Biyonik gelecek- “Bodyhacking”

Her birimizin içinde potansiyel bir sayborg (cyborg) gizli. Yarı insan yarı makine hayatlar yakın geleceğin normalleri arasında… Genetik, biyokimya, biyofizik, teknoloji ve tıp alanlarındaki ardı ardına yaşanan gelişmeler, süper insan yolculuğunda önemli adımlar atmamızı sağlıyor. Değişen sadece bilim ve teknoloji değil. Alışkanlıklarımız, beklentilerimiz, ihtiyaçlarımız, davranışlarımız da bitmeyen bir devinim içinde. Yükselen trendler arasında bodyhacking de bulunuyor; insanlar farklı nedenlerle vücutlarına müdahale ediyor.

ENGELLERE KARŞI 

Zorunlu müdahalelerle başlayalım. Viktoria Modesta genç bir pop yıldızı… Bacaklarından birini küçük yaşlarda kaybetmiş, dizinden altı ampute edilmiş. Benzersiz protez tasarımlar kullanıyor. Sıra dışı danslar yapabiliyor. Protez bacağı bir uzuv olmanın ötesinde bir alametifarikaya dönmüş durumda. Öyle ki kliplerinde gençleri ve çocukları protez uzuvlar kullanmaya özendirmekle eleştiriliyor.

Hugh Herr, önemli bir dağcı ve biyofizikçi… MIT Medya Laboratuvarı Biyomekatronik Grubu Başkanı olarak çalışıyor. Gerçek uzuvları andıran biyonik uzuvlar geliştirilmesi için yoğun emek harcıyor. Bir kaza sonucu bacaklarının alt kısmını kaybetmiş. Dizlerinden aşağısı ampute edilmiş. Kendi bedenine özel olarak tasarlanmış protez bacaklarıyla insanüstü yeteneklere kavuşmuş; uzayabilen, kısabilen bacaklarıyla sıradan dağcıların çıkamadığı parkurları kat edebiliyor.

Herr, yakın gelecekte engeli olmayan insanların bile biyonik uzuvlar kullanmak isteyeceğine inanıyor. Vücudunun üst tarafı yaşlanırken biyonik bacaklarının her geçen daha da maharetli ve güçlü hale döndüğünü düşünüyor.

Engelleri aşabilmek için akıllı uzuvlar, yapay kaslar ve giyilebilir iskelet gibi yenilikler dikkat çekiyor. Bugün akıllı uzuvlar sinir ve kas sistemiyle bütünleşik çalışabilecek şekilde evrilmiş durumda. Yapay sentetik kaslar gerçek kas dokularına benzer şekilde hareket edebiliyor. Özel yöntemlerle geliştirilen bu kaslar, normal kaslara göre çok daha güçlü; ağırlığının bin katına kadar taşıyabiliyor.

YENİ YETENEKLER

Dani Clode adlı sanatçı üçüncü başparmak projesiyle (The Third Thumb) altı parmaklı insanların neler yapabileceğine odaklanıyor. 3D yazıcıyla dökülebilen üçüncü parmak şimdilik mekanik bir düzenekle serçe parmağının yanı başına ekleniyor. Dani başparmağın diğer parmaklara göre çok daha fonksiyonel olduğunu düşünüyor. Altıncı parmak barmenlerden, müzisyenlere pek çok mesleğe renkli yetenekler vaat ediyor.  

Bodyhacking terimiyle ilk defa geçen yıl bir konferansta tanıştım. Sunumu kapan kişi işaret parmağına yerleştirttiği mıknatısla gurur duyuyordu. Parmağıyla metalleri kolayca bulup çekebildiği için tuhaf bir mutluluk içindeydi.

Bodyhacking denince akla ilk olarak böylesi sıra dışı yeteneklerin peşinde koşan kişiler geliyor. Vücutlarına çip yerleştirenler, derisine akıllı dövmeler işletenler, ezber bozan uzuvlar kullananlar bu kategori altında yer alıyor.

Dünya genelinde on binden fazla kişi vücuduna çip yerleştirmiş durumda… Bu kişilerden 3 bini İsveç’te yaşıyor. En yaygını ele yerleştirilen çipler. Kapı açmaktan, toplu taşımaya, ödeme yapmaya kadar uzanan farklı kullanım alanları var.

Mikroçipleri vücudun farklı bölgelerine yerleştirmek mümkün. Beyin de bu alanlardan biri. Başta Kernel ve Elon Musk’ın Neuralink’i olmak üzere pek çok firma beynin kapasitesini artırabilmek için yatırım yapıyor. Kernel isimli şirket beynin internete bağlanabileceğine, yedeklenebileceğine ve güçlendirilebileceğine inanıyor. Neuralink’in hedefi ise beyinde yapay zekaya dayalı üçüncü bir katman yaratmak. Elon Musk üçüncü katman sayesinde pek çok yeni yetenek kazanılacağına inanıyor.

GÜÇLENDİRİLMİŞ DUYULAR

Başta kulak, göz, deri, burun olmak üzere bütün duyu organları üzerinde sayısız ayrı kurgu bulunuyor. Listede Facebook da var. Şirket insan derisine yeni iletişim yetenekleri kazandırmaya çalışıyor. Hayaller arasında kulak gibi duyabilen bir insan derisi bulunuyor.

Stelarc isimli Avustralyalı sanatçı da uzun yıllardır bu konuya kendini adamış durumda. Ödüllü sanatçı birkaç ameliyat sonucunda koluna üçüncü bir kulak eklettirmiş. Böylesi aykırı bir işe sanat uğruna giriştiğini söylüyor. Üçüncü kulağını internete bağlayarak duyduklarını tüm dünya ile gerçek zamanlı olarak paylaşma peşinde…

‘Bodyhacking’ terimi saç ektirmeden dövmeye, dolgu yaptırmaktan piercinge kadar çok farklı alanları kapsıyor. Bugüne kadar daha çok estetik kaygılarla vücuduyla oynayan insanoğlu, yarınlarda üstün yeteneklere kavuşabilmek için beklenmedik çılgınlıklar yapacağa benziyor.