Red Kit Gibiyim
Red Kit, Bugs Bunny, Süperman, Pembe Panter, Fred Çakmaktaş ve diğerleri… Hepsi de çizgi dünyanın unutulmaz kahramanları… Onları yönetim sayfamıza taşıyan ise liderlik konusunda verdikl...
Red Kit, Bugs Bunny, Süperman, Pembe Panter, Fred Çakmaktaş ve diğerleri… Hepsi de çizgi dünyanın unutulmaz kahramanları… Onları yönetim sayfamıza taşıyan ise liderlik konusunda verdikleri mesajlar. Davranışları, konuşma ve yaklaşımlarıyla, her birinin ayrı yönetim felsefesi, liderlik anlayışı var. Capital, bunları, Baltaş Danışmanlık ile yaptığı özel çalışmada ortaya koydu…
Ünlü çizgi kahramanı Red Kit’in kitaplarını okumayan, filmini izlemeyen neredeyse yok gibidir… Efsane kahramanın “Dalton Ailesi” ile başı sürekli beladadır, onlar kaçar, o kovalar. Haydutlar, soygunlar, tuzaklar ve firarlar… Red Kit, çevresinde olan biteni umursamayan, yalnız ve esprili bir kişilik sergiler. Soğukkanlı ve düzen tutkunudur. Ancak, onu diğerlerinden ayıran özellikleri ise olaylara anında müdahale etmesi, idealleri için savaşması ve hesaplanmış risk almasıdır.
Sadece Red Kit mi? Çizgi dünyanın önde gelen kahramanlarından benzer dersler almak mümkün. Üstelik bunları liderlik özelliklerini geliştirmede, yöneticilere yol göstermede kullanma eğilimi de giderek artıyor. Böylece, esprili bir yaklaşımla, liderlerin güçlü ve geliştirilmesi gereken yanlarına dikkat çekiliyor, eksik yönler ortaya konuluyor.
Capital dergisi, benzer bir çalışmayı, Baltaş Danışmanlık ile birlikte hazırladı. Esprili bir yaklaşımla ele alınan çalışmada her yaştan insanı kendine bağlayan çizgi kahramanların liderlik davranışlarını yansıtan figürler olabileceği anlayışından yola çıkıldı. Baltaş-Eksen Seçme ve Değerlendirme Danışmanlık Merkezi’nin hazırladığı soru formunda yöneticilere en sevdikleri çizgi kahramanlar ve neden bu kahramanları kendilerine yakın buldukları soruldu.
İş liderlerinin doldurdukları soru formlarını Baltaş Capital için yorumladı. Tabii, katılan yöneticilerin anlayışı ve olumlu yaklaşımı da çalışmanın oluşmasına ve hazırlanmasına büyük katkıda bulundu.
Lider Red Kit
Baltaş-Eksen Seçme ve Değerlendirme Danışmanlık Merkezi’nin hazırladığı soru formunda Temel Reis, Tweety, Fred Çakmaktaş, Bugs Bunny, Bart Simpson, Pembe Panter, Superman, Red Kit ve Dilbert olmak üzere toplam 9 karakter yer aldı. Toplam 19 iş lideri çalışmaya katıldı. Tweety ve Dilbert karakteri katılımcılar tarafından seçilmediği için değerlendirmeye alınmadı.
Red Kit, katılımcıların lider karakteri oldu. Toplam 7 yönetici Red Kit’i özellikleri nedeniyle kendine yakın bulduğunu söyledi. İkinci en sevilen karakter ise Taş Devri’nin baş kahramanı Fred Çakmaktaş oldu. 4 yönetici en çok sevdiği ve kendi özellikleriyle uyumlu karakterin Fred Çakmaktaş olduğunu belirtti. Sevimli tavşan Bugs Bunny’i kendine yakın bulan ise 3 iş lideri oldu. Aşağıda iş liderlerinin en çok seçtiği çizgi karakterlerin özelliklerini bulacaksınız. Ayrıca, bu karakterlerin hangi lider özelliklerini yansıttığını okuyacaksınız.
Hemen belirtelim, hoş ve eğlenceli bu çalışmanın tabii ki bilimsel bir dayanağı yok. Şirketler iş liderlerini değerlendirirken bu konuda çalışan danışmanlık şirketlerinden yardım alıyorlar. Baltaş gibi danışmanlık şirketleri de akademik çalışmalar sonucu oluşturulan liderlik testleri uyguluyorlar. Bu testlerde de çizgi kahramanlar gibi semboller kullanılmıyor.
