçimi bugünden konuşuyoruz ve bu insanı huzursuz ediyor. Benim için en büyük risk piyasa istikrarı. Bu bireyler, yatırımcı ve dış yatırımcıyı çok düşündüren bir konu.
CAPITAL: Yabancı yatırımcılarla yakın temas içindesiniz… En çok bu konudan mı şikayetçiler?
- Hayır, onlar en çok hukuki alt yapıdan şikayetçi. Çünkü bizim hakimlerimiz yeterli değil. Mahkemelerimiz görülmüyor. Ruhsat verilmiyor, izinler geciktiriliyor. Yatırımcının cebinde parası hazırsa yatıracağı ve geri alacağı günü hesap eder. Buradaki her aksama cepten daha fazla para demektir ve yatırımın fizibilitesini doğrudan etkiler. Onun için bu yol ne kadar en gebesiz geçerse yatırımcı o kadar önünü görebilir. Şu an öyle bir dönemde yaşıyoruzki bir belediye gelip size şöyle diyebiliyor, “Şirketinizde diğer partiyi tutan insanları çıkarın, o zaman işinizi yapalım.”Şu an böyle bir dönemde yaşıyoruz.
“TÜSİAD’A AYRIM YAPIYORLAR”
CAPITAL: Eskiden az sayıda iş örgütü vardı. Şimdi çok var. Güç bölündü, TÜSİAD’ın etkisi azaldı diye bir algı var mı?
GÜCÜ NASIL TANIMLIYORSUNUZ? Hayır, çünkü hepsinin söyleyeceği aynı şeyler. Bunun çeşitlenip çoğalması daha da iyi. Birde gücü nasıl tanımlıyorsunuz? TÜSİAD özel sektörün en büyük bölümünü temsil ediyor. TÜSİAD üyesi olarak Türk sanayisinin geldiği noktayı 70 yıl önceden kurmuş insanlar var. Bu insanlar krizleri, farklı ekonomik düzenleri, değişik hükümetleri yaşamış.
TÜSİAD’IN DAVET EDİLMEDİĞİ TOPLANTILAR TÜSİAD’ın ağırlığı ve içinde biriktirdiği değerler oldukça yoğun. Onun için güç kaybettiği yolunda bir his içinde değilim. Ama bu durum biraz hükümetin tavrıyla alakalı diye düşünüyorum. Bazen TÜSİAD’ın davet edilmediği toplantılar olduğunu görüyorum.
HEPİMİZİ BİZ ZANNEDİYORDUM Diğer dernek ve sivil toplum kuruluşları davet edilmesine rağmen TÜSİAD neden davet edilmiyor? Bilmiyorum. Böyle bir ayrım yapılabilir mi? Ben bir iş insanı olarak bu rahatsızlığı hissediyorum. “Siz”, “biz” diye bir ayrım yaptılar. Ben hepimizi biz zannediyordum. Sizle biz nasıl ayrışıyor? ~
“AKKÖK’TE ATILIM DÖNEMİ 3. KUŞAKLA BAŞLADI”
CiRO 2,1 MİLYAR DOLAR OLDU 2009 performansımız bizim bütçemizin üstündeydi. 2009’da ciromuz 2,1 milyar dolar oldu. 2008’in sonunda oluşturduğumuz için çok tutucu bir bütçe yapmıştık.
YATIRIMLARI ERTELEMEDİK Elimizi yatırımlarımızda çok rahat tuttuk, hiçbir yatırımımızı ertelemedik. Tam tersine en zor zamanlarda yatırım yapmanın her zaman en doğru karar olduğuna inanıyoruz. Çünkü şansın en büyüğü riskle birlikte gelir. Geçen yıl 450 milyon dolar yatırım yaptık.
700 MİLYON DOLARLIK YATIRIM GELİYOR 2010’da 700 milyon dolar yatırım yapacağız. Zaten 2000-2009 yılları arasında 1,6 milyar dolar yatırım yapmışız. 2010-2015 arasında 3,5 milyar dolar yatırım yapacağız.
