Prigozhin’den sonra

Putin, 23 yıllık iktidarına karşı gerçekleştirilen en dramatik ve doğrudan yapılmış meydan okumadan sağ çıktı; zengin ve asi bir paralı asker olan Yevgeny Prigozhin de silahsızlandırılma süreci içinde bulunuyor. Sükunet geri geldi, en azından yüzeysel olarak. Ukrayna’daysa savaş devam ediyor. Şimdi ortalık yatıştığına göre Rusya’daki durdurulan ayaklanma bir şeyleri değiştirdi mi? Biz neler öğrendik?

Bu ayaklanma, Rusya ordusunun çevik bir savaş gücü olmadığını ve liderlerinin de beklenmeyen şeylere hızlı ve etkili tepki veremediğini gösterdi.

Ayaklanmanın sonrasında Rusya başkanı etrafındaki yetki sahiplerinin de gerçekte ne düşündüğünü ayrıca merak ediyor olmalı. Putin, kendisini hayal kırıklığına uğrattığını veya uğratabileceğini düşündüğü yetkilileri, temizlemeye başlamış gibi görünüyor. Fakat Putin daha önce hiç şu anda olduğu kadar savunmasız olmadı. Özellikle eğer Ukrayna önümüzdeki aylarda savaş alanında daha fazla kazanç elde ederse daha da savunmasız bir konumda olacak.

Putin’in savunmasız olmasının başka bir nedeni de şu: Yabancı arkadaşları, bu zor anında kendisine yardımcı olmak için hiçbir şey yapmadı. Evet, Putin o kadar da bağımsız olmayan Belarusya Başkanı Alexander Lukashenko’nun onun emirlerini uygulayacağını biliyor. Fakat diğer dost devletlerden pek bir destek gelmedi. Kazakistan’ın lideri, Rusya’daki başkaldırmayı tamamen dahili bir mesele olarak görmezden geldi. Bu özellikle dikkat çekici, çünkü Rusya geçtiğimiz yıl Kazakistan Başkanı Tokayev’i kendisini protesto edenlerden korumak için binlerce asker gönderdi. Türkiye’de ise Erdoğan, Putin için endişelerini ve desteğini bildiren dostane bir açıklama yayınladı; fakat daha fazla yorum yapmadı. En önemlisi de Xi Jinping’in Çin’i. Xi, Putin için Rusya’ya ağır silahlar sağlamak gibi büyük riskler almıyor. Bunun bir sonucu olarak da Putin’in soyutlanmışlığı derinleşiyor.

ÇIKARILACAK DERS

Yine de ayaklanmadan çıkarılacak ve Ukrayna’daki savaşa pazarlıkla bir son verilmesini umanları yüreklendirecek bir ders var. Varoluşsal bir krizle karşılaşan Putin, pazarlık yapacak ve taviz verecek. Rus Başkanı, Prigozhin’in vatana ihanet ve kişisel hainlikten suçlu olduğunu düşündüğünü net bir şekilde belirtti. Yine de Wagner’in paralı askerlerini Rus ordusuna yazılmaları için ikna etmenin savaşın uzun vadeli geleceği için önemli olduğunu bildiğinden, Prigozhin öldürülmedi veya tutuklanmadı. Başka bir deyişle Putin, ne kadar kızgın olursa olsun, verdiği karşılık aceleci bir şekilde tahrip edici değil, hesaplanmış bir karşılık oldu.

Putin’in verdiği karşılık NATO’nun onun taktik nükleer silahlar kullanarak savaşı daha tehlikeli yönlere taşıyabileceğine dair korkularını da yatıştırıyor. Putin’in binlerce Rus’un birbirine ateş ettiği bir çatışmayı tetiklemiş olabilecek çirkin bir kalkışma sırasındaki pragmatik seçimleri, ciddi şekilde test edildiği zaman Putin’in geri adım atmaya ve rejiminin ve kendisinin hayatta kalmasına öncelik vermeye hazır olduğunu gösteriyor.

Bu sıradaysa savaş devam ediyor. Ukrayna, karşı saldırısını emin adımlarla güçlendiriyor ve Rus birlikleri de kendilerini daha fazla ceza almaya hazırlıyor. Putin de kesinkes başta olmaya devam ediyor. Prigozhin köşeye sıkıştı. Batı’nın Ukrayna’ya olan desteği de azalmadı. Neredeyse hiçbir şey değişmemiş gibi geliyor. Fakat görünüşün altında, Putin’in savunmasızlığı ortaya çıktı. Bu hem savaş hem Rusya’nın geleceği için bir dönüm noktası.

“Prigozhin’in ayaklanması, Rusya ordusunun çevik bir savaş gücü olmadığını ve liderlerinin de beklenmeyen şeylere hızlı ve etkili tepki veremediğini gösterdi. Putin daha önce hiç şu anda olduğu kadar savunmasız olmadı.”