Yeni güç nereden?

Capital her yıl “En Güçlü 30 İş lnsanı”nı açıklıyor. Bu yıl ilk kez CEO Club üyeleri arasında gerçekleştirilen “Güç Kazananlar” anketiyle de desteklenen listede birinci sırada Koç Holding Başkanı Mustafa Koç var. Koç’u hızlı yükselişiyle öne çıkan Yıldız Holding Başkanı Murat Ülker takip ediyor. Üçüncü sırada Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç yer alıyor. “Güç Kazananlar” anketine göre son 1 yılda en çok güç kazanan isimler ise Murat Ülker’in yanı sıra Ferit Şahenk, Ethem Sancak, Hüsnü Özyeğin ve Hamdi Akın olarak dikkat çekiyor. Murat Ülker, son yillarda İş dünyasinin en hızlı güç kazanan isimlerinin başında geliyor. 2003 yılının “En Güçlü İş İnsanları” listesinde 25’inci sırada olan Ülker, bir sonraki yıl sıralamada bir basamak çıkarak 24’üncü sıraya yerleşti. Devam eden yıllarda da yükselişi daha da hız kazandı. 2007’de 10’uncu, 2008’de 7’nci sıraya çıktı. Bugün ise Ülker, Türkiye’nin en güçlüleri arasında 2 numaralı isim. Peki Ülker’i en güçlüler liginde hiç kimsenin olmadığı kadar hızlı ilerleten ne oldu? Bu hızda hiç kuşkusuz Ülker yönetimindeki şirketler ve onların başarısı bir numaralı etken. 2004 yılında yaklaşık 4 milyar dolarlık ciroya sahip olan Ülker Topluluğu, 2011 yılı sonunda 11 milyar 600 milyon TL’lik bir ciroya ulaştı. Çalışan sayısı da 21 binden 30 bine çıktı. Bu süreçte Ülker, girdiği her yeni iş kolunda alanının en iyi uluslararası şirketleriyle ortaklıklar gerçekleştirdi. Dünyanın dört bir yanından güçlü profesyonelleri transfer ederek bünyesine kattı. Türkiye’nin İK’da cazibe merkezlerinden biri oldu. Böylelikle hem yurtiçinde hem yurtdışında Ülker’in bilinirliği ve itibarı arttı. Güçlenen insan kaynağı ile daha yenilikçi bir kültürü benimseyen grubun premium çikolatada dünya markası Godiva’yı alması da Murat Ülker’e ve gruba adeta lig atlattı. Bu alım Murat Ülker için bir kabuk değişiminin de miladı oldu. Uzun yıllar medyada yer almaktan kaçınan Murat Ülker, Godiva sonrasında bu tutumunu değiştirdi. Medyadaki görünürlüğünü artırdı. Ancak daha çok sosyal sorumluluk çalışmaları ile ilgili etkinliklerde yer alarak dikkatleri çekti.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