Yalnız kovboylar
Çizgi karakter Red Kit atı Düldül ile birlikte düzeni sağlar. Kendi kendine yeten soğukkanlı bir karakterdir. Buna karşılık neşelidir. Çevresinde olan biteni pek umursamaz görünür. Ancak, haksızlıklarla mücadele eden ve suçluları hiç affetmeyen bir kişiliğe sahiptir. Başarı onun kaderidir. Hep yalnızdır, hep yollardadır.
Çalışmamıza katılan 19 yöneticinin 7 tanesi yalnız kovboy Red Kit’i kendilerine yakın hissettiklerini söyledi. TAV Genel Müdürü Sani Şener, olaylara anında müdahale edebilmesi, kendi halinde olması ve olumsuzluklara esprili yaklaşımı nedeniyle bu karakteri kendine yakın bulduğunu ifade etti.
Schwarzkopf Henkel Kozmetik Genel Müdürü Hasan Alemdar’ı ise Red Kit’in zor problemlerde planlı ve stratejik çözümler geliştirmesi etkiliyor. Alemdar, “Red Kit’in idealleri, yaratıcılığı, hesaplanmış risk alması ve gerektiğinde sonuca ulaşmak için görev paylaştırarak takım kurmasını takdir ediyorum” diye konuşuyor.
Peki bu karakter hangi özellikleri yansıtıyor? Red Kit'i tercih etmek bireysel eylemlere ve maceralara yatkınlığın göstergesi olarak yorumlanıyor. Bu kişiler mücadelelerin yalnız adamı olmaya adaylar. İşini tek bakışla, tek atışla halledebilirler. Olaylara sakin yaklaşırlar. Becerikli, akıllı ve hızlı olduklarının farkındadırlar.
Çakmaktaş ve girişimciler
Çizgi kahramanlar içinde en çok yakın hissedilen ikinci karakter Fred Çakmaktaş oldu. Sade, iyi niyetli ve arkadaş canlısı Fred Çakmaktaş, aynı zamanda tembel, hiç durmadan sızlanan, böbürlenmeye bayılan bir kişiliğe sahip. Sürekli yeni girişimler peşinde koşar. Korumacıdır. Duygularını belli etmeyen, ama iyi yürekli bir kişilik sergiler. Ayrıca, saf ve sakar bir aile babasıdır. Karısı Wilma ve komşuları Barni ve Betty ile mutlu bir hayat yaşar.
Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen, Kinesis Genel Müdürü Orhan Bayrak, Thuraya Türkiye Genel Müdürü Hakan Çelikoğlu ve Sybase Türkiye Genel Müdürü Levent Şensezgin, “iyi kalpli” Fred Çakmaktaş’ı kendilerine yakın buluyor. Bu iş liderleri, Fred Çakmaktaş’ın kendi çevresinde lider olmasından ve samimi aile ortamından etkilendiklerini söylüyor. Baltaş, bu çizgi kahramanı seçenlerin özelliklerini şöyle yorumluyor:
“Bu karakteri seçenler çevresinden alacakları onayı çok önemserler. İlişki içinde oldukları kişiler tarafından beğenilmeye ihtiyaç duyarlar. İnsanlarla bir arada olmak onların yaşamlarının besin kaynağıdır. Aileleri ve en yakın arkadaşları onlar için çok değerlidir. Yeni girişimlere sıcak bakarlar ve öğrendiklerini hemen uygulamaya geçirmek isterler.”
Hızlı Bugs Bunny!
Sevimli tavşan Bugs Bunny, çocuksu ve enerjik kişiliği ile beğeni toplayan bir çizgi film karakteri. Biraz düzenbaz, açıkgöz bir yapıya sahip. Her türlü zorluktan kolayca sıyrılırken kendisiyle dalga geçebilen bir özellik sergiler. Buna karşılık başkalarının zor durumlarıyla eğlenmeyi de sever. Ancak, her durumda sonuca ulaşmayı ve sevimli olmayı başarır.
Baltaş, bu karakteri seçenler için hayattan zevk almanın çok önemli olduğu yorumunu yapıyor. Bu kişiler hem kendilerinin hem de çevrelerindekilerin hayatı hafife almalarını beklerler ve herkesin eğlenmesi onları çok mutlu eder. Zor durumlardan kurtulmak için kimsenin aklına gelmeyen fikirler kullanabilirler. Dolayısıyla, durumları hep kendi lehlerine çevirebilirler. Başarılı olmaları ve başkalarından etkilenmemeleri en büyük özellikleridir.
