Temkinli iyimseriz ama frene basmayız

Alarko Topluluğu Genel Koordinatörü AYHAN YAVRUCU, 2012 yılı hedeflerini "temkinli iyimser" bir yaklaşımla belirliyor. Alarko 2012'de yüzde 7-8 büyümeyi planlıyor. Yavrucu, "Bu yıl frene basmıyoruz, basmayı da düşünmüyoruz" diyor. Alarko'yu bu yıl genel konjonktürden farklı bir yere koyan Yavrucu, "Finansal yapımız sağlam. Büyüme enerji ve yurtdışı müteahhitlik işlerinden gelecek" diyor. Yavrucu, bu iki sektör dışında turizm alanında yurtiçinde ve Avrupa'da yeni fırsatlar peşinde olduklarını ve mevcut köprü ve otoyolların özelleştirme ihalelerine gireceklerini de belirtiyor.Ayhan Yavrucu, Türkiye'de en uzun süre üst yönetim koltuğunda oturan isimlerinden biri... 16 yıldır enerjiden turizme, taahhütten gayrimenkule kadar 7 farklı alanda faaliyet gösteren Alarko Şirketler Topluluğu'nun başında bulunuyor. Kriz dönemlerinde bile büyüme yakalayarak öne çıkan Yavrucu'ya göre aslında Alarko'yu yönetmek çok kolay. Kendi işini ise sadece "orkestra şefliği yapmak" olarak tanımlıyor. 2012'nin global ekonomi ve Türkiye için zorlu geçeceğine inanan Yavrucu, bu yıl da Alarko'nun iddialı hedeflerini sürdürdüğünü belirtiyor. "Genel tablonun içinde Alarko olarak özel durumumuz var. Finansal yapımız sağlam" diyen Yavrucu, 2012'de reel olarak yüzde 7-8 arasında büyüme öngörüyor. Büyümenin de enerji ve yurtdışı müteahhitlik işlerinden geleceğine inanıyor. Bu nedenle de mesaisinin en önemli bölümünü bu iki alana ayırıyor: "Ekonomik kriz nedeniyle müteahhitlik sektöründe bir daralma var, çok sert bir rekabet yaşanıyor. Dolayısıyla zaman itibariyle ağırlığı yurtdışı müteahhitlik işleri alıyor. İç pazarda enerji işlerimiz var. İki santral üzerinde çalışıyoruz. Bu enerji projelerinde de ekipman tedariği için yurtdışından tedarikçilerle görüşmeler yapıyoruz. Finansman sorunun çözülmesi gibi konularda yoğun olarak çalışıyoruz." Bu iki sektör dışında turizm alanında yurtiçinde ve Avrupa'da yeni fırsatlar peşinde olduklarını açıklayan Yavrucu, mevcut köprü ve otoyolların özelleştirme ihalelerine gireceklerinin de özellikle altını çiziyor. Yavrucu, "Boğaziçi Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve mevcut otoyollarla ilgileniyoruz. Henüz kesin karar vermedik ancak yabancı ortakla girmek istiyoruz" diyor. Alarko Şirketler Topluluğu Genel Koordinatörü Ayhan Yavrucu ile odaklandıkları alanları, büyüme stratejilerini ve holdingin DNA'sını konuştuk:

