Ceo’ların İnovasyon Liderleri

Türkiye’de CEO’ların yüzde 57’si inovasyonu stratejik öncelikleri arasında görüyor. Çünkü çoğu, büyümenin inovasyonla ilgili olduğunun bilincinde. Bu nedenle rakiplerinin ve diğer sektörlerdeki şirketlerin de inovasyon stratejilerini yakından takip ediyor ve beğendikleri uygulamalardan dersler çıkarıyorlar. Capital, bu yıl ikinci kez gerçekleştirdiği “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” araştırmasıyla bu beğeninin net sonuçlarını ölçmeyi başardı. 132 CEO Club üyesi gözünden Akbank’ın katkılarıyla, Türkiye’nin inovasyonda önde gelen şirketlerini belirledi. CEO’ların inovasyon faaliyetlerini beğendiği şirketler listesinde bir önceki yıla göre az değişiklik var. En inovatif 20 şirketin ortak özelliği ise yaptıkları yenilikçi çalışmalarıyla 2007’ye damgalarını vurmuş olmaları.

“Yenilikçilere ve dahilere, kariyerlerinin başında hemen hemen her zaman deli gözüyle bakılmıştır.” Dostoyevski’ye ait bu sözler, aslında geçmişte inovasyona olan bakış açısının da bir özeti. Günümüzde bile bu düşüncenin izlerini görmek mümkün. Çoğu şirket yöneticisi inovasyona verdiği önemin arttığını söylese de, yenilikçilik adına ortaya atılan fikirleri kimi zaman “olanaksız” olduğunu da itiraf ediyor. Çoğunlukla bu fikirlerin uzun vadede sonuç getirmesinden de şikayetçiler. Yine de yenilikçi ve inovatif çalışmalarıyla kârlılığını artıran ya da pazarda kendine daha fazla yer açan şirketleri yakından izlemeyi de ihmal etmiyorlar.

Bu şirketlerden kimi operasyonel inovasyona inanıyor, kimi ise açık inovasyonla dışarıdan gelen fikirleri toplayarak başarıyı yakalıyor. Bu tür şirketlerin rekabette bir adım öne geçtiği ise bilinen bir gerçek. Zaten bu nedenle de Türkiye’nin önde gelen CEO’ları inovasyonda fark yaratan gelen şirketleri, kendi radarları içine almış durumda. Onların izledikleri stratejileri ve inovasyon çalışmalarını yakından takip ediyorlar.

Capital’in bu yıl Akbank’la işbirliği yaparak ikincisini düzenlediği “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” araştırması da aslında CEO’ların bu beğenilerini gözler önüne seriyor. CEO’ların gözünden Türkiye’nin en inovatif şirketlerinin seçildiği ankete bu yıl 132 CEO Club üyesi katıldı. Alanında bir ilk olan araştırmadan çıkan sonuçlar ise geçtiğimiz yılla benzerlik içeriyor.

Geçen yıl CEO’ların değerlendirmesi sonucu listeye giren şirketler, “beğeni oranına” göre sıralanmışlardı. Ancak, esas değerlendirmeyi ve detaylı incelemeyi jüri yaptığı için CEO’ların oylarıyla ortaya çıkan sıralamanın sonuçlara bir etkisi olmuyordu. Bu nedenle bu yıl iki farklı sıralama yaparak zihinlerde karmaşa yaratmak istemedik. Sıralama aşamasını jüri değerlendirmesine bıraktık. Bu yıl yaptığımız araştırmada CEO’ların en çok beğendiği 20 şirket belirlendi ve alfabetik sıraya göre sıralandı.

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da CEO’ların seçtiği 20 şirket, bu sayfalarda isimlerini gördüğünüz, alanlarında önde gelen jüri üyeleri tarafından değerlendirilecek ve ilk 3 seçilecek.

Sıralamaya giren şirketlerin strateji ve başarı öykülerini bu sayıda yayınlıyoruz. Jürinin seçeceği “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri”ni ise önümüzdeki sayılarda açıklayacağız.

Araştırma Nasıl Yapıldı?
Capital ve Ekonomist dergilerinin öncülüğünde kurulan CEO Club’ın 250’nin üzerinde üyesi var. “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” araştırması ise Akbank’ın katkılarıyla, 132 CEO’nun katılımıyla gerçekleştirildi. Bu yıl ikincisi yapılan araştırma, Türkiye’de CEO’ların inovasyonla ilgili algısının ölçülmesi açısından da bir ilk olma özelliğine sahip.

