İnovasyon Transferi Hızlanıyor

Turkcell’in “Video Gateway” projesi bir açık inovasyon ürünü. Ürünlerinin yüzde 42’sinde dış kaynaklı bileşen kullanan P&G için 8 bin bilim adamı çalışıyor. Henkel, açık inovasyon kapsamında 250 şirketle işbirliği yapıyor. Airbus bu şirketlerden biri. Örneklerden de görüldüğü gibi şirketler, yenilikçilik adına kapılarını her türlü fikre açmış durumda. Bazen bu uğurda şirket bile satın alınıyor. Tıpkı son 5 yılda inovatif şirket almak için 8 milyar dolar harcayan EMC gibi.

Sun Microsystems, yenilikçiliği birkaç kişiden oluşan bir Ar-Ge departmanına teslim etmek yerine farklı bir yol tercih etti. Tam 10 yıl çalışarak, MySQL adında dışarıdan inovasyon alınabilecek açık bir database programı yarattı. Şirket, bu program sayesinde dünyanın dört bir yanına dağılmış olan çalışanlarını bir araya topluyor. Onların her an yenilikçiliğe katkıda bulunmalarını sağlıyor.

Sun Microsystems gibi bugün farklı sektörlerdeki pek çok şirket, yenilikçiliği kendi duvarları arasına hapsetmek yerine, dünyanın dört bir yanında yakalamanın peşinde. Açık inovasyon (Open Innovation) olarak adlandırılan bu yöntemle hem zamandan hem maliyetten hem de insan kaynağından tasarruf edilirken, dışarıdaki sonsuz kaynak da yenilikçilik için devreye sokulmuş oluyor.

Bazı şirketler Ar-Ge departmanlarını şirketin bütününe yayarak bunu yaparken, bazıları en yenilikçi kişiler veya şirketler neredeyse onları kendi sistemlerine dahil etme yoluna gidiyor. Bu uğurda üniversitelerle ve bilim adamlarıyla iş birliği yapanlar olduğu gibi çözüm ortaklarını veya tedarikçilerini devreye sokanlar bile var. Bazen de satın almayla dışarıdan inovasyon transferi yapılıyor.

Bunun son örneğini Microsoft Yahoo’yu alarak verdi. Bilindiği gibi Microsoft’un Yahoo’yu almasındaki tek neden şirketin müşterilerini almak değildi. Amaç, aynı zamanda Yahoo’nun yetenekli kreatif çalışanlarını da şirketine dahil etmekti.

Türkiye’deki şirketler de bu trendi izliyor. Dünyadaki benzerleri gibi Türk şirketleri de açık inovasyon uygulamalarıyla fark yaratmaya çalışıyor. Ancak, Türkiye’deki açık inovasyon uygulamaları daha çok şirket işbirlikleri şeklinde yürüyor.

Avea, Dışarıdan Besleniyor
Avea, yeni bir ürün veya servis fikrini geliştirip hayata geçirmek amacıyla yerli ve yabancı şirketlerden destek alıyor. Avea Uygulama Geliştirme Direktörü Cahit Terzioğlu, dışardan aldıkları desteğin daha çok insan kaynakları ve zaman açısından kendilerine yarar sağladığını belirtiyor. Alınan destek ve etkisi üzerine de şöyle konuşuyor:

“İlgili şirketten insan kaynağı alarak veya insan kaynağı eklemelerini sağlayarak, hem fikir geliştirme sırasında hem bu fikirlerin hayata geçirilmesi sürecinde zaman, insan kaynağı ve parasal anlamda yarar sağlıyoruz. Yani, daha kısa bir zamanda işe odaklı kaynaklarla ve az maliyetli işler yapabiliyoruz.”

Terzioğlu’na göre, bu tip çalışma sistemi ile özellikle yerel şirketlerin katkılarının artırılması hem sektöre hem şirkete artı bir değer katıyor. Avea, açık inovasyon uygulamaları sayesinde birçok yaratıcı uygulamaya imza attı. Bu uygulamaların başında Ring Backtone ve kısa adı SDP olan servis ulaştırma platformu geliyor. Servis ulaştırma platformu, katma değerli servis ve ürünlerin standart altyapı ile entegrasyonu ve belirlenmiş kurallar dahilinde ücretlendirilerek müşteriye sunulması için kullanılıyor.

