İlham aldığım tarihi lider

Nil Dumansızoğlu

[email protected]

Bazen tarihin akışını değiştiren bir komutan, bazen düşünceleriyle yolumuzu aydınlatan bir filozof… Hepimizin hayatını etkileyen kahramanlarımız olmuştur. Liderlerin de hem yönetim anlayışlarının şekillenmesinde etkili olan hem kritik kararlarında onlara yol gösteren rol modelleri var. Dünya çapında 1.400 CEO’nun katılımıyla gerçekleşen bir anket de yöneticilerin ilham aldığı liderleri ortaya koyuyor. Napolyon Bonapart, Büyük İskender, Winston Churchill, Abraham Lincoln gibi isimlerin listenin ilk sırasına yerleştiği ankette, Mahatma Gandhi, Nelson Mandela, Niccolo Machiavell ve John F. Kennedy gibi tarihe damgasını vurmuş liderler ve düşünürler de yer alıyor. En çok ilham alınan kadınlar arasında ise Ayn Rand, Rahibe Teresa ve Kraliçe I. Elizabeth var. Bu sonuçlar, yöneticilerin vizyoner, tutkulu, güçlü ve önderlik vasıfları yüksek olan tarihi figürleri rol model olarak benimsediğini gösteriyor. Örneğin diğer başarılı liderlerin hikayelerinden ilham aldığını söyleyen Google’ın kurucularından Larry Page, Nikola Tesla’nın hayat hikayesinden çok etkileniyor. Eski Oracle CEO’su Larry Ellison da Napolyon Bonapart’a hayranlığını dile getiriyor. 

ATATÜRK, LİSTENİN İLK SIRASINDA

Türkiye’de ise listenin ilk sırasında tahmin edileceği üzere Mustafa Kemal Atatürk var. Yeni bir yönetim sistemini kurgulayıp cesaretle uygulamaya geçirmesi, zor zamanlarda pes etmemesi, mücadeleden kaçmaması, askeri dehası, devlet adamlığı ve ileri görüşlülüğü; Cumhuriyet’in kurucusunu en çok ilham alınan lider yapıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ü rol model olarak benimseyen yöneticilerden biri Orka Holding’in yönetim kurulu başkanı Süleyman Orakçıoğlu… Özellikle Çanakkale Savaşı’ndaki başarısı ve verdiği kararlarla 19 Mayıs’ta başlattığı kurtuluş hareketi öyküsünün çok çarpıcı olduğunu ifade ediyor. Orakçıoğlu, bunların yanı sıra Atatürk’ün Samsun’dan Amasya’ya geçerken haberini aldığı suikast girişimi ve buna karşı aldığı önlemlerin kendisinde büyük bir etki yarattığını belirtiyor ve ekliyor: “Atatürk’ün; tarihin derinliklerine kadar inip dünyada yaşayan ve yaşamış medeniyetleri yakından takip edip araştıran, özellikle sadece kendi içinde bulunduğu koşulların ve durumların dışında dünyada olan tüm olaylara ilgi gösteren bir lider olmasını beğeniyorum. Aynı zamanda entelektüel kişiliğini, o dönemde en az 3-4 dil biliyor oluşunu, öngörü yeteneğini ve çağının çok ilerisinde bir lider oluşunu örnek alıyorum. Liderlerin koydukları hedeflere ulaşabilmeleri için bu hedefe sadece kendilerinin inanması yetmez. Aynı hedefe kendi ekibini de inandırması gerekir. Atatürk tüm bir ulusu tek bir hedefe, özgürlüğe ve ulusal egemenliğe inandırarak kenetlemiş bir lider. Biz de Orka Holding olarak hedeflerimizi bir aile gibi birlikte benimsemeye, bunları bir tutku haline getirmeye ve ekiplerimizi motive etmeye, enerjilerini doğru yönde kullanmaya inanıyoruz.” 