Çalışmamızda Eczacıbaşı Bilgi İletim Genel Müdürü Tarık Aşkın, 3Com Genel Müdürü Nurper Rodoplu ve Teknoloji Holding Finansal Hizmetler Grup Başkanı Soner Çaşur olmak üzere üç yönetici bu karakteri kendilerine yakın bulduklarını söyledi. Üç yöneticiyi de Bugs Bunny’nin “hızı, hareketliliği ve enerjikliği” etkiliyor.
En güçlü Temel Reis mi?
Temel Reis ve Superman, gücü temsil eden çizgi kahramanlardan… Temel Reis dürüst, çabuk sinirlenen, kuralına göre dövüşen bir karakter. Buna karşılık yumuşak bir kalbi var. Onunla iyi geçinirseniz, kalbini kolayca fethedebilirsiniz. Hyundai Assan Genel Müdür Kurthan Tarakçıoğlu ve SBS Genel Müdürü Mustafa Çağan, bu özelliklerden etkilenen yöneticiler arasında.
Temel Reis'i seçen yöneticiler, hayatta kurdukları ilişkilerde korumayı görev bildikleri birileri varsa, koruma güdüsüyle aslan kesilirler. Hele bir de karşılarındaki onun sabrını zorlarsa, o zaman hedefe öylesine kitlenirler ki, onları hiçbir şey durduramaz. Bu kişiler çabuk sinirlenip, ani davranışlarla kendilerini ve çevresindekileri zor duruma sokabilirler.
Superman kötü niyetli ve sahtekar kişilerle mücadele etmeyi seven, alçakgönüllü, zor durumda olanların yardımına koşmaya her an hazır ve dürüst bir kahraman. Onun bu özellikleri Tiffany Genel Müdürü Cem Mergen’i de etkiliyor. Mergen, “Superman’i zor sorunları çözmesi ve yardımseverliği nedeniyle kendime yakın buluyorum “diyor.
Peki Superman’i seçen kişiler nasıl özelliklere sahip? Bu karaktere kendilerini yakın bulanlar çok güçlü olduklarını ve her türlü sorunun altından kalkabileceklerini düşünürler. Ancak, ön planda olmaktan rahatsız olurlar. İnsanlara zarar veren biriyle karşılaştılar mı gözleri hiçbir şey görmez ve onlara hadlerini bildirirler.
İki karakter iki kutup
Keyfine düşkün, zarif, dış görünüşüne meraklı, başı dertten hiç kurtulmayan, şanssız, zaman zaman beceriksiz, kendine pek güvenmeyen, hayatı çok da ciddiye alan özellikleriyle Pembe Panter çok sevimli bir karakterdir. Onun zarafeti Dedeman Turizm Yatırımları Genel Müdürü Ünsal Şınık’ın da dikkatini çekmiş. Ünsal Şınık bu karakteri neden kendine yakın bulduğunu şöyle anlatıyor: “Zekice hareket ediyor. Zarif, güzel, amacına kendi yöntemleriyle ulaşıyor.”
Baltaş’a göre, bu karakteri beğenenler için kendi kurallarına göre yaşamak çok önemli. Zaten bu yüzden de başları dertten kurtulmuyor. Kusursuzluğa meraklılar. Bazen bu kusursuzluk yüzünden zor duruma düşseler de sonuca ulaştıklarında mükemmeli yakalıyorlar. Tabii keyif düşkünü olduklarını söylemeden geçemeyeceğiz. İşlerinde zarafeti çok önemsiyorlar.
Simpson Ailesi’nin zeki, ukala, kurnaz, inatçı çocukları Bart Simpson, her şeyi bildiğini sanan, kimsenin kendini anlamadığından yakınan, ilgi odağı olmayı seven, yardım almadan da sorun çözemeyen bir yapıya sahip.
Akampüs Kurucu Ortağı Evren Güney, bu karakterin zeki ve ince esprilerini beğeniyor. Bart Simpson’u seçen kişilerin en önemli özellikleri olaylara farklı açılardan bakabilmeleri ve keyiflerine düşkün olmalarıdır. Ancak, her konuda başkalarından daha iyi düşündüklerine ve daha doğru kararlar aldıklarına inançları tamdır.
LİDERİN PERFORMANSI NASIL ÖLÇÜLÜR?
PROF.DR. Acar Baltaş/Baltaş Yönetim Eğitim Danışmanlık
Liderin performansını ölçmek mümkün müdür? Bu nasıl yapılır?
