En Güçlü 30’de Neler Değişti

Yönetim guruları “güçlü liderleri” şirketler için kilit bir değer olarak nitelendiriyorlar. Ancak bu yöneticilerden bazılarının gücü şirket dışına taşıp, sektörü hatta ülkeyi yönlendirme düzeyine ulaşabiliyor. Bir yönetim uzmanı, dünyanın her ülkesinde güç oyununu çok iyi oynayan liderler olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Microsoft’un kurucusu Bill Gates ile Oracle’ın patronu Larry Ellison’ın arasında şirketlerinin büyüklükleri ya da şahsi servetlerinin ötesinde bir ‘hissedilen güç’ farkı var.”
Capital, herkesin yakından izlediği “İş Dünyasının En Güçlüleri” araştırmasında, bu yıl da Türkiye’nin en güçlü isimlerini uzmanlardan aldığı görüşler ışığında, yeniden bir araya getirdi. 

Dünyanın önde gelen strateji ve liderlik gurusu Rosabeth Moss Kanter, güçlü liderlerin hedef belirleme, değer koyma ve çevrelerindekileri etkileyebilme becerileriyle diğerlerinden ayrıldığı görüşünde. Ona göre, “güçlü lider”, yön belirler, insanların kendilerini izlemeleri için onları etkiler ve kendi içlerinde daha fazla yetenek bulmalarına yardımcı olur.
Yönetim guruları ise “güçlü liderleri” şirketler için kilit bir değer olarak nitelendiriyorlar. Şirketleri yarına taşıyan, dönüştüren de yöneticilerin bu güçlü yönleri… Ancak, bu yöneticilerden bazılarının gücü şirket dışına taşıp, sektörü hatta ülkeyi yönlendirme düzeyine ulaşabiliyor. 

Bir yönetim uzmanı, dünyanın her ülkesinde güç oyununu çok iyi oynayan, liderliğini ülke çapına yayan yöneticiler olduğunu belirtiyor ve bunu bir örnekle şöyle anlatıyor:
“Microsoft’un kurucusu Bill Gates ile Oracle’ın patronu Larry Ellison’ın arasında şirketlerinin büyüklükleri ya da şahsi servetlerinin ötesinde bir ‘hissedilen güç’ farkı var. Bill Gates, uzun bir süre uçakların hep ekonomik sınıfında yolculuk etmiş bir lider. Buna karşın rakibi Oracle’ın başkanı Larry Ellison’ın bir yatı, uçağı ve hatta bir adet de Amerika’da uçuramadığı savaş uçağı var. Ama Bill Gates sadece sektörü ya da ülkesini değil, dünyayı etkileyen bir güce sahip.”

Türkiye’de de iş dünyasında gücü elinde bulunduran isimler var. Capital, herkesin yakından izlediği “İş Dünyasının En Güçlüleri” araştırmasında, bu yıl da Türkiye’nin en güçlü isimlerini uzmanlardan aldığı görüşler ışığında, yeniden bir araya getirdi. İş dünyasının en güçlü 30 ismini, güçlerini aldıkları kaynakları da belirterek sıraladı. Bu liste oluşturulurken, her yıl olduğu gibi çok sayıda danışman, yönetici, reklamcı ve işadamının görüşüne başvuruldu.

İlk 4 İsim Değişmedi
“İş Dünyasının En Güçlüleri” araştırmasında bu yıl ilk 4’te değişiklik olmadı. İlk sırada yer alan Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç’u 2’nci sırada Doğan Şirketler Grubu Başkanı Aydın Doğan, 3’üncü sırada Sabancı Holding Başkanı Güler Sabancı ve 4’ncü sırada da Koç Holding Başkanı Mustafa Koç izledi. 

Rahmi Koç’un, önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da listede birinciliğini korumasında, iş dünyasında ağırlığının hala hissedilmesi etkili oldu. Holding’deki başkanlık görevini 2003 yılında oğluna devretse de grubun stratejik kararlarında yönlendirici olma özelliğini sürdürüyor. Yaptığı açıklamalar ise siyasi çevrelerde yankı uyandırıyor. 

Doğan Şirketler Grubu Başkanı Aydın Doğan, sıralamada geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 2’nci sırada yer alıyor. Doğan Grubu, medyanın yanı sıra, enerjideki iddialı yatırımlarıyla da dikkat çekiyor. Enerji sektöründe daha fazla varlık göstererek, bölgesel bir güç olma yolunda ilerliyor. 2006’da 8 milyar 575 milyon dolar satış geliri elde eden Doğan Grubu, 11 bin 600 kişiye de istihdam sağlıyor. 