YENİ GÜCÜN KAYNAĞI
Aslında Murat Ülker’in güçlüler liginde yükselişi, “güç” kavramının bugün geldiği noktayı net şekilde ortaya koyuyor. Bugün iş dünyasında en güçlü olarak kabul edilen isimler sahip oldukları itibar, yönettikleri güçlü şirketler ve ciroyla olduğu kadar yenilikçi yönleri ve toplum için yarattıkları değerle de bu gücü kazanıyor. Capital’in CEO Club üyeleri arasında yaptığı “Güç Kazananlar” anketinin sonuçları da bu durumu doğruluyor. Ankete göre katılımcıların yüzde 17,7’si bugün iş dünyasında en çok güç kazandıran ana kriterin itibar olduğunu belirtirken, yüzde 12’si yönettikleri güçlü şirketler, yüzde 10,9’u ciro, yüzde 10,1’i yenilikçilik ve yüzde 9,4’ü de yarattıkları değer olduğunu ifade ediyor.Aynı ankette katılımcılara göre 10 yıl öncesinde güç katan kriterler ise kişisel zenginlik, ciro, güçlü şirketler, iktidara yakınlık ve itibar olarak sıralanıyor. Uzmanlar da güç kavramının değiştiğini doğruluyor.~
MSearch Genel Müdürü Ali Midillili yenilikçilik, stratejik işbirlikleri ve itibarın bugünün güç kazandıran unsurları olduğunu ifade ediyor. “Networking becerileri ve çalışkanlık da bu kriterlerin altyapısını oluşturur ve başarının olmazsa olmazlarıdır” diyor. Fortune Danışmanlık Yönetici Ortağı Ayşen Arıduru da artık özellikle sosyal sorumluluk projelerinde ve sivil toplum kuruluşlarında yer almanın güç kazandırdığını düşünüyor. “Bugünlerde kurumlar ve üst yönetimler de bu konuyu daha fazla önemsiyor” diyen Arıduru gerekçesini şöyle açıklıyor: “Ekonomi ve iş yapma şekilleri değişiyor. Şirketlerden ve yöneticilerden de beklentiler farklılaşıyor. İş insanlarından sadece operasyonu yönetmeleri değil, geliştirmeleri, büyütmeleri, başarı hikayeleri yaratmaları, itibarı kuvvetlendirmeleri ve insanlığa faydalı olmaları bekleniyor.”

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

SORUMLU OLMANIN KATKISI
Gerçekten de bugün artık tüm dünya sosyal sorumluluk çalışmalarının güce ve itibara etkisini kabul etmiş durumda. Türkiye’de de iş dünyasının büyük bölümünü temsil eden CEO Club üyelerinin yüzde 36,8’i sosyal sorumluluğun güce katkısının çok büyük olduğu konusunda hemfikir. İş dünyasının en güçlü ismi olan Mustafa Koç’un yönetimindeki Koç Topluluğu Şirketleri de sosyal sorumluluk projeleri konusunda oldukça etkin. Koç Holding, Capital’in her yıl yaptığı “Sosyal Sorumluluk Liderleri” arasında da ilk 3’te yer alıyor. En güçlüler arasında 4’üncü sıradaki Güler Sabancı’nın başkanlığını yaptığı Sabancı Holding, en sorumlu şirket sıralamasında liderken, en güçlü ikinci iş insanı olan Murat Ülker’in başkanlığını yürüttüğü Yıldız Holding de sorumluluk listesinde 4’üncü sırada yer alıyor. Uzmanlar, özellikle son yıllarda sosyal sorumluluk çalışmalarının güce etkisinin arttığını belirtiyor. Data Expert Yönetici Ortağı Yasin Altunkaya, “Sosyal sorumluluk yaklaşımları iş insanlarına oldukça fazla güç kazandırıyor. Çünkü topluma değer yaratmanın önemi artıyor. Kişisel düşünmenin önüne toplumsal düşünme geçiyor” diye konuşuyor. Arıduru da sosyal sorumluluğu bir nevi kişisel pazarlamanın bir parçası olarak görüyor. Sosyal sorumluluğun iş insanlarının medyada daha fazla yer almalarına, kişisel tanıtımlarına ve itibarlarına destek sağladığını düşünüyor. “Her şeyden önce iş insanlarına pazarlama desteği oluyor. Daha fazla tanınmalarını sağlıyor. Çalıştığı kuruluşa da katkısı oluyor” diyor.