İş performansının bileşenleri vardır. İlki, bilgi ve beceridir. Bunu insanların özgeçmişlerinde görürüz. Eğitimleri ve iş tecrübeleri bize bu konuda bilgi verir. İş tanımıyla sınırlanan iş başarısı konusunda bir öngörü sağlar. İş tanımının dışına çıkmak gerektiği zaman kişilik, motifler, değerler ve tercihler, baskı altında davranış olmak üzere üç faktör devreye girer. Bizim elimizdeki “Liderlik Pusulası” bu üç faktörü ölçer. Kişilik bizim dış dünyadan görünen davranışlarımızın uzantısıdır, ne yaptığımızdır. Neden yaptığımız motifler, değerler ve tercihlerde gizlidir. Nasıl yapacağımız ise baskı altında davranış testinde gizlidir. Yani, buna görünen yüz, iç yüz, arka yüz diyoruz. Dolayısıyla iş lideri olarak performansı ölçmek geçerliliği ve güvenilirliği olan testlerle mümkündür. Böylece insanların yöneticililik ve liderlik açısından yüksek, orta ve düşük risk taşıyan özelliklerini kendilerine göstermemiz ve bununla ilgili gelişim önerileri vermemiz mümkündür.
Şirketlerden bu testleri yapmak için çok talep alıyor musunuz?
Tabii ki talepler geliyor. "Liderlik Pusulası" adlı testimiz Praktiker, Toys’R’Us, Aventis, Novartis, Hedef Alliance, İlsan Hexal, Kalekim, Delphi şirketlerinde orta ve üst düzey yöneticilere uygulandı.
Şirketler mevcut yöneticilerine mi yoksa ilk işe alımda mı bu testlere ihtiyaç duyuyorlar?
Her iki durumda da kullanılıyor. Kurumsal yapılanması olan şirketler genellikle yönetici pozisyonuna getirecekleri kişileri bu testten geçiriyorlar. Bir değerlendirme merkezi çalışması yaptırıyor. Buna bağlı olarak da bir gelişim planı çıkarıyorlar. Bu gelişim planının içinde de eğitimler, koçluk yer alıyor.
Çizgi kahramanlar çalışmasında yaptığımız gibi testlerde semboller kullanılıyor mu?
Bu çalışmayı sizin için yaptık. Bilimsel ve nesnel bir dayanağı yok. Dolayısıyla testlerde çizgi karakterler gibi semboller kullanılmıyor.
PROF.DR. ACAR BALTAŞ/BALTAŞ YÖNETİM EĞİTİM DANIŞMANLIK
LİDER KİMDİR?
ÖNDERLİK YAPMALI
Bireysel liderlik sonucu değiştiren davranıştır. İş lideri ekibiyle birlikte üstün sonuçlar alan ve bunu sürdüren kişidir. Biz bugün yönetici tanımlamasını pek kullanmak istemiyoruz.Yönetici eski dilde idareci demektir. İdarici statükoyu koruyan insandır. Bu kadar hızlı değişen bir dünyada statükoyu koruyamazsınız. Dolayısıyla, önderlik etmeniz lazım.
ÖNE GEÇMELİ
İnsanlar topluluk halinde yaşıyorlar. Bu durumda önemli olan vasıf iyi geçinmek, uyumlu olmaktır. Ama, her topluluğunda bir hiyerarşisi var. İnsanlar bu hiyerarşide öne geçmek istiyorlar. İkisi birbiriyle çelişir. Herkesin yaşadığı, ama bu şekilde kelimelere dökülmeyen bir çelişkidir bu. Çok iyi geçinirseniz onunla bütünleşirsiniz, öne geçemezsiniz.
KÜLTÜR ETKİLİ
Liderliğin kültüre bağlı boyutları var. Bu hem kurumsal hem de ülke kültürüdür. Yani, bazı yerlerde öne geçmek için önündeki yolu tıkıyorsa it onu geç derler. Bazı yerlerde ise izin iste geç derler. Bazı yerlerde bıçakla geç derler. Bu bana uymaz diyebilirsiniz. Kurumsal kültürden kastettiğim budur. Kişinin değerleri ile kurumun değerlerinin uyuşmasıdır. Bir de toplumun değerleri var. Türk kültürüne özgü değerler var.
