10 başlıkta Endüstri 4.0

Endüstri 4.0 denince pek çok kişinin aklına otomasyon, robotlaşma geliyor. Halbuki bunlar 3.0’ın konuları… Peki, nedir Endüstri 4.0’ı yeni kılan? Son zamanların en popüler konularından biri Endüstri 4.0. Almanya kökenli bu yeni dalga tüm dünyada ilgi çekiyor. Üretimin, fabrikaların, tedarikçi-üretici-tüketici ilişkisinin yeniden tanımlandığı Endüstri 4.0, sanayide yaşanan dördüncü devrime verilen isim. İlk sanayi devrimi 18’inci yüzyıl sonlarında gerçekleşmişti. Anahtar kelime buhar enerjisiydi. Makineleşme başladı, sistemler kuruldu, modern sanayinin ilk adımları atıldı. İkinci devrim tam bir asır sonra geldi. Buhar yerini elektriğe bıraktı, vardiyalı üretim başladı. Bu seferki anahtar kelime üretim bantlarıydı. Henry Ford’la birlikte anılan bu ezber bozan kavram sayesinde hiçbir şey aynı kalmadı. Seri üretime geçildi. Derken bir asır daha geçti aradan; yetmişli yıllara geldik, üçüncü sanayi devrimiyle tanıştık. Anahtar kelimemiz elektronik oldu bu sefer. Bilgisayarlaşma, otomasyona dayalı üretim, süreçler, toplam kalite yönetimi ile sanayinin kuralları tekrar yazıldı. Nihayet yarım asır sonra sıra dördüncü sanayi devrimine geldi. Konuyu yüzeysel bir şekilde duyanların aklına Endüstri 4.0 denince otomasyon, robotlaşma geliyor. Halbuki bunlar 3.0’ın konuları… Bugün otomasyona geçmeyen fabrika yok denecek kadar az. Özellikle beyaz eşya, otomotiv gibi sektörlerde robot kullanmadan üretim yapmak neredeyse imkansız. Peki, nedir Endüstri 4.0’ı yeni kılan? Konumuz yine bilişim odaklı ama durum biraz farklı.

FİJİTAL DÖNÜŞÜM ZAMANI
“Fijital” bu sayfanın sadık okurları için tanıdık bir kelime... “Fiziksel” dünya ile “dijital”in bir araya geldiği kurgulara kısaca “fijital” diyoruz. Fijitalleşme önümüzdeki yıllarda başta perakende, bankacılık, sağlık, eğlence, eğitim olmak üzere hemen her sektörü etkileyecek. Üretim dünyasındaki fijital dönüşüme de kısaca Endüstri 4.0 diyebiliriz. Gelin fijitalleşmeyi ve Endüstri 4.0’ı tetikleyen başlıklara birlikte bakalım. #SensörlüDünya: Sensörler ucuzladıkça yayılıyor, değdikleri her noktayı değiştiriyor. Üretim tesislerinizi ister sıfırdan kurun, isterseniz dönüştürün. Her iki kurguda da sensörler fiziksel dünya ile dijital arasında bir geçit kurulmasını sağlıyor.
#Nesnelerinİnterneti: Gündelik hayatı dahi etkisi altına alan nesnelerin interneti konusuna daha önce değinmiştik. Nasıl ki elektrik zamanla hemen her cihazın içine girdiyse internet de bilgisayar ve telefonlarla sınırlı kalmayacak. Örneğin; ürün daha üretim aşamasındayken üzerine gömülü mikro bir bellek sayesinde bantla, makinelerle iletişim içinde olacak.
#YapayZeka: Yapay zeka ve nesnelerin interneti bir araya geldiğinde kendi kendini yönetebilen otonom sistemlerden bahsetmeye başlayacağız. Durumu algılayabilen, kendi kararlarını verebilen, harekete geçebilen veya geçirtebilen bu sistemler her geçen gün mükemmelleşecek.
#BüyükVeri: Anlık olarak toplanan veri anlık olarak işlenecek, hemen akabinde anlık olarak kullanılacak. Yapay zekayı besleyecek. Söz konusu olan sadece fabrika kaynaklı veriler değil… İyi kurgulanabilirse pazara çıkmış, satılmış ürünler bile sistemi geri besleyecek.
#BulutBilişim: Bütün bu adımların bir arada çalışılabilmesi için bulut bilişimin nimetlerinden yararlanılacak. Nesnelerin interneti, yapay zeka ve büyük veri bulut bilişim altyapısını kullanarak ortak bir platform haline gelecek.
#DağıtıkÜretim: Her detayın merkezden kontrol edildiği bir düzen yerine dağıtık olarak çalışan, otonom sistemlerle yönetilen bir modele geçilecek. Yeni iş modelleri tetiklenecek. Tedarikçilerle ilişkiler, kurum içi ve kurumlar arası süreçler yeniden tasarlanacak.
#EklemeliÜretim: Üç boyutlu yazıcı devrimi sayesinde eklemeli (additive) üretim yaygınlaşacak. Müşteriye özel kişiselleştirilmiş, esnek üretim yaklaşımları devreye girecek. Kalıp yapmak, değiştirmek kolaylaşacak.
#SiberGüvenlik: Veriye dayalı, internetin yarı mamullerin bile içine girdiği bu yeni düzende siber güvenlik konusu iyice önem kazanacak. Farklı şirketlerin bir arada çalışabilmesi için siber sınırlar etkin bir şekilde korunacak.
#ArtırılmışGerçeklik: Artırılmış gerçeklik sayesinde fabrika çalışanlarının doğru bilgiye kolay ve etkin bir şekilde ulaşması sağlanacak. Giyilebilir teknolojiler ya da tabletler sayesinde çalışanların her an kullanacakları sanal görsel bir katman olacak. Örneğin sıradan bir vanaya artırılmış gerçeklik gözlüğüyle baktıklarında en son kim tarafından ne zaman ve neden çevrildiğinin bilgisine kolayca erişilecek. #AkıllıRobotlar: Robot kullanımı yaygınlaşacak. Sadece ağır işlerde değil, basit işlemlerde de kullanılabilecek. Öğrenen robotlar kendini geliştirebilecek.