Tasarımla Büyüyenler

Tasarım markalaşmanın ve büyümenin en önemli unsurlarından biri. Şirketler ürün ve hizmetlerinin farklılığını, fonksiyonunu, kalitesini ifade edebilme aracı olarak artık “tasarım”ı kullanıyor. Tasarımla büyümeye odaklanıyorlar. Son yıllarda lig atlamak ve artı değer yaratmak isteyen şirketlerin gündemlerindeki konu da bu nedenle “tasarım”. Dünyada Samsung örneğiyle dilden dile dolaşan tasarımın gücü, Türk şirketlerince de keşfedildi. Vitra’dan, Arçelik’e, Paşabahçe’den Koleksiyon Mobilya’ya pek çok Türk şirketi tasarımla farkını ortaya koyarken, yurtdışında da adından söz ettiriyor. Capital Türkiye’nin tasarımla öne çıkan ve büyüyen şirketlerini araştırdı.

Samsung 1993 yılı öncesine kadar elektronik sektöründe sıradan bir markaydı. Sektöre yön veren değil, yön verenleri takip edenler liginde yer alıyordu. Ancak 1993 yılında Samsung Başkanı Lee Kun Hee’nin Los Angeles ziyareti hayati bir gerçekliğin farkına varılmasını sağladı. Marka Kore dışında çok da ciddiye alınmıyordu. Özellikle Amerika’da kalabalıklar arasında kaybolmuş durumdaydı. Hee, ülkeye dönüşünün hemen sonrasında yöneticilerini acilen topladı. Artık maliyet düşürmek yerine tasarım ürünler oluşturmaları gerektiğini açıkladı. Bundan böyle Samsung, ucuzluğu ile alt ligde rekabet etmek yerine, mükemmel tasarımlarıyla global markalar ligine çıkmaya çalışacaktı. Hatta o toplantıda Hee, “Elektronik sektörünün Mercedes’i olmak istiyoruz” diye hedefini de belirledi.

Hedefin ortaya konmasıyla Samsung sınırları zorlama çalışmalarına başladı. Daha iyi ve genç tasarımcıları cezbetmek için merkezini Seul’e taşıdı. Aynı yıl IDEO ile işbirliğine gitti. Gelecek vaat eden tasarımcılarını Mısır, Hindistan, Paris, Frankfurt, New York ve Washington’daki müzeleri ziyarete gönderdi. Tasarımcıların Kore sınırlarını aşması ve tasarımda özgürleşmesi Samsung’a ödüllerle onaylanan başarıyı getirdi.

2006 yılında marka IDEA (Endüstriyel Tasarımda Mükemmellik Ödülü)’nü 5 kez kazandı. Böylelikle Avrupalı ve Amerikalı rakiplerinden daha fazla ödül kazanan ilk Asyalı şirket oldu. 2000’den itibaren de Amerika, Asya ve Avrupa’daki en önemli tasarım yarışmalarından 100 ödül kazandı. Samsung 2005 yılında 39.8 milyar dolar olan gelirini, 2006 yılında 53.8 milyar dolara, karlılığını da 5.2 milyar dolardan, 10.3 milyar dolara çıkardı.

Samsung’un sektörünün Mercedes’i değil Ferrari’si olacak atılımlarda bulunduğunu belirten Illinois Teknoloji Enstitüsü Tasarım Bölümü Direktörü Patrick Whitney, “Samsung tasarımı kullanarak marka değeri ve pazar payını yükselten markalar içinde en başarılı örnek” diyor.

En Güçlü Rekabet Aracı
Samsung, son yıllarda tasarımla öne çıkan ve büyüyen şirketlere dünyadan verilen en iyi örneklerden biri. Ancak, yalnız değil. Tasarımın gücüne dair kanıtlar her geçen gün daha fazla uygulamada kendini gösteriyor. Adobe, Nokia, Toyota ve Virgin gibi çeşitli sektörden şirketler tasarımın önemine varıp, tüketicileri müşteri haline getirmeleriyle adlarından her yerde söz ettiriyorlar. Son yılların yükselen yıldızı Whirlpool’u parlatan da tasarımı bir rekabet silahı olarak kullanması. Whirlpool sıra dışı tasarımlarıyla dev rakiplerinden pazar payı çalıyor. Sektöründe liderliği elinde buluran P&G ise gücünü korumak için tasarımı stratejilerini yeniden oluşturmada kullanıyor.

