- Anasayfa
- İş Dünyası
- Söyleşiler
- TOFAŞ’tan yeni modeller geliyor!
TOFAŞ’tan yeni modeller geliyor!
Tofaş CEO’su Kamil Başaran’la daralan otomotiv pazarını, sıkıntılı dönemde izledikleri stratejiyi ve yeni projelerini konuştuk.
Otomotiv sektörü, son 2 yıldır en kötü dönemlerinden birini yaşıyor. Geçen yılın ortalarında başlayan daralma, bu yıl daha da arttı. En büyük sıkıntıysa hafif ticari araçta. Pazar 2013’te yüzde 15, bu yılın ilk 5 ayında ise yüzde 35 küçüldü.
Küçülen pazarda artan rekabet ortamıysa en çok yerli üreticileri etkiledi. Amiral gemisi Doblo olan Tofaş da pazardaki daralmadan en çok etkilenen oyunculardan biri oldu. Ancak tüm olumsuzluklara rağmen otomotiv sektörünün genelinde pazar payını yüzde 12 seviyesinde tutmayı başardı.
Hafif ticari araçtaysa geçen yıl yüzde 25’e düşen pazar payını, bu yıl pazarın daha fazla daralmasına rağmen yüzde 28’in üzerine çıkardı. Geçen yıl 7 milyar TL gelir elde ettiklerini bu yılı da buna benzer bir ciroyla kapatacaklarını söyleyen Tofaş CEO’su Kamil Başaran, esas büyümelerinin 2015’in son çeyreğinden sonra gerçekleşeceğini söylüyor.
“2016’da patlama yapacağız” diyen Başaran’ın bu kadar net konuşmasının nedeniyse gelecek yılın sonunda pazara çıkaracakları yeni sedan modeli. Başaran, 2000’li yıllarda Doblo ile yaptıkları uçuşu, önümüzdeki dönemle yeni sedan modelleriyle yapacaklarını ifade ediyor.
Ayrıca bu yılın sonunda Amerika’ya başlayacak Doblo ihracatı da Tofaş’ın yurtdışındaki gücünü daha da artıracak. Ford’un Amerika’ya ihracatı durduğunu söyleyen Başaran, bu gelişmenin Tofaş için büyük fırsat oluşturacağını söylüyor. Tofaş CEO’su Kamil Başaran’la daralan otomotiv pazarını, sıkıntılı dönemde izledikleri stratejiyi ve yeni projelerini konuştuk:
Hafif ticari araçta pazar çok hızlı küçülüyor. Siz, kategorinin lider oyuncusu olarak bu durumdan nasıl etkilendiniz?
Geçen yıl hafif ticari araçta pazar, yüzde 15 oranında daraldı. 2013’te pazarda eğer bu kaybı yaşamasaydık, konumumuz çok farklı olurdu. Buna rağmen Linea sayesinde binek araçta yılı lider kapattık. Hafifi ticari araçtaysa 2’nci olduk.~
En büyük daralmanın yaşandığı hafif ticari araçta pazar kaybınız ne oldu?
Geçen yıl, hafif ticari araçta pazar payımız yüzde 25,1 oldu. Bu yıl da hafif ticari araçta pazarın yüzde 35’ler oranında küçülmesine rağmen pazar payımızı yüzde 28,4’e çıkardık. Pazardaki bütün olumsuzluklara rağmen hafif ticari araçta, bu yılın ilk 5 ayında lider olduk.
Linea 500 modelimizle de pazarın yüzde 50’sini aldık. Bu, çok önemli bir başarı. Sonuçta biz Tofaş olarak bu olumsuz ortamda, hem iç pazarda hem de dış pazarda küçülmedik. Küçülen pazara rağmen büyümeyi başardık. Küçülen pazarda sürekli pazar payımızı artırdık.
Küçülen pazara rağmen büyümeyi nasıl başardınız?
Bugün artık otomotiv endüstrisinde hem pazar hem müşteri hem rekabet şartları çok değişti. Biz de 2 yıl önce bu değişimi görüp “Hazırlık yapmamız lazım” dedik ve geleceğimizi yeni baştan inşa etmeye başladık. Bu hedef doğrultusunda, müşteri talep ve beklentilerini daha iyi dinlemeye başladık. Pazar segmentasyonuna ve ürün gamına bakarak hareket ettik.
İç pazarda yeni modellerle ürün gamımızı çeşitlendirdik. 2016’da pazardaki varlığımızı güçlendirecek yatırımlara başladık. Binek araçta Doblo gibi başarılı olacak yeni bir projeye başladık. Dışarıda ise Avrupa’daki daralmadan daha az etkilenmek için ihracatının büyük bir bölümünü Latin Amerika’ya kaydırdık.
Bunların dışında başka hangi konulara odaklandınız?