3’ÜNCÜ KUŞAK DÖNEMİ Biz şu anda grup olarak 2000’den başlayarak çok hızlı bir yatırım sürecine geçtik. Ben bunu üçüncü jenerasyonla birlikte gerçekleştirilen atılımlar olarak düşünüyorum. Ben, kuzenlerim Raif ve Alize ile kardeşim Gamze üçüncü jenerasyon olarak iş başındayız.
“2013’TE 4 MİLYAR DOLAR CİRO YAPACAĞIZ”
2009’UN SIKINTISI 2010 iyi gidiyor. Buradaki sıkıntı ne oldu? 2009 yılında tabii ki yaptığımız yatırımların maliyetleri bizim tahminimizden daha iyi olabildi. Fakat finansman zorlukları vardı, aynı zorlukları, hatta daha zor durumları bizim müşterilerimiz yaşadı. 2009’da ciddi alacak toplama sıkıntısı oldu.
SİPARİŞLER ARTTI Ama 2010’da kendini toparlayacak, siparişler arttı. Müşterilerimiz de hızla çalışmaya başladı. Dolayısıyla 2010 yılını ben daha iyi bekliyorum. Toplam grup cirosunda yüzde 17’lik bir artış beklentimiz var.
KÂRLILIK NE ZAMAN ARTACAK? Kârımızdaki artışı aslında 2013’ten sonra yaşanacak. 2010 ciro beklentimiz 2,5 milyar dolar. 2013’te 4 milyar dolar ciro yapacağız. Şu an EBITDA’mız (Earnings before interest, taxes, depreciation and amortization, Faiz, vergi, amortisman ve itfa öncesi kâr) yüzde 11, 2013’te EBITDA’mız yüzde 20’nin üzerine çıkacak ve meyveleri o zaman toplayacağız. ~
AKKÖK’DE GELİRLERİN YÜZDE 60’I ENERJİDEN
CAPITAL: Gelirlerinizin sektörel dağılımı nedir?
- Yüzde 60’ş enerjiden, geri kalanş kimya ve gayrimenkulden geliyor. En son Sedaş’ı aldık. Ciromuzda Sedaş’tan önce kimya yüzde 60 pay sahibiydi Şimdi enerji yüzde 60 pay sahibi.
CAPITAL: Bulunduıunuz sektörlerde neler yapıyorsunuz?
- Enerjide 3 bin megavata çıkma hedefimiz var. 3 milyar dolarlık yatırım yapmayı hedefliyoruz. Kimyada karbon elyaf yatırımımız var. Karbon elyafla birlikte Türkiye’yi dünyanın 10 karbon elyaf üreten ülkesi içine sokmuş olduk. Özel elyafların cirosunu 2010’da yüzde 50 kadar artırmayı düşünüyoruz.
CAPITAL: Alışveriş merkezi işiniz var. Akmerkez nasıl gidiyor? Yeni gelen rakiplerden olumsuz etkilendi mi?
- Akmerkez’in sabit bir müşterisi var. Elbette zaman içinde müşterisinde azalma oldu. Çünkü aynı daire içinde Metrocity, Kanyon, İstinye Park ve Astoria var. Ancak metrekare başına düşen satış olarak baktığımızda Akmerkez’deki dükkanlar diğer AVM’lere kıyasla daha fazla satış yapıyordur.
CAPITAL: Gayrimenkulde yeni projeler var mı?
- 2 yeni proje var. Bahçeşehir’de Akkoza projesinde Akbatı AVM ve rezidansı bize ait. Bir de Acıbadem’le Akasya projemiz var. O Akmerkez skalasında bir iş olacak.
CAPITAL: Başka işlere bakıyor musunuz?
- Biz kendi işlerimizde ciddi yatırım furyasındayız. İşlerimizi tamamlayan işlere bakıyoruz. Olan işlerimizin etrafında dolanıyoruz, onları geliştirip büyütüyoruz.