IDEO’nun CEO’su Tim Brown, son zamanlarda tüm şirketlerin gündemine giren tasarım konusuna şöyle değiniyor: “Sizin nerede inovasyon yaptığınız, inovasyonu nasıl gerçekleştirdiğiniz ve ne tür bir yenilikçilik yaptığınız tümüyle tasarım problemi. Ne zaman stratejik tartışmalarınıza tasarım düşüncesini getirirsiniz, işte o zaman, büyüme amacınız için çok güçlü bir araçla tanışmış olursunuz.”

Dünyaya paralel Türkiye’de de tasarım kavramı büyümenin en önemli unsurlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Şirketler ürün ve hizmetlerinin farklılığını, fonksiyonunu, kalitesini, tüketicisine sunduğu yaşam biçimini, dinamikliğini, kalıcılığını ve benzeri pek çok unsuru ifade edebilme aracı olarak artık “tasarım”ı kullanıyor. Tasarımla büyümeye odaklanıyorlar.

Capital Türkiye’de tasarımla öne çıkan ve başarılı uygulamalarıyla büyüyen şirketleri araştırdı. Her birisi konusunda uzman tasarımcı, pazarlama uzmanı, reklamcı, iletişimci ve akademisyenlerden oluşan 30 kişilik jüriye Türkiye’nin son yıllarda tasarımdaki başarısıyla ön plana çıkan şirketlerini sordu. Jürinin titiz değerlendirmesi sonucu da Türkiye’de tasarımı en doğru kullanıp, büyüyen şirketler ortaya çıktı.

Vitra’nın Örnek Stratejisi
Türkiye’de tasarımla büyüyen şirketler arasında Vitra öne çıkıyor. Vitra’nın başarı hikayesi bir anlamda Samsung örneğini çağrıştırıyor.

2004 yılına geldiğinde Vitra durum değerlendirmesi yaptı. Üretim, satış ve dağıtım gücüyle dünya pazarlarında önemli bir konum edinebilirdi. Uluslararası bir marka olması için tek eksik ise bu gücü tasarımla birleştirememekti. 2004 yılında kritik bir karar alarak, daha fazla büyümek ve uluslararası marka olabilmek için rotasını tasarıma çevirdi. Önce tasarım kadrosu genişletildi, ardından Defne Koz, İnci Mutlu, Aziz Sarıyer gibi Türk tasarımcıların yanı sıra Ross Lovegrove, Matteo Thun, NOA Design, Pilots Design gibi yabancı tasarımcılarla çalışmaya başladı.

Şimdi Vitra’nın tasarım ekibinde toplam 42 kişi çalışıyor. Ar-Ge ve tasarıma yönelik çalışmalarına her yıl 5 milyon Euro bütçe ayırıyor. Yaptığı tasarımlar dünyanın en prestijli tasarım ödüllerine layık bulunuyor.

Vitra’nın dünyanın en iyi tasarımcılarından Ross Lovegrove’la hazırladığı İstanbul koleksiyonu, 2006 yılında Reddot Tasarım Ödülü aldı. The Chicago Athenaeum Museum tarafından düzenlenen Good Design Awards Yarışması’nda “Banyo ve Aksesuvar” dalında ödüllendirildi. Wallpaper tarafından yılın banyosu seçildi. Ayrıca, Elle Decor Uluslararası Tasarım Yarışması’nda (EDIDA) “En İyi Banyo” ödülünün de sahibi oldu.