SİYASETE YAKINLIK ETKİSİ
Siyasilere yakınlığın her dönem güç sağladığı düşünülür. Siyasilere yakınlığın bugün mü yoksa geçmişte mi iş insanlarına daha fazla güç kattığı konusuna gelince... Anketimize katılanların yüzde 56,1’i bu konuda değişen bir şey olmadığı görüşünde. Yüzde 24,6’lık kesim bugün, geri kalan yüzde 19,3’lük kesim de bu konunun geçmişte daha fazla güç kattığını ifade ediyor. Uzmanlar ise bu konuda farklı görüşte. Heidrick&Struggles Yönetici Ortağı Ayşegül Aydın tarih boyunca her zaman siyasilere yakınlığın etkin bir silah olduğunu belirtiyor. “Maalesef siyasilere yakın olmak hep güç kazandırıyor” diyen bir yönetim uzmanı bu durumun sakıncalarına şöyle dikkat çekiyor: “Eşit bir rekabet ortamı için bunun böyle olmaması gerekir. Türkiye için, bu böyle algılandığı takdirde yabancı sermaye girişi 1990’larda olduğu gibi yavaşlayacaktır. AKP bu konuda çok hassas davranmalı.” Yine bir başka yönetim uzmanı da bugün yükselişte olan birçok grubun hükümetle iyi ilişkiler kurarak gücünü perçinlediğini anlatıyor. Ayşen Arıduru da siyasilere yakın olma ihtiyacının arttığını düşünüyor. “Bu ilişkiler hem işletmeler hem ülkemiz adına fayda sağlar. Zaten bir grubun olumlu olarak siyasete yakınlığı, medya ve bankası da varsa ülkemizdeki en güçlü kurum ve insan olması anlamına geliyor” diyor.~

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

YÜKSELİŞTEKİ LİDERLER
Gücün kriterleriyle birlikte iş dünyasında son bir yılda en güçlüler sıralaması da değişti. Bu yıl Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç ilk kez zirveye oturdu. Murat Ülker’in ikinciliğe çıkışıyla birlikte Rahmi Koç da üçüncü sırada kendine yer buldu. Capital’in “Güç Kazananlar” anketine göre ise son 1 yılda en çok güç kazanan isimler arasında Murat Ülker’in yanı sıra Ferit Şahenk, Ethem Sancak, Hüsnü Özyeğin ve Hamdi Akın dikkat çekiyor. Ankete katılanlar yeni alanlara giriş başarısının yanında, global arenada yaptığı güçlü ortaklıkların Murat Ülker’i güçlendirdiğini belirtiyor. Bir katılımcı, “Siyasi konjonktür de Ülker’in lehine bir durum yarattı. Akıllı politikaları ve hükümete yakın duruşunun da büyümesinde ve güçlenmesinde etkisi büyük” diyor. Doğuş Holding patronu Ferit Şahenk’in de başarılı yatırımlarının yanında uzlaşmacı kişiliği ona güç katmış görünüyor. Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Ye-şildere, Şahenk’in her kesimle işbirliği yapabilen bir görüntü çizdiğini ifade ediyor. “Şahenk, siyasi partiler çerçevesinde çok fazla kendini kategorize etmeden herkesle işbirliği yapabilecek bir görüntü sergiliyor. Bu da gücünü artıran bir faktör” diye konuşuyor. Hedef Alliance Grubu Başkanı Ethem Sancak’ı ön plana çıkaran ise Korn Ferry Ortağı Şerif Kaynar’a göre farklı ve inovatif projelere yaklaşımı oldu. Reform Kurumsal Danışmanlık Kurucu Ortağı Hilmi Güvenal, Ülker, Sancak ve Şahenk'e güç kazandıranın iktidarın büyüme vizyonunu paylaşmaları olduğunu düşünüyor. “İktidarın büyüme vizyonunu paylaşarak yatırımlarını artırıp çeşitlendirmeleri önemli. Sağladıkları istihdam ve nakit zengini olmaları bu üç isme güç katıyor. Bu nedenle hareket kabiliyetleri yüksek. Kısa zamanda yeni iş kollarına girebiliyorlar” diyor.

