"Yatırımlarımızı hazmedeceğiz"

Ayçe Tarcan Aksakal

[email protected]

Dünyanın en büyük denim üreticileri arasında yer alan Tay Group Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Toprak , 2018’i 300 milyon dolar ciroyla kapatmaya hazırlanıyor. 2020 ciro hedefi ise yüzde 70’e yakın büyüyerek 500 milyon dolar ciroya ulaşmak. Mısır’ın ardından Cezayir’de 800 milyon dolarlık tekstil yatırımı yapan Toprak, “Çok fazla yatırım yaptık. Bu yıl bunları hazmetme dönemindeyiz” diyor. Toprak’ın, gayrimenkul ve turizmde iki yeni yatırımı var. Toprak, “Etiler ve Bodrum’da yeni projelerimiz devam ediyor. Türkiye’deki 3’üncü Four Seasons’ı 2020’de Bodrum’da açacağız” diyor.

Mesut Toprak, 46 yıl önce Sultanhamam’da kumaş ticaretiyle başladığı iş hayatında 300 milyon dolar cirosu olan büyük bir grup yarattı. Mısır ve Cezayir’de büyük tekstil yatırımları yapan grubun 2020 hedefi yüzde 70’e yakın büyüyerek 500 milyon dolar ciroya ulaşmak. “Tekstil bizim ana işimiz. Hiçbir zaman ana işimizi terk etmedik” diyen Toprak, tekstilde küçülmediklerini aksine büyüdüklerini belirtiyor. Gruptaki en büyük işin hala tekstil olduğunu söyleyen Toprak, tekstil, turizm ve gayrimenkul olmak üzere 3 ana sektörde faaliyet gösteriyor. Yurt dışında yaptıkları tekstil yatırımlarının büyümedeki itici gücü oluşturduğunu belirten Toprak, “Tekstilden para kazanılmıyor, tekstil çok zahmetli” deyip sektörden çıkan arkadaşlarımızın birçoğu şimdi geri dönmenin ve ihracat yapmanın yollarını arıyor” diyor. Yeni bir sektöre girmeyi düşünmediğini de sözlerine ekleyen iş adamı, 2018’in yatırımları hazmetme yılı olduğunu ifade ediyor. Toprak, “Devamlı koşarsak dalağımız şişer, bunu yapmak istemiyoruz. Yaptığımız yatırımları hazmedelim, etrafımıza bakalım. Ona göre devam edeceğiz” diyor. 2019’da Sırbistan’da üretime başlayacaklarını da belirtiyor ve toplam denim üretimlerinin bu yeni yatırımlarla birlikte yıllık 14 milyondan 30 milyon adede çıkacağını söylüyor. Gayrimenkul ve turizmde yeni yatırımların devam ettiğini anlatan Toprak, “Bodrum ve Etiler’de iki büyük projemiz devam ediyor. Bodrum’da 1 milyar doların üzerinde çok büyük bir yatırımla Türkiye’deki 3’üncü Four Seasons’ı açacağız” diyor. Tay Group Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Toprak ile başta tekstil olmak üzere gayrimenkul ve turizm alanındaki yatırımlarını konuştuk: 

 Tekstil ile başlayıp turizm ve gayrimenkule yöneldiniz. Zaman içinde tekstilin payında azalma oldu mu? 

 Tekstil bizim en iyi bildiğimiz, ana işimiz. Hiçbir zaman ana işimizi terk etmedik. En iyi bildiğimiz işi terk edip “Güzel bir iş var” deyip onun peşinden koşarsak ana işimizi de kaybederiz. Tekstile yıllarımızı verdik, çok yüksek bedellerle “know how” edindik. İşimize ihanet etmedik, işimiz de bize ihanet etmedi. 

“Tekstil kârlı değil” diye sektörden çıkan çok şirket oldu. Bu dönemde siz ne yaptınız?