Vitra Pazarlama Müdürü Berna Erbilek, artık yurtdışında yaptırdıkları marka imaj araştırmalarında geçmişe göre çok daha olumlu sonuçlar elde ettiklerini söylüyor. Üretimlerinin yüzde 85’ini 75’ten fazla ülkeye markalarıyla ihraç ettiklerinin de altını çizen Erbilek, “Almanya’da yüzde 13, Avusturya’da yüzde 10, İngiltere’de yüzde 6’luk pazar payımız var” diyor.

Arçelik’in Liderlik Sırrı
Arçelik de uluslar arası dev markaların yer aldığı beyaz eşya sektöründe tasarım gücünün desteğiyle liderliğini koruyor. İçinde çeşitli markaları barındıran Arçelik AŞ, son yıllarda markaları için belirli bir tasarım dili oluşturmayı başardı. Bütün ürün gamlarını bu tasarım dili çerçevesinde şekillendirdi. Bu tasarım dili, kalite ve yeni teknolojilerle birleşerek marka imajına da büyük katkı sağladı.

Ortaya koyduğu yenilikçi ürün ve tasarımlarla imajını yükselten marka, genç hedef kitleye ulaştı. Pazar payını artırarak liderliğini pekiştirdi. İşte tüm bu gelişmeler de Arçelik’i tasarımla büyüyenler arasında ikinci sıraya oturttu.

Yeni rekabette Arçelik’in en güçlü silahı olan tasarım, gücünü 20 kişilik tasarım kadrosundan alıyor. Arçelik Endüstriyel Tasarım Yöneticiliği, şirketin farklı markaları için ürün kimlikleri oluşturuyor, teknolojik girdilerini kullanıcı odaklı yaklaşımla yorumlayarak, kaliteli ürünler tasarlıyor. Arçelik Endüstriyel Tasarım Yöneticisi Salih Karabacak, tasarıma verdikleri önemin karşılığını pazar payıyla olduğu kadar uluslar arası arenada kazandıkları ödüllerle de aldıklarını belirtiyor. Karabacak, “Tamamen Arçelik bünyesinde geliştirilen ve tasarlanan Telve Türk Kahvesi Makinesi, 2005 yılında dünyanın “tasarım oskarı” olarak nitelendirilen “IF Tasarım Ödülü”ne layık görüldü. Ayrıca Blomberg markalı bulaşık makinesi, 2005 yılında hem Red Dot, hem de “İnovasyon ve Tasarım” kategorilerinde Plus X ödülünün sahibi oldu.

Günde 3 Ürün Mümkün mü?
Cam ev eşyasında Avrupa’nın 2’inci, dünyanın da 3’üncü büyük şirketi olan Paşabahçe, günde 3 yeni ürünü tasarım ekibiyle geliştiriyor. Defne Koz gibi ünlü tasarımcılarla çalışmasına rağmen, trendleri takip edebilmek için yurt dışında tasarım analizi yapan şirketlerle de işbirliği yapıyor. Mağaza konseptindeki tasarımla da dikkat çeken marka, uzmanlarca dünyaca ünlü Orrefors, Kosta Boda ve Leonarda gibi markalarla aynı seviyede değerlendiriliyor.

Dünya genelindeki büyümesinde hız kesmeyen Paşabahçe, büyümede yenilikçilik ve tasarıma odaklanıyor. Şirket son olarak f&d markası ile dünya pazarlarına yeni trendleri sunuyor. f&d Paşabahçe Ar-Ge departmanın üzerinde 2 yıl çalışıp oluşturduğu bir kristal. Bu özel kristal adını ingilizce fine(zarif) ve durable (dayanıklı) kelimelerinin kısaltmasından alıyor. Paşabahçe Yönetim Kurulu Başkanı Gülsüm Azeri, “Kristalinin dokusuyla olduğu kadar tasarımıyla da iddialı olan bu markayla pazar payımızı hızla artıracağız” diye konuşuyor.

Bir mimar tarafından kurulan Koleksiyon’un yaklaşık 25 kişilik bir tasarım ekibi bulunuyor. Studio Kairos, Pascal Mourgue, Alev Ebuzziya, Eckhard Hansen, Gerhard Reichert gibi çeşitli ülkelerden tasarımcılarla çalışan markanın toplam 48 tescilli ürünü var.