LİDERLİĞİN ÇEKİRDEĞİ
Ayrıca, kültürden bağımsız liderliğin çekirdeği var. Liderliğin çekirdeğinde bütünlük, vizyon, yeterlilik, karar ve kararlık vardır. Bunları geliştiremezsiniz. Vardır veya yoktur. Lider kişiliğinde bu dört boyuta bakabilirsiniz. Duygularını ve davranışlarını denetleme, insan ilişkilerinde başarılı olma, işini iyi bilme ve liderlik becerilerine sahip olma. Bunların ilk ikisi iyi geçinmek, son ikisi öne geçme davranışlarıdır.
Ünlü çizgi kahramanı Red Kit’in kitaplarını okumayan, filmini izlemeyen neredeyse yok gibidir… Efsane kahramanın “Dalton Ailesi” ile başı sürekli beladadır, onlar kaçar, o kovalar. Haydutlar, soygunlar, tuzaklar ve firarlar… Red Kit, çevresinde olan biteni umursamayan, yalnız ve esprili bir kişilik sergiler. Soğukkanlı ve düzen tutkunudur. Ancak, onu diğerlerinden ayıran özellikleri ise olaylara anında müdahale etmesi, idealleri için savaşması ve hesaplanmış risk almasıdır.
Sadece Red Kit mi? Çizgi dünyanın önde gelen kahramanlarından benzer dersler almak mümkün. Üstelik bunları liderlik özelliklerini geliştirmede, yöneticilere yol göstermede kullanma eğilimi de giderek artıyor. Böylece, esprili bir yaklaşımla, liderlerin güçlü ve geliştirilmesi gereken yanlarına dikkat çekiliyor, eksik yönler ortaya konuluyor.
Capital dergisi, benzer bir çalışmayı, Baltaş Danışmanlık ile birlikte hazırladı. Esprili bir yaklaşımla ele alınan çalışmada her yaştan insanı kendine bağlayan çizgi kahramanların liderlik davranışlarını yansıtan figürler olabileceği anlayışından yola çıkıldı. Baltaş-Eksen Seçme ve Değerlendirme Danışmanlık Merkezi’nin hazırladığı soru formunda yöneticilere en sevdikleri çizgi kahramanlar ve neden bu kahramanları kendilerine yakın buldukları soruldu.
İş liderlerinin doldurdukları soru formlarını Baltaş Capital için yorumladı. Tabii, katılan yöneticilerin anlayışı ve olumlu yaklaşımı da çalışmanın oluşmasına ve hazırlanmasına büyük katkıda bulundu.
Lider Red Kit
Baltaş-Eksen Seçme ve Değerlendirme Danışmanlık Merkezi’nin hazırladığı soru formunda Temel Reis, Tweety, Fred Çakmaktaş, Bugs Bunny, Bart Simpson, Pembe Panter, Superman, Red Kit ve Dilbert olmak üzere toplam 9 karakter yer aldı. Toplam 19 iş lideri çalışmaya katıldı. Tweety ve Dilbert karakteri katılımcılar tarafından seçilmediği için değerlendirmeye alınmadı.
Red Kit, katılımcıların lider karakteri oldu. Toplam 7 yönetici Red Kit’i özellikleri nedeniyle kendine yakın bulduğunu söyledi. İkinci en sevilen karakter ise Taş Devri’nin baş kahramanı Fred Çakmaktaş oldu. 4 yönetici en çok sevdiği ve kendi özellikleriyle uyumlu karakterin Fred Çakmaktaş olduğunu belirtti. Sevimli tavşan Bugs Bunny’i kendine yakın bulan ise 3 iş lideri oldu. Aşağıda iş liderlerinin en çok seçtiği çizgi karakterlerin özelliklerini bulacaksınız. Ayrıca, bu karakterlerin hangi lider özelliklerini yansıttığını okuyacaksınız.
Hemen belirtelim, hoş ve eğlenceli bu çalışmanın tabii ki bilimsel bir dayanağı yok. Şirketler iş liderlerini değerlendirirken bu konuda çalışan danışmanlık şirketlerinden yardım alıyorlar. Baltaş gibi danışmanlık şirketleri de akademik çalışmalar sonucu oluşturulan liderlik testleri uyguluyorlar. Bu testlerde de çizgi kahramanlar gibi semboller kullanılmıyor.
Yalnız kovboylar
Çizgi karakter Red Kit atı Düldül ile birlikte düzeni sağlar. Kendi kendine yeten soğukkanlı bir karakterdir. Buna karşılık neşelidir. Çevresinde olan biteni pek umursamaz görünür. Ancak, haksızlıklarla mücadele eden ve suçluları hiç affetmeyen bir kişiliğe sahiptir. Başarı onun kaderidir. Hep yalnızdır, hep yollardadır.