 “Tekstilden para kazanılmıyor, çok zahmetli iş” diyen arkadaşlarımızın birçoğu kriz ortamında içerideki tatlı paraya döndü. Şimdi bunlar, tekrardan sektöre dönmenin ve ihracat yapmanın yollarını arıyor. Biz ise tekstilde küçülmedik, aksine büyüdük bunun da bazı zamanlar zorluklarını yaşadık. Grup içinde tekstil hala hem ciro hem çalışan sayısı açısından birinci sırada geliyor. 

 Grubun içinde tekstilin payı nedir? 

 Geçen yıl tekstil ciromuz 100 milyon dolar oldu. Her yıl yüzde 20 seviyesinde büyüyoruz. Bu yıl da tekstil grubumuz 2018’i 120 milyon dolar ciroyla kapatacak. 

 Kurların yükselmesi sizi nasıl etkiledi? İşlerinizde azalma oldu mu? 

 Yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Yurt içi ve yurt dışında yatırımlarımız var, bunlar devam ediyor. Bizim en büyük avantajlarımızdan biri yurt dışında 3 ayakta faaliyet gösteriyor olmamız. 

 Tekstilde neden yurt dışına yöneldiniz? 

 Her ülkenin kendine göre stratejik avantajları var. Biz de bu stratejik avantajları şirketimizin lehine çevirebilmek için bölgesel anlaşmaları ve avantajları takip ettik. Bu bağlamda ilk yurt dışı yatırımımızı da 2010’da Mısır’a giderek gerçekleştirdik. 

 Neden Mısır? 

 Herhangi bir şekilde maliyet düşürmek veya başka bir nedenle Mısır’a gitmedik. Buraya yatırım yapmamız Mısır’ın Amerika’yla yaptığı serbest ticaret anlaşmasından kaynaklandı. Amerika’nın Mısır’dan ithal ettiği mallarda gümrük vergisi almaması bizi Mısır’a yöneltti. Türkiye’de ciddi şekilde Amerikalı müşterimizi kaybederken Mısır’a giderek bunları artırdık. Şu anda gayet başarılı şekilde Mısır tesisimiz T&C Garments’ta faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. 

 Mısır’daki büyüklüğünüz nedir? 

 Mısır’da 3 bin kişiye yakın çalışanımız, 53 milyon doların üzerinde ihracatımız var. Yılda yaklaşık 5 milyon adet pantolon yapıyoruz. 

 “İyi ki Mısır’a gitmişiz, bu yatırımı yapmışız” diyor musunuz? 

 Orada 8 yılda çok fazla türbülans yaşadık, 3 devrim geçirdik. “Niye buraya geldik?” dediğimiz zaman da oldu, “İyi ki gelmişiz” dediğimiz zaman da... Ancak, sonuca baktığımda şu anda “İyi ki gelmişiz” diyebiliyoruz. Bugün ABD ile iş yapmak için Mısır’da olmanın vermiş olduğu avantajı yaşıyoruz. 

 Mısır’da olmak büyümenize ne kattı? 

 Eskiden Türkiye’den yaptığımız ihracat hem Avrupa hem Amerika’yaydı. Mısır yatırımını yapınca Amerika’ya ihracata Mısır’dan devam ettik. Türkiye’deki tekstil ihracatımız ise ağırlıklı Avrupa’ya yapılıyor. 

 Yurt dışında başka hangi ülke stratejik açıdan avantajlı? 

 Mısır’dan sonra Cezayir’e gittik. Cezayir’i seçmemizin ana sebebi ucuz işçilik değildi. Daha ucuz mal yapmaktan ziyade o bölgenin ihtiyacı olan ürünleri karşılayabilmekti. Cezayir’de yatırım yaparak iç pazarda gümrüksüz mal satma şansımız var. Avrupa’yla serbest ticaret anlaşması olduğu için Avrupa’ya vergi yok ve lokasyon olarak çok yakın. Ayrıca Cezayir’in Afrika ve Arap birlikleriyle ticari anlaşması var. Türkiye’den bu bölgelere yapılan ihracatta yüzde 20’den fazla gümrük vergisi uygulanırken biz Cezayir’de üretim yaptığımız için mevcut ticaret anlaşmaları sebebiyle avantaj sağlamış oluyoruz. En önemlisi Cezayir’de büyük yatırımları yapabilme imkânı vardı, bunun için oraya gittik. 