Türkiye’nin inovasyonda en iyi şirketlerinin sorgulandığı araştırmada katılımcılara iki soru yöneltildi:

*”Kendi şirketiniz dışında, sektörünüzde inovasyon açısından en başarılı bulduğunuz şirket hangisi?

* Kendi şirketiniz dışında, bütün Türkiye’de inovasyon açısından hangi şirketi beğeniyorsunuz?”

CEO’lar, değerlendirmelerini yaparken hiç şüphesiz, bilgi, deneyim ve duyumlarını esas aldılar. Seçtikleri şirketin Ar-Ge yatırımı, teknoloji stratejisi, CEO’sunun liderliği ve ürün yenilikçiliği hakkında fikir sahibiydiler. Ancak, kararı büyük ölçüde kendi zihinlerindeki “algı”ya göre verdiler. Bu nedenle, araştırmaya, Ar-Ge’ye yapılan yatırım ya da patent sahipliği açısından bakmamak gerekiyor. Ancak, o açıdan bakıldığında da listede yer alan Arçelik, Vestel, Aselsan ve Eczacıbaşı Yapı Gereçleri gibi şirketlerin patent başvurusunda ön planda olması dikkat çekici. Ayrıca yine listedeki Turkcell ve Garanti gibi şirketlerin de teknolojiye yaptıkları yatırım ve inovatif ürün sayılarının oldukça fazla olduğu görülüyor.

“Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” listesi sektörel olarak incelendiğinde ise bankacılık, gıda ve elektronik sektörlerinin ağırlığı dikkat çekiyor.

Tablo Fazla Değişmedi
İnovasyon liderleri araştırmasında yer alan şirketlerin isimleri ise çok fazla değişmedi. Bu yıl da geçen yıl olduğu gibi Turkcell CEO’ların en inovatif bulduğu şirketler arasında yer aldı.

Turkcell, kurulduğu günden bu yana lisans bedelleri hariç 7,6 milyar dolarlık inovasyon yatırımı gerçekleştirerek bu alanda farklılığını ortaya koymuş durumda. 2007 yılında ise önemli ve farklı inovatif ürünlerle yine dikkatleri üzerinde topladı. Bunların başında “Turkcell Mobil İmza” geliyor. 11 bankaya yayılmış olan uygulama; kamuda, gümrük işlemlerinde, belediyecilik ve bankacılık alanlarında da kullanılmaya başlandı. Turkcell tarafından en son geliştirilen inovatif ürünlerden bir diğeri ise cep telefonu üzerinden eğitim uygulaması. Bu uygulama da CEO Club üyeleri tarafından beğeni toplayan inovatif çalışmalar arasında yer alıyor. Bunun en önemli nedeni ise bu yenilikçi platformdan en fazla hareket halinde olan çalışanların faydalanması.

CEO’ların beğenisini toplayan bir diğer şirket ise Arçelik. Şirket 2007 yılında inovasyon çalışmalarıyla ön plandaydı. 280 patentle Türkiye patent şampiyonu olan şirket, yeni ürünleriyle de inovasyonda iddialıydı. Arçelik Ar-Ge Direktörü Cemil İnan, Arçelik’in Ar-Ge ve teknolojiye verdiği önem sayesinde standartları takip eden değil, standartları oluşturan,  öncü bir şirket konumunda olduğunu söylüyor. Koç Holding’in de 2007 yılı Avrupa Parlamentosu  raporuna göre Ar-Ge’ye yatırım yapan dünyanın ilk bin şirketi arasında yer almasına dikkat çekiyor.

1990’lı yıllardan bu yana Ar-Ge’ye önemli yatırımlar yapan ve lisans kullanmadan kendi teknolojisini üreten  Arçelik, 550’nin üzerinde tam zamanlı Ar-Ge personeline sahip. Son üç yılda Türkiye’de üretilen patentlerin yüzde 13’ünü ve Türkiye’den Dünya Fikri Haklar Örgütü’ne yapılan patent başvurularının da yüzde 45’ini elinde bulunduruyor.