Avea sadece şirketlerle değil, üniversite öğrencileriyle işbirliği yaparak da açık inovasyon gerçekleştiriyor. Şirket, “Kırmızı Kuşak” adını verdiği bir yapıda üniversite öğrencilerinin, Avea çalışanlarının danışmanlığında inovasyon yapmalarını destekliyor.

Turkcell Ekosistemi Geliştiriyor
Turkcell de açık inovasyonu ¬yoğun kullanan şirketlerin¬¬ başında geliyor. Şirket, tüm yenilikçi ürün ve hizmetlerini, çözüm ortağı adını verdiği şirketlerle birlikte geliştiriyor. Turkcell Teknoloji Genel Müdürü Semih İncedayı, her bir projede konusunda uzman şirketlerle çalıştıklarını belirtiyor. ���Projede görev alan şirketler daha önce çalıştıkları konularda geliştirme yaptıkları için projeler daha verimli yürüyor. Zamandan ve maliyetten tasarruf sağlanıyor” diye konuşuyor.

Turkcell, açık inovasyon kapsamında iş yaptığı şirketleri, “Turkcell ekosistemi” olarak tanımlıyor. Ekosistem yaklaşımında, üniversitelere ve özgün ürün ve fikirlere sahip KOBİ’lere öncelik tanınıyor. Bugüne kadar Turkcell’in açık inovasyonla hayata geçirdiği en önemli projelerden biri 3’üncü nesil cep telefonları için hazırlanan “Video Gateway” projesi. Semih İncedayı, projede 2 şirketle çalıştıklarını söylüyor. Bu 2 şirketin projeye nasıl dahil olduklarını ise şöyle anlatıyor:

“Proje öncesinde Turkcell Teknoloji, kuvvetli olduğu yönleri tespit edip, zayıf olduğu alanlar için dış kaynak kullanımını tercih etti. Araştırmalar sonunda ekosistemimizde yer alan 2 şirket ile işbirliğine gidildi.”

Turkcell, açık inovasyon dahilinde şirketlerle yaptıkları işbirliklerinden memnun. Ortak projelerde çalıştığı şirket sayısını her geçen gün artırıyor. İncedayı, “İhtiyaç duyduğumuz çeşitlilikte yeniliği tek başına yakalayamayız. Bu sebeple etrafımızdaki ekosistemi geliştirmenin bize dönüşü çok önemli boyutta” diyor.

P&G’yi 8 Bin Bili Adamı Destekliyor
Hızlı tüketim sektörünün uluslararası devi P&G, dünya genelinde 27 Ar-Ge merkezinde toplam 8 binin üzerinde bilim adamı ile çalışıyor. Bu bilim adamları dışarıdan yenilik üreten insanlarla ve kurumlarla da işbirliğine gidiyor. 27 binin üzerinde aktif patenti, 60 binin üzerinde de marka tescili olan şirket, her ürün grubu için yapılan yeniliklerde, dış kaynaklı çalışmalara yer veriyor. P&G Türkiye Dış İlişkiler Direktörü Hayrünnisa Aligil, şirketin yenilikçi ürünler ortaya koymak amacıyla haftada en az 3 işbirliğine imza attığını belirtiyor. “Toplam ürünlerimizin yüzde 42’sinde dış kaynaklı ana bileşenler yer alıyor” diyor. P&G’nin açık inovasyona örnek olabilecek kendine özgü bir uygulaması da var. Bu uygulama kapsamında gerek şirket içinden gerek dışarıdan alınan fikirler, yetenekler ve teknolojiler bir havuzda birleştiriliyor. “Bağlan ve Geliştir” adı verilen bu yaklaşım, bu yıl The Economist dergisi tarafından 6’ncısı verilen inovasyon ödüllerinde, “İnovasyonun Ortak Kullanımı” kategorisinde de 1’inci seçildi. Aligil, “Bağlan ve Geliştir” yaklaşımıyla amacımız, dünyanın her yerinde yenilikçi fikirler üreten bilim adamlarının ve mühendislerin fikirlerini, yeteneklerini bir havuzda toplamak ve geliştirmelerine yardımcı olmak” diye konuşuyor.

P&G’nin uzun vadedeki planı, global olarak 2010’a kadar Ar-Ge’sinin en az yüzde 50’sini dış inovasyona bağlamak.