EN ÇOK GÜÇ KAYBEDENLER
Son 1 yılda iş dünyasında yükselenlerin yanında güç kaybedenler de oldu. Anket katılımcılarına göre itibar
kaybı, yenilikçi ve rekabetçi olamamak, fırsatları değerlendirememek ve iktidarla ilişkilerin zayıflaması bazı isimlere güç kaybettirdi. Uzmanlar da anket sonuçlarına paralel görüş belirtiyor. Yanlış yatırım kararlarının, teknolojiyi takip etmemenin ve hükümetle yaşanan çatışmaların son dönemde yaşanan güç kayıplarının nedeni olduğunu ifade ediyorlar. Ayşen Arıduru, “Sağlık problemlerinin yanı sıra sosyal sorumluluk projelerine katılmama, siyasete uzaklık, iflas, krizi yönetememe gibi durumlar da güç kaybettiren unsurlar” diyor. Toplumun, çalışanların, paydaşların lehine olmayan konularda hareket edenlerin gücünü kaybettiğini düşünen Management Centre Türkiye Yönetici Ortağı Tanyer Sönmezer, “Öte yandan, zamana ayak uyduramayan, değişimi kucaklayıp gerekli inovasyonlarla kurumu, şirketini, sahibi olduğu işleri ileriye götürmeyenlerin de güç kaybettiği kanısındayım” diye konuşuyor. Bayazıt Yönetim Danışmanlık Başkanı Tayfun Bayazıt da itibarını iyi yönetemeyen, kurumsal yönetim ilkelerini tamamen göz ardı eden liderlerin sıralamalarda geriye düştüğünü söylüyor. Murat Yeşildere ise çarpıcı bir saptamada bulunuyor: “Güç kaybeden isimlere baktığımızda bunların çoğu medyada işleri olan patronlar. Haklı haksızı sorgulamıyorum ama muhalif sesleri dile getirenlerin nispeten daha zor bir dönem geçirdiğini söylemek yanlış olmayacak, Dolayısıyla da bunun altını çizmek lazım.”~

KİMLER DAHA ÇOK DEĞER YARATACAK?
Yeni dönemde kimlerin daha fazla değer yaratacağına gelince,,, Bayazıt Yönetim Danışmanlık Başkanı Tayfun Bayazıt, 10 yıl öncesinde siyasi erke yakınlığın veya rekabetin kısıtlı olduğu sektörlerde varlığın güç açısından etkin unsurlar olduğunu söylüyor, Bugün ise küresel rekabetin kaçınılmaz hale geldiğini belirtiyor, “Sürekli iyileştirmeye açık olmak, ileri teknolojiye, yenilikçi ürün ve hizmetlere odaklanmak bir zorunluluk” diye konuşuyor ve ekliyor: “Kurumsal yönetim çıtasını yükseğe taşıyan şirketler daha fazla değer yaratabiliyor, Bunu da güçle birlikte değerlendirmek doğru olur, Sosyal sorumluluk bilinci iş insanlarının daha iyi bir takım oyuncusu ve lider olmalarını sağlıyor, Gönüllü faaliyetlerin daha yüksek çalışan motivasyonu sağladığı da bir gerçek, Gelecekte ise yenilikçi, teknoloji yetkinliği yüksek, kurumsal yönetim ilkelerini içselleştirmiş, müşteri, çalışan memnuniyetini gözeten, sivil toplum örgütlerinde etkin rol alan liderler ve kurumlar daha güçlü olacak.”