2007’nin İnovatif Ürünleri
“Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” listesinde yer alan şirketlerin çoğu 2007 yılındaki yenilikçi ürünleriyle de ön plandaydı. Geliştirdiği yenilikçi ve teknolojik ürünlerle Garanti Bankası da bu şirketlerden biri oldu. 2007 yılında kredi kartını kol saati, anahtarlık ve etiketlere taşıyan şirket, “cep şubesi” fikriyle de beğeni topladı. Düşük meblağlı ödemeler için Avrupa’da çıkarılan ilk temassız kredi kartı Bonus Trink yine beğeni kazanan inovatif ürünleri arasında yer aldı. Garanti Bankası Müşteri İlişkileri Yönetimi ve Pazarlama Birim Koordinatörü Şebnem Dönbekçi, Garanti’nin “Yenilikçiler olmadan yenilik olmaz” anlayışıyla hareket ettiğini söylüyor. Her ihtiyacın onlar için fırsat anlamına geldiğini belirtiyor ve “Ancak müşterilerin ihtiyaçlarının sürekli değiştiğini, fiyat ve kalitenin artık rekabet avantajı sağlamadığını düşünürsek, çözümün ‘müşterinin hayallerine dokunmak’ta yattığını düşünüyorum” diye konuşuyor.

Bu yıl ikinci kez inovatif şirketler listesinde yer alan Vestel ise dünyanın farklı noktalarında 11 Ar-Ge merkezine sahip. 2007 yılında ön plana çıkan inovatif ürün ve hizmetleri arasında görüntü kalitesini yükselten Vestel patentli Pixelllence LCD TV serisi ve Türkiye’nin üst düzey oyun bilgisayarlarından Kronas serisi dikkat çekti. Şirket, alternatif enerjiler alanında çıkardığı inovatif yakıt pilleriyle de ön plana çıktı. 

Sadece Türkiye’nin değil dünyanın sayılı gıda devlerinden Ülker ise CEO’ların inovasyon çalışmalarında en fazla beğendiği şirketlerden biriydi. “Akıl Küpü” uygulamasıyla inovatif fikirleri çalışanlarından toplaması beğeni kazanmasına neden oldu. Her yıl 300 yeni çeşit ürün için Ar-Ge çalışması yapan şirketin son bir yılda ise en fazla süt ve sütlü ürünlere yönelik çıkardığı yeni ve inovatif ürünler dikkat çekti.

Listeye Yeni Girenler de Var
“Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” listesine bu yıl ilk kez girenler de var. Son dönemde yaptığı inovatif çalışmalarla göz dolduran Eczacıbaşı Holding de bu şirketlerden biri.

Uzun yıllardır “Yaratıcı ve Yenilikçi Buluşlar” adı altında çalışanlarının inovatif fikirlerini toplayan grup, 2006 yılında kendine ait 10 kuruluştan 29 inovatif proje topladı. 29 projenin topluluğa sağladığı katkı 12 milyon dolar olurken, 1999 yılından bu yana yarışan toplam 144 projenin topluluğa katkısı 82,5 milyon dolara ulaştı.

Yapı ürünlerinde yeni bir pazarlama konsepti yaratarak “Banyo Kültürü” yaklaşımı ile dünyaca ünlü tasarımcılarla çalışmaya başlayan Eczacıbaşı Topluluğu, Yapı Grubu'nda “Kokusuz Klozet” ve  “Sıçratmayan Pisuar” gibi ürünlerle dünyada bir ilke imza attı. Tüketim Grubu'nda İpek Kağıt “en-motion” havlu ile topluma açık ortamlarda hijyeni en üst düzeye çıkardı. İlaç Grubu'nda ise “Alendronate 70mg Ürün”ü farklı bir ambalaj ile pazara sunarak müşterinin önemli bir beklentisine çözüm sunan Eczacıbaşı, son yıllarda daha pek çok inovatif ürün, hizmet ve süreçleri hayata geçirdi.

Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, artık günümüzde yenilikçiliği de sürekli yenilemenin, yenilikçilikte de yenilikçi olmanın zorunluluk haline geldiğini söylüyor. Eczacıbaşı’nın uyguladığı inovasyon stratejisiyle ilgili ise şu yorumlarda bulunuyor:  “Artık yenilikçiliği övmekle yetinmemek, hiç durmadan yenilikler yapmak gerekiyor. Bunun yolu da, yaratıcılığın önündeki engelleri kaldırmaktan geçiyor. Biz de bunu yapmaya çalışıyor ve Eczacıbaşı Topluluğu düzeyinde bir inovasyon stratejisini uygulamaya koymaya hazırlanıyoruz. İnovasyon yönetimimizin önemli noktalarından biri de, farklı düşünme niteliklerine sahip iş arkadaşlarımızın önünü açmak.”