Kalitemiz rakiplerimize göre Avrupa’da sürekli çıkışta. Çok önemli kalite iyileşmesi içindeyiz. İkincisi ise maliyetlerimizi çok iyi biliyoruz. Maliyetlerle birlikte rekabet avantajı sunuyoruz. Satış ve satış sonrasında sürekli müşteri memnuniyetini gözden geçiriyoruz. Sektördeki talebi iyi değerlendiriyoruz.~
Şu anda Tofaş’ın pazardaki durumu nedir?
Tofaş, bugün Türkiye’de hem binek araç hem de hafif ticari araç üreten tek fabrika. Ürün geliştiren de tek fabrika. Ürettiğimiz araçların 3’te 2’sini ihraç ediyoruz. Bünyemizdeki Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Jeep, Maserati ve Ferrari markalarıyla da iç pazarda oldukça güçlüyüz.
Geçen yıl sektördeki birçok oyuncunun fazla üretimlerini Türkiye’ye kaydırdığı bir ortamda, pazarın tamamında yüzde 12’lik pazar payı elde ettik. Otomobil ve hafif ticari araç satışlarımızın toplamı 100 bini geçti. 53 bin otomobil, 47 bin de hafif ticari araç
sattık.
Fiat markalı araçların payı ne oldu?
Fiat markalı otomobillerde sektördeki pazar payımız yüzde 7,6 seviyesinde. En yüksek pazar payımızsa yüzde 25,6 ile hafif ticari araçlarda.
Son dönemde Tofaş çatısı altında en hızlı büyüme hangi markalarınızda oldu?
Premium kapsamı altında özellikle “Jeep” markası çok başarılı gidiyor. Bizim yaptığımız bütçe çalışmalarının çok ötesinde bir başarı yakaladı. Satış rakamları bize doğru ürünlerde olduğumuzu gösteriyor. Premium segmentte Jeep ve Alfa markalarımızla geçen yıl yüzde 60-65 arasında büyüme sağladık.
Otomobil satışlarındaki düşüş aynı şekilde devam eder mi?
Bu yıl özellikle hafif ticari araçtaki daralmanın yüzde 30’ların altına inmesini bekliyoruz. Ancak bu yılki konjoktürde radikal iyileşme öngörmüyoruz.~
Ne zaman iyileşme söz konusu olur?
Bana göre otomotiv sektöründe 2015, reaksiyon yılı olacak. Pazarda kalıcı bir düzelmenin olacağını gösteren bir yıl olacak. Özellikle Avrupa’da 2015’te pazarın yukarı doğru çıkacağını net olarak biliyoruz. 2015’te biz de global bir oyuncu olarak ciddi bir tırmanış yapacağız. 2015, Türkiye için iç pazarda az büyüyen ancak ihracatta büyüyen bir pazar olacak. 2015’te Tofaş’ın ihracatı da önemli düzeyde artacak.
Peki Türkiye’de pazar ne zaman toparlanır?
Türkiye’de 2016 yılı yukarı doğru tırmanan bir pazarı gösterecek. Bizim için de 2016, yeni modellerle hurra diyeceğimiz bir yıl olacak.
Üzerinde çalıştığınız yeni ürünler hangileri?
Hafif ticari araçta vergi ve lokal uygulamalardan dolayı pazar çok hızlı küçülüyor. Binek araç ise 2013’te rekor kırdı. Pazarda 564 bin üretim adedine ulaşıldı. Biz de bundan dolayı yeni binek araç projemize başladık. Özellikle hızlı büyüyen binek araç pazarında iddialıyız. Binek araç pazarında geçtiğimiz dönemde Linea’yı geliştirdik.
Segmentinde en fazla satan aracımız oldu. Son dönemde de yeni binek araç geliştirme çalışmalarımıza hız verdik. Bu yeni modelin tüm hakları Tofaş’a ait. Yüzde 100 de Türkiye’de geliştiriliyor. Bu yeni sedan modelimiz ihracatımızı da artıracak.
Yeni model sizi pazarda hangi noktaya taşıyacak?
Yeni modelimiz 2015’ten itibaren pazarda olacak. 2000’li yıllarda Tofaş’ı uçuran en önemli köşe noktası Doblo projesi oldu. Ben de en başından itibaren bu projenin başındaydım. Doblo, benim kariyerimin de en önemli dönüm noktasıydı.~
Dünyada en iyi hafif ticari araç seçildi. Doblo’yla Türkiye’de daha önce olmayan hafif ticari araç segmenti oluştu. Doblo’nun arkasından mini Cargo projesine başladık. Bugün de yeni binek araç projemiz bizim için çok yeni bir dönemin müjdecisi. Bizim için çok önemli bir proje. Bu projede, platform da bize ait.
Platform Tofaş’a nasıl bir avantaj sağlayacak?