Koleksiyon’un tasarımları 20 ülkede satılıyor. Koleksiyon kendisini, bir ürün olmaktan ziyade, tasarımcı işi olarak konumluyor. Tasarımı ‘endüstri’ye hizmet etmek için kullanmak yerine, ‘endüstri’yi tasarıma hizmet etmek için kullanıyor. Koleksiyon Marka ve Tasarım Direktörü Koray Malhan, “Koleksiyon’a sadece “kullanacak bir eşya” almaya gelenler değil, tasarımların hikayesini merak edenler geliyor ve sayıları gitgide fazlalaşıyor” diyor.

Garanti, Modacılarla Tasarlıyor
Garanti Bankası ise yarattığı tasarım konseptlerle ön plana çıkıyor. Uzmanlar, banka için, “Tüm hizmetlerini farklılaştırıp marka yapıyor” değerlendirmesini yapıyor. Bankanın Bonus Card, Şeffaf Bonus, Aynalı Bonus ve &clup prive tasarımıyla başarısını kanıtladığı düşünülüyor.

Garanti Bankası yetkilileri ise teknolojisinden, işlevselliğinden ve sağladığı faydalardan emin oldukları ürünlerini tasarımla birleştirerek fark yaratmayı hedeflediklerini belirtiyor. Garanti’de tasarım fikirleri Garanti Ödeme Sistemleri ekibi tarafından oluşturuyor. Sonrasında da markanın ve ürünün karakterine uygun tasarımcı ve şirketlerle çalışılıyor. Banka son olarak dünyanın en iyi modacılarından Luca Orlandi ile işbirliği yaparak &club privé kartını tasarladı. Böylelikle üyelerine sadece yurtiçinde değil yurtdışında da ayrıcalıklar sunmak amacıyla oluşturulan &club privé kartı ile birlikte Türkiye’de ilk defa bir kredi kartı bir tasarımcı tarafından dizayn edilmiş oldu.

T-Box ürün değil tasarım ve konsept satan markalardan. 25 kişilik bir tasarım kadrosuyla çalışan marka, yenilikçi tasarımı, eğlenceli ve fonksiyonel konseptiyle beğeniliyor. Tüm dünyada yaratıcı çalışmaları ve farklılaşma iddiasıyla dikkatleri üzerine çeken T-Box, seçkin moda ve tekstil fuarlarına katılan sayılı Türk markası arasında yer alıyor. Ortaya koyduğu ürünün yanı sıra mağaza konsepti ve marka iletişimiyle de tasarıma ağırlık veriyor. T-Box geçtimiz yıllarda web sitesiyle Altın Örümcek Web Sitesi Ödülü’nü, “En İyi Perakendecilik / Mağazacılık”, “En İyi Multimedya Uygulamaları” ve “En İyi Web Sitesi Jüri Özel Ödülü” olmak üzere toplam 3 ödül aldı.

Tasarımıyla toplam 14 ülkede bilinirliği yüksek bir marka olan T-Box, “The original T-box from İstanbul” sloganıyla dünya markası olmaya odaklanmış durumda.

Gilan Gücünü Nereden Alıyor?
Kuyumculuk ve mücevherat tasarımın “hayati” olduğu sektörlerden. Bu sektörde tasarımıyla en fazla fark yaratan şirket ise Gilan. Türkiye’de sektöründe ilk mücevher tasarım ekibini kuran marka olarak da farklı bir yere sahip. Tasarıma verdiği önem onu dünya markası yaptı. Sardes, Hitit, Selçuklu, Osmanlı, Topkapı koleksiyonları ve harem konseptinde Anadolu izlerini taşıyan tasarımlarıyla dünya pazarlarında dikkat çekti. 1981 yılında Bursa’da 2 metrekarelik küçük bir dükkanla işe başlayan Gilan, tasarımda öylesine ilerledi ki New York 5. Cadde'’de açtığı mağazasıyla bugün Louis Vuitton, Bvlgari ve Tiffany gibi markaların komşusu.