Çalışmamıza katılan 19 yöneticinin 7 tanesi yalnız kovboy Red Kit’i kendilerine yakın hissettiklerini söyledi. TAV Genel Müdürü Sani Şener, olaylara anında müdahale edebilmesi, kendi halinde olması ve olumsuzluklara esprili yaklaşımı nedeniyle bu karakteri kendine yakın bulduğunu ifade etti.
Schwarzkopf Henkel Kozmetik Genel Müdürü Hasan Alemdar’ı ise Red Kit’in zor problemlerde planlı ve stratejik çözümler geliştirmesi etkiliyor. Alemdar, “Red Kit’in idealleri, yaratıcılığı, hesaplanmış risk alması ve gerektiğinde sonuca ulaşmak için görev paylaştırarak takım kurmasını takdir ediyorum” diye konuşuyor.
Peki bu karakter hangi özellikleri yansıtıyor? Red Kit'i tercih etmek bireysel eylemlere ve maceralara yatkınlığın göstergesi olarak yorumlanıyor. Bu kişiler mücadelelerin yalnız adamı olmaya adaylar. İşini tek bakışla, tek atışla halledebilirler. Olaylara sakin yaklaşırlar. Becerikli, akıllı ve hızlı olduklarının farkındadırlar.
Çakmaktaş ve girişimciler
Çizgi kahramanlar içinde en çok yakın hissedilen ikinci karakter Fred Çakmaktaş oldu. Sade, iyi niyetli ve arkadaş canlısı Fred Çakmaktaş, aynı zamanda tembel, hiç durmadan sızlanan, böbürlenmeye bayılan bir kişiliğe sahip. Sürekli yeni girişimler peşinde koşar. Korumacıdır. Duygularını belli etmeyen, ama iyi yürekli bir kişilik sergiler. Ayrıca, saf ve sakar bir aile babasıdır. Karısı Wilma ve komşuları Barni ve Betty ile mutlu bir hayat yaşar.
Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen, Kinesis Genel Müdürü Orhan Bayrak, Thuraya Türkiye Genel Müdürü Hakan Çelikoğlu ve Sybase Türkiye Genel Müdürü Levent Şensezgin, “iyi kalpli” Fred Çakmaktaş’ı kendilerine yakın buluyor. Bu iş liderleri, Fred Çakmaktaş’ın kendi çevresinde lider olmasından ve samimi aile ortamından etkilendiklerini söylüyor. Baltaş, bu çizgi kahramanı seçenlerin özelliklerini şöyle yorumluyor:
“Bu karakteri seçenler çevresinden alacakları onayı çok önemserler. İlişki içinde oldukları kişiler tarafından beğenilmeye ihtiyaç duyarlar. İnsanlarla bir arada olmak onların yaşamlarının besin kaynağıdır. Aileleri ve en yakın arkadaşları onlar için çok değerlidir. Yeni girişimlere sıcak bakarlar ve öğrendiklerini hemen uygulamaya geçirmek isterler.”
Hızlı Bugs Bunny!
Sevimli tavşan Bugs Bunny, çocuksu ve enerjik kişiliği ile beğeni toplayan bir çizgi film karakteri. Biraz düzenbaz, açıkgöz bir yapıya sahip. Her türlü zorluktan kolayca sıyrılırken kendisiyle dalga geçebilen bir özellik sergiler. Buna karşılık başkalarının zor durumlarıyla eğlenmeyi de sever. Ancak, her durumda sonuca ulaşmayı ve sevimli olmayı başarır.
Baltaş, bu karakteri seçenler için hayattan zevk almanın çok önemli olduğu yorumunu yapıyor. Bu kişiler hem kendilerinin hem de çevrelerindekilerin hayatı hafife almalarını beklerler ve herkesin eğlenmesi onları çok mutlu eder. Zor durumlardan kurtulmak için kimsenin aklına gelmeyen fikirler kullanabilirler. Dolayısıyla, durumları hep kendi lehlerine çevirebilirler. Başarılı olmaları ve başkalarından etkilenmemeleri en büyük özellikleridir.
Çalışmamızda Eczacıbaşı Bilgi İletim Genel Müdürü Tarık Aşkın, 3Com Genel Müdürü Nurper Rodoplu ve Teknoloji Holding Finansal Hizmetler Grup Başkanı Soner Çaşur olmak üzere üç yönetici bu karakteri kendilerine yakın bulduklarını söyledi. Üç yöneticiyi de Bugs Bunny’nin “hızı, hareketliliği ve enerjikliği” etkiliyor.