Capital: Alarko üst yönetimi olarak bu dönemde en çok üzerinde durduğunuz, vakit ayırdığınız konular neler?
- Bizim bu dönemde en çok üzerinde durduğumuz alanlar, yurtdışı müteahhitlik ve enerji alanları. Ekonomik kriz nedeniyle müteahhitlik sektöründe genelde tüm dünyada bir daralma var, çok sert bir rekabet yaşanıyor. Dolayısıyla zaman itibariyle ağırlığı yurtdışı müteahhitlik işleri alıyor. Bir de iç pazarda enerji işlerimiz var. İki santral üzerinde çalışıyoruz, 76 megavatlık Karakuz hidroelektrik santralinin temelini ocak ayında atıyoruz. Bu, 100 milyon dolarlık bir yatırım olacak. Ayrıca Çanakkale Karabiga'da 1.260 megavatlık ithal kömüre dayalı bir santral için çalışıyoruz. Şu an ÇED raporu almak için son aşamaya gelindi. Rapor alındıktan sonra projeye 2012 yılı içinde başlamayı planlıyoruz. Bu enerji projelerinde, ekipman tedariği için yurtdışından tedarikçilerle görüşmeler, finansman sorunun çözülmesi gibi konularda yoğun olarak çalışıyoruz. Bu iki alan bizim çalışma mesaimizi dolduruyor. Zaten müteahhitlik ve enerji alanları ciromuzun ilk iki kalemi... En yüksek pay yüzde 35 ile enerjiden gelir. Yurtdışı müteahhitlik alanı yüzde 30 pay alır.~

Capital: Şirketin yönetimi, organizasyonu anlamında odaklandığınız konular neler?
- Çok dinamik bir yönetim şeklimiz var. Bizim organizasyonumuz lego gibi... İşimizin önemli kısmını müteahhitlik oluşturduğu için organizasyonumuz da ihtiyaçlar değişince yeniden şekillenir. Tabii ki yerleşik merkezi bir organizasyonumuz var ama legolar gibi işe, ihtiyaçlara göre yeni baştan şekil alır. Bu nedenle de yönetimde her an yaptığımız değişikliklerin ötesinde özel bir konu üzerinde çalışmıyoruz.

Capital: 2012 yılı hedeflerini nasıl bir bakış açısıyla belirlediniz?
- Bu yıl ciromuzda reel olarak yüzde 7-8 arasında büyümeyi öngörüyoruz.

Capital: Büyüme hangi alanlardan gelecek?
- Enerji ve yurtdışı müteahhitlik işlerinden geleceğini düşünüyorum.

Capital: Ancak yurtdışı müteahhitlik işlerinde daralma olduğunu söylemiştiniz. Burada nasıl büyüyeceksiniz?
- Bizim Fas, Kazakistan, Rusya ve Körfez ülkelerinde 2-3 yıldan beri takip ettiğimiz projeler sonlanma aşamasına geldi. Tabii yüzde 100 alacağız diye bir iddiam olamaz. Ama yüzde 50'nin üzerinde şansımız var. Projeleri A'dan Z'ye bildiğimiz için en iyi teklifi vereceğimize inanıyorum. Eğer stratejilerimiz doğruysa ki doğru olduklarına inanıyorum, bu projelerden önemli kısmını alabiliriz. İşte büyüme de bu projelerle gelecek.

Alarko'nun yeni dönem yol haritası
1- Bu dönemde en çok yurtdışı müteahhitlik ve enerjiye odaklanacağız.
2- Alarko'nun cirosunda enerjinin payı 5 yıl içinde yüzde 40'ları yakalar.
3- Müteahhitlikte hedefimizin yüzde 2025 gerisinde kaldık. Bunu 2012'de telafi edeceğiz.
4- Turizm alanında birtakım girişimlerimiz var. Ancak bu projeler 2013-2014 yıllarında gündeme gelir.
5- Gayrimenkulde arz fazlası oluştuğu için 2012'de temkinliyiz. 2013 ve sonrasında yeni proje düşünebiliriz.
6- Ekonomi için temkinli iyimseriz. Muhafazakar olduğumuz için piyasadan daha temkinli bakıyoruz.
7- 2012 yılında ciromuzda yüzde 7-8 arasında reel büyümeyi öngörüyoruz.
8- Bu yıl hiç frene basmıyoruz, basmayı da düşünmüyoruz. 100 milyon dolar yatırım yapacağız.
9- Ama hep bir "B Planı" ile çalışıyoruz. Büyümeler gerçekleşmezse planlanan yatırımları uzun vadeye yayarız.
10- Tam rakamlar henüz belirlenmedi 10 ancak toplam holding ciromuz 1 milyar TL'nin üzerinde gerçekleşti.