Tasarımla öne çıkanlardan biri olan Nurus’un Yönetim Kurulu Başkan Vekili Renan Gökay, “1980’lerin ortalarından itibaren artan bir ekiple tasarımı kurum içine yerleştirmeye çalıştık. Bugün Nurus ofis mobilyası alanında Avrupa ve Ortadoğu da en çok bilinen markalar arasında” diyor.

14 kişilik bir tasarım ekibi olan Nurus, İnci Mutlu, Tanju Özelgin, Defne Koz, Ünal Böler, Atila Kuzu gibi Türk tasarımcılarla çalışıyor. 2007 yılında Ar-Ge’sine 3 milyon Euro ayıran Nurus, aynı zamanda mobilya tasarımında en fazla ödül alan markalardan. Aldığı ödüller arasında 2001 IF, 2004 IF ve 2007 RedDot en önemlileri. Nurus bu yıl da Avrupa Birliği’nin Admire programı çerçevesinde ilk defa vereceği DME ödüllerine (Tasarım Yönetimi) Türkiye’den aday gösterildi.

Mavi Time’a Göre Dünyanın En İyileri Arasında
Mavi Jeans, ilk günden bu yana tasarıma önem veriyor. Şimdiye kadar Fiorucci, Adriano Goldschmied gibi ünlü tasarımcılarla çalıştı. Tasarımda bulunduğu kültüre özel koleksiyonlar sunmaya özen göstermesi de başarıyı getirdi. Mavi tasarımda öylesine ileri gitti ki var olan kalıpları bile değiştirdi. Mavi Jeans Genel Müdürü Nurettin Kantarelli, “Tasarımlarımızla 90’ların ortasına kadar bule jeans pazarında hakim olan uniseks yaklaşımını değiştiren marka olduk. Blue jeans kalın denim kumaştan üretilir mantığını değiştirdik. Hafif kumaştan hazırladığımız koleksiyonlarla sektörde öncü olup, fark yarattık” diyor.

Şu an toplam 26 kişilik tasarım kadrosu olan Mavi’nin tasarımda öne çıkan bir diğer özelliği de dönemsel olarak farklı tasarımcılarla çalışarak markanın her zaman yenilikleri sunmasını sağlamak. Marka yurtdışında büyük ilgi gören İstanbul Tişörtleri Projesi için bugüne kadar 15 tasarımcı ile çalıştı. 2007 yılında Rıfat Özbek ile özel bir çalışma yaptı.
 
Tasarımla Büyüyenlerin Örnek Stratejileri

T-Box: 25 kişilik bir tasarım kadrosuyla çalışan marka, yenilikçi tasarımı, eğlenceli ve fonksiyonel konseptiyle beğeniliyor. Tüm dünyada yaratıcı çalışmaları ve farklılaşma iddiasıyla dikkatleri üzerine çeken T-Box, seçkin moda ve tekstil fuarlarına katılan seçkin markalar arasında yer alıyor.

Akbank: Pek çok ürün ve hizmet sunumuyla tasarım konusunda başarılı olarak nitelendiriliyor. Cep Kredi, Kırmızı Ev Emlak Arama Portali gibi ürün ve hizmetlerinde teknolojiyi ve tasarımı birarada kullanımıyla beğeniliyor. Bankanın son olarak yenilikçiliğine vurgu yapan imaj kampanyasında da tasarımın çok başarılı şekilde kullanılıyor olması, Akbank'ın listede üst sıralarda yer bulmasının bir diğer nedeni.

Atasay: 7 kişilik tasarımcı kadrosu ile çalışıyor. Modacı Özlem Süer ile tasarım danışmanı olarak işbirliği içinde. Özlem Süer’den sezonun trendleri konusunda aldığımız danışmanlığı ödüllü tasarım kadrosunun yaratıcılığı ile birleştirip sezona uygun takı modasını yaratıyor.