Yeni sedan modelimizle birlikte ilk defa Türk otomotiv sektörü kendi platformunu geliştirmiş oluyor. Bizim bu projedeki en önemli edinimiz de bu platform olacak. Platform, aracın yüzde 60’lık kesimini oluşturan bölümü. Bu nedenle geliştirdiğimiz platform, bize yeni ürünler için baz oluşturulacak. Bu platform üzerinden farklı araçlar geliştirilebileceğiz.
Platform büyümenize nasıl etki edecek?
Dünyada otomotiv sektöründeki başarı bir platform üzerinden ne kadar fazla araç üretebileceğinizle ölçülüyor. Dolayısıyla, Tofaş’ın büyüme planlarında platform çok önemli bir yer tutuyor. Yeni sedan projemizle birlikte çok geçerli, çok doğurgan bir platform sahibi olduk. İleride bu platform üzerinde farklı araçlar geliştireceğiz.
Bu platformu sadece bu araç segmentinde kullanmayacağız. Bu platformla birlikte diğer tüm türevsel araç modellerine hitap edebileceğiz. Bu platform, Tofaş’ın elindeki çok önemli bir anahtar. Bu anahtarı iyi kullandığımızda müşteriden gelen her türlü beklentileri karşılayacak türev araçları üretmek söz konusu olacak. Hiç kuşkusuz bu platform bizi süper ligde başarılı yapacak. Bu platform sayesinde üreteceğimiz araçlar, bizi gelecekte çok önemli bir güç haline getirecek.
Önümüzdeki dönemde Tofaş’ın ürettiği yeni ürünlerle beraber biz hem müşteri hem de pazar açısından tüm talepleri karşılayabilecek kapasitede olacağız. Bir zamanlar daha az ürün gamıyla hitap ettiğimiz pazara, hem yatay hem de dikeyde her türlü profilde araçlar veriyor olabileceğiz.~
Tofaş ’ın hangi araçları bu platform üzerinde üretilecek?
Hedefimiz, önümüzdeki dönemde tüm araçlarımızı bu platform üzerine alabilmek. Bunu başarırsak bugünkü rekabetçiliğimizin çok ötesine geçeceğiz. Önümüzdeki dönemde hafif ticari araçlarımızı yenilediğimizde de bu platformu kullanacağız.
İç pazarda yeni modelle birlikte pazar payınız ne olacak? Hedefiniz nedir?
Bizim hedefimiz pazarın genelinde, önümüzdeki 10 yılda pazar payımızı yüzde 15 seviyesinde tutmak. Hafif ticari araçtaysa bugünkü pazar payımız yüzde 28,5 seviyesinde. Bunu da bu seviyelerde tutmak istiyoruz. Hafif ticari araçta gelecek yıllarda hiç şüphesiz pazar yerine gelecek. En önemli hedefimiz, hafif ticari araçtaki pazar payımızı sürdürülebilir kılmak.
Yeni binek araç dışında başka yeni yatırımlarınız olacak mı?
Global stratejimiz paralelinde premium markalarımızın pazardaki varlıklarını güçlendireceğiz. Tofaş olarak sektörde tarihi araç yatırımlarına imza attık. Yeni modellere ilave ürün çalışmalarımız hızla devam ediyor. Yaptığımız yatırımlarla gelecekte farklı tüketici segmentlerinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek, daha geniş ve daha bütünleşmiş bir ürün gamımız olacak.
Yeni ürün geliştirmek dışında sürdürülebilir olmak için neler yapıyorsunuz?
Sadece ürün gücü elbette yeterli değil. Müşteriyi odağına alan bir yaklaşım ve güçlü bir AR-GE gerekiyor. AR-GE ve inovasyona yatırımla katma değerli ürün ve hizmetler üretmeyi, büyüme hedeflerini destekleyecek politikaları devreye almayı planlıyoruz.~
Tofaş olarak eski günlerdeki yüksek büyüme oranlarına ne zaman dönersiniz?
2016 sonrasında müşteri deneyiminden yola çıkarak geliştirdiğimiz katma değerli hizmetlerle daha yüksek iş hacmi ve gelir hedefliyoruz.
Bundan sonrası için en önemli hedefiniz nedir?
Fikri ve sınai hakları bizde olan projeleri yapıyoruz. Bizi rakiplerimizden ayıran en önemli özelliğimiz de bu. Kendini sürekli yenileyen, insanlara yakın olan, çevre ve toplumla dost bir Tofaş ve değer zinciri hayal ediyoruz.
Tofaş’ın çıkış planı
1- 2 yıl önce değişimi görüp geleceğimizi yeni baştan inşa etmeye başladık.
2- 2015’te global bir oyuncu olarak ciddi bir tırmanış yapacağız.
3- 2016, yeni modellerle hurra diyeceğimiz bir yıl olacak.
4- Teknolojisi kendimize ait projelerle ilerleyeceğiz. Dışarıdan hiçbir proje getirmeyeceğiz.
5- Yeni bir binek araç projesi üzerinde çalışıyoruz. Bu bizim için çok yeni bir dönemin müjdecisi.