 Cezayir yatırımınızın son durum nedir? 

 Cezayir projesine 2012 yılında başladık. 3-3,5 yıl bürokratik işlemlerle vakit kaybettik. Şubat 2016’da kazmayı vurduk. Cezayir’de 2,5 yılda son derece modern bir tesis kurduk. Sanıyorum dünyada bunun bir örneği yok. Türkiye’nin de uluslararası platformda en büyük yatırımlarından bir tanesi oldu. 

 Neden örneği yok? 

 Cezayir’deki yatırımımız diğerlerinden biraz daha farklı, full entegre bir yatırım. Hammaddeyi getiriyoruz, önce iplik sonra dokuma (denim, non-denim, gömleklik) ve örme kumaş yapıyoruz. Ondan sonra boyuyoruz ardından da konfeksiyon haline getiriyoruz. 

Kaç kişi çalışacak?

 Bu yıl sonunda tamamlandığında yaklaşık 10 bin kişinin çalışacağı bir kampüs. 1 milyon metrekare alanda faaliyet gösteriyoruz, 400 bin metrekare kapalı alanımız var. Tesisimizin içinde 35 megavatlık çevrim santralimiz var. Buradan kendi enerjimizi, sıcak suyumuzu üretiyoruz. 

 Cezayir’deki tüm yatırımlar ne zaman tam faaliyete geçecek? 

 Şu anda Cezayir’deki fabrikamızda iplik üretimimiz başladı. 2018 sonuna kadar dokuma, örgü tesislerimiz ile denim kumaş boyahanesini bitirmiş olacağız. Önümüzdeki sene konfeksiyon üretimimiz başlayacak. Full entegre tesis hayata geçmiş olacak. 

 Buradan yapacağınız ihracat ağırlıklı hangi ülkelere olacak? 

 Cezayir, 3 tarafa mal verebilme kabiliyetine sahip. En önemli pazarı kendi iç pazarı, ondan sonra Avrupa, üçüncü sırada Afrika ülkeleri ve Arap ligi geliyor. 

 Cezayir’e bugüne kadar ne yatırım yaptınız? 

 Bunlar pahalı teknoloji, Ar-Ge ve makine yatırımları. Bizimki 800 milyon dolar seviyesinde büyük bir yatırım oldu. 

 Yeni yatırımlarla dünyada denim üretiminde büyüklüğünüz ne oldu? 

 Şu anda Türkiye’deki denim üretimimiz 8 milyon adet. Mısır’da da 5 milyon adet üretiyoruz. Cezayir tam faaliyete geçtiği zaman 12 milyon adet orada üreteceğiz. Gelecek yıl Sırbistan yatırımımız faaliyete geçecek. 5 milyon adet de Sırbistan’da üreteceğiz. Toplam denim üretimimiz 30 milyon adedi geçecek. Denim dışında Cezayir’deki tesisimiz Tayal Spa’da 12 milyon adet örme konfeksiyon, 6 milyon adet gömlek üretiyor olacağız. 

 Tekstilde yeni bir ülkede daha yatırımınız olacak mı? 

 Tekstilde şu anda çok yatırımımız var ve bunları hazmetme dönemindeyiz. Devamlı koşarsak dalağımız şişer, bunu yapmak istemiyoruz. Yatırımları birazcık hazmedelim, etrafımızda ne oluyor, bitiyor bakalım yine gaza basarız, durmayız. 

 Yeni yatırımlarla birlikte önümüzdeki dönemde cironuz ne olacak? 

 Bu yılı 300 milyon dolarla kapatırız. 2020’de ise 500 milyon dolar civarında ciro hedefliyoruz. Turizm 100 milyon, gayrimenkul de 200 milyon dolar seviyesinde gerçekleşir. 