Vestel: 10 kişilik bir tasarım ekibi var. Yılda 50 tasarım projesi ve 150 model üretiyor. Farklı ülkelerde ortak endüstriyel tasarım projeleri yürütüyor. Vestel'in tasarımdaki başarısına “Beyaz LCD TV“ iyi bir örnek. Bu ürün 2006 yılında Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu’ndan “Tasarımla Kazananlar” ödülünü aldı. Marka tescil sayısını da sürekli artırıyor. 2005'de 32 tasarım tescili alan Vestel, 2006'da 47 tasarım tescili aldı.

Tariş: 2000 yılından itibaren farklılığını tasarımla ortaya koyarak rekabet gücünü artırdı. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği’nin tasarımla gerçekleştirdiği atılımlar İspanya ve İtalya’da da ‘’vaka çalışması’’ olarak ele alındı. Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, son olarak geçtiğimiz aylarda Avrupa Tasarım Yönetimi (Design Management Europe Award –DMEA) Yarışması’na AB tarafından aday gösterildi.

Taç: Türkiye'nin ilk "dekorasyon-ev modasi" konseptini oluşturdu. Güçlü tasarım ekibi ile ev tekstili modasının rotasını belirliyor. Her yıl nevresim deseni yarışması düzenleyerek tasarımın gelişmesine katkıda bulunuyor. Grup, her yıl dokuma tesislerinde 2 bin 500, perde fabrikasında ise 300 yeni desen tasarımı gerçekleştiriyor.

Collezione: Hızlı moda felsefesini benimseyen markanın genç ve rahat giyim tasarım grubunda toplam 10 kişi yer alıyor. 20 yıldır sektörde olan Collezione, 1996 yılında tasarıma ağırlık vermeye başlamasıyla büyümeye geçti. Marka, bugün tasarımla büyümeye başlayan tekstil şirketleri arasında en başarılı örneklerden gösteriliyor.

Yapı Kredi: Bireysel bankacılık alanında yarattığı konseptlerdeki tasarımla dikkat çekiyor. Banka Worldcard'la ortaya koyduğu çalışmalar, işbirlikleri ve iletişim yöntemleriyle de tasarım konusundaki üstünlüğünü perçinliyor. Uzmanlar, ürettiği tüm hizmet ve ürünlerle ilgili akılda kalan ve fark yaratan konseptler geliştirdiği için Yapı Kredi'yi başarılı bulduklarını belirtiyorlar.

30 Uzman Oylamaya Katıldı
Capital’in Tasarımla Öne Çıkan ve Büyüyen Şirketler araştırmasında jüride yer alan isimler şöyle: Reklamcı Kağan İşmen, pazarlama doktoru Selçuk Tuzcuoğlu, tasarımcı Orhan Irmak, marka danışmanı Murat Yurddaş, Prof. Dr. Nigan Beyazıt, tasarımcı Aziz Sarıyer, reklamcı Bülent Fidan, Yard.Doç. Dr Lerzan Aksoy, marka danışmanı Prof. Dr. Nükhet Vardar, Eti CEO’su Hazım Ellialtı, Mey İçki CEO’su Galip Yorgancıoğlu, pazarlama uzmanı Fatoş Karahasan, pazarlama uzmanı Özgür Alaz, iletişim danışmanı Ali Saydam, Opet Pazarlama Müdürü Yalçın Lokmanhekim, Starbucks Pazarlama Müdürü Gülben Tuncaakar, reklamcı Meral Akyel, Benetton Genel Müdürü Zeynep Selgur, Tariş-Tat Pazarlama Grup Direktörü Kasia Özgen, Brandsense Genel Müdürü Sibel Akın, Silk and Cashmere Yönetim Kurulu Başkanı Ayşen Zamanpur, iletişim danışmanı Salim Kadışebegil, Bilsar Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Selman Bilal, Brandassist Genel Müdürü Muhterem İlgüner, reklamcı Oğuzhan Akay, Mey İçki Pazarlama Müdürü Cihan Kırımlı, Trout&Partners Türkiye Genel Müdürü Barış Topkaya, iletişim danışmanı Özlem Güsar ve Arçelik Genel Müdürü Gündüz Özdemir.