6- Bu projede, platform da bize ait. Bu platform üzerinden farklı araçlar geliştirilebileceğiz.
7- Hiç kuşkusuz bu platform bizi süper ligde başarılı yapacak, gelecekte önemli bir güç olacağız.
8- Hem yatay hem de dikeyde her türlü profilde araçlar üretiyor olabileceğiz.
9- Hedefimiz, önümüzdeki dönemde tüm araçlarımızı bu platform üzerine alabilmek.~
"İKİ MİLYAR TL'LIK YATIRIM YAPACAĞIZ"
PAZAR
Türkiye’de geçen yıl toplam 1,1 milyon araç üretildi. Tofaş, 2013’te ürettiği 240 bin araçla Türkiye’deki toplam araç üretiminin yüzde 22’sini tek başına gerçekleştirdi. Öte yandan 2013’te, Türkiye’de 853 bin adet araç satıldı. Bunun 100 bin adedi Tofaş tarafından gerçekleştirildi.
GLOBALLEŞME
Biz artık her konuyu global boyutta konuşuyoruz. Hiçbir projeye lokal olarak bakmıyoruz. Özgüveni olan bir AR-GE’yle müşteri beklentilerini ürün ve hizmete çeviriyoruz. Önümüzdeki dönemde de en önemli hedefimiz, 400 bin adetlik kapasitemizin tamamını kullanıp başarılı ve rekabetçi üretim yapmak.
YATIRIM
Çok önemli ürün atakları, çok büyük yatırımlar içindeyiz. Şu ana kadar 1 milyar TL’nin üzerinde yatırım açıkladık. Bu miktardaki bir yatırım tutarı Türkiye otomotiv sanayisi için çok büyük bir rakam.
PLATFORM
Sadece Doblo Amerika ve yeni sedan modelimiz için 1,2 milyar TL yatırım yapacağız. Bunun içinde platform yatırımı da yer alıyor. İlave yeni ürünlerle birlikte toplam yatırım tutarımız 2 milyar TL’yi bulacak. Türk otomotiv sektörünü bu kadar büyük bir yatırıma ilk defa tanık olacak.~
"YUKARI SIRALARA ÇIKACAĞIZ"
İHRACATTAKİ SEYİR
Türkiye’nin en çok ihracat yapan 4’üncü şirketiyiz. Tofaş olarak 2013’te yüzde 4 artışla 160 bin araç ihracatı gerçekleştirdik. 1,6 milyon Euro ihracat geliri elde ettik. 512 milyon dolar da dış ticaret fazlası vererek ülke ekonomisine katkı sağladık. 2014’te de ihracattaki istikrarlı performansımızı koruyarak geçen yıla yakın seviyede ihracat gerçekleştirmeyi öngörüyoruz. Yeni binek aracımızın devreye girmesiyle ihracattaki sıramız 4’üncülükten daha yukarı doğru çıkacak.
KATMA DEĞER
Bugün ürünlerimize baktığınızda gurur kaynağımız olan Doblo projemiz var. Doblo, fikri ve sınai hakları bize ait olan bir proje ve Türkiye’ye önemli bir katma değer sağlıyor. Doblo’yu 80 ülkeye ihraç ediyoruz. Doblo’yla girdiğimiz en yeni pazar ise Kuzey Amerika oldu.
YENİ PAZAR
Ford, artık Amerika’ya ihracata devam etmeyecek. Fiat ve Chrysler evliliğiyle bize Amerika pazarı açıldı. Yıl sonu itibarıyla bugüne kadar ihracat yapmadığımız Amerika pazarına 27-30 bin adet araç ihraç edeceğiz. Bu sayede mevcut ürünümüzü hem ABD ve Kanada pazarları için uyarlamış olacağız.
BU YIL CİRODA BÜYÜME YOK"
ÇOK MARKALI REKABET
Geçen yılın ikinci yarısında döviz kurlarının ve maliyetlerin artmasıyla otomotiv sektöründeki oyuncular fiyatlarını artıramadı. Avrupa’daki kriz dolayısıyla arz fazlası pazarda çok markalı, çok kesif bir rekabet oluşturdu. Hiç kimse maliyetlerini fiyatlayamadı.~
MALİYET KONTROLÜ
2013, sektörümüzde zorlu, bir o kadar da rekabetçi ortamın yaşandığı bir yıl oldu. Üretici, maliyetlerdeki yükselişi kendi bünyesinde çözmeye çalıştı. Biz de bu konuda çok uğraş verdik. Maliyetlerimizi kontrol altına almaya çalıştık. Daha inovatif olduk.
RAKAMLAR NE DİYOR?