VİZYONER OLMASI ETKİLEDİ

Kendine mentor olarak Atatürk’ü seçen yöneticilerden bir diğeri de Sarkuysan Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Çaycı. “Büyük zorlukları aşarak bu ülkeyi kurtaran, yeniden kuran Mustafa Kemal Atatürk’ü örnek aldım” diyen Çaycı, onun en çok ileriyi gören düşünceleri ve çalışkanlığından etkileniyor. Çaycı, “Ata’mızın her kararı birbirinden güzel ve takdire şayandır. Onun ilke ve prensiplerini kavradığınızda kendi yolunuzu kendiniz kolaylıkla aralarsınız. Ondan öğrendiklerim; ileri görüş, cesaret, çalışkanlık, dürüstlük ve ülkesini sevmek” diyor. ODE Yalıtım Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan da “Lider olarak örnek aldığım kişi Mustafa Kemal Atatürk” diyor. Zor zamanlarında Atatürk’ün yaptıklarını düşünerek azmini ve motivasyonunu artırdığını ifade eden yönetici, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Atatürk’ün örnek aldığım yönleri; inatçılığı, liderliği, vizyonerliği ve stratejik düşünmesi. Okuma oranının yüzde 10’un altında olduğu bir dönemde, üstelik savaşın göbeğinde kitap okuyup geleceği tasarlaması beni çok etkiliyor. Bu, nasıl bir entelektüel birikime ve vizyona sahip olduğunu ortaya koyuyor. Atatürk sadece Türkiye için değil, gelişmekte olan ülkeler için de çok değerli bir lider ve rol model.” Turan’ın iş dünyasından örnek aldığı isimler ise Üzeyir Garih ve İshak Alaton. Garih’in küçücük bir şirketten holding yaratmasının kişisel gelişiminde önemli bir rol oynadığını belirtirken Alaton’un iyi bir patron olarak nasıl fark yaratabileceğine dair kendisine ipuçları verdiğini söylüyor ve ekliyor: “Önemli hayatlardan çıkarılabilecek çok büyük dersler var. Ben de önümüzdeki yıllarda iş hayatındaki deneyimleri kaleme alıp benden sonraki kuşaklara bir eser bırakmayı düşünüyorum.” 

~

“DA VINCI İLHAM VERİYOR” 

Hepsi Atatürk’ün adını mutlaka telaffuz etse de bambaşka alanlarda farkını ortaya koyarak tarih sayfalarına ismini kazımış sanatçılar da iş liderlerine ilham veriyor. Örneğin ressamlar ve hatta roman kahramanları… Sözlerine, “Zorlandığım bazı kararları verirken rehber edindiğim birçok isim var. Ancak hayatımı şekillendiren en önemli isim Atatürk. Onun geride bıraktığı mirastan her daim etkileniyorum” diye başlayan BKM (Bankalararası Kart Merkezi) Genel Müdürü Dr. Soner Canko’nun rol modellerinden bir diğeri ise Leonardo da Vinci. Onun; resimden mimariye, anatomiden mucitliğe uzanan çok yönlü kişiliğine, durmak bilmeyen üretme gücüne hayran olan Canko, kurgusal bir karakter olan Sherlock Holmes’un da kıvrak zekası ve üstün gözlem yeteneğiyle en zor problemleri çözebilmesini daima örnek almaya çalıştığını söylüyor: “Leonardo ve Sherlock’un durmak bilmeyen merakları ise beni yeni şeyler deneme konusunda hep heveslendirmiştir. İkisi de çok yönlülüğün kusursuz örnekleri. Üretimlerini birçok alana yayıp zamandan ve mekandan bağımsız bir fikir dünyası sunuyorlar.” 