Tasarım İhtiyaca Karşılık Vermeli!
Muhterem İlgüner/ Brandassist Genel Müdürü

Ne İçin Ve Kim İçin Tasarım?
Türkiye şu anda bir eksiklik olduğunu ve tasarımın önemli olduğunu keşfetti. Ama bir şeyi hala fark etmiyor: Ne için tasarım, kim için tasarım kimin uğruna tasarım? En önemli nokta bu. Tasarım bir ihtiyaca karşılık vermeyecekse, sadece zevkleri yerine getirmeye yönelik olur, ki bu da vakit ve nakit kaybettirir. Dolayısıyla önce marka stratejisi ardından ona hizmet edecek tasarım gelmeli.

Türk Markalarının Handikabı
Türk markaların iki handikabı var: Bir Türkiye’ye gelenlerle mücadele etmek, iki dışarıya çıkmak ve oradakilerle rekabet etmek. Ancak onları sadece tasarım kurtarmayacak. Türk markalarının, önce markalarını konumlandırmaları ve ona göre tasarım yapmaları gerekiyor.

Rakamlar Herşeyi Anlatıyor
 Vakalar ve rakamlar her şeyi anlatıyor. Dış ticaret rakamlarımızı analiz edelim. 70 milyon kişi uğraşıp didindik, 85 milyar dolar dış satım gerçekleştirdik. 85 milyar doları gerçekleştirmek için 22 milyar dolar sermaye malı, 98 milyar dolar da ham madde ve yarı ürün satın almışız. Yani 85 için 110 harcamışız. Bu bizim artı değer üretemememizden ileri geliyor. 35 milyar dolar net açığımız var.

Dış Açık Tasarımla Kapanır mı?
Bunu kapatamamamızın tek nedeni ürünleri ürün olarak satmamızdan ileri geliyor. Ne zaman ki ürünlerin etrafına büyülü bir koza öreceğiz, işte o zaman Türkiye artı değer elde etmeye başlayacak. Ama bu önce bir strateji, sonra o stratejiye uygun tasarım ve iletişim demek.

Bir Strateji Olarak Görülmeli
 Tasarımı bir strateji olarak görüp bunun geri dönüşünü alan sektörlerin başında mücevher geliyor. Mücevhercilerimizi kutluyorum. Vitra’yı başarılı buluyorum. Vitra Türkiye’nin ilk vitrifiye malzeme markası. Dolayısıyla artık onun tasarımlarla kendini ileriye götürmesi çok doğal. Paşabahçe de kaba bir devlet kuruluşundan çok zevkli cam ürünler üreten bir markaya döndü. Nurus tasarımda öne çıkıyor. Zeki Triko’nun kaç yıldır emek verdiği tasarımı beğeniyorum. Step halıda farklı bir yol açtı, fiyatları da zaten markasının nasıl güçlendiğini anlatıyor.

Tasarımla Yurtdışındaki  İmajımızı Güçlendirdi
Berna Erbilek/Vitra Pazarlama Müdürü

Müşteri Bağlılığı İçin Özgünlük Şart
 Marka stratejimizin temelini “tasarımla farklılaşmak” oluşturuyor. Vitra olarak yıllardır tasarıma önem verdik, çünkü kalıcı olabilmek için bunun gerekliliğini gördük. Hem pazarlarda etkin bir konum, hem de müşteri bağlılığı yaratabilmek için her şeyden önce özgün ve orijinal olmak gerekiyor.

Estetik Ve Ergonimi Önemli
 Tasarım kültürü çağımıza damgasını vuruyor. Bu yüzden üretim anlayışımızda kalite ve teknoloji kadar, tasarımın ürüne ve banyo mekanına kazandırdığı yaratıcılığa, estetiğe ve ergonomiye de değer veriyoruz.