Gayrimenkulde yeni yatırım planı var mı?

 Türkiye’ye inanıyoruz ve yatırımlarımıza devam ediyoruz. Gayrimenkulde herkesin geri çekildiği dönemde 2 önemli gayrimenkul yatırımımız var. Bunlardan en önemlisi Bodrum’da inşaatına devam ettiğimiz yatırımımız. Four Seasons Bodrum projemiz, dünyanın en önemli yatırımlarından biri olacak. Bir diğeri ise 2019 yılında inşaatına başlayacağımız Four Seasons Etiler projemiz. 

 Gayrimenkulde talebin azalması sizi nasıl etkiliyor? 

 Gayrimenkul piyasasında insanlar biraz ürkek davransa da iyi bir ürün olduktan sonra müşterisinin bulunabileceği kanaatindeyim. Bizim ürünlerimiz “limited edition” oluyor ve talep ediliyor.

 Gayrimenkulde başarının sırrı nedir? 

 Gayrimenkul işimizde, projeye göre en iyi lokasyonu seçiyor, en iyi mimarlarla çalışıyor ve en iyi projeleri geliştiriyoruz. Bir de gayrimenkul ürünü geliştireceğiniz zaman “kime satacağım” diye sormanız lazım. Bana göre işin en kritik noktası bu. Ürünü alacak insanın beklentilere göre ürün hazırlarsanız satış probleminiz olmaz. Herkesi mutlu etmeyi hedeflerseniz o zaman hiç kimseyi mutlu edemezsiniz. 

 Bu yıl turizm nasıl gidiyor? 

 Turizm 2016 ve 2017’ye göre adetsel olarak iyi. Ancak hala rakamsal olarak baktığınızda 2014 ve 2015’i arıyoruz. Umarım, önümüzdeki yıllar turizmde hem fiyat hem adet olarak en parlak olduğumuz yıllar olur. 

 Turizm sektöründeki hedefiniz nedir? 

 İyi bir turizm yatırımcısıyız. En önemli vazifemiz, işi en iyi bilen insanla çalışmak. Bu nedenle turizm işimizle direkt uğraşmıyoruz, sadece projeyi geliştiriyoruz. Ardından da bu işin en iyisi markalarla iş birliği yapıyoruz. Mesela bunun en güzel örneği Four Seasons Hotel Istanbul at the Bosphorus. Yine yatırımcısı olduğumuz Four Seasons Hotel Istanbul at Sultanahmet’in ardından, Bodrum projemizin içinde yer alacak Four Seasons Resort Bodrum ile Türkiye’de 3 tane Four Seasons otelimiz olacak. Türkiye dünyada 3 tane Four Seasons otelin yer aldığı ender ülkelerden biri olacak. 

 Yeni otel ne zaman açılacak? Four Seasons Bodrum’la ilgili beklentiniz nedir?

 2020’nin mart ayında otel açılacak. Bodrum 5-6 milyar liranın üzerine çıkacak bir yatırım olacak.

 Turizm ve gayrimenkulde yurt dışına açılma planlarınız dahilinde mi? 

 Gayrimenkulde yurt dışında yatırım teklifleri bize çok geliyor. Şu anda içerideki işlerimizi toparlayıp ondan sonra bu tekliflere bakabiliriz. 

 Yeni bir sektöre daha girmeyi düşünüyor musunuz? 

 Artık yeni bir sektöre girmek için yaşım geçti. Şu anda yeni bir sektöre girmeyi düşünmüyorum. 

 Önümüzdeki 5 yılda Tay Group’un büyümesi ne olacak? 

 Benim için en önemlisi müşteriyi memnun etmek. Müşteriyi memnun ediyorsak büyüme kendiliğinden gelir. Gelecek 5 yılda elimizdeki yatırımları bitirirken oluşacak yeni yatırım fırsatlarını da değerlendiriyor olacağız.