İŞ DÜNYASI

İş dünyası erken seçim için ne diyor?

Türk iş dünyasının önde gelen isimleri, olumsuz çıkan AKP-CHP koalisyon görüşmelerini ve erken seçim ihtimalini yorumladı.

"Asıl kanal mobil, web ikincil olacak"

HASAN ASLANOBA, Türkiye’nin önde gelen melek yatırımcılarından… Aslanoba Capital ile Türkiye’nin yanı sıra yurtdışında da yatırımlar yapıyor. “Mobil vizyon ve teknolojiye sahiplik” kriterlerinin kararlarında etkili olduğunu söylüyor. “İnternet girişimlerinin mobilde olmamak gibi lüksü yok” diye konuşuyor. Yeni dönemde “sadece mobil” ve “kullanıcı deneyimi sunan” girişimlere ilgi göstereceğini belirtiyor ve ekliyor: “Web büyük bir devrimdi, şimdi ise mobil devrim internetin gücüne çarpan etkisi yapmaya başladı.”

Mobilin öncüleri

Mobil ticaret, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızlı yükseliyor. Türkiye, dünyada mobil üzerinden en çok alışveriş yapılan 3’üncü ülke oldu. Toplam internet trafiğinin yüzde 39’u mobilden geliyor. Bütün bu performansta ise mobilde öncü rol oynayan şirketlerin payı büyük. Son yıllarda bu alandaki potansiyeli görüp yatırımlarını artıran bu öncüler, gelecek projeksiyonlarını da “hızlı büyüme” üzerine kuruyor. Çünkü onlara göre m-ticaret, toplam içindeki payını hızla artıracak.

"Keşke daha çok çalışsaydım"

Sanko Holding Onursal Başkanı ABDULKADIR KONUKOĞLU, iş hayatında 50 yıl önemli bir mücadele verdi. 93 yılından itibaren grubun başkanı olarak şirketin 3,7 milyar dolarlık bir hacme taşınmasında en kritik rolü oynadı. Tüm bunları yaparken 3 çocuğu ve eşine gereken zamanı ayıramadı, sınırlı bir sosyal hayatı oldu ve 67 yıllık yaşamında sadece 3 kez tatile çıktı. Ancak bugün 50 yılı değerlendirdiğinde özel hayatına ilişkin bir pişmanlığı yok. Aksine, “Keşke biraz daha çok çalışsaydım diye düşünüyorum. Böylelikle yeniliğe daha çok adapte olurdum” diyor.

"Artık dünyayı düşünüyoruz"

Damat, Tween ve D’S Damat markalarıyla bugün 60 ülkede varlık gösteren Orka Holding, önümüzdeki 5 yılda 10 yeni ülkeye etkin şekilde girmeyi planlıyor. Holding hâlihazırda Dubai ve Katar’a girişe hazırlanırken, yeni Çinli ortaklarıyla da Asya pazarında aktif olmayı öngörüyor. Uzun vadeli hedeflerinde ise ABD var. Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı SÜLEYMAN ORAKÇIOĞLU, “5 yıllık hedefimiz, kendi segmentimizde global olarak akla gelen ilk 5 markadan biri olmak. Bunu rahatlıkla başarabileceğimize inanıyoruz” diyor.

Güriş'in yeni rotası

MÜŞFIK YAMANTÜRK, Güriş İnşaat’ın yönetim kurulu başkanı. Güriş Holding’in kurucusu İdris Yamantürk’ün enerji ve inşaat işlerinin başındaki oğlu. Son dönemde holdingin rotasını müteahhitlikten enerjiye çeviren 56 yaşındaki Yamantürk, “Enerjiye girmemiz bir adım öne çıkmamızı sağladı. Farklı ve kârlı bir sektörde var olduk” diyor. Enerjide satın alma planladıklarını da belirten Yamantürk, madencilikten sonra rakibin az olduğu yeni bir sektöre daha gireceklerini söylüyor. Yamantürk, “Ortaklığa sıcak bakmıyoruz. Yavaş ama istediğimiz tercihleri yaparak büyüyoruz” diyor.

Hesaplar niye tutmadı?

Projeksiyonlarını büyüme üzerine yapan çok sayıda sektör, şimdi büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor. Hayal kırıklığının nedeni tutmayan hesaplar. Düşen iç talep, bitmeyen global kriz ve bölge ülkelerde yaşanan sorunlara bir de plansız hayata geçen yatırımlar eklenince birçok sektörde fazla kapasite yüzde 60’a ulaştı. Demir çelikten plastiğe, hızlı tüketimden turizme şimdi bu sektörler boşa giden milyarlarca dolarlık yatırımın faturasını öderken bir taraftan da fazla kapasite sorununun üstesinden gelmek için tüm hesaplarını yeniden yapıyor.

Cem Boyner'in dönüşüm planı

Mobil teknolojilerin de etkisiyle perakende büyük bir dönüşüm yaşıyor. Boyner Holding Yönetim Kurulu Başkanı CEM BOYNER’e göre bu dönüşüm aslında muazzam bir devrim. Bu devrimde müşteri profili, beklentileri ve mağaza formatları da değişiyor. Mobilin de bu yaşananların kaçınılmaz bir parçası olduğunu ifade eden Boyner, “Mobil her şeye yön verecek. Bizde satışların çok önemli bir kısmı mobile geçti. Mağaza açma hızımız azaldı. Eskisine göre artık daha büyük mağazalar açıyoruz. Bu trend devam edecek. 2020’de satışlarımızın yüzde 60’ını mağazalarımızdan, yüzde 35’ini mobilden, yüzde 5’ini de web’den yapıyor olacağımızı düşünüyorum” diyor.