Algımızda İyileşme Oldu
Son 15 yıldır düzenli olarak imaj araştırması yaptırıp marka algısını ölçümlüyoruz. Vitra tüm araştırmalarda Türkiye’nin en güçlü lider markaları arasında yer alıyor. Almanya ve İngiltere’de yaptırdığımız marka imaj araştırmalarında, geçmiş dönemlerden çok daha olumlu sonuçlar elde ettik. Kalite, teknoloji ve tasarım yönleriyle dikkat çeken, yenilikçi bir marka olarak algılandık.

100’e Yakın Tescili Var
Vitra’nın banyo grubunda Haziran 2007 itibarıyla 50’nin üzerinde tasarım tescili var. Her geliştirilen yeni koleksiyona tasarım tescili alınıyor. Karo grubunda ise 39 adet ayrı desen ve cam karo üretiminin tescili bulunuyor.

75 Ülkeye İhracatı Var
 Banyo grubunda, üretimimizin yüzde 85’ini 75’ten fazla ülkeye ihraç ediyoruz ve ürünlerimizi yurtdışında 150’den fazla mağaza ve 2 bini aşkın satış noktasında teşhir ediyoruz. Kuruluşundan bu yana Türkiye pazarının lideri olan Vitra, Almanya’da yüzde 13, Avusturya’da yüzde 10, İngiltere’de yüzde 6, İsrail ve İskandinavya’da yüzde 8 ve Yeni Zelanda’da yüzde 10’luk pazar payına sahip.

Türkiye Rekabette Tasarımı Keşfetti
Orhan Irmak/ Tasarımcı

Tasarım Ön Plana Çıkıyor
 Türkiye’de özellikle yurt dışı ile ilişkili çalışan veya ihracat yapan şirketler, tasarımın ürünlere katma değer kattığını anlamaya başladılar. Artık birçok ürünün tüketiciye sunulmasında ve pazarlamaya yönelik iletişimlerinde tasarım vurgusu oldukça ön plana çıkıyor.

Satın Almada Güçlü Bir Neden
 Bugün tasarıma değer veren şirketler bunun karşılığını sadece satış rakamlarıyla değil, aynı zamanda tüketicilerin zihinlerinde oluşan “kalite”, “güven”, “moda” gibi değerlerle de alıyor. Birçok sektörde fiyat ile rekabet ortadan kalkıyor. Dolayısıyla tüketicilerin bir ürünü alış nedenleri arasında artık tasarım yükselen nedenlerden biri.

Garanti, Kale Ve Koleksiyon Başarılı
Rakip ürünler arasından sıyrılmak, fark yaratmak ve tüketiciler tarafından tercih edilir olmak da şirketlerin tasarım ile ön plana çıkmalarını sağlayan en önemli neden.

Garanti Bankası’nı şeffaf kart, aynalı kart gibi ürün ve hizmetleriyle, Kale Grubu’nu özellikle Reptile serisi seramiklerindeki tasarımla, Koleksiyon’u eskiden beri yürüttükleri mobilya tasarımlarıyla başarılı buluyorum. Başarılı bulduğum diğer şirket ve markalardan bazıları da, Nurus, Mavi Jeans, Burgaz Rakı, Derin Mobilya.

5 Yıl İçinde Değişen Ne Oldu?
Tasarımda öne çıkan şirketler listesinde banka, yapı malzeme üreticisi ve içecek sektöründen şirketleri dahil edebilmiş olmak tasarımın Türkiye’de gerçekten farklılaşma ve rekabet unsuru olarak geniş bir alanda kabul gördüğüne işaret ediyor. Bundan belki 5 yıl önce bu liste ağırlıklı olarak mobilya ve tekstil markalarıyla dolu olacaktı. Bugün halen bu sektörlerden adını tasarım ile beraber andıran şirketleri ben listeme ekleyebiliyorum. Ancak farklı sektörlerin de tasarıma önem vermeye başlaması, şirketlerin tasarımın rekabetteki gücünü kavramaya başladıklarının bir işareti.

Nilüfer Gözütok
[email protected]