Capital: Büyüme beklediğiniz diğer alan enerjide de kârlılıkların çok az olduğundan şikayet ediliyor. Burada istediğiniz ortam oluştu mu?
- Enerji alanına çok fazla yatırım yapıldı. Ana faaliyet alanı enerji olmayan şirketler de bu sektöre girdi. Ama ben uzun vadede zayıf oyuncuların ayıklanacağını düşünüyorum. Biz bu alanda yeni değiliz. 1991 yılından bu yana Türkiye'de ilk 'yap- işlet- devret' modeliyle santral yaptığımızdan beri bu alandayız. Bu yüzden de hidroelektrik ve kömür santralleri kurarak enerji üretimi yatırımlarına devam ediyoruz. Dağıtım alanında da Konya Meram bölgesini aldık. Dağıtımda yeni ihalelerle de ilgiliyiz. Yalnız bu fiyatlarla değil tabii. Şu anki fiyatlar fizibl değil çünkü. Özelleştirmelerde hidroelektrik santrallerine özel ilgimiz var, almaya çalışacağız. Enerjide kârlılıkların zaman içinde düzeleceğine de inanıyorum. Geçiş dönemlerinde bazen aşırı kârlar bazen de aşırı zararlar olabilir. Ama uzun dönemde kârlar ortalamayı bulur. Devlet elindeki hidroelektrik ve termik santralleri özelleştirdiğinde zaten rekabetçi piyasaya geçilecek ve serbest fiyat oluşacak. Türkiye'nin 2011'de elektrik tüketimi yüzde 9 arttı, her yıl 4-5 milyar doları bu sektöre yatırmamız gerekiyor. Bugün sıkıntılar var ama 2013-2014'te dengeler yerine oturur. Alarko'nun cirosu içinde enerjinin payı önümüzdeki 5 yılda yüzde 40'ları yakalar.~

Capital: 2012 yılında ertelemeye karar verdiğiniz, "Yapmayalım" dediğiniz yatırım olacak mı?
- Hayır, bu yıl hiç frene basmıyoruz. Basmayı da düşünmüyoruz. Enerji alanlarında yatırımlar devam ediyor. Bunun yanında müteahhitlik için 25-30 milyon dolarlık makine ekipman yenileme yatırımları da var. Büyüme
hedefini yakalayacağız. Bu yıl Karakuz hidroelektrik santrali için 50 milyon dolar ve Karabiga santrali için de 50-60 milyon dolar yatıracağız. Toplamda 100 milyon doların üzerinde yatırım yaparız.

Capital: Siz 2012'de Türkiye ekonomisine iyimser bakıyorsunuz.
- Hayır. Ben 2012'nin tüm dünyada zor bir yıl olacağını düşünüyorum. Ama Alarko olarak özel durumumuz var. Açıkçası toz pembem yok. Ben 2012 geneli için temkinli iyimserim. Hatta biz Alarko olarak muhafazakar olduğumuz için bizim temkinliliğimiz piyasanın daha üstünde. Dünyada ekonomik krizin yarattığı olumsuz bir hava olduğu, beklentilerin bozulduğu kesin... Benim Türkiye için büyüme beklentim yüzde 4. Ama ben Alarko'yu bu yıl, kendi planlarımız doğrultusunda farklı bir yere koyuyorum. Finansal yapımız sağlam. Yurtdışındaki projeleri de alabilirsek büyüme hedefimiz yakalanır. Türkiye'nin büyüme oranı bir dezavantaj ama bizim faaliyetlerimizde kendimizi cendereye sokmamızı, küçülmemizi gerektirecek bir risk olarak da görmüyorum.