İyilik yarışı

Revizyon olacak mı?

Bankacılık dışı finansın bazı kategorilerinde işler iyi gitmiyor. Leasing ve faktoringde bu yıl iyi başlamadı. Yakalanan hacimler beklentinin altında. Ama her iki kategoride de şirketler, bekle-gör stratejisi izliyor. Seçim sonrasına bağlanan umutlar, şimdilik hedeflerde revizyonu askıda tutuyor. Sigorta da ise tablo tam tersi. Otomotiv satışlarındaki artışla gelen bir bahar havası söz konusu. Ancak burada da yöneticiler kıyasıya fiyat rekabeti nedeniyle temkinli. BES ve finansman şirketleri ise hedeflere paralel ilerlemesini sürdürüyor.

Rakıyı 10 yılda global yaparız

Mey İçki, son 11 yılda 3 kez el değiştirdi. Bu süreçte ise kaptan köşkünde hep şirketin CEO’su GALIP YORGANCIOĞLU vardı. Bugün 5 kategoride 63 markaya ulaşan Mey İçki, 2014 yılını 36 milyon dolar ihracatla sektöründe birinci olarak kapattı. Yorgancıoğlu, 3 yılda ihracatlarını 2’ye katlayacaklarını söylüyor. “Rakımızı global marka yapmak için de 10 yıla ihtiyacımız var” diye konuşan yönetici, bunun için ciddi bir bütçe de ayırdıklarını anlatıyor.

Yereller ne yapacak?

Bundan 5 yıl öncesi için yapılan tahminlerde yerel perakendecilerin hızla yok olacağı konuşuluyordu. Genel beklenti yerel zincirlerin yerini büyük ulusal ve uluslararası grupların alması yönündeydi. Tahminler tutmadı… Son 5 yılda, yerel perakendeciler daha da güçlendi. Ulusal ve uluslararası rakiplerine göre daha hızlı büyüdü. 5 yılda ciroları 6,5 milyardan 10 milyar dolara çıktı. Sayıları 377’ye yükseldi. Bugün artık 50’den fazla mağazası olan 10’dan fazla yerel zincir var. En büyük 50 yerel zincir arasındaysa ilk sırada Hakmar, Çağrı, Pehlivanoğlu, Mopaş ve Pekdemir yer alıyor. Yerel zincirlerin hedefi 8 yılda toplam ciroyu 70 milyar TL’ye çıkarmak.

"Yavaşlama sıkıntıya neden olabilir"

AZIZ TORUN, 4,1 milyar TL cirolu Torunlar Holding’in yönetim kurulu başkanı. Aynı zamanda sektörün önemli kuruluşu GYODER’in başkanı… Önümüzdeki 3 yıl içinde 2 milyar TL’lik gayrimenkul yatırımı planladığını söylüyor. Ancak büyümenin geçmişteki gibi hızlı olmayacağına dikkat çekiyor. “Sat-yap modelinin” şimdiye kadar işlediğini, satışların yavaşlamasıyla birlikte sıkıntıya neden olabileceğini söylüyor. Torun, “Satışların, konut üretiminin altına düşmesi halinde, sektörün ihtiyacı olan özkaynak gücünü daima zinde tutması gerekiyor. Bu nedenle özkaynak oranı yüzde 5’lerde değil, yüzde 25-30 düzeyinde olmalı” diye konuşuyor.

KOBİ'lere tam destek

KOBİ’lere verilen hibe ve destek rakamları her geçen yıl artıyor. Başta KOSGEB olmak üzere TÜBİTAK, TTGV, İTO ve pek çok özel bankanın KOBİ’ler için hibe ve destekleri bulunuyor. Akbank KOBİ Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, pek çok müşterilerinin bu olanakları iyi tanımadığını söylüyor. KOBİ’lere destek ve hibe programlarını yakından takip etmelerini tavsiye ediyor ve “Bu konuda Akbank olarak onları bilgilendirmeye hazırız” diye konuşuyor.

"Satın alma fırsatlarını izliyoruz"

Yaşar Holding’de 6 yıl sonra kaptan yeniden değişti. Selim Yaşar, kardeşi İdil Yiğitbaşı’ndan grubun başkanlığını devraldı. Daha önce ayrılan diğer kardeş Feyhan Yaşar’ın da gruba dönmesiyle tüm kartlar yeniden dağıtıldı. Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Pınar Süt Yönetim Kurulu Başkanı YİĞİTBAŞI, 2014’te 4 milyar TL ciroya ulaştıklarını 2015’te de çift haneli büyümeye devam edeceklerini söylüyor ve “Süt ve süt ürünlerinde AB’ye ihracat iznini aldık. İngiltere ve Rusya’dan başladık. İhracatta büyümek istiyoruz. Gıdada tüm kategorilerde liderliği hedefliyoruz. Gündemimde büyüme, verimlilik ve sürdürülebilirlik var. Pınar’ı ve DYO’yu dünya markası yapma hedefiyle çalışıyoruz. Satın alma fırsatlarını izliyoruz” diyor.