Emc İnovatif Şirketleri Alıyor
Veri depolama sistemleri alanında hizmet veren EMC, açık inovasyon kapsamında şirket satın alma stratejisi uyguluyor. EMC, yenilikçi şirketleri satın alarak kendi teknolojisine adapte ediyor. EMC Türkiye Genel Müdürü Cem Fındıkoğlu, son 5 yılda kaydettikleri dış büyümenin önemli ölçüde inovasyon şirketlerinin satın alınmasıyla gerçekleştiğini belirtiyor. Son 5 yılda şirket alımları için 8 milyar dolar yatırım yaptıklarını kaydeden Fındıkoğlu, “Bizler bu oluşumu dış kaynaklı inovasyon olarak tanımlıyoruz. Bu sistem ile Ar-Ge yatırımımız her yıl için 1,5 milyar dolar artış gösterdi. Sadece 2007 yılında 5 binden fazla eleman istihdamı sağladık” diyor. Açık inovasyon kapsamında uygulanan bu stratejinin yanında şirket, birçok bölgede Ar-Ge merkezleri kuruyor. Örneğin en son Belçika, Çin, Fransa, Hindistan, İsrail, Japonya, Rusya ve Singapur merkezlerinde Ar-Ge birimleri oluşturuldu. Ayrıca, birçok üniversite ile de ortak çalışmalar yürütüyor. Şirketin, açık inovasyon çalışmaları bu kadarla da bitmiyor. Tüketicilerin yeni taleplerini karşılamak, gelecekteki teknolojik zorluklara şimdiden çözüm oluşturmak için EMC İnovasyon Network’ü de kuruldu. Cem Fındıkoğlu, bu network’le hedefleneni şöyle paylaşıyor:

“Önemli satın almalarda avantaj sağlanması ve müşteri odaklı inovasyonun hızlandırılması amacı ile tasarlandı. Aynı zamanda saha çalışanlarının, müşteriler tarafından gerçekleştirilen gelişmiş teknoloji tartışmalarına katılmaları için de ideal bir çözüm oluşturdu.”

Logo, Devlerle İşbirliği Yapıyor
Logo Yazılım, Türkiye’de Ar-Ge’ye en çok kaynak ayıran şirketlerden. Yıllık 4 milyon dolarlık Ar-Ge bütçesi olan şirket,  2002-2007 yılları arasında bu uğurda toplam 20 milyon dolarlık yatırım yaptı.

Şirketin Ar-Ge departmanında büyük bölümü bilgisayar, endüstri ve elektronik mühendislerinden oluşan 90 çalışan görev yapıyor. Kendi ekibiyle çalışmalarını sürdüren Logo, bir taraftan da dev şirketlerle işbirliklerine gidiyor. Bilişim sektöründe yer alan uluslararası teknoloji geliştirici IBM, Intel ve Microsoft Logo’nun en iyi stratejik iş ortaklarından. Şirket son olarak IBM’in tüm dünyada uygulamaya başladığı, “Bağımsız Yazılım Geliştiricileri için Destek” programı kapsamında yeni bir çözüm geliştirdi. Hatta bu çözümle de “Yaratıcı Açık Mimari Çözümü” ödülünü aldı. Ortaya konulan çalışmanın açık inovasyona en iyi örneklerinden biri olduğunu belirten Logo CEO’su Ali Güven, bu program kapsamında IBM’in teknolojik kaynakları ve test laboratuarlarının Logo Yazılım mühendislerince kullanıldığını söylüyor.

Erdem Koçak/Türk Henkel Yürütme Kurulu Başkanı

250 Şirket Henkel’e Çalışıyor

2700 Yenilikçi Çalışan
 Henkel, inovasyon gücünü artırmak için 2006’dan itibaren “İnovasyon Yılı” programını uyguluyor. Bu program dahilinde 2 bin 700 Henkel çalışanı araştırma, ürün geliştirme ve uygulama teknolojisi üzerine çalışıyor. Şirketin 15 araştırma ve geliştirme merkezi de yine yenilikçilik odaklı çalışmalar yürütüyor. 

Dış Ortaklarla İşbirliği
Ancak, yenilikçilik adına yapılanlar bu kadarla sınırlı değil. Henkel, olağandışı fikirler üretme ve bunları ürüne dönüştürme hedefi doğrultusunda dış ortaklarla yoğun işbirlikleri yapıyor. Bu kapsamda dünya genelinde araştırma şirketleri ve üniversitelerin de aralarında bulunduğu büyük bir uzman ordusu, şirketin inovasyon liderliği çalışmalarına katkıda bulunmak için çalışıyor.