BÜLENT ECZACIBASI / ECZACIBASI HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
KALICI GÜCÜN FORMÜLÜ
KAYNAĞI DEĞİŞEBİLİR
Dıştan bir bakışla itibarın ve gücün kaynağının dönemlere göre değiştiği söylenebilir. Bazen kaynağı belirsiz de olsa servetin, iktidarlara yakın olmanın, belirli kesimlerde yer almanın güç sağladığı ileri sürülür. Bunlar belirli kısa süreler için geçerli de olabilir ama kalıcı güç sağlamaz. Ben, yönettikleri kuruluşların olanakları ve çalışmaları ile ülkenin gelişmesine katkıda bulunabilen kişilerin, güçlerini uzun vadeli olarak koruduğunu düşünüyorum.
EŞİT KAVRAMLAR DEĞİL
Güç ve itibarın aynı şey olduğuna inanmıyorum, iş dünyasında güç dediğiniz zaman rekabet, istihdam ve üretim açısından ortaya bir güç tablosu çıkıyor. Bunlara sahip olmanın itibarla ilişkisi olduğu söylenebilir, Bence iş dünyasında güç ve itibar birbirlerini destekleyen ama birbirine eşit kavramlar değil, Yani gücünüzü kullanarak itibarınızı artırabilirsiniz.
KOLAY KAYBEDİLEBİLİR
Gücünüz vardır, paranız vardır, iyi işler yapar, topluma bir şeyler kazandırırsınız, Böylece itibar da kazanırsınız, Doğru kullanılan güç itibar sağlar. Aynı şekilde itibarınızı kullanarak gücünüzü de artırırsınız. Güç de itibar da çok kolay kaybedilebilir, iş insanları ve kuruluşlar için gelecekte de gücün temelinde kalıcı başarılar olacak, Çünkü başarısızlık gücü yok ediyor.
İNOVASYONLA FARKLILAŞMA
Başarılı olabilmek için sürdürülebilir kalkınma ilkelerini esas alan bir yönetim anlayışını benimsemeleri şart. Şirketlerin çalışmalarını uzun vadeli toplumsal, çevresel ve ekonomik sonuçları düşünerek yürütmeleri gerekiyor. Artık başarının yolu inovasyonla farklılaşmanın yanı sıra kaynak kullanımını etkinleştirerek uzun vadede kârlılığı artıracak yatırım ve kurum stratejilerinden geçiyor.~

HAMDİ AKIN / AKFEN HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"İTİBARI BİLANÇO VE KURUMSAL YAPI SAĞLAR"
İTİBARI ARTIRAN UNSURLAR
Nasıl bir bürokrat itibarını, genel müdür ya da müsteşar olarak, bir öğretim görevlisi doçent ya da profesör olarak, bir politikacı milletvekili ya da bakan olarak sağlar ve artırırsa iş insanları da itibarını bilançosu ve kurumsal yapısıyla sağlar.
SORUMLULUĞUN ÖNEMİ ARTIYOR
Tabii ki etik davranışlar ve sosyal sorumluluklar bu itibarı korumak ve devam ettirmek için mutlaka gerekli olan değerler, Bu değerlerin de gittikçe toplumda öneminin arttığını söyleyebiliriz.
HER MAKAMIN BİR BEDELİ VAR
"Allah kimseyi gördüğü itibardan geriye koymasın” diye bir söz vardır, Bu sözü çok beğenir ve herkesin işi ve parasından ziyade o güne kadar gördüklerinden geriye kalmaması için savaştığını düşünürüm, O nedenle her gelinen ve ulaşılan makamın bir bedeli olduğuna inanırım.
GÜÇLÜ ORTAKLIKLARIN ROLÜ
Eğer burada kalınmak isteniyorsa toplumun ortalamasının değerlerine aykırı bir yaşam tarzının belirlenmemesi gerektiğini savunur ve öyle davranmaya çalışırım, Başarılı ortaklıkların ise gücü artırdığı da var olan bir gerçek, Bu durumu tartışmaya bile gerek yok.