“İnovasyona İnananlar Daha Hızlı Büyüyor”

Akbank Genel Müdür Yardımcısı/ Hayri Çulhacı

İnovasyon İçin 4 Temel Nokta
İyi bir inovasyon yaratabilmek için dört temel notaya dikkat etmek gerek: Dünya çapında kaliteli ürün ve hizmet, maliyetlerde dikkat çekici indirim, her yerde sunulabilecek ürünler ile geniş kitlelere uygunluk. İnovasyona uygun şirket ikliminin ve kültürünün yaratılması da önemli.

Hedefleri Doğru Belirlemek Gerek
Şirket içinde takım ruhunun oluşturulması, kişisel başarıların ödüllendirilmesi, şirket içi ve dışı iletişimin iyi olması, fikir alışverişi için uygun zemin hazırlanması da belirleyici faktörler. Zekice düşünülmüş düşük maliyetli inovasyon stratejisinin şirket içinde doğru gelişimi, müşteri ve çalışanların duygularının iyi anlaşılması ve harekete geçirilmesi de çok önemli. Bununla birlikte yöneticiler hedeflerini iyi belirlemeli, bu hedefler doğrultusunda hızlı ve kararlı adımlar atmalı.

Şirket Değerinin Yüzde 70’ini Oluşturuyor
Yapılan araştırmalara göre, duygusal zekayı yönetebilen şirketlerin büyüme hızı, dünyanın en büyük ilk 500 şirketinin ortalama büyüme hızından 5 kat fazla. Şirketlerin değerlerinin yüzde 70'ini ise çalışanların yaratıcılığı, marka değeri, şirket kültürü, inovasyon iklimi gibi elle tutulamayan varlıklar oluşturuyor.

İnovatif Şirketler Başarılı
İnovasyon, rekabetçi ürün ve hizmetlerin geliştirilebilmesini, satış hacminin ve verimliliğin artırılmasını, düşük maliyetli üretim yapılmasını sağlıyor. Günümüzde aslolanın taklit etmek değil, yenilik getirmek, fark yaratmak ve trendleri belirlemek olduğunu göz önünde bulundurmak gerek. Global rekabet pazarında inovatif şirketler başarılı oluyor. İnovasyonu yok sayanlar, yani ticari değer yaratan yenilikçi bir tavır sergileyemeyen kurumlar ise başarısız olmaya mahkum. Zira küreselleşme, inovasyonu dayatıyor.

İnovasyon Liderleri Araştırmasında İkinci Aşama
Capital Dergisi ve inovasyona verdiği önemle adından sıklıkla söz ettiren Akbank işbirliği ile düzenlenen “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” araştırmasında süreç devam ediyor. Bu sayfalarda, Türkiye’nin büyük şirketlerinin CEO’ları arasında gerçekleştirilen anketle inovasyonda öne çıkan 20 şirketi ikinci kez sizlerin dikkatine sunduk. Ancak, araştırma, ortaya koyduğumuz bu tablo ve değerlendirmelerle sınırlı kalmayacak. Önümüzdeki dönemde “Türkiye’nin İnovasyon Liderleri” araştırmasında ikinci aşamaya geçiyoruz. Sırada jüri değerlendirmesi var. Jüri, CEO’ların gözünde inovasyonda önde olan bu şirketleri, kendilerine sunulan bilgi ve belgeler ışığında değerlendirip, Türkiye’nin İnovasyon Liderleri’nde ilk 3’ü belirleyecek. Biz de bu sonuçları önümüzdeki aylarda sizlerle paylaşacağız.

Bu önemli jüride yer alacak isimler şöyle: Dr. Erdal Karamercan (Ulusal İnovasyon Girişimi Eşbaşkanı), Prof. Dr. Cemil Arıkan (Ulusal İnovasyon Girişimi Eşbaşkanı), Prof. Dr. Nükhet Yetiş (TÜBİTAK Başkan Vekili), Prof. Dr. Arman Kırım, Eray Yüksek (IBM Türkiye Genel Müdürü), Alphan Manas (Brightwell Grubu Başkanı), M. Rauf Ateş (Capital ve Ekonomist dergileri yayın direktörü), Ali Özgenç (Algoritma Danışmanlık Kurucusu) ve Faruk Eczacıbaşı (Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı)

“İnovasyon Turkcell’in Genlerinde Var”
Turkcell Ceo/ Süreyya Ciliv

Yenilikçi Bir Kadromuz Var
Biz geliştirdiğimiz bütün inovatif projeleri, abonelerimizin hayatını her alanda kolaylaştırmak ve zenginleştirmek vizyonuyla hayata geçiriyoruz. En iyi servisleri ve ürünleri dünya ile aynı anda ve hatta dünyadan da önce müşterilerimize sunmaya devam ediyoruz. En önemli özelliğimiz şirketimizin inovasyon için çok eğitimli ve tecrübeli bir kadroya sahip olması.