Sabancı Holding’in başkanı Güler Sabancı da “İş Dünyasının En Güçlüleri” araştırmasında 3’ncü sıradaki yerini koruyor. Sakıp Sabancı’nın vefatından sonra Sabancı Holding’in yönetimini üstlenen Güler Hanım, 3 yıldır grubun her kararında söz sahibi. Sadece Türkiye’de değil, dünyada da en güçlüler arasında gösterilen Güler Sabancı, son üç yıldır Fortune Dergisi’nin “İş Dünyası’nın En Güçlü Kadınları” listesinde yer alıyor.

Bu yıl sıralamadaki yerini koruyan bir başka isim ise Mustafa Koç. Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 12’sini gerçekleştiren ve 93 bin kişiye istihdam sağlayan Koç Grubu’na yön veren Mustafa Koç, kârlı ve hızlı büyüme stratejisi izliyor. Grubun dünyanın en büyük 500 şirketi sıralamasında, lider Türk şirketi olma özelliğini korumasında da onun payı büyük.

En Güçlü 30’un  Yeni İsimleri   
“İş Dünyasının En Güçlüleri” araştırmasında bu yıl ilk kez giren bazı isimlerin, üstlendikleri yeni sorumluluklar ya da girdikleri yeni işlerle güçlerini artırmaları dikkat çekiyor. Bunların başında ise TÜSİAD’ın patron koltuğuna oturan Arzuhan Doğan Yalçındağ var. “Patronlar Kulübü’nün ilk kadın başkanı unvanını elde eden Yalçındağ, Türkiye’nin AB uyum sürecinde attığı adımlarla gündemde yer aldı. Avrupa Birliği için Kadın İnisiyatifi’nin kurucu başkanı olarak da Türkiye adına AB ülkelerinde lobi çalışmaları yürütüyor. TÜSİAD’daki etkin görevinin dışında, Doğan Holding yönetim kurulu üyeliği ve Kanal D icra kurulu başkanlık görevlerini de yürüten Yalçındağ, Star televizyonunun alım operasyonunda önemli rol oynadı.

Koç Holding’in CEO’su Bülent Bulgurlu da doğal olarak listeye ilk defa girdi. Bülend Özaydınlı’dan boşalan CEO’luk koltuğuna geçtiğimiz mayıs ayında atanan Bulgurlu, daha önce de grubun dayanıklı tüketim ve inşaat grubunu yönetiyordu. 30 yıla yakın süredir Koç Topluluğu’nda görev alıyor ve stratejik kararlarda ağırlığı olan bir isim olarak dikkat çekiyor.

Süreyya Ciliv ise 33 milyonun üzerinde abonesi olan Türkiye’nin en büyük GSM operatörü Turkcell’in yeni genel müdürü olarak sıralamaya girdi. Uzun yıllar Microsoft’ta yöneticilik yapan Ciliv, Turkcell’in yeri rakiplerine rağmen liderliği elinden bırakmamasında önemli bir sorumluluk üstleniyor.

Bankacılık sektörünün 16 milyar dolarla piyasa değeri en yüksek kurumu olan Akbank’ın tepesinde oturan Suzan Sabancı Dinçer de bu yıl sıralamaya giren yeni isimler arasında.  Türkiye’nin en büyük 2’nci grubu Sabancı Holding’in ana iş kolu olan bankacılık ve finans grubu ondan soruluyor.

Akbank’ın yüzde 20’sinin Citigroup’a satış operasyonunun arkasındaki isim olarak da 2007’de finans dünyasında çok fazla konuşuldu. Bu satış operasyonundan elde edilen yaklaşık 5 milyar dolarlık gelirle ise hemen yeni projelerin peşine düşen Dinçer, Akbank’ın organik büyümesi için yaptığı ataklarla dikkat çekiyor.

Gücünü Artıran İşadamları
Bu yıl ses getiren ihalelerde ön sıralarda görülen bir başka işadamı da Zorlu Holding’in patronu Ahmet Zorlu. Onun liderliğindeki Zorlu Holding, bankacılıktan çıkarak enerji ve gayrimenkule odaklanmaya başladı, özelleştirme ihalelerinde verdiği rekor fiyatlarla ön plana çıktı.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Zincirlikuyu arsasını 800 milyon dolar teklifle satın aldı. Grup, enerji yatırımlarında ise özellikle hidrolik ve jeotermal santral projelerine ilgi duyuyor ve İsrail’de yatırım için Dorad Energy’e yüzde 25 oranında ortak oldu.

Murat Ülker ise Türkiye’de dondurmadan bebek mamasına, içecekten ambalaja kadar artık bir gıda devi haline gelen Ülker Grubu’na yön veriyor. Ülker Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı olan Murat Ülker, 2006’da 6,6 milyar dolar ciroya ulaşan grubun stratejik kararlarında önemli bir rol üstleniyor. 2007 sonuna kadar 42 milyon dolarlık bir yatırımla Mısır ve Pakistan’da yeni fabrikalar açacak olan Ülker, yüzde 15 büyümeyi hedefliyor.