En güçlü Temel Reis mi?
Temel Reis ve Superman, gücü temsil eden çizgi kahramanlardan… Temel Reis dürüst, çabuk sinirlenen, kuralına göre dövüşen bir karakter. Buna karşılık yumuşak bir kalbi var. Onunla iyi geçinirseniz, kalbini kolayca fethedebilirsiniz. Hyundai Assan Genel Müdür Kurthan Tarakçıoğlu ve SBS Genel Müdürü Mustafa Çağan, bu özelliklerden etkilenen yöneticiler arasında.
Temel Reis'i seçen yöneticiler, hayatta kurdukları ilişkilerde korumayı görev bildikleri birileri varsa, koruma güdüsüyle aslan kesilirler. Hele bir de karşılarındaki onun sabrını zorlarsa, o zaman hedefe öylesine kitlenirler ki, onları hiçbir şey durduramaz. Bu kişiler çabuk sinirlenip, ani davranışlarla kendilerini ve çevresindekileri zor duruma sokabilirler.
Superman kötü niyetli ve sahtekar kişilerle mücadele etmeyi seven, alçakgönüllü, zor durumda olanların yardımına koşmaya her an hazır ve dürüst bir kahraman. Onun bu özellikleri Tiffany Genel Müdürü Cem Mergen’i de etkiliyor. Mergen, “Superman’i zor sorunları çözmesi ve yardımseverliği nedeniyle kendime yakın buluyorum “diyor.
Peki Superman’i seçen kişiler nasıl özelliklere sahip? Bu karaktere kendilerini yakın bulanlar çok güçlü olduklarını ve her türlü sorunun altından kalkabileceklerini düşünürler. Ancak, ön planda olmaktan rahatsız olurlar. İnsanlara zarar veren biriyle karşılaştılar mı gözleri hiçbir şey görmez ve onlara hadlerini bildirirler.
İki karakter iki kutup
Keyfine düşkün, zarif, dış görünüşüne meraklı, başı dertten hiç kurtulmayan, şanssız, zaman zaman beceriksiz, kendine pek güvenmeyen, hayatı çok da ciddiye alan özellikleriyle Pembe Panter çok sevimli bir karakterdir. Onun zarafeti Dedeman Turizm Yatırımları Genel Müdürü Ünsal Şınık’ın da dikkatini çekmiş. Ünsal Şınık bu karakteri neden kendine yakın bulduğunu şöyle anlatıyor: “Zekice hareket ediyor. Zarif, güzel, amacına kendi yöntemleriyle ulaşıyor.”
Baltaş’a göre, bu karakteri beğenenler için kendi kurallarına göre yaşamak çok önemli. Zaten bu yüzden de başları dertten kurtulmuyor. Kusursuzluğa meraklılar. Bazen bu kusursuzluk yüzünden zor duruma düşseler de sonuca ulaştıklarında mükemmeli yakalıyorlar. Tabii keyif düşkünü olduklarını söylemeden geçemeyeceğiz. İşlerinde zarafeti çok önemsiyorlar.
Simpson Ailesi’nin zeki, ukala, kurnaz, inatçı çocukları Bart Simpson, her şeyi bildiğini sanan, kimsenin kendini anlamadığından yakınan, ilgi odağı olmayı seven, yardım almadan da sorun çözemeyen bir yapıya sahip.
Akampüs Kurucu Ortağı Evren Güney, bu karakterin zeki ve ince esprilerini beğeniyor. Bart Simpson’u seçen kişilerin en önemli özellikleri olaylara farklı açılardan bakabilmeleri ve keyiflerine düşkün olmalarıdır. Ancak, her konuda başkalarından daha iyi düşündüklerine ve daha doğru kararlar aldıklarına inançları tamdır.
LİDERİN PERFORMANSI NASIL ÖLÇÜLÜR?
PROF.DR. Acar Baltaş/Baltaş Yönetim Eğitim Danışmanlık
Liderin performansını ölçmek mümkün müdür? Bu nasıl yapılır?