Açık İnovasyona İnanıyoruz
Bunun yanında açık inovasyona da inanıyoruz. Yani fikirlerin, yeniliklerin sadece şirket içinden değil şirket dışından da gelebileceğini biliyoruz. Biz sadece iç kaynaklardan değil, iş ortaklarımızın da dahil olduğu, özellikle bu alanda çok hevesli ve tecrübeli bir ekosistemden faydalanıyoruz. 250 civarındaki iş ortağımızla, en yeni ürün ve servisler üzerinde birlikte çalışıyoruz.

Odaklanmış Şirketlerimiz Var
Bir şirket çok büyüdüğü zaman belli işler için odaklanmış grup şirketlerinin kurulması, işlerin daha hızlı akmasını sağlar. Biz de sabit telekom hizmetleri, yeni yazılım projeleriyle Ar-Ge çalışmaları ve eğitim gibi alanlarda kurduğumuz grup şirketlerimizle inovasyon alanındaki çalışmalarımıza hız katıyoruz.

İşim İnovasyonun Önünü Açmak
Turkcell’in ilk kurulduğu günden bu yana hep en yeni teknolojilere büyük yatırım yapması da önemli. Kuruluşumuzdan bu yana lisans bedelleri hariç 7,6 milyar dolar yatırım gerçekleştirerek Turkcell’i inovasyon alanında farklılaştırdık. İnovasyon için her yaratıcı düşünce ve çalışmanın önünü açmak benim ve Turkcell’deki tüm yöneticilerin öncelikli sorumlulukları arasında yer alıyor.

“Yenilikçilikte Zenginler Kulübündeyiz”
İhsaner Alkım/ Vestel Ar-Ge’den Sorumlu İcra Kurulu Üyesi

Uzun Yıllardır Gündemimizde
Vestel yıllardır dünya arenasında olduğu için bugünlerde çok konuşulan inovasyonu zaten çok önceden yaşam biçimi olarak belirlemiş bir kurumdu. Rekabeti sürdürebilmek için yenilikçilik ve farklılık çok önemli ama biz Vestel olarak inovasyonun temelinin çalışanları yetkilendirmek ve güçlü kılmakla ilgili olduğunu biliyoruz.

Vestel’in İçine Gömülü Kültür
Dolayısıyla inovasyon kültürü kurumun içine gömülü durumda. Belirlediği bu kültürden başka dünyadaki büyük firmalarla her seviyede projelerde yer alan şirketimiz, yenilikçilikte zenginler kulübünde yer alıyor. Bugün Vestel Şirketler Grubu’na her mevkiden yenilikçi projeler geliyor.

Yaratıcılık İşimizin Can Suyu
Yaratıcılık ve yenilikçilik zaten her işin can suyudur. Önemli olan bunları hızlı hayata geçirebilmektir. Vestel olarak pazarda sürekli değişen beklentilerin ve ihtiyaçların kokusunu iyi aldığımızı geliştirdiğimiz yenilikçi ürünler ve katma değeri olan projelerle gösteriyoruz. “Teknolojinin Türkçesi” sloganıyla dünyanın farklı noktalarındaki 11 Ar-Ge merkezinde bilgi ve teknolojiye yatırım yapıyor ve son teknoloji eseri ürünlerimizle pazara yön veriyoruz.

İnovasyon Yönetimi Ceo’nun İşi
Türkiye sınırlarını da aşarak İngiltere, ABD, Hong Kong’da Ar-Ge yatırımları yaparak özel birimler kurduk. Bu ülkelerdeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Vestel Ar-Ge’si hiçbir dönemde bütçe sınırıyla çalışmadı. Diğer bir deyişle açık bütçeyle çalışıyoruz. Tek kıstasımız, dünya piyasalarında rekabet edebilecek ürünleri rakiplerimizden daha önce üretime sokmaktır. İnovasyon yönetimi ise Vestel Şirketler Grubu’nda CEO düzeyinde yapılıyor.

Şeyma Öncel Bayıksel
[email protected]