"SADECE KÖPRÜ İHALEYE ÇIKSAYDI TALİBİ ÇOK OLURDU"
ÜÇÜNCÜ KÖPRÜ PROJESİ FİZİBL DEĞİL
Üçüncü köprü ihalesi ile baştan ilgilendik ancak sunulan yapıyla fizibl olmayacağını düşünerek vazgeçtik. Bizim ilgi göstermemizin iki nedeni şuydu: Bahsedilen 5-6 milyar dolar mertebelerinde büyük bir yatırım, finansmanın bulunması kolay değil... Ayrıca bu büyük yatırım, bizim ilk hesaplamalarımıza göre 3'üncü köprüden geçecek araç sayısıyla kısa sürede fizibl olacak gibi görünmüyor. Yatırımın geri dönüşü 20 yıldan daha uzun bir zaman gerektiriyor. Aslında sadece 3'üncü köprü için ayrı bir ihaleye çıkılsaydı ve otoyolları devlet yapsaydı köprü ihalesine çok talep olurdu.
MEVCUT KÖPRÜLERE İLGİ DEVAM
Boğaziçi Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve mevcut otoyollarla ilgileniyoruz. Mevcut köprü ve otoyolların özelleştirmesinde rol almak istiyoruz. Şu an bir Türk ortakla konsorsiyum yapıyoruz. Bu konsorsiyuma 1-2 yabancı ortak da alacağız. Bu, daha çok yeni bir oluşum.. Henüz kesin karar vermedik ancak yabancı ortakla girmek istiyoruz. Ama ihaleye mutlaka gireceğiz.

Capital: B planınız var mı?
- B planı hep var. Büyümeler gerçekleşmezse, yatırımlarımızı daha uzun zamana yayacağız. Hidroelektrik santralini 2 yılda bitirmeyi planlıyorduk, 3 yıla doğru uzatırız. Yavaşlarız, arabayı devirmeyecek şekilde gideriz. Türkiye'de pek çok şirket, biz de dahil, kriz yönetimini gayet iyi biliyor. Ama ben kriz beklemiyorum.

Capital: 2011'de holdingin performansı nasıldı?
- Alarko Holding'de müteahhitlik işleri hariç performansımız, beklentimizin ötesinde oldu. Müteahhitlik alanında beklediğimiz hedefin yüzde 20-25 gerisinde kaldık. Ama biz 2012'de telafi edeceğiz. Tam rakamlar henüz belirlenmedi ancak toplam holding ciromuz 1 milyar TL'nin üzerinde gerçekleşti.

Capital: 2011 kârlılık anlamında nasıl geçti?
- Bu yıl kâr marjlarının daralacağı muhakkak. 2011 yılı çok iyi bir yıl oldu. 2012 kârlar açısından bu kadar iyi olmayacak. 2012 gibi kârın azaldığı dönemlerde önceki iyi yıllardan yedeklediğiniz fonları, eksik olursa karşılamak için kullanırsınız. Bizim de bu desteğimiz var. Bizim faaliyet alanlarımızda kârlılık oranları çok değişir. Müteahhitlikte yüzde 1-3 kâr aldığınız proje de vardır, yüzde 10 aldığınız da. 2011'de turizm olağanüstü kârlı geçti ama 2012'de Avrupa'daki müşterilerimiz harcamalarını azaltacağı için bu kârlılığı beklemiyoruz. Kârımızı korumak için gayret sarf edeceğiz.~