Rakiplerimize göre en önemli kozlarımızdan biri de taze araç satmamız. Rakiplerimiz 2014’te, 2013 model ürünler satarken biz bu yılın başından itibaren yeni “taze” araçlar sattık. Tüm bunların sonunda Tofaş’ın 2013 cirosu 7 milyar TL, net kârıysa 434 milyon TL seviyesine ulaştı. Türkiye otomotiv pazarında yaklaşık yüzde 30’a varan daralmanın yaşandığı 2014’te de ciromuzun geçen yıla göre aynı seviyede gerçekleşmesini bekliyoruz.
Küçülen pazarda artan rekabet ortamıysa en çok yerli üreticileri etkiledi. Amiral gemisi Doblo olan Tofaş da pazardaki daralmadan en çok etkilenen oyunculardan biri oldu. Ancak tüm olumsuzluklara rağmen otomotiv sektörünün genelinde pazar payını yüzde 12 seviyesinde tutmayı başardı.
Hafif ticari araçtaysa geçen yıl yüzde 25’e düşen pazar payını, bu yıl pazarın daha fazla daralmasına rağmen yüzde 28’in üzerine çıkardı. Geçen yıl 7 milyar TL gelir elde ettiklerini bu yılı da buna benzer bir ciroyla kapatacaklarını söyleyen Tofaş CEO’su Kamil Başaran, esas büyümelerinin 2015’in son çeyreğinden sonra gerçekleşeceğini söylüyor.
“2016’da patlama yapacağız” diyen Başaran’ın bu kadar net konuşmasının nedeniyse gelecek yılın sonunda pazara çıkaracakları yeni sedan modeli. Başaran, 2000’li yıllarda Doblo ile yaptıkları uçuşu, önümüzdeki dönemle yeni sedan modelleriyle yapacaklarını ifade ediyor.
Ayrıca bu yılın sonunda Amerika’ya başlayacak Doblo ihracatı da Tofaş’ın yurtdışındaki gücünü daha da artıracak. Ford’un Amerika’ya ihracatı durduğunu söyleyen Başaran, bu gelişmenin Tofaş için büyük fırsat oluşturacağını söylüyor. Tofaş CEO’su Kamil Başaran’la daralan otomotiv pazarını, sıkıntılı dönemde izledikleri stratejiyi ve yeni projelerini konuştuk:
Hafif ticari araçta pazar çok hızlı küçülüyor. Siz, kategorinin lider oyuncusu olarak bu durumdan nasıl etkilendiniz?
Geçen yıl hafif ticari araçta pazar, yüzde 15 oranında daraldı. 2013’te pazarda eğer bu kaybı yaşamasaydık, konumumuz çok farklı olurdu. Buna rağmen Linea sayesinde binek araçta yılı lider kapattık. Hafifi ticari araçtaysa 2’nci olduk.~
En büyük daralmanın yaşandığı hafif ticari araçta pazar kaybınız ne oldu?
Geçen yıl, hafif ticari araçta pazar payımız yüzde 25,1 oldu. Bu yıl da hafif ticari araçta pazarın yüzde 35’ler oranında küçülmesine rağmen pazar payımızı yüzde 28,4’e çıkardık. Pazardaki bütün olumsuzluklara rağmen hafif ticari araçta, bu yılın ilk 5 ayında lider olduk.
Linea 500 modelimizle de pazarın yüzde 50’sini aldık. Bu, çok önemli bir başarı. Sonuçta biz Tofaş olarak bu olumsuz ortamda, hem iç pazarda hem de dış pazarda küçülmedik. Küçülen pazara rağmen büyümeyi başardık. Küçülen pazarda sürekli pazar payımızı artırdık.
Küçülen pazara rağmen büyümeyi nasıl başardınız?
Bugün artık otomotiv endüstrisinde hem pazar hem müşteri hem rekabet şartları çok değişti. Biz de 2 yıl önce bu değişimi görüp “Hazırlık yapmamız lazım” dedik ve geleceğimizi yeni baştan inşa etmeye başladık. Bu hedef doğrultusunda, müşteri talep ve beklentilerini daha iyi dinlemeye başladık. Pazar segmentasyonuna ve ürün gamına bakarak hareket ettik.
İç pazarda yeni modellerle ürün gamımızı çeşitlendirdik. 2016’da pazardaki varlığımızı güçlendirecek yatırımlara başladık. Binek araçta Doblo gibi başarılı olacak yeni bir projeye başladık. Dışarıda ise Avrupa’daki daralmadan daha az etkilenmek için ihracatının büyük bir bölümünü Latin Amerika’ya kaydırdık.
Bunların dışında başka hangi konulara odaklandınız?
Kalitemiz rakiplerimize göre Avrupa’da sürekli çıkışta. Çok önemli kalite iyileşmesi içindeyiz. İkincisi ise maliyetlerimizi çok iyi biliyoruz. Maliyetlerle birlikte rekabet avantajı sunuyoruz. Satış ve satış sonrasında sürekli müşteri memnuniyetini gözden geçiriyoruz. Sektördeki talebi iyi değerlendiriyoruz.~
Şu anda Tofaş’ın pazardaki durumu nedir?