Trendler Saptanıyor
Türk Henkel Yürütme Kurulu Başkanı Erdem Koçak’ın verdiği bilgiye göre, şirketin açık inovasyon kapsamında işbirliği yaptığı ortak sayısı 250. Örneğin Airbus bile Henkel’in iş ortakları arasında yer alıyor. Şirket son olarak Airbus ile gittiği işbirliği sonucunda yeni fiber bileşimleri geliştirdi.

Aynı Anda Bin 500 Proje
Koçak, işbirliklerinin şirkete olan katkısını şöyle açıklıyor:
“Böylelikle trendleri önceden saptıyor ve yeni iş potansiyelleri olarak kullanıyoruz. Bazı üniversitelerde kendi araştırma enstitülerimizi kurduk. Geleceğin çok satacak ürünleri için yaptığımız yenilik ve araştırma çalışmalarına tüm dünyadan bilim adamları katılıyor ve halen bin 500 proje üzerinde çalışılıyor. Bu uzmanlar dişlerin hassaslığını azaltan tümüyle yeni bir etken madde geliştirdi. Bu etken madde diş macunlarında kullanıldı.”

Cem Muratoğlu/Akbank Perakende Bankacılık Pazarlama Bölüm Başkanı
 
Akbank Açık İnovasyonla Farklılaştı

Kartlarda Açık İnovasyon
Açık inovasyon Akbank’ın yeni ürün, hizmet ve kanal geliştirmesinde stratejik bir rol oynuyor. Son dönemde, özellikle bireysel kredi ve kredi kartları konusunda dışarıdaki şirketlerden inovasyon desteği alındı. Cep Kredi, Web Kredi, SMS Kredi, Kredi Makinesi, sanal müşteri temsilcisi aramaları, Akbank’ın açık inovasyon kapsamında diğer şirketlerle ortak çalışarak oluşturduğu ürün ve hizmetlerden sadece birkaçı. 

“Dışardan İnovasyon Avantajlı”
Akbank Perakende Bankacılık Pazarlama Bölüm Başkanı Cem Muratoğlu, dışarıdan inovasyonun kendileri için oldukça avantajlı olduğunu belirtiyor. Bu avantajları da şöyle sıralıyor:

“Dışarıdan inovasyon alındığı zaman belirli konularda uzmanlaşmış şirketlerin know-how’undan ve halihazırda yaptıkları teknolojik yatırımlardan yararlanma imkanı da oluyor. Aynı zamanda, söz konusu şirketlerin kendi alanlarındaki tecrübeleri ve farklı bakış açılarıyla daha yaratıcı ürün ve hizmet geliştiriliyor.”

Dr. Gregg Bennett/3m Türkiye Genel Müdürü

“20 Şirket Satın Aldık”

Tedarikçi Gücü
 “3M Türkiye yerel ürün ihtiyaçlarının karşılanması için tedarikçi ağımız üzerinden açık inovasyonun kaldıraç gücünü kullanıyoruz. 3M’in marka ve dağıtım gücünü yeni ürün üzerinde kullandığımızda bu stratejinin daha iyi sonuç verdiğini gözlemliyoruz.

Maliyet Avantajı
Büyük bir Ar-Ge laboratuarı yatırımı yapmadan, yerel ürünlerin lansmanını hızlı bir pazarlama faaliyeti ile yapabiliyorsunuz. Dış inovasyon, sürdürülebilir başarının elde edilebilmesi ve ihtiyaç duyulan devir sürelerinin sağlanması için mükemmel bir araç olabilir.

“20 Şirket Satın Aldık”
Global olarak 3M, son iki yıl içerisinde yaklaşık 20 şirket satın aldı. Ürün portföyümüzü ve teknolojik kapasitemizi geniş bir iş alanına yaydık. Buna örnek olarak dijital diş hekimliği platformunda genişlememize imkan sağlayan global dental piyasasındaki satın almalarımızı gösterebiliriz. Daha beyaz dişler için ürün yelpazesi sunan bir yenilik ve ameliyatlar sırasında enfeksiyona neden olabilecek bakterilerin varlığını çabuk teşhis etmeye yönelik ürünler ve teknolojiler geliştirmiş olan şirketler satın aldık.”

Hande Yavuz
[email protected]