"ALARKO'YU YÖNETMEK ÇOK KOLAY"
İŞİM ORKESTRA ŞEFLİĞİ
Aslında Alarko'yu yönetmek çok kolay... Nedenini açıklayayım, çok basit. Bizim şirket İshak Bey ve Üzeyir Bey'den gelen çok sağlam bir yönetim kültürüne sahip. Holdingde 2030 yıldır çalışan, okullarını bitirdikten sonra işe girmiş ve bu kültürle şekillenmiş güçlü, deneyimli ve yetişmiş bir kadromuz var. Orta ve üst düzey yöneticiler şirkette zaten neyin, nasıl olması gerektiğini bilen ve buna uygun hareket eden kişiler. Ben sadece orkestra şefliği yapıyorum.
2012'YE ÖZEL SIKINTI OLMAZ
Tabii iç dinamiklerin ötesinde dönemin yarattığı finansman maliyetindeki artış gibi zorluklar oluyor. Bu etkileri de yöneticilerimiz sürekli iş planları içinde değerlendirerek, farklı senaryolarla bütçelerini yaparlar. Bu iş planları ve bütçeler için strateji toplantılarında holding yönetimi ile nihai karar alınır. Ama ben Alarko Holding için 2012 yılına özel bir sıkıntı olacağını zannetmem.
TEK KURALI VAR
Krizi yönetmek için de özel bir reçetemiz yok. Şirket yönetmede temel kural, ayağını yorganına göre uzatacaksın. Gerisi sadece teferruat... Elinizdeki kaynakların, işgücünün ve paranın imkan verdiği ölçüler içinde, finansmanda kaldıracı da açgözlülük etmeyecek şekilde kullanarak yatırım yapılmalı. Dağın taşıyla dağın kuşunu vurmayacaksın. Bir yatırım yaparken şirketin parası da o taşın altında olacak. Taşın acısını hissedeceksin. Günü geldiğinde borcu nasıl ödeyeceğinizi düşünmeden yatırım yaparsanız konjoktürün bozulduğu zaman düşersiniz.
YÖNETİME HAYIR DİYEBİLİRİZ
Yönetimimiz çok demokratiktir. İshak Bey ya da diğer hissedarlarımız bir alana yatırım yapmak isterlerse bu konuşulur. Eğer holding faaliyet alanları içine entegre olacak bir iş değilse "Biz düşünmüyoruz" diye red edebiliriz. İlla yönetim kurulu "Bunu yapacağız" demez. Şirketin hissedarı İshak Alaton Bey'in perspektifi şirketinkinden çok farklı olabilir. Getirdiği yeni bir iş önerisine "Biz girmeyelim" deriz, o da makul karşılar.

Capital: Gelecek 5 yıl perspektifinde Alarko hangi alanlarda hızlanıyor olacak?
- Turizm alanında proje oluşturma yönünde ciddi çalışmalar var. 2013-2014 yıllarında gündeme gelir. Gayrimenkul alanında da İstanbul bazlı çalıştığımız ve burada arz fazlası oluştuğu için 2012'de temkinli gidiyoruz. 2013 ve sonrasında yeni projeleri düşünebiliriz. Yurtdışı müteahhitlik işlerinde de gelecekte Orta Afrika'ya önem veriyoruz. Bu bölgede bir ofis kurduk, 1 yılı aşkın süredir arkadaşlarımız Gana, Angola ve Nijerya'da projeleri inceliyor.~


"TURİZM ALANINDA AVRUPA'DA FIRSATLARA BAKARIZ"
ÇOK KELEPİR OLURSA BELKİ
Şahsen Avrupa'da şirket almayı çok kelepir olmadıkça düşünmem. Avrupa'daki iş yapış ve konseptle dünyada rekabet etmek mümkün değil. Avrupa artık doymuş bir pazar ve ücretlerin, sosyal hakların çok üst düzeye çıktığı bu ülkelerde bir malı üretip satmak çok kolay bir iş değil. Batı Avrupa rekabet gücünü kaybediyor. Şirket alımına kısa vadede 3-5 yıl olarak bakmamalı. Uzun vadede 40- 50 yıllık bir perspektifte baktığınızda bu yatırım mantıklı değil. Avrupa'dan neden bir tesis, fabrika alayım Türkiye'de kurarım. Ancak çok kelepir bir fiyat olursa şirket bakarız.
ADRİYATİK KIYILARINA BAKTIK
Turizm alanında Avrupa'da uygun fiyatlı tesisler bulabilirsek alabiliriz. Turizm bir endüstri tesisi gibi değil, o alanda alımlar olabilir. Aslında 2-3 yıl önce Adriyatik kıyılarında fırsatlara baktık ama o zaman fiyatlar çok yüksekti. Güzel fiyatlar oluşursa yeniden Avrupa'da fırsatlara bakarız. Ama yine turizm alanında aynı konseptle devam ederiz. Çok güçlü ve tutulan bir konseptimiz var, değişikliği düşünmeyiz.