Doğuş Holding, 7,2 milyar dolara ulaşan cirosuyla Türkiye’deki en büyük gruplar arasında ön sıralarda yer alıyor. Bu başarıda en büyük pay ise babasından genç yaşta aldığı bayrağı daha da ileri taşıma becerisiyle herkesin takdirini kazanan Ferit Şahenk’in. Babası Ayhan Şahenk vefat ettiğinde 3 milyar dolar cirosu olan Doğuş Grubu’nun cirosunu 6 yılda iki katına çıkaran Ferit Şahenk, 20 bine yakın kişiye istihdam sağlıyor.

Mehmet Emin Karamehmet’in bu yıl ki listede ön sıralara yükselmesinde, Çukurova Grubu’nun sıkıntılı günlerini geride bırakması etkili oldu. İş dünyasında etkili bir isim ve medyada önemli bir güç olan Karamehmet, 143 şirketinde 31 bin 700 kişiye istihdam sağlıyor.

Aile İşlerini Büyütüyorlar
Anadolu Grubu’na yön veren İcra Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, iş dünyasında ağırlığı olan isimlerden biri. Grubun 2005’de 3 milyar dolar olan cirosunu geçtiğimiz yıl 3,5 milyar dolara çıkarmasında Özilhan’ın oluşturduğu stratejiler etkili oldu. Anadolu Grubu’nun 10 ülkede 15 bira fabrikası var. Ayrıca Türkiye bira sektöründe yüzde 82 ve alkolsüz içecek sektöründe de ise yüzde 65 pazar payı ile lider konumda.

Bülent Eczacıbaşı 2,8 milyar dolar cirosu, 39 şirketi ve 8 bin 500 çalışanı olan Eczacıbaşı Grubu’nu yönetiyor. Bugüne kadar ilaç, yapı malzemeleri ve tüketim ürünleriyle adından söz ettiren grubun, İş Gayrimenkul Yatırım Oraklığı ile birlikte gerçekleştirdiği Türkiye ve Avrupa’nın en büyük alışveriş merkezi olan Kanyon, geçtiğimiz yıl faaliyete geçti.
Selçuk Yaşar’dan sonra Yaşar Holding’in başına geçen Feyhan Kalpaklıoğlu ise başarılı çalışmalarıyla dikkatleri üzerinde toplayan bir isim. Grubun TMSF’ye olan borçlarını sıfırlamak için Eurobond projesini geliştiren Kalpaklıoğlu, 150 milyon Euro’luk Eurobond projesiyle dünya pazarlarına açıldı.  Topluluk tarihinde ilk olan bu proje, Türkiye’de de Euro bazlı olarak özel sektörün ilk tahvil ihalesiydi. Böylece TMSF’ye borçlarını öderken, global piyasalara da yöneldi. Dubai, Romanya gibi ülkelerde ciddi projeler geliştirmek için kolları sıvadı.

Boyner Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner’in iş dünyasında her zaman hissedilen bir etkisi var. Türk perakende sektörüne yenilikçi yaklaşımlarıyla öncülük eden Boyner etkin pazarlama, dağıtım kabiliyeti, güçlü markalar yaratma konusunda attığı adımlarla dikkat çekiyor. Boyner Holding’in 200 yıllık bir aile geleneğine dayanan tekstildeki deneyimini günün şartlarına göre yeniden şekillendirerek, farklı pazarlama stratejileri oluşturuyor. Grup 5 bine yakın kişiye istihdam sağlıyor.

Jeffrey Krames / Yönetim Danışmanı
“Güçlü Lider Şirkete Kattığı Değerle Öne Çıkar”

Ayrılsa da Kültürü Devam Eder
Güçlü bir liderin şirkette oturttuğu kültür, kendisi şirketten ayrılsa da, devam eder.  Wal-Mart’tın kurusu Sam Walton vefat edeli 10 yıl olmasına rağmen, yarattığı kurum kültürü hala sürüyor. Güçlü liderler, şirketlerini belirli bir döngüye oturtmayı başarmış kişilerdir.

Yeni Gelen Şirkete Değer Katmalı
 Göreve yeni başlayan güçlü bir lider ise firmanın odak noktasını ve vizyonunu düşünerek şirkete yeni bir değer katmalı. GE Jack Welch’in göreve gelmesiyle farklı bir alana kaydı. Ondan önce de GE’nin yönetim anlayışı bir sürü kitaba konu olmuştu. Ancak Welch, ihtiyaçları yeniden tahlil ederek şirketin geleceğini hizmet sektöründe gördü.

Farklı Alanlara Yöneldi
GE’nin sorumluluğunu üstlendiğinde şirket, mutfak aletleri sektöründe çok iyi durumdaydı. Fakat Welch, şirketin uzun dönemde geleceğinin tost makinesinden çok CT Scanner’larda olduğunu gördü. Yaklaşık 20 yılını firmayı başından sonuna yeniden inşa ederek geçirdi.

Fadime Çoban Bazzal
[email protected]