Tofaş, bugün Türkiye’de hem binek araç hem de hafif ticari araç üreten tek fabrika. Ürün geliştiren de tek fabrika. Ürettiğimiz araçların 3’te 2’sini ihraç ediyoruz. Bünyemizdeki Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Jeep, Maserati ve Ferrari markalarıyla da iç pazarda oldukça güçlüyüz.
Geçen yıl sektördeki birçok oyuncunun fazla üretimlerini Türkiye’ye kaydırdığı bir ortamda, pazarın tamamında yüzde 12’lik pazar payı elde ettik. Otomobil ve hafif ticari araç satışlarımızın toplamı 100 bini geçti. 53 bin otomobil, 47 bin de hafif ticari araç
sattık.
Fiat markalı araçların payı ne oldu?
Fiat markalı otomobillerde sektördeki pazar payımız yüzde 7,6 seviyesinde. En yüksek pazar payımızsa yüzde 25,6 ile hafif ticari araçlarda.
Son dönemde Tofaş çatısı altında en hızlı büyüme hangi markalarınızda oldu?
Premium kapsamı altında özellikle “Jeep” markası çok başarılı gidiyor. Bizim yaptığımız bütçe çalışmalarının çok ötesinde bir başarı yakaladı. Satış rakamları bize doğru ürünlerde olduğumuzu gösteriyor. Premium segmentte Jeep ve Alfa markalarımızla geçen yıl yüzde 60-65 arasında büyüme sağladık.
Otomobil satışlarındaki düşüş aynı şekilde devam eder mi?
Bu yıl özellikle hafif ticari araçtaki daralmanın yüzde 30’ların altına inmesini bekliyoruz. Ancak bu yılki konjoktürde radikal iyileşme öngörmüyoruz.~
Ne zaman iyileşme söz konusu olur?
Bana göre otomotiv sektöründe 2015, reaksiyon yılı olacak. Pazarda kalıcı bir düzelmenin olacağını gösteren bir yıl olacak. Özellikle Avrupa’da 2015’te pazarın yukarı doğru çıkacağını net olarak biliyoruz. 2015’te biz de global bir oyuncu olarak ciddi bir tırmanış yapacağız. 2015, Türkiye için iç pazarda az büyüyen ancak ihracatta büyüyen bir pazar olacak. 2015’te Tofaş’ın ihracatı da önemli düzeyde artacak.
Peki Türkiye’de pazar ne zaman toparlanır?
Türkiye’de 2016 yılı yukarı doğru tırmanan bir pazarı gösterecek. Bizim için de 2016, yeni modellerle hurra diyeceğimiz bir yıl olacak.
Üzerinde çalıştığınız yeni ürünler hangileri?
Hafif ticari araçta vergi ve lokal uygulamalardan dolayı pazar çok hızlı küçülüyor. Binek araç ise 2013’te rekor kırdı. Pazarda 564 bin üretim adedine ulaşıldı. Biz de bundan dolayı yeni binek araç projemize başladık. Özellikle hızlı büyüyen binek araç pazarında iddialıyız. Binek araç pazarında geçtiğimiz dönemde Linea’yı geliştirdik.
Segmentinde en fazla satan aracımız oldu. Son dönemde de yeni binek araç geliştirme çalışmalarımıza hız verdik. Bu yeni modelin tüm hakları Tofaş’a ait. Yüzde 100 de Türkiye’de geliştiriliyor. Bu yeni sedan modelimiz ihracatımızı da artıracak.
Yeni model sizi pazarda hangi noktaya taşıyacak?
Yeni modelimiz 2015’ten itibaren pazarda olacak. 2000’li yıllarda Tofaş’ı uçuran en önemli köşe noktası Doblo projesi oldu. Ben de en başından itibaren bu projenin başındaydım. Doblo, benim kariyerimin de en önemli dönüm noktasıydı.~
Dünyada en iyi hafif ticari araç seçildi. Doblo’yla Türkiye’de daha önce olmayan hafif ticari araç segmenti oluştu. Doblo’nun arkasından mini Cargo projesine başladık. Bugün de yeni binek araç projemiz bizim için çok yeni bir dönemin müjdecisi. Bizim için çok önemli bir proje. Bu projede, platform da bize ait.
Platform Tofaş’a nasıl bir avantaj sağlayacak?
Yeni sedan modelimizle birlikte ilk defa Türk otomotiv sektörü kendi platformunu geliştirmiş oluyor. Bizim bu projedeki en önemli edinimiz de bu platform olacak. Platform, aracın yüzde 60’lık kesimini oluşturan bölümü. Bu nedenle geliştirdiğimiz platform, bize yeni ürünler için baz oluşturulacak. Bu platform üzerinden farklı araçlar geliştirilebileceğiz.
Platform büyümenize nasıl etki edecek?