MİMAR SİNAN’IN KÖPRÜ HİKAYESİ

İnşa ettiği 92 cami, 52 mescit, 57 medrese, 7 darül-kurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 hastane, 5 suyolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 hamamla toplam 375 eser vererek Osmanlı mimarisine altın çağını yaşatan Mimar Sinan da liderleri etkileyen sanatçılardan. “Mimar Sinan’ın mücadeleci yapısını, fikirlerinin arkasından gitmesini ve planlayarak hareket etmesini çok beğeniyorum” diyen Doğanlar Yatırım Holding’in yönetim kurulu başkanı Davut Doğan, bu hayranlığının nedenlerini şu sözlerle aktarıyor: “Mimar Sinan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün plana dayalı hayat tarzları bana en çok odaklanmanın önemini gösterdi. Her koşulda mücadele etmeyi ve mücadelede sonuca ulaşmak için çok titiz yaklaşmalarını örnek aldım. Savaş ortasında düşünen Mustafa Kemal Atatürk ve Mimar Sinan onca toplumsal olay karşısında, mevcut durum ne olursa olsun başarmak için azimle çalışma gerçeğini bana öğretti. Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşı’nda gösterdiği üstün kararlılık büyük bir milletin kaderini etkiledi. Beni en çok etkileyen diğer olay, hasta yatağından kalkarak Ankara’ya gidip gençliğe ithaf ettiği törende yer alması. Bu, aslında tüm dünyanın örnek alması gereken bir davranış ve onun Türk Milleti’ne bıraktığı en güzel anı. Mimar Sinan’ın da önemli bir savaşta yaptığı bir köprü hikayesi var. Köprü, askerler geçtikten sonra yıkılabilecek şekilde tasarlanarak düşmanın geçmesini engelledi. Savaş ortasında bunu kurgulamak, modern rekabet piyasasında, piyasaya ve rakiplere hakim olmakla aynı seviyede.” 

“TARİH, HER ZAMAN YOL GÖSTERİR” 

Osmanlı Tarihi de bugünün liderlerine örnek teşkil eden pek çok padişah ve devlet adamı barındırıyor. Yavuz Sultan Selim, Fatih Sultan Mehmet, II. Abdülhamid; YDA Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan’ın rol model olarak belirttiği isimler. Bunların dışında kendisine ilham veren liderler arasında Hz. Ömer, Sun Tzu, Mevlana, Cengiz Han, Winston Churchill, Turgut Özal’ı da sıralayan Arslan, “Tarihi iyi bilmeye, önemli tarihi karakterlerin yaşamlarını incelemeye, onlardan ders çıkarmaya büyük önem veririm” diyor. Hz. Ömer’in liderliği, Yavuz Sultan Selim’in cesareti, Fatih Sultan Mehmet’in kararlılığı ve azmi, II. Abdülhamid’in siyasi zekası ve dikkati, ünlü komutan ve filozof Sun Tzu’nun stratejileri ve askeri dehası, Winston Churchill’in siyasete olan hakimiyeti ve hazırcevaplığı, Turgut Özal’ın vizyonerliği, Mevlana’nın mütevazılığı, Cengiz Han’ın disiplini ve askeri zekası Hüseyin Arslan’ı çok etkiliyor. Arslan, onların hayatlarından öğrendikleriyle ilgili şöyle konuşuyor: “Tarihteki önemli liderlerin ve filozofların yaşadıkları olaylar karşısında verdikleri kararlar, uyguladıkları yöntemler her zaman bizler için en iyi yol göstericidir. Bu isimlerin hepsinin ortak özelliği, inandıkları şeyleri yaşamaları. Kimi olaylar karşısında bu tarihi örnekler aklıma gelir ve karar vermem gereken durumlarda bana yol gösterici olurlar. İnsanın düşünceleri hareketlerini, hareketleri karakterini etkiler ve yaşadıkları da tecrübe olarak eklenir. Özellikle adalet konusunda her zaman çok hassas davranmaya çalışırım. Tarihte iz bırakan bu saydığım isimlerin yaşamları, çoğu zaman benim için kendi hayatımda da yol gösterici oluyor.”

~