İş performansının bileşenleri vardır. İlki, bilgi ve beceridir. Bunu insanların özgeçmişlerinde görürüz. Eğitimleri ve iş tecrübeleri bize bu konuda bilgi verir. İş tanımıyla sınırlanan iş başarısı konusunda bir öngörü sağlar. İş tanımının dışına çıkmak gerektiği zaman kişilik, motifler, değerler ve tercihler, baskı altında davranış olmak üzere üç faktör devreye girer. Bizim elimizdeki “Liderlik Pusulası” bu üç faktörü ölçer. Kişilik bizim dış dünyadan görünen davranışlarımızın uzantısıdır, ne yaptığımızdır. Neden yaptığımız motifler, değerler ve tercihlerde gizlidir. Nasıl yapacağımız ise baskı altında davranış testinde gizlidir. Yani, buna görünen yüz, iç yüz, arka yüz diyoruz. Dolayısıyla iş lideri olarak performansı ölçmek geçerliliği ve güvenilirliği olan testlerle mümkündür. Böylece insanların yöneticililik ve liderlik açısından yüksek, orta ve düşük risk taşıyan özelliklerini kendilerine göstermemiz ve bununla ilgili gelişim önerileri vermemiz mümkündür.
Şirketlerden bu testleri yapmak için çok talep alıyor musunuz?
Tabii ki talepler geliyor. "Liderlik Pusulası" adlı testimiz Praktiker, Toys’R’Us, Aventis, Novartis, Hedef Alliance, İlsan Hexal, Kalekim, Delphi şirketlerinde orta ve üst düzey yöneticilere uygulandı.
Şirketler mevcut yöneticilerine mi yoksa ilk işe alımda mı bu testlere ihtiyaç duyuyorlar?
Her iki durumda da kullanılıyor. Kurumsal yapılanması olan şirketler genellikle yönetici pozisyonuna getirecekleri kişileri bu testten geçiriyorlar. Bir değerlendirme merkezi çalışması yaptırıyor. Buna bağlı olarak da bir gelişim planı çıkarıyorlar. Bu gelişim planının içinde de eğitimler, koçluk yer alıyor.
Çizgi kahramanlar çalışmasında yaptığımız gibi testlerde semboller kullanılıyor mu?
Bu çalışmayı sizin için yaptık. Bilimsel ve nesnel bir dayanağı yok. Dolayısıyla testlerde çizgi karakterler gibi semboller kullanılmıyor.
PROF.DR. ACAR BALTAŞ/BALTAŞ YÖNETİM EĞİTİM DANIŞMANLIK
LİDER KİMDİR?
ÖNDERLİK YAPMALI
Bireysel liderlik sonucu değiştiren davranıştır. İş lideri ekibiyle birlikte üstün sonuçlar alan ve bunu sürdüren kişidir. Biz bugün yönetici tanımlamasını pek kullanmak istemiyoruz.Yönetici eski dilde idareci demektir. İdarici statükoyu koruyan insandır. Bu kadar hızlı değişen bir dünyada statükoyu koruyamazsınız. Dolayısıyla, önderlik etmeniz lazım.
ÖNE GEÇMELİ
İnsanlar topluluk halinde yaşıyorlar. Bu durumda önemli olan vasıf iyi geçinmek, uyumlu olmaktır. Ama, her topluluğunda bir hiyerarşisi var. İnsanlar bu hiyerarşide öne geçmek istiyorlar. İkisi birbiriyle çelişir. Herkesin yaşadığı, ama bu şekilde kelimelere dökülmeyen bir çelişkidir bu. Çok iyi geçinirseniz onunla bütünleşirsiniz, öne geçemezsiniz.
KÜLTÜR ETKİLİ
Liderliğin kültüre bağlı boyutları var. Bu hem kurumsal hem de ülke kültürüdür. Yani, bazı yerlerde öne geçmek için önündeki yolu tıkıyorsa it onu geç derler. Bazı yerlerde ise izin iste geç derler. Bazı yerlerde bıçakla geç derler. Bu bana uymaz diyebilirsiniz. Kurumsal kültürden kastettiğim budur. Kişinin değerleri ile kurumun değerlerinin uyuşmasıdır. Bir de toplumun değerleri var. Türk kültürüne özgü değerler var.
LİDERLİĞİN ÇEKİRDEĞİ
Ayrıca, kültürden bağımsız liderliğin çekirdeği var. Liderliğin çekirdeğinde bütünlük, vizyon, yeterlilik, karar ve kararlık vardır. Bunları geliştiremezsiniz. Vardır veya yoktur. Lider kişiliğinde bu dört boyuta bakabilirsiniz. Duygularını ve davranışlarını denetleme, insan ilişkilerinde başarılı olma, işini iyi bilme ve liderlik becerilerine sahip olma. Bunların ilk ikisi iyi geçinmek, son ikisi öne geçme davranışlarıdır.