Dünyada otomotiv sektöründeki başarı bir platform üzerinden ne kadar fazla araç üretebileceğinizle ölçülüyor. Dolayısıyla, Tofaş’ın büyüme planlarında platform çok önemli bir yer tutuyor. Yeni sedan projemizle birlikte çok geçerli, çok doğurgan bir platform sahibi olduk. İleride bu platform üzerinde farklı araçlar geliştireceğiz.
Bu platformu sadece bu araç segmentinde kullanmayacağız. Bu platformla birlikte diğer tüm türevsel araç modellerine hitap edebileceğiz. Bu platform, Tofaş’ın elindeki çok önemli bir anahtar. Bu anahtarı iyi kullandığımızda müşteriden gelen her türlü beklentileri karşılayacak türev araçları üretmek söz konusu olacak. Hiç kuşkusuz bu platform bizi süper ligde başarılı yapacak. Bu platform sayesinde üreteceğimiz araçlar, bizi gelecekte çok önemli bir güç haline getirecek.
Önümüzdeki dönemde Tofaş’ın ürettiği yeni ürünlerle beraber biz hem müşteri hem de pazar açısından tüm talepleri karşılayabilecek kapasitede olacağız. Bir zamanlar daha az ürün gamıyla hitap ettiğimiz pazara, hem yatay hem de dikeyde her türlü profilde araçlar veriyor olabileceğiz.~
Tofaş ’ın hangi araçları bu platform üzerinde üretilecek?
Hedefimiz, önümüzdeki dönemde tüm araçlarımızı bu platform üzerine alabilmek. Bunu başarırsak bugünkü rekabetçiliğimizin çok ötesine geçeceğiz. Önümüzdeki dönemde hafif ticari araçlarımızı yenilediğimizde de bu platformu kullanacağız.
İç pazarda yeni modelle birlikte pazar payınız ne olacak? Hedefiniz nedir?
Bizim hedefimiz pazarın genelinde, önümüzdeki 10 yılda pazar payımızı yüzde 15 seviyesinde tutmak. Hafif ticari araçtaysa bugünkü pazar payımız yüzde 28,5 seviyesinde. Bunu da bu seviyelerde tutmak istiyoruz. Hafif ticari araçta gelecek yıllarda hiç şüphesiz pazar yerine gelecek. En önemli hedefimiz, hafif ticari araçtaki pazar payımızı sürdürülebilir kılmak.
Yeni binek araç dışında başka yeni yatırımlarınız olacak mı?
Global stratejimiz paralelinde premium markalarımızın pazardaki varlıklarını güçlendireceğiz. Tofaş olarak sektörde tarihi araç yatırımlarına imza attık. Yeni modellere ilave ürün çalışmalarımız hızla devam ediyor. Yaptığımız yatırımlarla gelecekte farklı tüketici segmentlerinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek, daha geniş ve daha bütünleşmiş bir ürün gamımız olacak.
Yeni ürün geliştirmek dışında sürdürülebilir olmak için neler yapıyorsunuz?
Sadece ürün gücü elbette yeterli değil. Müşteriyi odağına alan bir yaklaşım ve güçlü bir AR-GE gerekiyor. AR-GE ve inovasyona yatırımla katma değerli ürün ve hizmetler üretmeyi, büyüme hedeflerini destekleyecek politikaları devreye almayı planlıyoruz.~
Tofaş olarak eski günlerdeki yüksek büyüme oranlarına ne zaman dönersiniz?
2016 sonrasında müşteri deneyiminden yola çıkarak geliştirdiğimiz katma değerli hizmetlerle daha yüksek iş hacmi ve gelir hedefliyoruz.
Bundan sonrası için en önemli hedefiniz nedir?
Fikri ve sınai hakları bizde olan projeleri yapıyoruz. Bizi rakiplerimizden ayıran en önemli özelliğimiz de bu. Kendini sürekli yenileyen, insanlara yakın olan, çevre ve toplumla dost bir Tofaş ve değer zinciri hayal ediyoruz.
Tofaş’ın çıkış planı
1- 2 yıl önce değişimi görüp geleceğimizi yeni baştan inşa etmeye başladık.
2- 2015’te global bir oyuncu olarak ciddi bir tırmanış yapacağız.
3- 2016, yeni modellerle hurra diyeceğimiz bir yıl olacak.
4- Teknolojisi kendimize ait projelerle ilerleyeceğiz. Dışarıdan hiçbir proje getirmeyeceğiz.
5- Yeni bir binek araç projesi üzerinde çalışıyoruz. Bu bizim için çok yeni bir dönemin müjdecisi.
6- Bu projede, platform da bize ait. Bu platform üzerinden farklı araçlar geliştirilebileceğiz.
7- Hiç kuşkusuz bu platform bizi süper ligde başarılı yapacak, gelecekte önemli bir güç olacağız.
8- Hem yatay hem de dikeyde her türlü profilde araçlar üretiyor olabileceğiz.