ETHEM SANCAK / HEDEF ALLIANCE YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“TEMEL BECERİ DALGANIN ÜZERİNE OTURMAK"
DEĞER YARATMAK
Girişimcilik yaratıcılıktır. iyi bir girişimciyseniz ve çevrenize değer yaratıyorsanız, o zaman güçlüsünüz. Bana güç katan öngörü sahibi oluşum. Çevrenizi iyi tahlil etmek, bir dalganın üzerine oturmak sizi bir yerlere götürür. Ama dünyayı iyi tahlil edemez, dalgaya karşı durursanız dalga da sizi yok eder.
TEMEL BECERİ
Temel beceri dalgayı iyi tespit edebilmek ve üzerine oturabilmek. Benim girişimcilik serüvenim dalgaya karşı durmak değil dalganın üzerine oturmakla oldu. Güzel işler yaptım. Şu anda kurumum Türkiye'nin 17'nci büyük kuruluşu. Vergiye katkı açısından ilk 100 içindeyiz. Öncülük ettiğim girişimler Türkiye'nin önemli markaları ve hastaneleri haline geldi.
TAHLİL GÜCÜ
Tüm bunlar ülkenin gerçeğini iyi tahlil edebilmekten geliyor. Ben bu konuda biraz şanslıydım, beceri derseniz biraz da budur... Kurduğum başarılı ortaklıklar da güç kazandırdı. Mısırlı, İtalyan, İngiliz ve Cezayirliler ile yani farklı kültürlerden kişilerle kurduğum ortaklıkların, uluslararası işlerin, başarıya katkısı büyük.
ORTAKLIKLARA DEVAM
Önümüzdeki dönemde de ortaklıklara devam edeceğiz. Markalar yaratmaya çalışacağız. Haraç mezat pazara düşmüş markaları satın alarak Asya coğrafyasında güçlü olmaya çalışacağız. Ülkede demokrasinin ve istihdamın korunması için çaba göstereceğiz. Ülkeniz büyük değilse siz de itibarlı olamazsınız. Öncelikle parçası olduğumuz ülkemizin istikrarlı ve güçlü olması gerekiyor. Dünya ölçeğinde demokrasinin güçlenmesi için çaba göstermeliyiz. Ben en azından kendim için bunu ön şart olarak görüyorum.~

TUNCAY ÖZİLHAN / ANADOLU GRUBU YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“ÇEVREYE SAYGI İTİBAR KAYNAĞI OLDU'
DEVLETE SEVGİ VE SAYGI
Ailenizden, çevrenizden eğitim sırasında alınan terbiyenin ve genlerin kişinin karakterinin oluşmasında çok önemli olduğunu düşünüyorum, insanın karakteri çok küçük yaşlardan itibaren oluşmaya başlıyor. Başkalarının hak ve hukukuna saygılı olmak, devlete sevgi ve saygı göstermek, insana değer vermek ve bu kültürü şirketlere geçirebilmek için istikrarlı bir şekilde bu duruşu göstermek gerekir.
ROL MODEL OLMAK
Kendinizde bu sorumluluğu hissediyor, istikrarlı bir şekilde uyguluyorsanız, yenilikçi kültürünüz sizin takip edilmenize ve rol model olarak görülmenize sebep oluyor, Tabii ki global olma, yabancı ortaklıkların itibar göstermesi, hem network oluşturmada hem işi büyütmede çok önemli rol oynuyor, Bu ilişkiler, ortaklıklar birbirini çağırıyor. Türkiye'de ve o coğrafyada yatırım yapmak isteyenler fikir danışıyor, iş ortaklığı yapmak istiyor, Ne kadar çok ülkede üretim ve satış yaparsanız markanızın gücü, şirketinizin değeri artıyor.
GÜCÜN KAYNAĞI DEĞİŞİYOR
Tabii ki itibar ve gücün kaynağı zamanla değişiyor, yeni unsurlar ekleniyor. Son 50 yılda montajla, küçük üretimlerle başlayıp büyük sanayilere dönüştük.  Globalleşme ile yeni üretim merkezleri ve markalaşmanın önemi anlaşıldı.  Sürdürülebilirlik, çevreye saygı çok önemli bir itibar kaynağı oldu, Topluma spor, sanat, sağlık ve eğitim konularında verilen destekler aynı şekilde itibara ve güç yaratmaya katkı sağladı, Anadolu Grubu'nun çok önemli bir mottosu var: Toplumdan aldığını topluma ver ve paydaşlarının hakkını koru.