9- Hedefimiz, önümüzdeki dönemde tüm araçlarımızı bu platform üzerine alabilmek.~
"İKİ MİLYAR TL'LIK YATIRIM YAPACAĞIZ"
PAZAR
Türkiye’de geçen yıl toplam 1,1 milyon araç üretildi. Tofaş, 2013’te ürettiği 240 bin araçla Türkiye’deki toplam araç üretiminin yüzde 22’sini tek başına gerçekleştirdi. Öte yandan 2013’te, Türkiye’de 853 bin adet araç satıldı. Bunun 100 bin adedi Tofaş tarafından gerçekleştirildi.
GLOBALLEŞME
Biz artık her konuyu global boyutta konuşuyoruz. Hiçbir projeye lokal olarak bakmıyoruz. Özgüveni olan bir AR-GE’yle müşteri beklentilerini ürün ve hizmete çeviriyoruz. Önümüzdeki dönemde de en önemli hedefimiz, 400 bin adetlik kapasitemizin tamamını kullanıp başarılı ve rekabetçi üretim yapmak.
YATIRIM
Çok önemli ürün atakları, çok büyük yatırımlar içindeyiz. Şu ana kadar 1 milyar TL’nin üzerinde yatırım açıkladık. Bu miktardaki bir yatırım tutarı Türkiye otomotiv sanayisi için çok büyük bir rakam.
PLATFORM
Sadece Doblo Amerika ve yeni sedan modelimiz için 1,2 milyar TL yatırım yapacağız. Bunun içinde platform yatırımı da yer alıyor. İlave yeni ürünlerle birlikte toplam yatırım tutarımız 2 milyar TL’yi bulacak. Türk otomotiv sektörünü bu kadar büyük bir yatırıma ilk defa tanık olacak.~
"YUKARI SIRALARA ÇIKACAĞIZ"
İHRACATTAKİ SEYİR
Türkiye’nin en çok ihracat yapan 4’üncü şirketiyiz. Tofaş olarak 2013’te yüzde 4 artışla 160 bin araç ihracatı gerçekleştirdik. 1,6 milyon Euro ihracat geliri elde ettik. 512 milyon dolar da dış ticaret fazlası vererek ülke ekonomisine katkı sağladık. 2014’te de ihracattaki istikrarlı performansımızı koruyarak geçen yıla yakın seviyede ihracat gerçekleştirmeyi öngörüyoruz. Yeni binek aracımızın devreye girmesiyle ihracattaki sıramız 4’üncülükten daha yukarı doğru çıkacak.
KATMA DEĞER
Bugün ürünlerimize baktığınızda gurur kaynağımız olan Doblo projemiz var. Doblo, fikri ve sınai hakları bize ait olan bir proje ve Türkiye’ye önemli bir katma değer sağlıyor. Doblo’yu 80 ülkeye ihraç ediyoruz. Doblo’yla girdiğimiz en yeni pazar ise Kuzey Amerika oldu.
YENİ PAZAR
Ford, artık Amerika’ya ihracata devam etmeyecek. Fiat ve Chrysler evliliğiyle bize Amerika pazarı açıldı. Yıl sonu itibarıyla bugüne kadar ihracat yapmadığımız Amerika pazarına 27-30 bin adet araç ihraç edeceğiz. Bu sayede mevcut ürünümüzü hem ABD ve Kanada pazarları için uyarlamış olacağız.
BU YIL CİRODA BÜYÜME YOK"
ÇOK MARKALI REKABET
Geçen yılın ikinci yarısında döviz kurlarının ve maliyetlerin artmasıyla otomotiv sektöründeki oyuncular fiyatlarını artıramadı. Avrupa’daki kriz dolayısıyla arz fazlası pazarda çok markalı, çok kesif bir rekabet oluşturdu. Hiç kimse maliyetlerini fiyatlayamadı.~
MALİYET KONTROLÜ
2013, sektörümüzde zorlu, bir o kadar da rekabetçi ortamın yaşandığı bir yıl oldu. Üretici, maliyetlerdeki yükselişi kendi bünyesinde çözmeye çalıştı. Biz de bu konuda çok uğraş verdik. Maliyetlerimizi kontrol altına almaya çalıştık. Daha inovatif olduk.
RAKAMLAR NE DİYOR?
Rakiplerimize göre en önemli kozlarımızdan biri de taze araç satmamız. Rakiplerimiz 2014’te, 2013 model ürünler satarken biz bu yılın başından itibaren yeni “taze” araçlar sattık. Tüm bunların sonunda Tofaş’ın 2013 cirosu 7 milyar TL, net kârıysa 434 milyon TL seviyesine ulaştı. Türkiye otomotiv pazarında yaklaşık yüzde 30’a varan daralmanın yaşandığı 2014’te de ciromuzun geçen yıla göre aynı seviyede gerçekleşmesini bekliyoruz.
